Λατινικά Ενότητα 9-Φύλλο εργασίας
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Λατινικών Προσανατολισμού της Β’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
Λατινικά Ενότητα 9
Η εγκαθίδρυση της δημοκρατίας στη Ρώμη
Εισαγωγικά
Τον 6ο αιώνα π.Χ. η Ρώμη περιέρχεται στην ετρουσκική κυριαρχία. Οι vέοι βασιλιάδες της, οι Ταρκύνιοι, είναι Ετρούσκοι. Γύρω στα 510 π.Χ. όμως ο Ταρκύνιος ο Υπερήφανος (Tarquinius Superbus) εκδιώκεται απότη Ρώμη και εγκαθιδρύεται η «δημοκρατία» ή, όπως έλεγαν οι Ρωμαίοι, η ελεύθερη πολιτεία (liberares publica). Οι Ρωμαίοι δε διατήρησαν την ανάμνηση του ξένου ζυγού, μόνο την ανάμνηση της βασιλείας. Την εκδίωξη του Ταρκυνίου τη συνέδεσαν με την προσβολή που έκανε ο γιος του Σέξτος (Sextus) στη γυναίκα του Ταρκύνιου Κολλατίνου (Tarquinius Collatīnus) Λουκρητία, με αποτέλεσμα ο Ιούνιος Βρούτος (Iunius Brutus) να καλέσει το λαό σε εξέγερση. Η στάση της Λουκρητίας προβαλλόταν στη Ρώμη ως υπόδειγμα γυναικείας αρετής (pudicitia)· επισημαίνουμε ακόμη ότι στην περίοδο της δημοκρατίας οι λέξεις rex (βασιλιάς) και regnum (βασίλειο) είχαν έντονα αρνητικό
περιεχόμενο.
*Η Λουκρητία είναι ένα μυθικό πρόσωπο της ιστορίας της Αρχαίας Ρώμης. Σύμφωνα με την παράδοση, ο βιασμός και ο συνακόλουθος θάνατός της ξεκίνησε μια σειρά από γεγονότα που οδήγησαν στην πτώση της μοναρχίας και την
εγκαθίδρυση του δημοκρατικού πολυτεύματος. Σύζυγός της ήταν ο Λούκιος Ταρκήνιος Κολλατίνος και αδελφός της ο Λούκιος
Ιούνιος Βρούτος. Ο ιστορικός Τίτος Λίβιος αφηγείται ότι ο Λούκιος Ταρκήνιος Σουπέρβος, ο τελευταίος ηγεμόνας της Ρώμης, είχε έναν άξεστο και βίαιο γιο, το Σήξτο Ταρκήνιο. Ο τελευταίος το 509 π.Χ. βίασε μια Ρωμαία αριστοκράτισσα με το όνομα Λουκρητία. Τότε εκείνη για να περισώσει την τιμή της, κάλεσε τους συγγενείς της κι αφού τους αφηγήθηκε τι είχε συμβεί πήρε την ίδια της τη ζωή με ένα με μαχαίρι που κρατούσε κρυμμένο. Τότε ο αδελφός της ξεσήκωσε το λαό της Ρώμης κατά της βασιλικής οικογένειας θέτοντας σε κοινή θέα το σώμα της. Ξέσπασε επανάσταση με αρχηγό τον ίδιο, με αποτέλεσμα την εκδίωξη των Ταρκηνίων από την πόλη, οι οποίοι βρήκαν καταφύγιο στην Ετρουρία. Έτσι έλαβε τέλος η περίοδος της μοναρχίας, η οποία
αντικαταστάθηκε με τη δημοκρατία. Ο αδελφός και ο σύζυγος της Λουκρητίας αποτέλεσαν τους πρώτους δύο Υπάτους της Ρώμης
Η αυτοκτονία της Λουκρητίας ενέπνευσε μια πληθώρα από σπουδαίους καλλιτέχνες, ανάμεσα στους οποίους βρίσκουμε
τους Τιτσιάνο, Ρέμπραντ, Ντύρερ, Ραφαήλ, Μποτιτσέλι, και άλλους.
Πηγή: wikipedia.org
Μετάφραση σε αντιστοίχιση
Tarquinius Superbus,
septimus atque ultimus
regum,
perdit imperium
hoc modo.
Filius eius Sextus Tarquinius,
laedit pudicitiam Lucretiae,
uxoris Collatini.
Maritus et pater et
Iunius Brutus
inveniunt eam maestam.
Femina aperit illis
iniuriam cum lacrimis
et interficit se ipsam
cultro.
Brutus extrahit cultrum
ex vulnere magno dolore
et parat punire delictum.
Concitat populum
et adimit imperium Tarquinio.
Liber iam Romanus populus
constituit deligere duo consules,
Iunium Brutum et Tarquinium Collatinum.
Ο Ταρκύνιος ο Υπερήφανος,
έβδομος και τελευταίος
από τους βασιλιάδες,
χάνει την εξουσία
με αυτόν τον τρόπο.
Ο γιος του Σέξτος Ταρκύνιος
προσβάλλει την τιμή της Λουκρητίας,
συζύγου του Κολλατίνου.
Ο σύζυγος και ο πατέρας και
ο Ιούνιος Βρούτος
βρίσκουν αυτήν περίλυπη.
Η γυναίκα αποκαλύπτει σε εκείνους
την αδικία με δάκρυα
και αυτοκτονεί
με μαχαίρι.
Ο Βρούτος βγάζει το μαχαίρι
από την πληγή με μεγάλο πόνο
και ετοιμάζεται να τιμωρήσει το έγκλημα.
Ξεσηκώνει το λαό
και αφαιρεί την εξουσία από τον Ταρκύνιο.
Ελεύθερος πια ο ρωμαϊκός λαός
αποφασίζει να εκλέξει δύο υπάτους,
τον Ιούνιο Βρούτο και τον Ταρκύνιο Κολλατίνο.
Ερωτήσεις - Ασκήσεις
1 Πώς συνέβαλε η αυτοκτονία της Λουκρητίας στην κατάργηση της μοναρχίας στην Ρώμη;
2. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται από τις παρακάτω συνεκφορές :
• hoc modo: γενική ενικού και πληθυντικού →
• dolore magno: τον ίδιο τύπο στον άλλο αριθμό →
• populus Romanus: κλητική ενικού και πληθυντικού-→
• eam maestam: δοτική και αιτιατική πληθυντικού →
3. Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις των ουσιαστικών στον αριθμό που βρίσκονται: regum, lacrimis, pater, cultrum.
3. Na γραφούν οι ζητούμενοι τύποι των ρημάτων:
• perdit: γ’ πληθυντικό ενεστώτα:
• parat: απαρέμφατο ενεστώτα και τον ίδιο τύπο στον μέλλοντα:
• punire : β’ ενικό ενεστώτα και παρατατικού:
• Inveniunt: α’ ενικό παρατατικού και απαρέμφατο ενεστώτα:
• laedit: α’ πληθυντικό ενεστώτα και παρατατικού:
4. Lucritiae uxoris: Να αναγνωριστεί ο ονοματικός ομοιόπτωτος προσδιορισμός και να μετατραπεί σε αναφορική πρόταση.
Αναγνώριση:
Μετατροπή:
5. Liber iam populus Romanus… deligere constituit: Να βρεθεί το υποκείμενο του υπογραμμισμένου απαρεμφάτου και να δικαιολογηθεί η πτώση του.
Υποκείμενο:
Δικαιολόγηση πτώσης:
6. Illis femina…interficit: Ποιο είναι το αντικείμενο του ρήματος Interficit και τι δηλώνει;
7. Liber iam populus Romanus…constituit : Να μετατραπεί η πρόταση σε απαρεμφατική με εξάρτηση από την φράση : “ Tarquinius dicit….”
8. Na αντιστοιχίσετε τις παρακάτω λατινικές λέξεις του κειμένου με τις ομόριζες του ευρωπαϊκές:
1. regum | α. popular (δημοφιλής, αγγλικά) |
2. liber | β. dolorante (επίπονος, ιταλικά) |
3. populus | γ. roi (βασιλιάς, γαλλικά) |
4. dolore | δ. libertad (ελευθερία, ισπανικά) |
5. punio | ε. punishment (τιμωρία, αγγλικά) |
9 . Nα βρείτε με ποια λατινική λέξη του κειμένου έχουν ετυμολογική σχέση οι παρακάτω ελληνικές λέξεις:
- φεμινισμός:
- πατριαρχία:
- ιμπεριαλιστής:
- ρήγας:
- ποινικολόγος:
- εβδομάδα:
10. Να εξηγήσετε τις παρακάτω λατινικές φράσεις:
– Modus vivendi:
– modus operandi:
– si vis pacem, para bellum:
Για να μεταφερθείτε στην αντίστοιχη ενότητα επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
Λατινικά Ενότητα 9
Το παρόν φύλλο εργασίας προετοίμασε η συνάδελφος Θάλεια Θεμιστοκλέους, η οποία στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.
Για να μεταβείτε σε άλλη Ενότητα των Λατινικών Β’ Λυκείου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.