Λατινικά  Ενότητα 6

Οι νόμοι 

Μετάφραση σε αντιστοίχιση

in: πρόθεση (+ αφαιρετική) = σε.

ea: αφαιρετική ενικ., θηλ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό.

civitate: αφαιρετική ενικ. του ουσ. civitas, civitatis (θηλ. γ’ κλ.) = η πολιτεία. [Γενική πληθ.: civitatum & civitatium.]

quam: αιτιατική ενικ., θηλ. γένους, της αναφορικής αντων.  qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο.

leges: ονομαστική πληθ. του ουσ.  lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

continent: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. contineo, continui, contentum, continere (2) = στερεώνω, συγκρατώ, στηρίζω.

boni: ονομαστική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’  κλ. bonus, –a, –um = καλός. [ΣΥΓΚΡ.: melior, –ior, –ius. ΥΠΕΡΘ.: optimus, –a, –um.]

viri: ονομαστική πληθ. του ουσ. vir, viri (αρσ. β’ κλ.) = ο άνδρας· εδώ: ο πολίτης.

libenter: τροπικό επίρρ. = πρόθυμα. [Προέρχεται από το επίθ. της γ’ κλ. libens, libens, libens (γενική: libentis).]

leges: αιτιατική πληθ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

servant: γ’ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. servo, servavi, servatum, servare (1) = τηρώ.

lex: ονομαστική ενικ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

enim: αιτιολογικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = γιατί.

est: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι.

fundamentum: ονομαστική ενικ. του ουσ. fundamentum, fundamenti (ουδ. β’ κλ.) = το θεμέλιο.

libertatis: γενική ενικ. του ουσ. libertas, libertatis (θηλ. γ’ κλ.) = η ελευθερία.

fons: ονομαστική ενικ. του ουσ. fons, fontis (αρσ. γ’ κλ.) = η πηγή. [Γενική πληθ.: fontium.]

aequitatis: γενική ενικ. του ουσ. aequitas, aequitatis (θηλ. γ’ κλ.) = η ισότητα, η δικαιοσύνη. [Ως αφηρημένη έννοια δεν είναι εύχρηστη στον πληθ. αριθμό.]

mens: ονομαστική ενικ. του ουσ. mens, mentis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νους. [Γενική πληθ.: mentium.]

et: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και.

animus: ονομαστική ενικ. του ουσ. animus, animi (αρσ. β’ κλ.) = η ψυχή.

consilium: ονομαστική ενικ. του ουσ. consilium, consilii / consili (ουδ. β’ κλ.) = η σκέψη.

sententia: ονομαστική ενικ. του ουσ.  sententia, sententiae (θηλ. α’ κλ.) = η κρίση.

civitatis: γενική ενικ. του ουσ. civitas, civitatis (θηλ. γ’ κλ.) = η πολιτεία. [Bλ. παραπάνω.]

posita est: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου παθητ. φων. του ρήμ. pono, posui, positum, ponere (3) = τοποθετώ.

in: πρόθεση (+ αφαιρετική) = σε.

legibus: αφαιρετική πληθ. του ουσ.  lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

ut: παραβολικός σύνδεσμος (εκφράζει τρόπο) = όπως.

corpora: ονομαστική πληθ. του ουσ. corpus, corporis (ουδ. γ’ κλ.) = το σώμα.

nostra: ονομαστική πληθ., ουδ. γένους, της κτητικής αντων. του α’ προσ. για πολλούς κτήτορες noster, nostra, nostrum = ο δικός μας, η δική μας, το δικό μας.

sine: πρόθεση (+ αφαιρετική) = χωρίς.

mente: αφαιρετική ενικ. του ουσ. mens, mentis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νους. [Bλ. παραπάνω.]

sic: τροπικό επίρρ. = έτσι.

civitas: ονομαστική ενικ. του ουσ. civitas, civitatis (θηλ. γ’ κλ.) = η πολιτεία. [Bλ. παραπάνω.]

sine: πρόθεση (+ αφαιρετική) = χωρίς.

lege: αφαιρετική ενικ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

non: αρνητικό μόριο = δεν.

stat: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. sto, steti, statum, stare (1) = στέκομαι, υφίσταμαι, υπάρχω.

legum: γενική πληθ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

ministri: ονομαστική πληθ. του ουσ. minister, ministri (αρσ. β’ κλ.) = ο θεράποντας, ο υπηρέτης.

sunt: γ’ πληθ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι.

magistratus: ονομαστική πληθ. του ουσ. magistratus, magistratus (αρσ. δ’ κλ.) = ο άρχοντας, οι αρχές.

legum: γενική πληθ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

interpretes: ονομαστική πληθ. του ουσ. interpres, interpretis (αρσ. γ’ κλ.) = ο ερμηνευτής.

iudices: ονομαστική πληθ. του ουσ. iudex, iudicis (αρσ. γ’ κλ.) = ο δικαστής.

legum: γενική πληθ. του ουσ. lex, legis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νόμος.

denique: χρονικό επίρρ. = τελικά.

omnes: ονομαστική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της γ’ κλ. omnis, οmnis, omne = όλος.

servi: ονομαστική πληθ. του ουσ. servus, servi (αρσ. β’ κλ.) = ο υπηρέτης.

sumus: α’ πληθ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, —, esse = είμαι.

sic: τροπικό επίρρ. = έτσι.

enim: αιτιολογικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = γιατί.

liberi: ονομαστική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. liber, libera, liberum = ελεύθερος. [ΣΥΓΚΡ.: liberior, –ior, –ius. ΥΠΕΡΘ.: liberrimus, –a, –um.]

esse: απαρέμφατο ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι.

possumus: α’ πληθ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. possum, potui, –, posse = μπορώ.

Ουσιαστικά 

A΄ κλίση

Θηλυκά

sententia, -ae

Β΄ κλίση

Αρσενικά

animus, -i

minister, ministri

servus, -i

vir, viri

Ουδέτερα

consilium, -ii, (-i)

fundamentum, -i

Γ΄κλίση

Αρσενικά

fons, fontis

interpres, interpretis

iudex, iudicis

Θηλυκά

aequitas, aequitatis

civitas, civitatis

lex, legis          

libertas, libertatis

mens, mentis

Δ΄κλίση

Αρσενικό

magistratus, -us

Παραθετικά Επιθέτων 

Β΄Κλίση

Γ΄Κλίση

Αντωνυμίες

Αρχικοί Χρόνοι Ρημάτων

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ  ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ   ΣΟΥΠΙΝΟ   ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ   ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α’ ΣΥΖΥΓΙΑ

servo                 servavi               servatum                 servare

sto                     steti                     statum                     stare

Β’ ΣΥΖΥΓΙΑ 

contineo           continui              contentum               continere

Γ’ ΣΥΖΥΓΙΑ

pono                 posui                  positum                    ponere

possum             potui                                                    posse                    Ανώμαλο

sum                   fui                                                         esse                       Βοηθητικό

1. In ea civitate boni viri libenter leges servant: κύρια πρότ. κρίσεως.

servant: ρήμ. ● viri: υποκ. του servant ● leges: αντικ. του servant ● in civitate: εμπρόθ. προσδ. της στάσης σε τόπο (μεταφορικά) στο servant ● ea: επιθ. προσδ. στο civitate ● boni: επιθ. προσδ. στο viri ● libenter: επιρρ. προσδ. του τρόπου στο servant.

2. quamleges continent: δευτ. επιθετική αναφορική πρότ., προσδιοριστική στο civitate (της πρότ. 1)· εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quam εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό· συγκεκριμένα, με οριστική ενεστώτα, γιατί αναφέρεται στο παρόν· λειτουργεί ως επιθ. προσδ. στο civitate.

continent: ρήμ. ● leges: υποκ. του continent ● quam: αντικ. του continent.

3. Lex enim est fundamentum libertatis, fons aequitatis:κύρια πρότ. κρίσεως.

est: ρήμ. ● lex: υποκ. του est ● fundamentum / fons: κατηγορούμενα στο υποκ. lex  του est ● libertatis: γενική αντικειμενική στο fundamentum ● aequitatis: γενική υποκειμενική στο fons.

4. Mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus:κύρια πρότ. κρίσεως.

posita est: ρήμ. ● mens / animus / consilium / sententia: υποκ. του posita est ● in legibus: εμπρόθ. προσδ. στάσης σε τόπο (μεταφορικά) στο posita est ● civitatis: γενική κτητική στα mens / animus και γενική υποκειμενική στα consilium / sententia. 

5. Ut corpora nostra sine mente(ενν. non stant): δευτ. επιρρ. απλή παραβολική πρότ., που δηλώνει τρόπο· εισάγεται με τον παραβολικό σύνδεσμο ut (που σχηματίζει παραβολικό ζεύγος με το επίρρ. sic της κύριας πρότασης)· εκφέρεται με οριστική, γιατί η σύγκριση αφορά δύο πράξεις ή καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα· συγκεκριμένα, με οριστική ενεστώτα, γιατί αναφέρεται στο παρόν· λειτουργεί ως β’ όρος σύγκρισης (α’ όρος είναι η κύρια πρότ. 6).

ενν. non stant: ρήμ. ● corpora: υποκ. του non stant ● nostra: επιθ. προσδ. στο corpora ● sine mente: εμπρόθ. προσδ. που δηλώνει στέρηση στο non stant. 

6. sic civitas sine lege non stat:κύρια πρότ. κρίσεως.

non stat: ρήμ. ● civitas: υποκ. του non stat ● sine lege: εμπρόθ. προσδ. που δηλώνει στέρηση στο non stat ● sic: επιρρ. προσδ. του τρόπου στο non stat.  

7. Legum ministri sunt magistratus:κύρια πρότ. κρίσεως.

sunt: ρήμ. ● magistratus: υποκ. του sunt ● ministri: κατηγορ. στο υποκ. magistratus του sunt ● legum: γενική αντικειμενική στο ministri.

8. legum interpretes (ενν.sunt) iudices: κύρια πρότ. κρίσεως.

• ενν. sunt: ρήμ. iudices: υποκ. του sunt ● interpretes: κατηγορ. στο υποκ. iudices του sunt ● legum: γενική αντικειμενική στο interpretes.  

9. legum denique omnes servi sumus:κύρια πρότ. κρίσεως.

sumus: ρήμ. ● ενν. nos: υποκ. του sumus ● omnes: επιθετικός προσδ. στο nos ● servi: κατηγορ. στο υποκ. nos του sumus ● legum: γενική αντικειμενική στο servi ● denique: επιρρ. προσδ. του χρόνου στο sumus.

10. sic enim liberi esse possumus:κύρια πρότ. κρίσεως.

possumus: ρήμ. ● ενν. nos: υποκ. του possumus και του esse (ταυτοπροσωπία) ● ενν. esse: τελικό απαρέμφατο, αντικ. του possumus ● liberi: κατηγορ. στο υποκ. nos του esse ● sic: επιρρ. προσδ. του τρόπου στο possumus ● enim: αιτιολογ. σύνδ.

Μπορείτε να βρείτε τις απαντήσεις στο σύνδεσμο: Απαντήσεις Ασκήσεων Γραμματικής &  Συντακτικού

Τις ασκήσεις γραμματικής και συντακτικού που μόλις διαβάσατε προετοίμασε η εκλεκτή συνάδελφος Εύη Πέπε, η οποία στη συνέχεια τις παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταβείτε σε άλλη Ενότητα των Λατινικών Β’ Λυκείου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.