λατινικά ενότητα 6

Λατινικά Ενότητα 6

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ:

Λατινικά  Ενότητα 6

Οι νόμοι 

Μετάφραση σε αντιστοίχιση

In ea civitate,

quam leges continent,

boni viri servant

libenter leges.

Lex enim est

fundamentum libertatis,

fons aequitatis.

Mens et animus et consilium

et sententia civitatis

posita est in legibus.

Ut corpora nostra

sine mente,

sic civitas

non stat sine lege.

Magistratus legum

sunt ministri,

interpretes legum

iudices,

denique omnes sumus

servi legum:

sic enim possumus

esse liberi.

Σε αυτή την πολιτεία,

την οποία στερεώνουν οι νόμοι,

οι καλοί πολίτες τηρούν

πρόθυμα τους νόμους.

Γιατί ο νόμος είναι

το θεμέλιο της ελευθερίας,

η πηγή της δικαιοσύνης.

Ο νους και η ψυχή και η σκέψη

και η κρίση της πολιτείας

βρίσκονται στους νόμους.

Όπως τα σώματά μας

(δε στέκουν) χωρίς το νου,

έτσι και η πολιτεία

δε στέκει χωρίς το νόμο.

Υπηρέτες των νόμων

είναι οι άρχοντες,

ερμηνευτές των νόμων

(είναι) οι δικαστές,

τελικά όλοι είμαστε

υπηρέτες των νόμων·

γιατί έτσι μπορούμε

να είμαστε ελεύθεροι.

Γλωσσικά – Γραμματικά σχόλια

in: πρόθεση (+ αφαιρετική) = σε.

ea: αφαιρετική ενικ., θηλ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό.

civitate: αφαιρετική ενικ. του ουσ. civitas, civitatis (θηλ. γ’ κλ.) = η πολιτεία. [Γενική πληθ.: civitatum & civitatium.]

quam: αιτιατική ενικ., θηλ. γένους, της αναφορικής αντων.  qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο.

leges: ονομαστική πληθ. του ουσ.  lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

continent: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. contineo, continui, contentum, continere (2) = στερεώνω, συγκρατώ, στηρίζω.

boni: ονομαστική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’  κλ. bonus, –a, –um = καλός. [ΣΥΓΚΡ.: melior, –ior, –ius. ΥΠΕΡΘ.: optimus, –a, –um.]

viri: ονομαστική πληθ. του ουσ. vir, viri (αρσ. β’ κλ.) = ο άνδρας· εδώ: ο πολίτης.

libenter: τροπικό επίρρ. = πρόθυμα. [Προέρχεται από το επίθ. της γ’ κλ. libens, libens, libens (γενική: libentis).]

leges: αιτιατική πληθ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

servant: γ’ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. servo, servavi, servatum, servare (1) = τηρώ.

lex: ονομαστική ενικ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

enim: αιτιολογικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = γιατί.

est: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι.

fundamentum: ονομαστική ενικ. του ουσ. fundamentum, fundamenti (ουδ. β’ κλ.) = το θεμέλιο.

libertatis: γενική ενικ. του ουσ. libertas, libertatis (θηλ. γ’ κλ.) = η ελευθερία.

fons: ονομαστική ενικ. του ουσ. fons, fontis (αρσ. γ’ κλ.) = η πηγή. [Γενική πληθ.: fontium.]

aequitatis: γενική ενικ. του ουσ. aequitas, aequitatis (θηλ. γ’ κλ.) = η ισότητα, η δικαιοσύνη. [Ως αφηρημένη έννοια δεν είναι εύχρηστη στον πληθ. αριθμό.]

mens: ονομαστική ενικ. του ουσ. mens, mentis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νους. [Γενική πληθ.: mentium.]

et: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και.

animus: ονομαστική ενικ. του ουσ. animus, animi (αρσ. β’ κλ.) = η ψυχή.

consilium: ονομαστική ενικ. του ουσ. consilium, consilii / consili (ουδ. β’ κλ.) = η σκέψη.

sententia: ονομαστική ενικ. του ουσ.  sententia, sententiae (θηλ. α’ κλ.) = η κρίση.

civitatis: γενική ενικ. του ουσ. civitas, civitatis (θηλ. γ’ κλ.) = η πολιτεία. [Bλ. παραπάνω.]

posita est: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου παθητ. φων. του ρήμ. pono, posui, positum, ponere (3) = τοποθετώ.

in: πρόθεση (+ αφαιρετική) = σε.

legibus: αφαιρετική πληθ. του ουσ.  lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

ut: παραβολικός σύνδεσμος (εκφράζει τρόπο) = όπως.

corpora: ονομαστική πληθ. του ουσ. corpus, corporis (ουδ. γ’ κλ.) = το σώμα.

nostra: ονομαστική πληθ., ουδ. γένους, της κτητικής αντων. του α’ προσ. για πολλούς κτήτορες noster, nostra, nostrum = ο δικός μας, η δική μας, το δικό μας.

sine: πρόθεση (+ αφαιρετική) = χωρίς.

mente: αφαιρετική ενικ. του ουσ. mens, mentis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νους. [Bλ. παραπάνω.]

sic: τροπικό επίρρ. = έτσι.

civitas: ονομαστική ενικ. του ουσ. civitas, civitatis (θηλ. γ’ κλ.) = η πολιτεία. [Bλ. παραπάνω.]

sine: πρόθεση (+ αφαιρετική) = χωρίς.

lege: αφαιρετική ενικ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

non: αρνητικό μόριο = δεν.

stat: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. sto, steti, statum, stare (1) = στέκομαι, υφίσταμαι, υπάρχω.

legum: γενική πληθ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

ministri: ονομαστική πληθ. του ουσ. minister, ministri (αρσ. β’ κλ.) = ο θεράποντας, ο υπηρέτης.

sunt: γ’ πληθ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι.

magistratus: ονομαστική πληθ. του ουσ. magistratus, magistratus (αρσ. δ’ κλ.) = ο άρχοντας, οι αρχές.

legum: γενική πληθ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

interpretes: ονομαστική πληθ. του ουσ. interpres, interpretis (αρσ. γ’ κλ.) = ο ερμηνευτής.

iudices: ονομαστική πληθ. του ουσ. iudex, iudicis (αρσ. γ’ κλ.) = ο δικαστής.

legum: γενική πληθ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

denique: χρονικό επίρρ. = τελικά.

omnes: ονομαστική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της γ’ κλ. omnis, οmnis, omne = όλος.

servi: ονομαστική πληθ. του ουσ. servus, servi (αρσ. β’ κλ.) = ο υπηρέτης.

sumus: α’ πληθ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, —, esse = είμαι.

sic: τροπικό επίρρ. = έτσι.

enim: αιτιολογικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = γιατί.

liberi: ονομαστική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. liber, libera, liberum = ελεύθερος. [ΣΥΓΚΡ.: liberior, –ior, –ius. ΥΠΕΡΘ.: liberrimus, –a, –um.]

esse: απαρέμφατο ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι.

possumus: α’ πληθ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. possum, potui, –, posse = μπορώ.

Συγκεντρωτική Παρουσίαση Γραμματικών Τύπων

Ουσιαστικά 

A΄ κλίση

Θηλυκά

sententia, -ae

Β΄ κλίση

Αρσενικά

animus, -i

minister, ministri

servus, -i

vir, viri

Ουδέτερα

consilium, -ii, (-i)

fundamentum, -i

Γ΄κλίση

Αρσενικά

fons, fontis

interpres, interpretis

iudex, iudicis

Θηλυκά

aequitas, aequitatis

civitas, civitatis

lex, legis          

libertas, libertatis

mens, mentis

Δ΄κλίση

Αρσενικό

magistratus, -us

Παραθετικά Επιθέτων 

Β΄Κλίση

Θετικός 

bonus, -a, -um

liber, libera, liberum

Συγκριτικός 

melior, melior, melius

liberior, -ior, -ius

Υπερθετικός

optimus, -a, -um

liberrimus, -a, -um

Γ΄Κλίση

omnis, -is, -e

 

 

Αντωνυμίες

is, ea, id

qui, quae, quod

noster, nostra, nostrum

δεικτική επαναληπτική

αναφορική

κτητική

Αρχικοί Χρόνοι Ρημάτων

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ  ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ   ΣΟΥΠΙΝΟ   ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ   ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α’ ΣΥΖΥΓΙΑ

servo                 servavi               servatum                 servare

sto                     steti                     statum                     stare

ΒΣΥΖΥΓΙΑ 

contineo           continui              contentum               continere

ΓΣΥΖΥΓΙΑ

pono                 posui                  positum                    ponere

possum             potui                                                    posse                    Ανώμαλο

sum                   fui                                                         esse                       Βοηθητικό

Συντακτική Ανάλυση

  1. In ea civitate boni viri libenter leges servant: κύρια πρότ. κρίσεως.

servant: ρήμ. ● viri: υποκ. του servant ● leges: αντικ. του servant ● in civitate: εμπρόθ. προσδ. της στάσης σε τόπο (μεταφορικά) στο servant ● ea: επιθ. προσδ. στο civitate ● boni: επιθ. προσδ. στο viri ● libenter: επιρρ. προσδ. του τρόπου στο servant.

  1. quamleges continent: δευτ. επιθετική αναφορική πρότ., προσδιοριστική στο civitate (της πρότ. 1)· εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quam εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό· συγκεκριμένα, με οριστική ενεστώτα, γιατί αναφέρεται στο παρόν· λειτουργεί ως επιθ. προσδ. στο civitate.

continent: ρήμ. ● leges: υποκ. του continent ● quam: αντικ. του continent.

  1. Lex enim est fundamentum libertatis, fons aequitatis:κύρια πρότ. κρίσεως.

est: ρήμ. ● lex: υποκ. του est ● fundamentum / fons: κατηγορούμενα στο υποκ. lex  του est ● libertatis: γενική αντικειμενική στο fundamentum ● aequitatis: γενική υποκειμενική στο fons.

  1. Mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus:κύρια πρότ. κρίσεως.

posita est: ρήμ. ● mens / animus / consilium / sententia: υποκ. του posita est ● in legibus: εμπρόθ. προσδ. στάσης σε τόπο (μεταφορικά) στο posita est ● civitatis: γενική κτητική στα mens / animus και γενική υποκειμενική στα consilium / sententia. 

  1. Ut corpora nostra sine mente(ενν. non stant): δευτ. επιρρ. απλή παραβολική πρότ., που δηλώνει τρόπο· εισάγεται με τον παραβολικό σύνδεσμο ut (που σχηματίζει παραβολικό ζεύγος με το επίρρ. sic της κύριας πρότασης)· εκφέρεται με οριστική, γιατί η σύγκριση αφορά δύο πράξεις ή καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα· συγκεκριμένα, με οριστική ενεστώτα, γιατί αναφέρεται στο παρόν· λειτουργεί ως β’ όρος σύγκρισης (α’ όρος είναι η κύρια πρότ. 6).

ενν. non stant: ρήμ. ● corpora: υποκ. του non stant ● nostra: επιθ. προσδ. στο corpora ● sine mente: εμπρόθ. προσδ. που δηλώνει στέρηση στο non stant. 

  1. sic civitas sine lege non stat:κύρια πρότ. κρίσεως.

non stat: ρήμ. ● civitas: υποκ. του non stat ● sine lege: εμπρόθ. προσδ. που δηλώνει στέρηση στο non stat ● sic: επιρρ. προσδ. του τρόπου στο non stat 

  1. Legum ministri sunt magistratus:κύρια πρότ. κρίσεως.

sunt: ρήμ. ● magistratus: υποκ. του sunt ● ministri: κατηγορ. στο υποκ. magistratus του sunt ● legum: γενική αντικειμενική στο ministri.

  1. legum interpretes (ενν.sunt) iudices: κύρια πρότ. κρίσεως.
  • ενν. sunt: ρήμ. iudices: υποκ. του sunt ● interpretes: κατηγορ. στο υποκ. iudices του sunt ● legum: γενική αντικειμενική στο interpretes 
  1. legum denique omnes servi sumus:κύρια πρότ. κρίσεως.

sumus: ρήμ. ● ενν. nos: υποκ. του sumus ● omnes: επιθετικός προσδ. στο nos ● servi: κατηγορ. στο υποκ. nos του sumus ● legum: γενική αντικειμενική στο servi  denique: επιρρ. προσδ. του χρόνου στο sumus.

  1. sic enim liberi esse possumus:κύρια πρότ. κρίσεως.

possumus: ρήμ. ● ενν. nos: υποκ. του possumus και του esse (ταυτοπροσωπία) ● ενν. esse: τελικό απαρέμφατο, αντικ. του possumus ● liberi: κατηγορ. στο υποκ. nos του esse ● sic: επιρρ. προσδ. του τρόπου στο possumus ● enim: αιτιολογ. σύνδ.

Ασκήσεις Γραμματικής

1.Να γραφούν οι τύποι που ζητούντα για τα ουσιαστικά:
civitate:  γενική πληθυντικού
leges: γενική ενικού
viri: γενική πληθυντικού
fundamentum: αιτιατική πληθυντικού
libertatis: ονομαστική ενικού
fons: γενική πληθυντικού
aequitatis: δοτική ενικού
Mens: δοτική ενικού
animus: ονομαστική πληθυντικού
consilium: γενική πληθυντικού
sententia: δοτική ενικού
corpora: ονομαστική ενικού
ministri: ονομαστική ενικού
magistratus: γενική πληθυντικού
interpretes: ονομαστική ενικού
iudices: κλητική ενικού
2.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα επίθετα:
boni: δοτική πληθυντικού του θηλυκού στον συγκριτικό
boni: γενική ενικού του αρσενικού στον υπερθετικό
boni:ονομαστική ενικού του ουδετέρου στον θετικό
omnes: γενική πληθυντκού του ουδετέρου στον θετικό
omnes: αφαιρετική ενικού του θηλυκού στον θετικό
liberi: δοτική ενικού του αρσενικού στον συγκριτικό
liberi: γενική πληθυντικού του θηλυκού στον υπερθετικό
liberi: αιτιατική πληθυντικού του ουδετέρου στον θετικό
3.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τις αντωνυμίες / αντωνυμικά επίθετα:
ea: ονομαστική πληθυντικού του ουδετέρου
quam: ονομαστική ενικού του αρσενικού
nostra: ονομαστική ενικού του θηλυκού για το β΄πρόσωπο
4.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα ρήματα:
continent: β΄ενικό προστακτικής ενεργητικού ενεστώτα
servant: απαρέμφατο ενεργητικού παρακειμένου
est: α΄ενικό υποτακτικής παρατατικού
posita est: β΄ενικό οριστικής ενεργητικού μέλλοντα
stat: β΄ενικό οριστικής ενεργητικού υπερσυντελίκου

Ασκήσεις Συντακτικού

1.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην παθητική σύνταξη.
In ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant.
2.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην παθητική περιφραστική συζυγία (απρόσωπη ή προσωπική), με το ρήμα debeo ως προσωπικό και ως απρόσωπο.
In ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant.
3.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην ενεργητική περιφραστική συζυγία.
In ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant.
Ut corpora nostra sine mente, sic civitas sine lege non stat.
4.Να συμπτυχθεί η δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή.
In ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant.
5.Να εξαρτηθεί η πρόταση « Lex enim est fundamentum libertatis, fons aequitatis.» από τη φράση: scriptor tradit.
6.Να εξαρτηθεί η πρόταση «Legum ministri sunt magistratus, legum interpretes iudices, legum denique omnes servi sumus:» από τη φράση: nos tradimus.

 

Μπορείτε να βρείτε τις απαντήσεις στο σύνδεσμο: Απαντήσεις Ασκήσεων Γραμματικής &  Συντακτικού

Τις ασκήσεις γραμματικής και συντακτικού που μόλις διαβάσατε προετοίμασε η εκλεκτή συνάδελφος Εύη Πέπε, η οποία στη συνέχεια τις παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταβείτε σε άλλη Ενότητα των Λατινικών Β’ Λυκείου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

 

Λατινικά Β ΛυκείουΛατινικα: Στόχοι Διδασκαλίας-Διδακτική πρόταση
Ενότητα 1Ενότητα 2
Ενότητα 3Ενότητα 4
Ενότητα 5Ενότητα 6
Ενότητα 7Ενότητα 8
Ενότητα 9Ενότητα 10
Ενότητα 11Ενότητα 12
Ενότητα 13Ενότητα 14
Ενότητα 15Ενότητα 16
Ενότητα 17Ενότητα 18
Ενότητα 19Ενότητα 20
Ασκήσεις Γραμματικής Ενότητα 1Ασκήσεις Γραμματικής Ενότητα 2
Ασκήσεις Γραμματικής Ενότητα 3Ασκήσεις Γραμματικής Ενότητα 4
Ασκήσεις Γραμματικής Ενότητα 5Ασκήσεις Γραμματικής Ενότητα 6
Ασκήσεις Γραμματικής Ενότητα 7
Φύλλο Εργασίας Ενότητα 16Φύλλο Εργασίας Ενότητα 16 Απαντήσεις
Φύλλο Εργασίας Ενότητα 17Φύλλο Εργασίας Ενότητα 17 Απαντήσεις
Φύλλο Εργασίας Ενότητα 18Φύλλο Εργασίας Ενότητα 18 Απαντήσεις
Φύλλο Εργασίας Ενότητα 19Φύλλο Εργασίας Ενότητα 19 Απαντήσεις
Φύλλο Εργασίας Ενότητα 20Φύλλο Εργασίας Ενότητα 20 Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 1 & 3Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 1 & 3 Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 1 - 3Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 1 - 3 Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 2-4 Θέμα 15434 (Τράπεζα Θεμάτων)Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 2-4 Θέμα 15434 (Τράπεζα Θεμάτων) Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 3 & 4 Θέμα 17837 (Τράπεζα Θεμάτων)Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 3 & 4 Θέμα 17837 (Τράπεζα Θεμάτων) Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 4-5Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 4-5 Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 4-6Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 4-6 Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 4 & 6 & 10 Θέμα 15473 (Τράπεζα Θεμάτων)Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 4 & 6 & 10 Θέμα 15473 (Τράπεζα Θεμάτων) Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 7 & 13 Θέμα 15630 (Τράπεζα Θεμάτων)Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 7 & 13 Θέμα 15630 (Τράπεζα Θεμάτων) Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 8-11Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 8-11 Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 10 & 15 Θέμα 15702 (Τράπεζα Θεμάτων)Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 10 & 15 Θέμα 15702 (Τράπεζα Θεμάτων) Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 11-13Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 11-13 Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 12 & 14 Θέμα 15315 (Τράπεζα Θεμάτων)Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 12 & 14 Θέμα 15315 (Τράπεζα Θεμάτων) Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 13 & 15 Θέμα 31684 (Τράπεζα Θεμάτων)Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 13 & 15 Θέμα 31684 (Τράπεζα Θεμάτων) Απαντήσεις
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 14-15Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 14-15 Απαντήσεις
Μετατροπή Σύνταξης: Ενεργητική-Παθητική

Η ομάδα του filologika.gr 


Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.