
Πώς οι Νέες Τεχνολογίες Επηρεάζουν την Σύγχρονη Εκπαίδευση
Αρχικά, στην σημερινή εποχή όπου ζούμε, το διαδίκτυο και οι νέες τεχνολογίες έχουν διεισδύσει στην ζωή μας για τα καλά. Πιο συγκεκριμένα, στον τομέα της εκπαίδευσης, μαθητές και εκπαιδευτικοί επωφελούνται από αυτά αλλά ταυτόχρονα υπάρχουν και κάποια αρνητικά στοιχεία. Έτσι, η σχέση των νέων τεχνολογιών με την εκπαίδευση φαίνεται να είναι διφορούμενη, καθώς έχουν φέρει επανάσταση στον τρόπο που μαθαίνουμε, διδάσκουμε και αλληλεπιδρούμε στον εκπαιδευτικό τομέα.
Οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν ποικιλία πρακτικών και χρήσιμων εφαρμογών και ιστοσελίδων για μια καλύτερη μάθηση. Το διαδίκτυο παρέχει απεριόριστη πρόσβαση σε εκπαιδευτικούς πόρους, από άρθρα και βίντεο έως ολόκληρα βιβλία. Οι μαθητές μπορούν να μάθουν οποτεδήποτε και οπουδήποτε, καθιστώντας έτσι τη μάθηση πιο ευέλικτη. Επίσης, θα ήθελα να προσθέσω ότι υπάρχουν εξαιρετικά χρήσιμες ιστοσελίδες που βοηθούν την μάθηση και από την πλευρά των μαθητών αλλά και των εκπαιδευτικών, προσφέροντας άπειρες ασκήσεις/φύλλα εργασίας/φωτοτυπίες όλων των τάξεων και των μαθημάτων, εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές τυπικής και μη τυπικής ανάπτυξης, εκπαιδευτικά βίντεο για επεξήγηση θεωρίας ή ιστορικών γεγονότων κ.ά. Παράλληλα, υπάρχουν πολλές εφαρμογές/εργαλεία που διευκολύνουν την σύνταξη του εκπαιδευτικού υλικού αλλά και την εύκολη δημιουργία διαφοροποιημένων και οπτικοποιημένων προγραμμάτων, τα οποία είναι φιλικά προς τους μαθητές, ενισχύοντας τη συμμετοχή και τη μάθηση ακόμη και στους μαθητές με ειδικές ανάγκες.
Οι νέες τεχνολογίες έχουν εξελίξει και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πλατφόρμες όπως το Instagram, το Facebook, το TikTok και το YouTube δεν περιορίζονται πλέον μόνο στην ψυχαγωγία ή στην κοινωνική δικτύωση, αλλά αποτελούν ισχυρά εργαλεία για εκπαιδευτικούς σκοπούς, καθώς έχουν δημιουργηθεί πολλές εκπαιδευτικές σελίδες, παρέχοντας καθημερινά περιεχόμενο με τη μορφή αναρτήσεων «posts», βίντεο και ζωντανών μεταδόσεων «live streaming». Το περιεχόμενο αυτό καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από φιλολογικές και μαθηματικές γνώσεις και ξένες γλώσσες μέχρι συμβουλές προσωπικής ανάπτυξης και επαγγελματικές δεξιότητες. Η δυνατότητα αλληλεπίδρασης, όπως τα σχόλια και οι συζητήσεις κάτω από τις αναρτήσεις, ενισχύει τη συμμετοχή του κοινού, ενώ τα σύντομα βίντεο και οι εικόνες διευκολύνουν την κατανόηση και την αφομοίωση σύνθετων πληροφοριών και θεωριών από τους μαθητές. Με αυτό τον τρόπο, οι μαθητές έχουν την ικανότητα να «σκρολάρουν» και να μαθαίνουν και κάτι χρήσιμο με έναν πιο ελκυστικό και άμεσο τρόπο.
Κάποιες ακόμη δυνατότητες που μας προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες στον τομέα της εκπαίδευσης είναι οι διαδραστικοί πίνακες, τα ψηφιακά εργαλεία, τα εκπαιδευτικά παιχνίδια και οι τεχνολογίες εικονικής πραγματικότητας που κάνουν τη διδασκαλία πιο ενδιαφέρουσα, ελκυστική και καθηλωτική. Αυτές οι δυνατότητες εισάγουν τα παιδιά στον κόσμο της τεχνολογίας από μικρή ηλικία, εξοικειώνοντάς τα με τον κόσμο της. Για παράδειγμα, οι μαθητές μπορούν να «επισκεφθούν» ιστορικά μνημεία ή να εξερευνήσουν το διάφορα μέρη μέσα από εικονικές εμπειρίες, παρέχοντάς τους ευκολότερη πρόσβαση στη γνώση.
Με τη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης δεδομένων, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να προσαρμόζουν το περιεχόμενο και τη μέθοδο διδασκαλίας στις ανάγκες και το επίπεδο του κάθε μαθητή. Τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης έχουν αρχίσει να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και τη στήριξη του σχολικού μαθήματος. Οι εφαρμογές τους είναι ποικίλες και συμβάλλουν σε διαφορετικούς τομείς, όπως η εξατομίκευση, η διαχείριση, η αξιολόγηση και η υποστήριξη μαθητών και εκπαιδευτικών. Για παράδειγμα, κάποιες εφαρμογές της AI βοηθούν μαθητές με δυσλεξία ή προβλήματα όρασης, παρέχοντας αναγνώριση ομιλίας, μετατροπή κειμένου σε ήχο και άλλες λειτουργίες. Έτσι, η μάθηση γίνεται πιο προσωποιημένη, καθώς οι εκπαιδευτικοί δομούν την διδασκαλία τους στις δυνατότητες του μαθητή και ο μαθητής αποκτά ενεργό ρόλο, συμμετέχει και εξελίσσεται.
Κάποια από τα οφέλη των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση είναι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Οι καθηγητές ειδικής αγωγής έχουν την δυνατότητα να πραγματοποιούν τα μαθήματά τους μέσα από τον υπολογιστή με την βοήθεια ηλεκτρονικών πλατφόρμων επικοινωνίας, προσφέροντάς μου πολλαπλές δυνατότητες, ώστε το μάθημα, παρόλη την απόσταση, να διεξάγεται με ενδιαφέροντα και διαδραστικό τρόπο χωρίς κανένα πρόβλημα. Παράλληλα παρέχεται η δυνατότητα στον μαθητή να βλέπει τον καθηγητή του, ενώ ταυτόχρονα διαμοιράζεται χρήσιμο υλικό κατά την διάρκεια του μαθήματος. Πλέον, η τηλεκπαίδευση έχει γίνει πιο προσβάσιμη από ποτέ, παρέχοντας ευκαιρίες μάθησης ανεξαρτήτως τοποθεσίας.
Σαφώς σε κάθε τι καινούργιο και χρήσιμο που έχει εφευρεθεί, πάντα θα υπάρχει και μια «μικρή» αρνητική πλευρά. Οι νέες τεχνολογίες εκτός από όλα τα παραπάνω θετικά που προσφέρουν, μπορεί να οδηγήσουν στην υπερβολική εξάρτηση από την τεχνολογία, περιορίζοντας την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, αν δεν συνδυάζεται με την σωστή καθοδήγηση από τους εκπαιδευτικούς ή από το ευρύτερο περιβάλλον του παιδιού. Παραδείγματος χάριν, κάποιες ιστοσελίδες παρέχουν αναξιόπιστο και ανακριβές περιεχόμενο, οδηγώντας έτσι την παραπληροφόρηση των μαθητών. Οι μαθητές, κυρίως των μικρότερων τάξεων, δεν έχουν αναπτυγμένη κριτική ικανότητα για να μπορέσουν να «φιλτράρουν» αυτά που διαβάζουν και συχνά τείνουν να δέχονται τις πληροφορίες ως δεδομένες, χωρίς να αμφισβητούν ή να εμβαθύνουν στο περιεχόμενό τους. Η πληθώρα πληροφοριών που προσφέρουν μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στους μαθητές, καθώς δυσκολεύονται να αξιολογήσουν τι είναι σημαντικό και τι όχι. Εκτός από την παραπληροφόρηση, η χρήση των νέων τεχνολογιών μπορεί να εκθέσει τους μαθητές στο cyberbullying ή σε ακατάλληλο περιεχόμενο. Γι’ αυτό, κρίνεται αναγκαία η ορθή εκπαιδευτική καθοδήγηση και η ενίσχυση της κριτικής σκέψης από νωρίς. Οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς που έχουν άμεση επαφή με τους μαθητές, μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά, ώστε να μάθουν πώς να αξιολογούν μόνοι τους το περιεχόμενο μιας πληροφορίας, κάνοντάς τους ερωτήσεις και αναζητώντας τεκμηριωμένες απαντήσεις από έναν συνδυασμό πηγών.
Κλείνοντας τις σκέψεις μου, οι νέες τεχνολογίες, παρά τα όποια αρνητικά τους, προσφέρουν τεράστιες δυνατότητες και προοπτικές για τη βελτίωση της εκπαίδευσης και της καθημερινής ζωής των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Αξιοποιώντας τα θετικά τους, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον μάθησης που να ενισχύει τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και την επικοινωνία, ενώ ταυτόχρονα να ενθαρρύνει την υπεύθυνη και συνειδητή χρήση αυτών των τεχνολογικών εργαλείων. Ας εστιάσουμε στα θετικά των νέων τεχνολογιών, ας δημιουργήσουμε ένα υγιές και υποστηρικτικό εκπαιδευτικό περιβάλλον, όπου οι νέες τεχνολογίες θα είναι εργαλείο και όχι εμπόδιο, και ας μάθουμε στα παιδιά να τις χρησιμοποιούν ορθά για το καλό τους!
–Όλγα Γούργαρη, Φιλόλογος/Εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής της σελίδας @learning_by_a_phil στο Instagram.
Βιβλιογραφία:
- Βαζούρα, Ζ., Σαμαράς, Ν. (2024). Η τεχνητή νοημοσύνη στην εκπαίδευση. https://srv-dide-a.thess.sch.gr/portal2/attachments2/13283/AI%20%26%20ΕΚΠΑΙΔ%20final.pdf
- Bourkoukou, O., El Bachari, E. (2018). LearnFitII: An Adaptive Learning System for Students with Learning Disabilities. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 13(10), 34-49.
Η Ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την εκπαίδευση ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook, και διαβάστε παρόμοια προτεινόμενα θέματα της επικαιρότητας ακριβώς από κάτω!