Η Υπατία η Αλεξανδρινή, η τελευταία “μύστης” της αρχαίας ελληνικής σκέψης στην ανατολική Μεσόγειο, ήταν η επικεφαλής της Νεοπλατωνικής σχολής της Αιγύπτου. Η πνευματική της διαδρομή ήταν συνυφασμένη με την έρευνα και την επιστήμη της φιλοσοφίας. Ήταν μία γυναίκα χαρισματική και ενάρετη• το πρότυπο του σκεπτόμενου ανθρώπου. Με τη φιλοσοφική της έρευνα αντιστάθηκε στον πνευματικό σκοταδισμό που υποδαύλιζε η αμφιλεγόμενη θρησκευτική ηγεσία του Κυρίλλου Αλεξανδρείας. Έζησε και πέθανε μαρτυρικά στην επιφανέστερη εστία πολιτισμού, στα τέλη του 4^ου με αρχές του 5^ου αιώνα.

Οι καταβολές της Υπατίας

Yπατία. Εξώφυλλο του Kingsley.

Η Υπατία γεννήθηκε το 370 μ. Χ. στην Αλεξάνδρεια της Ρωμαϊκής Αιγύπτου. Ήταν κόρη του Θέωνα , του πρώτου διευθυντή της Νεοπλατωνικής σχολής της Αλεξάνδρειας, που αργότερα τον διαδέχτηκε στη διεύθυνση της σχολής.

Το επιστημονικό έργο του Θέωνα περιλαμβάνει τη μελέτη της φιλοσοφίας, της αστρονομίας και των μαθηματικών. Ο πατέρας της Υπατίας, όχι μόνο της κληροδότησε την αγάπη για τις επιστήμες, αλλά από νεαρή ηλικία τη μύησε στη φιλοσοφία και τα μαθηματικά και φρόντισε να λάβει εξαιρετική εκπαίδευση. Μιμούμενη το ισχυρό πατρικό πρότυπο, η νεαρή μελετούσε τα βιβλία του και λέγεται, ότι τον ξεπέρασε σε γνώσεις. Αυτό αποτέλεσε το εφαλτήριο, ώστε να αφιερωθεί στη «θεραπεία» της επιστήμης.

Για την Αλεξανδρινή φιλόσοφο γνωρίζουμε, από τις περιγραφές των πηγών, ότι είχε ευγενική όψη. Ακολουθούσε έναν βίο ενάρετο, σχεδόν ασκητικό, κατά τα πρότυπα του Νεοπλατωνισμού. Ήταν ταπεινή και αγνή, καθώς είχε απαρνηθεί τις σαρκικές απολαύσεις. Στο πρόσωπο της Υπατίας ενώνονταν το κάλλος με τη χάρη και την αρετή. Γι’ αυτό φαίνεται, πως η μόρφωσή της και η ακεραιότητα του χαρακτήρα της, της εξασφάλιζαν ελευθερία κινήσεων σε μία ανδροκρατούμενη κοινωνία, που οι γυναίκες δεν αντιμετωπίζονταν πάντοτε ως ίσες.

Καθώς ήταν γεννημένη στην Αλεξάνδρεια, η Υπατία είχε αιγυπτιακή υπηκοότητα, ωστόσο η καταγωγή της οικογένειάς της ήταν ελληνική. Ως φυσική συνέπεια αυτών, ανήκε στους Eθνικούς σε μία εποχή, ωστόσο, κατά την οποία, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία «ασπαζόταν» την χριστιανική πίστη και στις περιφέρειές της συντελούνταν ραγδαίες θρησκευτικές αλλαγές και πολιτικές ανακατατάξεις. Έτσι, η Υπατία θεωρήθηκε “παγανίστρια” από τους χριστιανούς. Πάντως, στην περιοχή της Αλεξάνδρειας, η οποία αποτέλεσε κατά τα αρχαία χρόνια κέντρο οικονομικό και πολιτικό, άκμαζε η πολιτιστική ανάπτυξη. Ο τόπος αυτός αποτελούσε κόμβο συνάντησης διαφορετικών λαών και θρησκευτικών ιδεολογιών. Εθνικοί, Χριστιανοί και Ιουδαίοι μοιράζονταν την Αλεξάνδρεια- όχι πάντοτε αρμονικά.

Η εκπαίδευση και η διδασκαλία της Υπατίας

Η Υπατία διδάσκοντας στη Σχολή της Αλεξάνδρειας. Έργο του Μασολίνο ντα Πανικάλε (1428)

Η Υπατία έλαβε την εκπαίδευση που ταίριαζε σε μία δόκιμη φιλόσοφο, σπουδάζοντας σε Αθήνα και Ρώμη. Ταξίδεψε στην Αθήνα και μαθήτευσε στην Νεοπλατωνική σχολή του Πλουτάρχου του Νεότερου και ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη σχολή του Ιεροκλή.

Μπορεί η σχολή της Αθήνας να αποτέλεσε το λίκνο των αρχών του Νεοπλατωνισμού, όμως η σχολή της Αλεξάνδρειας, υποδεχόμενη στους κόλπους της την Υπατία και άλλους σπουδαίους διανοητές, κατέστη θεματοφύλακας των αρχών αυτών.

Με την επιστροφή της στην Αλεξάνδρεια, η Υπατία δίδαξε (στη σχολή των Νεοπλατωνιστών) φιλοσοφία και μαθηματικά. Ήταν τόσο αποτελεσματική, που ξεπέρασε τον πατέρα της τόσο στη διδασκαλία όσο και στα διοικητικά του καθήκοντα, μιμούμενη – θα έλεγε κανείς – τους πλατωνικούς Φύλακες Βασιλείς. Η σχολή μπορεί να μη γνώρισε τη δόξα της αντίστοιχης Αθηναϊκής, ωστόσο, συντήρησε τη μακραίωνη σχέση της πόλης με τη φιλοσοφία. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί,  πως η Αλεξανδρινή σχολή απέφυγε να ασχοληθεί με τη μεταφυσική και θεουργική διδασκαλία, γνωρίζοντας έτσι τις επικρίσεις των σχολών της Ρώμης και της Συρίας,  ενώ τα μέλη της επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στη μελέτη της φιλοσοφίας, της λογικής και των μαθηματικών.

Η Υπατία έμενε πιστή στις διδασκαλίες του Πλωτίνου, του θεμελιωτή των αρχών του νεοπλατωνισμού. Στην αγορά, δίδασκε Πλάτωνα και Αριστοτέλη, αποδεικνύοντας τη δεινότητά της στη ρητορεία και στη φιλοσοφία, με αποτέλεσμα να συγκεντρώνει γύρω της την ελίτ των μαθητών και φανατικό κοινό στις δημηγορίες της. Επιπρόσθετα, ήταν ιδιαίτερα παραγωγική σε ό,τι αφορά τη μαθηματική επιστήμη, καταγράφοντας σχόλια για το έργο του Απολλώνιου και του Διόφαντου. Αυτό, την κατέστησε την πρώτη γυναίκα που διακρίθηκε στα μαθηματικά.

Το έργο της Υπατίας μέσα από τα έργα των μαθητών της

Η Υπατία με τους μαθητές της.

Δυστυχώς, από τα έργα της, αν και ήταν πολυγραφότατη, δε σώζονται, παρά μόνο οι τίτλοι, αφού η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και το Σεραπείο, όπου φυλασσόταν το έργο της Υπατίας, καταστράφηκαν. Δεν είναι σίγουρο,  εάν περιελάμβαναν αμιγώς φιλοσοφικά κείμενα, αλλά οπωσδήποτε η Υπατία είχε έναν προσανατολισμό προς την αριστοτελική διδασκαλία. Από την αλληλογραφία της με τους μαθητές της και τις αναφορές των διαδόχων της, μάς αποκαλύπτονται ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το ότι είχε εντρυφήσει στις επιστήμες της Φιλοσοφίας και των Μαθηματικών.

Γνωρίζουμε, λοιπόν, ότι, η Υπατία επηρεασμένη από τη θεωρία του Αρίσταρχου περί ηλιοκεντρικού συστήματος, προχώρησε στην χαρτογράφηση των ουράνιων σωμάτων («Αστρονομικός Κανών»). Η Υπατία μελέτησε τον «Αστρονομικό Κανόνα» του Πτολεμαίου, σχολίασε το έργο του Διόφαντου του Αλεξανδρέως ( «Υπόμνημα εις Διόφαντον»)  και τελειοποίησε τους Απολλώνιους κώνους, που αποτέλεσαν τη θεμέλιο λίθο της «προβολικής γεωμετρίας» («Υπόμνημα εις τα κωνικά»).

Αναφορές στο συγγραφικό της έργο εντοπίζουμε στα συγγράμματα του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου. Παράλληλα, ανακάλυψε το αραιόμετρο ή πυκνόμετρο, επιστημονικό όργανο που μετρά την πυκνότητα των υγρών. Από τις επιστολές της προς τον μαθητή της, τον Συνέσιο, μαθαίνουμε πως τον βοήθησε να κατασκευάσει έναν αστρολάβο και ένα υδρόμετρο. Όλα αυτά, φανερώνουν την ενασχόλησή της με την επιστήμη των Μαθηματικών και της Αστρονομίας, ακολουθώντας το πατρικό της πρότυπο και τιμώντας την κληρονομιά της.

Οι επιφανείς μαθητές της Υπατίας

Η Υπατία ήταν αποδέκτης μεγάλου σεβασμού από τον πνευματικό κόσμο της Αλεξάνδρειας και η φήμη της ξεπερνά τα σύνορα της χώρας. Οι μαθητές που παρακολουθούσαν τις διδασκαλίες της στη σχολή ανήκαν στις ευπορότερες οικογένειες της Αλεξάνδρειας. Ήταν νεαροί που ήθελαν να λάβουν υψηλή μόρφωση και αργότερα να αναλάβουν υψηλά αξιώματα. Ανάμεσα σε αυτούς, ήταν οι χριστιανοί Ορέστης, ο μετέπειτα έπαρχος της Αλεξάνδρειας και ο Συνέσιος, ο μετέπειτα Επίσκοπος της Κυρήνης.

Στα 412- 415 μ. Χ. έπαρχος της Αιγύπτου χρημάτισε ο Ορέστης, ο παλαιός μαθητής της Υπατίας, με τον οποίο διατηρούσε φιλικούς δεσμούς, και, ακολουθώντας τα νέα ήθη, βαπτίστηκε χριστιανός. Ο Ορέστης, συμβουλευόταν τη δασκάλα του σε πολιτειακά θέματα, κατάσταση που δεν ανεχόταν ο Επίσκοπος Αλεξάνδρειας Κύριλλος. Όπως καταγράφει ο σύγχρονός τους, ο ιστορικός Σωκράτης ο Σχολαστικός: «Όλοι οι άνθρωποι την σεβόταν και την θαύμαζαν για την απλή ταπεινοφροσύνη του μυαλού της. Ωστόσο, πολλοί με πείσμα την ζήλευαν και επειδή συχνά συναντούσε και είχε μεγάλη οικειότητα με τον Ορέστη. Ο λαός την κατηγόρησε ότι αυτή ήταν η αιτία που ο Επίσκοπος και ο Ορέστης δεν γινόταν φίλοι.»

Γνήσια επιστολή του Συνέσιου προς την Υπατία από τυπωμένη έκδοση του 1553.

Εντούτοις, η Υπατία ήταν στοργική δασκάλα. Φρόντιζε για τους μαθητές της, απαλλαγμένη από θρησκευτικές ιδεοληψίες και προκαταλήψεις, σε μία ιστορική περίοδο που ο θρησκευτικός φανατισμός δίχαζε.

Φρόντιζε να επισημαίνει, πως αυτό που τους ενώνει, είναι η «πίστη» στην επιστήμη. Για αυτό και με τον Επίσκοπο Συνέσιο διατηρούσαν τακτική αλληλογραφία. Σε μία από τις επιστολές που διασώθηκαν, διαβάζουμε το εξής:

«Ακόμα και αν υπάρχει απόλυτη λήθη στον Άδη, ακόμα και εκεί θα σε θυμάμαι αγαπητή Υπατία». Τα λόγια του αποδεικνύουν την αναγνώριση και την αγάπη του στο πρόσωπο της δασκάλας του. Ωστόσο, ο μεγάλος θαυμασμός που έτρεφαν για εκείνη οι χριστιανοί μαθητές της δεν ήταν επαρκής για να την προστατέψει από ένα τέλος τραγικό.

Το φρικτό τέλος της σπουδαίας φιλοσόφου

Ο θάνατος της Υπατίας της Αλεξανδρινής.

Το έτος 412 μ. Χ ο αγαπητός μαθητής και φίλος της Υπατίας, ο Ορέστης, αναγορεύτηκε Έπαρχος της Αλεξάνδρειας. Την ίδια χρονική περίοδο Επίσκοπος της χριστιανικής εκκλησίας τελούσε ο αμφιλεγόμενος Κύριλλος, ο οποίος ήταν πιο σκληροπυρηνικός σε σχέση με τον προκάτοχό του και έδειχνε να επιθυμεί να αυξήσει την επιρροή του και στα πολιτικά θέματα της Αλεξάνδρειας. Ο διαξιφισμός των δύο αντρών προκάλεσε αργότερα το θάνατο της φιλοσόφου.

Όσα γνωρίζουμε για τον Ορέστη, τα αντλούμε μέσα από τις πηγές που «υφαίνουν» τον μύθο γύρω από την κατάληξη της Υπατίας. Το πνεύμα της δασκάλας του, φαίνεται να τον επισκίαζε, καθώς ανήκε στον κύκλο του συμβουλευτικού του σώματος, αφού ο Έπαρχος την εμπιστευόταν. Οι προσωπικές τους σχέσεις παρουσιάζονταν από τους πολεμίους της ως το αίτιο της διαμάχης του Ορέστη και του Κυρίλλου. Πολλοί από αυτούς ενστερνίζονταν τη θέση, ότι η Υπατία ασκούσε παγανιστική μαγεία και γητειές πάνω στον Έπαρχο.

Κατά τη διάρκεια του 4^ου αιώνα η αχανής αυτοκρατορία «ταλανιζόταν» από αδιαφάνεια στην πολιτική της ζωή και οι πολιτικοί ηγέτες υπαγόρευαν τον χριστιανισμό.  Όσο «εκχριστιανιζόταν» η Αυτοκρατορία, τόσο εξαπλωνόταν στους κόλπους της ο θρησκευτικός φανατισμός. Με μία σειρά νομοθετημάτων επιχειρήθηκε η εξάλειψη της αρχαίας ελληνικής λατρείας μέχρι που ποινικοποιήθηκε. Οι διαφορετικές λατρείες. συλλήβδην, «τελούσαν υπό διωγμό». Απόρροια αυτού ήταν η ελευθερία της σκέψης και του λόγου να περιοριστεί. Η επιστημονική κοινότητα της Αλεξάνδρειας ακολουθούσε τις διδασκαλίες της Νεοπλατωνικής σχολής και δοκιμαζόταν από τους φανατισμένους χριστιανούς , αφού για εκείνους χαρακτηρίζονταν ως «παγανιστές». Τον φανατισμό υποκινούσε ο Κύριλλος, που ήθελε να εξουδετερώσει της υπόλοιπες θρησκείες για να διεκδικήσει πολιτική επιρροή στην επαρχία.

Σύμφωνα με τον Σωκράτη τον Σχολαστικό, τον εκκλησιαστικό ιστορικό – σύγχρονο της Υπατίας, η σύγκρουση του Κυρίλλου και του Ορέστη πυροδότησε μία σειρά γενικότερων συγκρούσεων ανάμεσα στις θρησκευτικές ομάδες της πόλης με κατάληξη τον θάνατο της Υπατίας. Αρχικά, ο Κύριλλος περί τα 412 μ. Χ . ενθρονίστηκε στη θέση του, θείου του και Πατριάρχη της Αλεξάνδρειας, Θεόφιλου. Έκτοτε, προχώρησε στην κάθαρση του χριστιανισμού από αιρετικά δόγματα και κήρυξε πόλεμο ενάντια στις παραδοσιακές θρησκείες των Εθνικών και των Ιουδαίων.  Καταγράφεται, ότι οι τελευταίοι, εκμεταλλευόμενοι την ανοχή του Έπαρχου, διέπρατταν εγκληματικές ενέργειες έναντι των Χριστιανών. Για να αποφευχθούν οι ταραχές, ο Έπαρχος το 415 μ.Χ. προχώρησε στην έκδοση διατάγματος που ρύθμιζε τις δημόσιες συγκεντρώσεις των Ιουδαίων.

Η αρχή του τέλους

Ωστόσο, την αρχή του τέλους επισφράγισε η ενέδρα που έστησαν οι Ιουδαίοι στους Χριστιανούς στο ναό του Αγίου Αλεξάνδρου. Οι πρώτοι δολοφόνησαν το πλήθος των Χριστιανών που έσπευσαν σε κατάσβεση του πυρός, καθώς, όπως διαδόθηκε στην πόλη, ο ναός είχε παραδοθεί στις φλόγες. Αφού ο Ορέστης κράτησε ουδέτερη στάση, ώστε να μην προκληθεί η ολοκληρωτική ρήξη, ο Κύριλλος προχώρησε στη λήψη σκληρών μέτρων για να τιμωρηθούν οι υπαίτιοι. Ακολούθησαν δημεύσεις περιουσιών των Εβραίων και απαγόρευση χρήσης των Συναγωγών και δολοφονίες.

Η έπαρση του Κυρίλλου προκαλούσε το θυμικό του Ορέστη. Σε συνάντηση των πολιτικών δυνάμεων της Αλεξάνδρειας και του θρησκευτικού ηγέτη συνέδραμαν φανατικοί μοναχοί. Ένας εξ αυτών, ο Αμμώνιος, τραυμάτισε τον Ορέστη πετώντας του μία πέτρα στο κεφάλι. Ο μοναχός συνελήφθη από τη φρουρά του Επάρχου και εκτελέστηκε άμεσα.

Ο θάνατος της Υπατίας, ελαιογραφία του Τσαρλς Ουίλιαμ Μίτσελ (Charles William Mitchell), 1885

Η κατάσταση στην πόλη ήταν έκρυθμη. Η Υπατία εξαπέλυσε μύδρους κατά της τακτικής του Επισκόπου και στηλίτευσε τη δίψα του για αύξηση της πολιτικής του δύναμης. Αυτό εξόργισε το μανιασμένο πλήθος του οποίου η οργή στράφηκε ενάντια στη γυναίκα που έχαιρε μεγάλης εκτίμησης και αγάπης από τον Ορέστη. Ο Σωκράτης ο Σχολαστικός περιγράφει χωρίς γλαφυρότητα την «κινηματογραφική» σκηνή της δολοφονίας της, την άνοιξη του 415 μ.Χ. : «Με λίγα λόγια, ορισμένοι πεισματάρηδες και απερίσκεπτοι κοκορόμυαλοι με υποκινητή και αρχηγό τους τον Πέτρο, έναν οπαδό αυτής της Εκκλησίας, παρακολουθούσαν αυτή τη γυναίκα να επιστρέφει σπίτι της γυρνώντας από κάπου. Την κατέβασαν με τη βία από την άμαξά της, την μετέφεραν στην Εκκλησία που ονομαζόταν Caesarium, την γύμνωσαν εντελώς, της έσκισαν το δέρμα και έκοψαν τις σάρκες του σώματός της με κοφτερά κοχύλια μέχρι που ξεψύχησε, διαμέλισαν το σώμα της, έφεραν τα μέλη της σε ένα μέρος που ονομαζόταν Κίναρον και τα έκαψαν.»

Η ωμότητα της δολοφονίας της φιλοσόφου προκαλεί αποτροπιασμό. Ο πέμπτος αιώνας στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας «ανέτειλε» σκοτεινός. Στην πόλη,  η χριστιανική ηγεσία, επιδιώκοντας την επικυριαρχία της στην πολιτική σκηνή, εξέθρεψε το φανατισμό, προέβαλε το μίσος και στρέβλωσε την αλήθεια. Η Υπατία με νηφαλιότητα αρνήθηκε να σωπάσει στη φαλκίδευση της ελευθερίας του πνεύματος. Αρνήθηκε να ασπαστεί τον συγκεκαλυμμένο θρησκευτικό φανατισμό του Κυρίλλου. Δέχθηκε στωικά το ειδεχθές της τέλος. Ένα τέλος, που πολλοί το εξισώνουν με τον μαρασμό της κλασικής παιδείας στην Αίγυπτο αλλά και στον τότε σύγχρονο κόσμο.

Ο Ορέστης κάλεσε τη Ρώμη σε βοήθεια και ξεκίνησε έρευνες για τον θάνατο της αγαπημένης του δασκάλας. Παραιτήθηκε λίγο αργότερα, αντιλαμβανόμενος πως η παραμονή του στην πόλη διακύβευε και τη δική του ζωή. Από την άλλη μεριά, ο ηθικός αυτουργός, ο Επίσκοπος Αλεξάνδρειας, ο Κύριλλος, αναγορεύτηκε πατέρας του δόγματος της Αγίας Τριάδας και αγιοποιήθηκε από την χριστιανική εκκλησία για το πάθος που επέδειξε για την εδραίωση της χριστιανικής πίστης. Γιορτάζεται από την ορθόδοξη εκκλησία στις 18 Ιανουαρίου.

Ποια ήταν η Υπατία;

Υπατία.

Για τον Κύριλλο η Υπατία ήταν μία μάγισσα. Αλλά αυτός ο χαρακτηρισμός μάλλον την αδικεί. Οι αρχές του Νεοπλατωνισμού (που δίδασκε) έρχονταν σε κόντρα με το αντίπαλο δέος του χριστιανισμού. Ο κριτικός αναγνώστης, που θα μελετήσει με νηφαλιότητα τα γραπτά του Επισκόπου, θα εντοπίσει τις επιρροές της Υπατίας στο έργο του. Ωστόσο, χρειάζεται να τονιστεί, πως η Υπατία δεν αντιμαχόταν τη χριστιανική πίστη. Με διαφάνεια και νηφάλιο ερευνητικό πνεύμα ξεδιάλυνε το μυστήριο που είχε η νέα θρησκεία. Αυτό παρακίνησε πολλούς βαπτισμένους μαθητές της να συνειδητοποιήσουν τις αρχές της πίστης αυτής.

Για τους μαθητές της ήταν η σεβάσμια δασκάλα. Για τον Ορέστη ήταν σύμβουλος και πνευματική του μητέρα. Δυστυχώς, δεν κατάφερε να την προστατέψει, γεγονός που το έφερε βαρέως. Για τον επίσκοπο Συνέσιο ήταν η «σεβάσμια Δέσποινα», γιατί τον βοήθησε να συμπεριληφθεί στους κόλπους μίας μικρής επιστημονικής «Αναγέννησης» που «κυοφορήθηκε» στην αρχαία Αλεξάνδρεια. Δε θα ήταν υπερβολή το σχόλιο, πως η σχέση Συνέσιου και Υπατίας είναι αντίστοιχη αυτής του Πλάτωνα με τον Σωκράτη.

Ο Αμερικανός συγγραφέας Elbert Hubbard έγραψε για εκείνη: «Η Υπατία ήταν ένα πρόσωπο που χώριζε την κοινωνία σε δύο μέρη: αυτούς που την θεωρούσαν θαύμα του φωτός…και αυτούς που την έβλεπαν σαν απόστολο του σκότους».

Μπορεί το έργο της να μη διασώθηκε, το πνεύμα της , όμως, δεν πέρασε στη λήθη. Τον 18ο αιώνα ο Άγγλος ιστορικός Gibbon τη μνημονεύει. Επιπλέον, στη Γαλλία εκδίδεται ένα άρθρο στην «Εγκυκλοπαίδεια» του Βολταίρου που την εγκωμιάζει ως «πρόδρομο του Διαφωτισμού». Ο Φρειδερίκος Σίλλερ ανεβάζει μία θεατρική παράσταση με κεντρικό γεγονός το θάνατό της και τον εικοστό αιώνα, ο Charles Kingsley συγγράφει το ιστορικό μυθιστόρημα «Υπατία». Το 2009 ο  Αλεχάντρο Αμενάμπαρ σκηνοθετεί την ταινία Agora, στην οποία κεντρικό πρόσωπο είναι η σπουδαία φιλόσοφος, την οποία ενσαρκώνει η ηθοποιός, Ρέιτσελ Βάις.

Το επιμύθιο για την Υπατία

Η τελευταία μύστης της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και πρώτη γυναίκα που διέπρεψε στα μαθηματικά, είχε μία κοπιώδη θητεία στην επιστήμη. Εμφύσησε το ανήσυχο πνεύμα της στους μαθητές της και αφύπνισε  πολλούς από το νοητικό τους λήθαργο. Ο αδαμάντινος χαρακτήρας της και η ασκητική της ζωή έκαναν πολλούς να την παρουσιάζουν ως χριστιανικό πρότυπο. Είναι παιχνίδι της μοίρας το ότι η «παγανίστρια» έζησε και μαρτύρησε σαν χριστιανή, τόσο, που κάποιοι τη συγχέουν με την Αγία Αικατερίνη, καθώς δολοφονήθηκαν και οι δύο στην περιοχή της Αλεξάνδρειας, την ίδια περίπου περίοδο. Η Υπατία, όμως, είναι το πρότυπο του τέλειου ανθρώπου. Εντυπωσίαζε με την ομορφιά και την ευρυμάθειά της. Εξύμνησε την αγνότητα, καθώς πίστευε στην μεταρσίωση της ψυχής χωρίς τη συμβολή του σώματος.  «Θεράπευσε» μέχρι τέλους την επιστήμη και την έρευνα, ξετυλίγοντας τον μίτο της άγνοιας.

“όταν σε βλέπω,
όταν σ’ ακούω,
όταν τον έναστρο της Παρθένου οίκο θωρώ,
προσκυνώ     

γιατί εσένα σου αξίζει ο ουρανός,
απαστράπτουσα της σοφίας
και των ωραίων λόγων
σεμνή Υπατία”

(Παλλαδάς, βιβλίο Θ΄: επιδεικτικά επιγράμματα)

Παρακάτω παρατίθεται ένα βίντεο – απόσπασμα από την ταινία Agora που παρουσιάζει τον θάνατο της Υπατίας. Καλή απόλαυση!

Πηγές 1,2,3,4

Πηγή βίντεο

Νικολέτα Μιχαλοπούλου για την ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την εκπαίδευση ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook, και διαβάστε παρόμοια προτεινόμενα θέματα της επικαιρότητας ακριβώς από κάτω.