Μαντίθεος 9-12: Πλήρες Κριτήριο Αξιολόγησης με Αδίδακτο Κείμενο (Απαντήσεις)

Μαντίθεος Ενότητες 9 -12

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ  Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ

Α1.

Η διαδικασία της δοκιμασίας ήταν λεπτομερής και εξονυχιστική, πράγμα που καταδεικνύει πόσο μεγάλη σημασία απέδιδαν οι Αθηναίοι στον τρόπο εκλογής των αρχόντων, καθώς μόνο έτσι μπορούσε να διασφαλιστεί η αξιοκρατία και η ίδια η δημοκρατία.

Γίνονταν αρχικά ερωτήσεις για να εξακριβωθεί η καταγωγή του δοκιμαζομένου και να διαπιστωθεί αν ήταν Αθηναίος πολίτης (π.χ. ποιοι ήταν οι γονείς, οι παππούδες, ο δήμος καταγωγής τους, κ.λ.π.)· ύστερα προέβαιναν σε νέα ερωτήματα με σκοπό να εξακριβώσουν την προσωπικότητα του υποψηφίου, δηλαδή αν ήταν ευσεβής, χρηστός και σώφρων (π.χ. αν έχει προγονικούς θεούς και πού είναι τα ιερά τους, αν αποδίδει τις δέουσες τιμές στους πατρώους τάφους, αν σέβεται τους γονείς του, αν πληρώνει τους φόρους, αν έχει εκπληρώσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις, κ.λ.π.). Ο δοκιμαζόμενος έπρεπε να τα επιβεβαιώνει όλα με μάρτυρες.

Στην συνέχεια επιτρεπόταν σε όποιον ήθελε να αμφισβητήσει την εκλογή του υποψηφίου και να τόν κατηγορήσει. Ο υποψήφιος έπρεπε να αντικρούσει και να ανασκευάσει τις κατηγορίες. Τέλος, η βουλή αποφάσιζε την αποδοχή ή απόρριψη αυτού.

Υπήρχε, λοιπόν, μία τόσο εξονυχιστική και σχολαστική διαδικασία, ώστε να εκλεγεί κάποιος άρχοντας. Δινόταν βαρύτητα τόσο στην ιδιωτική όσο και στην δημόσια εικόνα του υποψηφίου και στην στάση ζωής που κρατούσε και στις δύο εκφάνσεις της κοινωνικής του ζωής. Ο Μαντίθεος τό γνωρίζει καλά αυτό, γι’ αυτό και σκιαγραφεί τόσο λεπτομερώς την στάση ζωής του στα ἴδια καὶ δημόσια.

Στην ιδιωτική του ζωή λοιπόν ο Μαντίθεος επέδειξε ἐπιείκεια[1], καθώς απεδείχθη στοργικός και προστατευτικός απέναντι στα αδέρφια του ως πρωτότοκος γιος (προίκισε τις αδερφές του, έδωσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής κληρονομιάς στον αδερφό του). Την ἐπιείκεια που επέδειξε στην διοίκηση τῶν ἰδίων, επέδειξε και στα δημόσια, καθώς αποδεικνύεται φιλήσυχος, αξιοπρεπής, κόσμιος, σε αντίθεση με τους συνομηλίκους του, οι οποίοι διατρίβουν σε χαμερπείς και κατάπτυστες ενασχολήσεις για τον ίδιο τον Μαντίθεο και το ήθος του ως άνθρωπος.

Επίσης, αναφέρεται στην στάση του απέναντι στους συμπολίτες του, καθώς ποτέ δεν έχει δημιουργηθεί εις βάρος του κανένα παράπονο και καμία διαφορά, ούτε καταγγέλθηκε ποτέ για δημόσιο ή ιδιωτικό αδίκημα με αποτέλεσμα να αποτελεί, κατά τον ίδιο, υπόδειγμα υπεύθυνου, φιλόνομου και φιλήσυχου πολίτη.

Επομένως, είναι ολοφάνερο, τόσο από την ίδια την διαδικασία της δοκιμασίας, όσο και από την σκιαγράφηση της προσωπικότητάς του κατά την ακροαματική διαδικασία στην ιδιωτική και δημόσια ζωή, ότι έπαιζε πρωτεύοντα ρόλο η συμπεριφορά ενός Αθηναίου πολίτη σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής, δηλαδή αν και κατά πόσον είναι χρηστός και σώφρων, ώστε να αναλάβει ένα δημόσιο αξίωμα.

Α2.

δίκη: Η ιδιωτική δίκη, η δίκη ιδιωτικής φύσεως. Μήνυση για ιδιωτικά ζητήματα μπορούσε να κινήσει μόνο ένας Αθηναίος πολίτης, δηλαδή άνδρας ενήλικας που ήταν ἐπίτιμος[2], αν θεωρούσε ότι αδικείται.

γραφή: Δίκη δημοσίας φύσεως, δίκη επί δημοσίου αδικήματος. Ήταν, λοιπόν, δίκη για αδικήματα δημοσίας φύσεως · τα αδικήματα αυτά ήταν: προδοσία, λιποταξία, υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος, Δήμου κατάλυση, ασέβεια προς τα θεία, κάκωση γονέων, κ.λ.π. Ονομάζεται έτσι, διότι έπρεπε η καταγγελία να γίνει εγγράφως.

Α3.

Στο απόσπασμα «περὶ δὲ τῶν κοινῶν μοι μέγιστον ἡγοῦμαι τεκμήριον εἶναι τῆς ἐμῆς ἐπιεικείας,…..οὔτε γραφὴν οὔτε εἰσαγγελίαν γεγενημένην» τα επιχειρήματα του Μαντίθεου είναι τα εξής:

α. Ο Μαντίθεος προβάλλει ως απόδειξη της κοσμιότητας και της εντιμότητάς του την άρνηση να συμμετάσχει σε ενασχολήσεις που διαφθείρουν το ήθος ενός νέου ανθρώπου. Η αποχή του από δραστηριότητες, που χαρακτηρίζονται από έκλυση ηθών, διεγείρει το μίσος και την έχθρα των συνομηλίκων του, οι οποίοι δεν δίστασαν να τόν συκοφαντήσουν, καθώς είναι ανώτερός τους. Το επιχείρημα αυτό εντάσσεται αρχικά στα λογικά-εἰκότα, καθώς στηρίζεται σε κοινωνικά δεδομένα στοιχεία της εποχής του. Έπειτα, όμως, αυτό μετατρέπεται σε ηθικό-ψυχολογικό, καθώς επιδιώκει να επηρεάσει θετικά τους βουλευτές προς το πρόσωπό του, επικυρώνοντας την εκλογή του στο βουλευτικό αξίωμα.

β. Κανένας δεν μπορεί να αποδείξει ότι έχει υποστεί αισχρή δίκη για ιδιωτική υπόθεση ή ότι έχει μηνυθεί για δημόσια παρανομία που έβλαψε την κοινότητα ή τέλος ότι έχει καταγγελθεί για σοβαρότατο αδίκημα κατά της πολιτείας. Πραγματικό επιχείρημα και αρκετά πιο πειστικό από το πρώτο, που έμμεσα απευθύνεται στους συμπολίτες του, οι οποίοι γνώριζαν πολύ καλά το ποιόν του και σαφώς θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν τα λεγόμενά του. 

Α4.

-Λάθος

-Λάθος

-Σωστό

-Λάθος

-Σωστό

 Α5.

οὐσίας: ανούσιος, ουσιαστικός, περιουσία, απουσία

συμφορὰς: παράφορος, κατάφωρα, διαφορά, αναφορά

ἐνειμάμην: διανομή, παράνομος, νομοτελειακός, απονομή

ἔγκλημα: κλήση, παράκληση, ανάκληση, κλητικός

καθεστηκότας: στάση, κατάσταση, ανάσταση, σταθμός

Α6.

οἶδα: γιγνώσκω, ἐπίσταμαι

προσήκειν: χρή, ἀναγκαῖόν ἐστι

ποιήσομαι: πράττω, εργάζομαι

ἅπαντας: ὅλους

τῶν κοινῶν: τῶν δημοσίων

[1] ἐπιείκεια: κοσμιότητα

[2] ἐπίτιμος: ο έχων πολιτικά δικαιώματα [ ≠ ἄτιμος: ο στερηθείς τα πολιτικά του δικαιώματα]

Τις απαντήσεις μπορείτε να τις βρείτε στο βιβλίο του Δημήτρη Νάτση για τα Αρχαία της Β Λυκείου

Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου: Τιμή 12 ευρώ (έκπτωση 35%)

Στις παραπάνω τιμές δεν συμπεριλαμβάνονται τα έξοδα αποστολής.

Μπορείτε να δείτε δείγμα από το βιβλίο στον παρακάτω σύνδεσμο:

Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου

Β1.

Εγώ θεωρώ ότι ούτε τους συμμάχους μας ωφελεί να υποδουλωθούν οι αδύναμοι στους ισχυρούς, -γιατί και στο παρελθόν πολλές φορές πολεμήσαμε υπερασπιζόμενοι τους ανίσχυρους-, ούτε ότι οι Θηβαίοι θα φτάσουν σε τέτοια μάνητα ώστε να αποστατήσουν και να παραδώσουν την πόλη τους στους Λακεδαιμονίους, όχι βέβαια επειδή έχω εμπιστοσύνη στην ακεραιότητα του ήθους τους· ξέρω, όμως, ότι γνωρίζουν πως ένα από τα δύο κατ’ ανάγκη συμβαίνει σε αυτούς, δηλαδή ή να πεθάνουν και να πάθουν ό, τι έπραξαν, αν μείνουν σταθεροί στην πεποίθησή τους (της ανταρσίας), ή να μην έχουν πια βιώσιμους πόρους και να στερηθούν κάθε ελπίδα αν επιλέξουν την εξορία (την νομαδική ζωή).

Β2.

Κατά τον Ισοκράτη οι Θηβαίοι θα αναστείλουν τις υπονομευτικές προς την αθηναϊκή συμμαχία κινήσεις τους, όχι λόγω έντιμου χαρακτήρα, αλλά διότι σε μία τέτοια περίπτωση υπάρχει ο κίνδυνος να καταστραφούν και να αφανιστούν είτε εξαιτίας της επίθεσης που θα δεχτούν είτε εξαιτίας της έλλειψης πλέον ισχυρού ερείσματος προς εθνική επιβίωση.

Β3.

σφᾶς

τὸν κρείττονα/κρείττω

πάρελθε

ω πόλι

ταύτῃ

μενεῖ

ἀποθανεῖν

πείσονται

πέφευγας

τοῖς ἐλπίσι

Β4α.

τοῖς συμμάχοις: δοτική προσωπική στο απρόσωπο απαρέμφ. λυσιτελεῖν

δουλεύειν: τελικό απαρέμφατο, υποκείμενο του απροσώπου απαρεμφάτου λυσιτελεῖν

ἥξειν: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρήματος ἡγοῦμαι

Λακεδαιμονίοις: έμμεσο αντικείμενο του απαρεμφάτου ἐνδώσειν

τούτων: γενική κτητική στο ἤθεσιν

πάσχειν: τελικό απαρέμφατο, επεξήγηση στο δυοῖν θάτερον

τῶν ἐλπίδων: αντικείμενο του απαρεμφάτου ἐστερῆσθαι

Β4β.

ὅτι γιγνώσκουσιν: δευτερεύουσα ειδική πρόταση, αντικείμενο του ρήματος οἶδ᾽.

ὡς δυοῖν θάτερον ἀναγκαῖόν ἐστιν αὐτοῖς, ἢ μένοντας ἀποθνῄσκειν καὶ πάσχειν, ἢ φεύγοντας ἀπορεῖν καὶ τῶν ἐλπίδων ἁπασῶν ἐστερῆσθαι: δευτερεύουσα ειδική πρόταση, αντικείμενο του ρήματος γιγνώσκουσιν.

οἷά περ ἐποίησαν: αναφορική πρόταση, σύστοιχο αντικείμενο του απαρεμφάτου πάσχειν.

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον σύνδεσμο: Κριτήριο Αξιολόγησης

Τις απαντήσεις στο κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προετοίμασε ο εκλεκτός συνάδελφος Δημήτρης Νάτσης, ο οποίος στη συνέχεια τις παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Η ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.