Μετοχή: Θεωρία & Ασκήσεις

Μετοχή Αρχαία Ελληνικά

Γενικά Χαρακτηριστικά

Η Μετοχή είναι ονοματικός τύπος του ρήματος. Συγκεκριμένα πρόκειται για ρηματικό επίθετο που μετέχει στις ιδιότητες τόσο του ρήματος  όσο και του επιθέτου.

Είδη μετοχών

• Επιθετική: έναρθρη, αλλά και σπανιότερα άναρθρη μεταφράζεται με το «που».
• Κατηγορηματική: μεταφράζεται με το «ότι» και το «να».
• Επιρρηματική:

1. χρονική → σε αόριστο (99%),
2. τελική → σε μέλλοντα,
3. τροπική → σε ενεστώτα,
4. υποθετική,
5. εναντιωματική,
6. παραχωρητική,
7. αιτιολογική.

Εκφώνηση

Να εντοπίσετε και να αναγνωρίσετε τις μετοχές στις παρακάτω προτάσεις:

1. Ἀπέλαβε δὲ τὴν τυραννίδα τρόπῳ τῷ εἰρημένῳ.
2. Τὴν μὲν οὖν γενομένην ναυμαχίαν αὐτοὶ κατὰ μόνας ἀπεωσάμεθα Κορινθίους.
3. Ἐπολέμει τοῖς Θρᾳξὶ τοῖς ὑπὲρ Ἑλλήσποντον οἰκοῦσι.
4. Ὁ δὲ Θηραμένης ὥσπερ εἰκὸς καὶ θεοὺς ἐπεκαλεῖτο καὶ ἀνθρώπους καθορᾶν τὰ γιγνόμενα.
5. Χρῇ γυναικὶ τῶν οὐσῶν, οἶμαι δὲ καὶ τῶν γεγενημένων καὶ τῶν ἐσομένων, χαλεπωτάτῃ.
6. Ὁρῶ καὶ τοὺς ἱππικοὺς βουλομένους γενέσθαι οὐ τοὺς εὐπειθεστάτους ἀλλὰ τοὺς θυμοειδεῖς ἵππους κτωμένους.
7. Ὁ μὴ δαρεὶς οὐ παιδεύεται.
8. Καὶ πειράσομαι τῷ λόγῳ τοῦτον μὲν ἐπιδεῖξαι ψευδόμενον, ἐμαυτὸν δὲ βεβιωκότα μέχρι τῆσδε τῆς ἡμέρας ἐπαίνου μᾶλλον ἄξιον ἢ φθόνου.
9. Ὁ δὲ [Κῦρος] ἐλπίδας λέγων διῆγε καὶ δῆλος ἦν ἀνιώμενος.
10. Φοβούμενοι τὴν ὁδὸν ὅμως συνηκολούθησαν.
11. Δηλοῖ αὐτὸν Ἀθηναῖον τὸν δῆμον ποιήσαντα, ψευδόμενος.
12. Ἐλυποῦντο οἱ δυνατοὶ καλὰ κτήματα ἀπολωλεκότες.
13. Ἀκροασάμενοι τῆς ἀπολογίας τότε ἤδη ψηφίζεσθε.
14. Συλλαμβάνει Κῦρον ὡς ἀποκτενῶν.
15. Δίκαια δράσας συμμάχους τοὺς θεοὺς ἕξεις.
16. Οἱ δ’ ἀπήγαγον τὸν ἄνδρα διὰ τῆς ἀγορᾶς μάλα μεγάλῃ τῇ φωνῇ δηλοῦντα οἷα ἔπασχε.
17. Ὁ μέντοι Ἀγησίλαος ἐκείνους καίπερ ὁρῶν οὐκ ἐδίωκεν.
18. Εὖ δ’ ἴσθι μηδὲν ἂν με τούτων ἐπιχειρήσαντά σε πείθειν.
19. Ἀλλὰ γὰρ οὐ πρὸς τὰς τούτων κτήσεις ἀποβλέψας ποιοῦμαι.
20. Τὴν μνήμην τὴν τῷ χρόνῳ συμπαρακολουθοῦσαν ἀθανασίας μεταλαμβάνομεν.

Να εντοπίσετε και να αναγνωρίσετε τις επιρρηματικές μετοχές στις παρακάτω προτάσεις:

1. Ἕλλην ὢν Ἕλληνας ἀδικεῖ.
2. Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπὶ Σοῦσα ἐστράτευσεν.
3. Ἀλλὰ τί δὴ ὑμᾶς ἐξὸν ἀπολέσαι οὐκ ἐπὶ τοῦτο ἤλθομεν.
4. Ταῦτα ἐποίουν γενομένου σκότους.
5. Ἐπαιάνιζον ἅμα πλέοντες.
6. Ἔστησαν τρόπαιον ὡς νενικηκότες.
7. Καὶ διὰ τοῦτο ὀργισθεὶς Ἀπόλλων κτείνει Κύκλωπας.
8. Οἱ Θηβαῖοι συνεκάλεσαν ἀπὸ τῶν πόλεων ἁπασῶν ἀκουσομένους τῆς παρὰ βασιλέως ἐπιστολῆς.
9. Οἱ Ἕλληνες παρεσκευάζοντο ὡς δεξόμενοι αὐτόν.
10. Ἐλθόντος τοῦ θανάτου οὐδεὶς βούλεται ἀποθανεῖν.
11. Νικήσαντες ἁπάντων τούτων ὑμεῖς κύριοι ἔσεσθε.
12. Οἱ βάρβαροι ἀπῆλθον οὐδὲν ἀποκρινόμενοι.
13. Ἐπορεύοντο κατοψόμενοι τοὺς πολεμίους.
14. Καὶ γὰρ ὡς ἐγὼ οἶμαι, ὀνήσεσθε ἀκούοντες.
15. Τοιαῦτα αὐτοῖς τὸ μέγεθος καὶ τοσαῦτα τὸ πλῆθος εἴργασται, ὥστε μήτ’ ἂν ψευδόμενον δεινότερα τῶν ὑπαρχόντων κατηγορῆσαι.
16. Οὕτω περὶ µικρῶν ἐκινδυνεύοµεν ἐξὸν ἀδεῶς πολλὰ κεκτῆσθαι.
17. Καὶ αἰσχρὸν τοὺς μὲν περὶ τὰ Τρωϊκὰ γενομένους μιᾶς γυναικὸς ἁρπασθείσης οὕτως ἅπαντας συνοργισθῆναι τοῖς ἀδικηθεῖσιν.

Οι παραπάνω συντακτικές ασκήσεις έχουν αντληθεί από την ιστοσελίδα study4exams.gr

1. Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τις επιρρηματικές μετοχές και να τις χαρακτηρίσετε:

– Οὗτος ταῦτα εἰπὼν ἐκαθέζετο.

– Πολλοὶ ὄντες ἐνίκησαν.

– Οἱ Θηβαῖοι ἐπορεύοντο καίοντες οἰκίας.

– Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι ὑμῖν συμβουλεύειν.

– Ὁ Νικίας ταῦτα φοβούμενος ἔστειλεν ἐπιστολήν.

– Ὀλίγοι ὄντες πολλοὺς ἐνίκησαν.

– Ταῦτα ποιοῦντες τὰ δίκαια ψηφίζεσθε.

– Ἀρταξέρξης πείθεται καὶ συλλαμβάνει Κῦρον φονεύσων.

– Ἦλθεν ἐξ Ἀθηνῶν Θυμοχάρης ἔχων ναῦς ὀλίγας.

2. Να αναγνωρίσετε το είδος των επιρρηματικών μετοχών στις παρακάτω προτάσεις και να πείτε εάν είναι συνημμένες ή απόλυτες.

α. Τοῦτο λέξων ἔρχομαι.

β. Ταῦτα ποιοῦντες, τὰ δίκαια ψηφιεῖσθε. (= θα αποφασίσετε δίκαια).

γ. Δρυός πεσούσης πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται.

δ. Ἅμα ταῦτα εἰπὼν ἀνέστη.

ε. Οἱ Κερκυραῖοι ὡς νενικηκότες τρόπαιον ἔστησαν.

Στ. Ὁρῶντες δέ οἱ ἄλλοι τά γιγνόμενα καθίζουσιν ἐς τό Ἥραίον ἱκέται καί γίγνονται οὐκ ἐλάσσους τετρακοσίων.

ζ. Ἦλθεν ἔχων ναῦς ὀλίγας.

η. Συμβουλεύω σοι καίπερ νεότερος ὤν.

θ. Βουλόμενοι δέ τό σαφές εἰδέναι κατέπλευσαν ἐς ἔμβατον τῆς Ἐρυθραίας.

Για να μεταβείτε σε άλλες Ενότητες Συντακτικού, επιλέξτε την αντίστοιχη ενότητα από τον παρακάτω πίνακα: