Λατινικά Ενότητα 6-Φύλλο εργασίας
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Λατινικών Προσανατολισμού της Β’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
Λατινικά Ενότητα 6
Οι νόμοι
Εισαγωγικά
Ο Ρωμαίος ρήτορας, πολιτικός και φιλόσοφος Κικέρωνας (106-43 π.Χ.) ασχολήθηκε με το πρόβλημα των νόμων και στα θεωρητικά του έργα (συγκεκριμένα στο «De legibus», «Για τους νόμους») και στους ρητορικούς του λόγους. Επιδίωξε μια σύνθεση –χωρίς να είναι βέβαιο ότι την πέτυχε– ανάμεσα στην ελληνική φιλοσοφική αντίληψη για τους νόμους και στη ρωμαϊκή πραγματικότητα. Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι από το λόγο του «Pro Cluentio», που τον έγραψε το 66 π.Χ.
*Κικέρωνας : Ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρων (Marcus Tullius Cicero, 3 Ιανουαρίου 106 π.Χ. – 7 Δεκεμβρίου 43 π.Χ.) ήταν Ρωμαίος πολιτικός, ρήτορας, δικηγόρος και φιλόσοφος, ο οποίος υπηρέτησε ως ύπατος το έτος 63 π.Χ.. Καταγόταν από πλούσια οικογένεια και θεωρείται ευρέως ως ένας από τους μεγαλύτερους ρήτορες και πεζογράφους.
Τα συγγράμματά του αποτελούν πρότυπο ύφους στη λατινική γλώσσα. Στα πρώτα έργα του (De inventione rhetorica, Pro Quincio, Pro R. Amerino) υπάρχουν επιρροές ρητόρων από την Ασία, οι οποίοι έδιναν έμφαση στο ρυθμό. Στην ασιατική ρητορική ο Κικέρων διέκρινε αφενός την έμφαση στην κομψότητα και αφετέρου την έμφαση στο πάθος (μέσω των εικόνων και των έντεχνα δημιουργημένων ονομάτων). Θαύμαζε άλλωστε τον μεγαλύτερό του ρήτορα Ορτήνσιο, που στους λόγους του συνταίριαζε το πάθος με την κομψότητα.
Στα έργα της ωριμότητάς του μετέβαλε το ύφος του, έχοντας αρνηθεί και την ασιατική (αν και ποτέ δεν απαλλάχθηκε εντελώς από τις επιδράσεις της) και την αττική ρητορική. Είχε επηρεαστεί από τη διδασκαλία του Μόλωνος και τις αρχές της Σχολής της Ρόδου, που βρισκόταν στο μέσο μεταξύ ασιατικού και αττικού ύφους. Επίσης τον επηρέασε η μελέτη Ελλήνων συγγραφέων, κάποιων εκ των οποίων τα έργα μετέφρασε στα λατινικά, όπως τον «Οικονομικό» του Ξενοφώντα, τον «Περί του στεφάνου» λόγο του Δημοσθένη, τον «Κατά Κτησιφώντος» του Αισχίνη, τους διαλόγους «Τίμαιο» και «Πρωταγόρα» του Πλάτωνα κ.ά. Τα έργα αυτά της ωριμότητάς του χαρακτηρίζονται από την προσεκτική επιλογή των ονομάτων, την αποφυγή της χρήσης ξένων λέξεων κυρίως ελληνικών, την αποφυγή νεολογισμών, από συχνές ρητορικού χαρακτήρα ερωτήσεις, από ταχεία εναλλαγή ερωτήσεων και απαντήσεων, από την επανάληψη κάποιων λέξεων και φράσεων, από ένα προσωπικό ύφος καθότι ο Κικέρων, όπως και όλοι οι Ρωμαίοι συγγραφείς, γράφει σαν να έχει μπροστά του τον αντίπαλό του με τον οποίο συζητά και αντικρούει την επιχειρηματολογία του είτε του διατυπώνει ενστάσεις και τον ειρωνεύεται.
*Pro Cluentio : Ρητορικός λόγος του Κικέρωνα, στον οποίο υπερασπίζεται τον πελάτη του Κλούεντιο, ο οποίος κατηγορήθηκε από την μητέρα του, Σασσία, για της δολοφονία του πατριού του, Οππιάνικου.
Πηγή: wikipedia.org
Μετάφραση σε αντιστοίχιση
In ea civitate,
quam leges continent,
boni viri servant
libenter leges.
Lex enim est
fundamentum libertatis,
fons aequitatis.
Mens et animus et consilium
et sententia civitatis
posita est in legibus.
Ut corpora nostra
sine mente,
sic civitas
non stat sine lege.
Magistratus legum
sunt ministri,
interpretes legum
iudices,
denique omnes sumus
servi legum:
sic enim possumus
esse liberi.
Σε αυτή την πολιτεία,
την οποία στερεώνουν οι νόμοι,
οι καλοί πολίτες τηρούν
πρόθυμα τους νόμους.
Γιατί ο νόμος είναι
το θεμέλιο της ελευθερίας,
η πηγή της δικαιοσύνης.
Ο νους και η ψυχή και η σκέψη
και η κρίση της πολιτείας
βρίσκονται στους νόμους.
Όπως τα σώματά μας
(δε στέκουν) χωρίς το νου,
έτσι και η πολιτεία
δε στέκει χωρίς το νόμο.
Υπηρέτες των νόμων
είναι οι άρχοντες,
ερμηνευτές των νόμων
(είναι) οι δικαστές,
τελικά όλοι είμαστε
υπηρέτες των νόμων·
γιατί έτσι μπορούμε
να είμαστε ελεύθεροι.
Ερωτήσεις - Ασκήσεις
1. Τι προσφέρουν οι νόμοι στην πολιτεία, σύμφωνα με το κείμενο;
2. Να κλιθούν οι συνεκφορές στον αριθμό που βρίσκονται : ea civitate,boni viri, corpora nostra.
3. Na μεταφερθούν όλοι οι κλιτοί τύποι των προτάσεων στον άλλον αριθμό:
(a) Βoni viri libenter leges servant
(b) legum interpretes iudices (sunt).
4. Να γραφεί ο ζητούμενος τύπος των ρημάτων:
• continent : β’ ενικό ενεστώτα και παρατατικού
• servant: α’ ενικό παρατατικού και απαρέμφατο ενεστώτα.
• Sunt: γ’ ενικό ενεστώτα και α’ πληθυντικό παρατατικού.
• Possumus: τον ίδιο τύπο στον παρατατικό.
• Stat: απαρέμφατα και γ’ πληθυντικό ενεστώτα.
5. Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις και στα τρία γένη του επιθέτου: Liber- libera- liberum.
6. Να αναλυθούν οι ονοματικοί προσδιορισμοί σε αναφορική πρόταση:
– corpora nostra :
– boni viri:
7. Να μετατραπεί σε απαρεμφατική η πρόταση με εξάρτηση : “ Cicero dicit…”
– Lex est fondamentum libertatis.
8. Να σχολιάσετε την λειτουργία των παρακάτω υπογραμμισμένων γενικών:
– fundamentum libertātis:
– fons aequitātis:
9. Να γίνει αντιστοίχιση των λατινικών λέξεων με τις ελληνικές ομόρριζες τους
Α |
Β |
servant | ανεμόσκαλα |
boni | σερβίρω |
fons | φονταμενταλισμός |
animus | μπουνάτσα |
10. Να εξηγήσετε το λατινικό ρητό : dura lex, sed lex
Για να μεταφερθείτε στην αντίστοιχη ενότητα επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
Λατινικά Ενότητα 6
Το παρόν φύλλο εργασίας προετοίμασε η συνάδελφος Θάλεια Θεμιστοκλέους, η οποία στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.
Για να μεταβείτε σε άλλη Ενότητα των Λατινικών Β’ Λυκείου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.