Λατινικά  Ενότητα 3

Η περιπέτεια της Ανδρομέδας 

Μετάφραση σε αντιστοίχιση

Cepheus: ονομαστική ενικ. του (ανώμ.) ουσιαστικού Cepheus, Cephei / Cepheos (αρσ. β’ κλ.) = ο Κηφέας. [Γενική ενικ: Cephei & Cepheos. Αιτιατική ενικ.: Cepheum & Cephea. Κλητική ενικ.: Cepheu. Δεν έχει πληθ.]

et: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και.

Cassiope: ονομαστική ενικ. του (ανώμ.) ουσ. Cassiope, Cassiopes (θηλ. α’ κλ.) = η Κασσιόπη. [Ονομαστική, κλητική και αφαιρετική ενικ.: Cassiope. Γενική ενικ.:  Cassiopes. Αιτιατική ενικ.: Cassiopen. Δεν έχει πληθ.]

Andromedam: αιτιατική ενικ. του (ανώμ.) ουσ. Andromeda / -e, Andromedae / -es (θηλ. α’ κλ.) = η Ανδρομέδα. [Ονομαστική, κλητική και αφαιρετική ενικ.: Andromeda & Andromede. Γενική ενικ.: Andromedae & Andromedes. Αιτιατ. ενικ.: Andromedam & Andromedan & Andromeden. Δεν έχει πληθ.]

filiam: αιτιατική ενικ. του ουσ. filia, filiae (θηλ. α’ κλ.) = η κόρη. [Δοτική και αφαιρετική πληθ.: filiis & filiabus.]

habent: γ’ πληθ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. habeo, habui, habitum, habere (2) = έχω.

Cassiope: ονομαστική ενικ. του (ανώμ.) ουσ. Cassiope, Cassiopes (θηλ. α’ κλ.) = η Κασσιόπη. [Bλ. παραπάνω.]

superba: ονομαστική ενικ., θηλ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. superbus, –a, –um = περήφανος.

forma: αφαιρετική ενικ. του ουσ. forma, formae (θηλ. α’ κλ.) = η ομορφιά.

sua: αφαιρετική ενικ., θηλ. γένους, της κτητικής αντων. γ’ προσώπου για έναν κτήτορα suus, sua, suum = ο δικός του / της, η δική του / της, το δικό του / της.

cum: πρόθεση (+ αφαιρετική) = με.

Nymphis: αφαιρετική πληθ. του ουσ. Nympha /-e, Nymphae / –es (θηλ. α’ κλ.) = η Νύμφη. [Ονομαστική, κλητική και αφαιρετική ενικ.: Nympha & Nymphe. Γενική ενικ.: Nymphae & Nymphes. Αιτιατική ενικ.: Nympham & Nymphen. Στον πληθ. κλίνεται ομαλά κατά την α’ κλ.]

se: αιτιατική ενικ., του γ’ προσ. της προσωπικής αντων.

comparat: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. comparo, comparavi, comparatum, comparare (1) = συγκρίνω.

Neptunus: ονομαστική ενικ. του ουσιαστικού Neptunus, Neptuni (αρσ. β’ κλ.) = ο Ποσειδώνας. [Δεν έχει πληθ.]

iratus: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, της μετοχής παρακειμένου παθητ. φωνής του ρήμ. irascor, iratus sum, irasci (3, αποθ.) = οργίζομαι. Ο παρακείμενος συνήθως αναπληρώνεται από τον παρακείμενο suscensui του suscenseo (βλ. σχολ. γραμματική, σελ. 134).  

ad: πρόθεση (+ αιτιατική) = σε, προς.

oram: αιτιατική ενικ. του ουσ. ora, orae (θηλ. α’ κλ.) = η ακτή.

Aethiopiae: γενική ενικ. του ουσ. Aethiopia, Aethiopiae (θηλ. α’ κλ.) = η Αιθιοπία. [Δεν έχει πληθ.]

urget: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. urgeo, ursi, –, urgere (2) = στέλνω, σπρώχνω.

beluam: αιτιατική ενικ. του ουσ. belua, beluae (θηλ. α’ κλ.) = το κήτος.

marinam: αιτιατική ενικ., θηλ. γένους, του επιθ. β’ της κλ. marinus, –a, –um = θαλάσσιος.

quae: ονομαστική ενικ., θηλ. γένους, της αναφορικής αντων. qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο.

incolis: δοτική πληθ. του ουσ. incola, incolae (αρσ. α’ κλ.) = ο κάτοικος.

nocet: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. noceo, nocui, nocitum, nocere (2) [+ δοτική] = βλάπτω.

oraculum: ονομαστική ενικ. του ουσ. oraculum, oraculi (ουδ. β’ κλ.) = το μαντείο.

incolis: δοτική πληθ. του ουσ. incola, incolae (αρσ. α’ κλ.) = ο, η κάτοικος.

respondet: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. respondeo, respondi, responsum, respondere (2) = απαντώ.

regia: ονομαστική ενικ., θηλ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. regius, –a, –um = βασιλικός. [ΣΥΓΚΡ.: magis regius, -a, -um. ΥΠΕΡΘ.: maxime regius, -a, -um.]

hostia: ονομαστική ενικ. του ουσ. hostia, hostiae (θηλ. α’ κλ.) = το σφάγιο.

deo: δοτική ενικ. του ουσ. deus, dei (αρσ. β’ κλ.) = ο θεός. [Κλητική ενικ.: deus, dive (& dee). Ονομαστική και κλητική πληθ. dei, dii & di. Δοτική και αφαιρετική πληθ. deis, diis & dis. Γενική πληθ. deorum & deum.]

placet: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. placeo, placui, placitum, placere (2) [+ δοτική] = αρέσω.

tum: χρονικό επίρρ. = τότε.

Cepheus: ονομαστική ενικ. του (ανώμ.) ουσιαστικού Cepheus, Cephei / Cepheos (αρσ. β’ κλ.) = ο Κηφέας. [Βλέπε παραπάνω.]

Andromedam: αιτιατική ενικ. του (ανώμ.) ουσ. Andromeda / -e, Andromedae / -es (θηλ. α’ κλ.) = η Ανδρομέδα. [Βλέπε παραπάνω.]

ad: πρόθεση (+ αιτιατική) = σε, προς.

scopulum: αιτιατική ενικ. του ουσιαστικού scopulus, scopuli (αρσ. β’ κλ.) = ο βράχος.

adligat: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. adligo, adligavi, adligatum, adligare (1) = δένω.

belua: ονομαστική ενικ. του ουσ. belua, beluae (θηλ. α’ κλ.) = το κήτος.

ad: πρόθεση (+ αιτιατική) = σε, προς.

Andromedam: αιτιατική ενικ. του  (ανώμ.) ουσ. Andromeda / -e, Andromedae / -es (θηλ. α’ κλ.) = η Ανδρομέδα. [Βλ. παραπάνω.]

se: αιτιατική ενικ., του γ’ προσ. της προσωπικής αντων.

movet: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. moveo, movi, motum, movere (2) = κινώ.

repente: τροπικό επίρρ. = ξαφνικά. [Προέρχεται από το επίθ. της γ’ κλ. repens, repens, repens (γενική: repentis) = απροσδόκητος, αιφνίδιος.]

Perseus: ονομαστική ενικ. του (ανώμ.) ουσιαστικού Perseus, Persei / Perseos (αρσ. β’ κλ.) = ο Περσέας. [Γενική ενικ.: Persei & Perseos. Αιτιατική ενικ.: Perseum & Persea. [Δεν έχει πληθ.]

calceis: αφαιρετική πληθ. του ουσιαστικού calceus, calcei (αρσ. β’ κλ.) = το σανδάλι.

pennatis: αφαιρετική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. pennatus, –a, –um = φτερωτός.

advolat: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. advolo, advolavi, advolatum, advolare (1) = καταφθάνω πετώντας.

puellam: αιτιατική ενικ. του ουσ. puella, puellae (θηλ. α’ κλ.) = η κοπέλα.

videt: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. video, vidi, visum, videre (2) = βλέπω.

et: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και.

stupet: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. stupeo, stupui, –, stupere (2) = θαμπώνομαι.

forma: αφαιρετική ενικ. του ουσ. forma, formae (θηλ. α’ κλ.) = η ομορφιά.

puellae: γενική ενικ. του ουσ. puella, puellae (θηλ. α’ κλ.) = η κοπέλα.

Perseus: ονομαστική ενικ. του (ανώμ.) ουσιαστικού Perseus, Persei / Perseos (αρσ. β’ κλ.) = ο Περσέας. [Βλέπε παραπάνω.]

hasta: αφαιρετική ενικ. του ουσ. hasta, hastae (θηλ. α’ κλ.) = το δόρυ.

beluam: αιτιατική ενικ. του ουσ. belua, beluae (θηλ. α’ κλ.) = το κήτος.

delet: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. deleo, delevi, deletum, delere (2) = καταστρέφω, σκοτώνω.

Andromedam: αιτιατική ενικ. του (ανώμ.) ουσ. Andromeda / -e, Andromedae / -es (θηλ. α’ κλ.) = η Ανδρομέδα. [Βλ. παραπάνω.]

liberat: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. libero, liberavi, liberatum, liberare (1) = ελευθερώνω.

Cepheus: ονομαστική ενικ. του (ανώμ.) ουσιαστικού Cepheus, Cephei / Cepheos (αρσ. β’ κλ.) = ο Κηφέας. [Βλέπε παραπάνω.]

Cassiope: ονομαστική ενικ. του (ανώμ.) ουσ. Cassiope, Cassiopes (θηλ. α’ κλ.) = η Κασσιόπη. [Βλ. παραπάνω.]

incolae: ονομαστική πληθ. του ουσ. incola, incolae (αρσ. α’ κλ.) = ο κάτοικος.

Aethiopiae: γενική ενικ. του ουσ. Aethiopia, Aethiopiae (θηλ. α’ κλ.) = η Αιθιοπία. [Δεν έχει πληθ.]

valde: ποσοτικό επίρρ. = πάρα πολύ. [Valde και valide: προέρχεται από το επίθ. της β’ κλ. validus, –a, –um = δυνατός, ισχυρός.]

gaudent: γ’ πληθ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. gaudeo, gavisus sum, gaudere (2, ημιαποθ.) = χαίρομαι.

Ουσιαστικά

A΄ κλίση

Αρσενικό

incola -ae

Θηλυκά

Aethiopia -ae (δεν έχει πληθυντικό)

Andromeda -ae (δεν έχει πληθυντικό)

belua -ae

Cassiope -es (η γενική και αιτιατική ενικού είναι Cassiopes και Cassiopen αντιστοίχως – δεν έχει πληθυντικό).

hasta -ae

hostia -ae

filia -ae (η δοτική και αφαιρετική πληθυντικού είναι filiis και filiabus)

forma -ae

Nympha -ae

ora -ae

puella -ae

Β΄ κλίση

Αρσενικά

calceus -i

Cepheus -i (δεν έχει πληθυντικό)

deus -i (το ουσιαστικό έχει κλητική ενικού: dive ή deus. Στον πληθυντικό σχηματίζει διπλούς και τριπλούς τύπος εκτός από την αιτιατική. Ονομαστική και κλητική πληθυντικού: dei, dii, di, γενική: deorum, deum, δοτική και αφαιρετική: deis, diis, dis)

Neptunus –i  (δεν έχει πληθυντικό)

Perseus-i  (δεν έχει πληθυντικό)

scopulus -i

Ουδέτερο

oraculum -i

Παραθετικά Επιθέτων 

Αντωνυμίες

Αρχικοί Χρόνοι Ρημάτων

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ    ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ      ΣΟΥΠΙΝΟ    ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ       ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α’ ΣΥΖΥΓΙΑ

adligo              adligavi                           adligatum                adligare

advolo             advolavi                          advolatum               advolare

comparo         comparavi                      comparatum           comparare

libero               liberavi                           liberatum                 liberare

Β’ ΣΥΖΥΓΙΑ

deleo               delevi                               deletum                    delere

gaudeo            gavisus sum                                                      gaudere        Hμιαποθ.

habeo              habui                               habitum                    habere

moveo             movi                                motum                      movere

noceo              nocui                                nocitum                   nocere

placeo             placui & placitus sum     placitum                placere

respondeo      respondi                          responsum              respondere

stupeo             stupui                               –                                stupere

urgeo               ursi                                   –                                 urgere

video                vidi                                  visum                        videre

1. Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent: κύρια πρότ. κρίσεως.

habent: ρήμ. ● Cepheus / Cassiope: υποκ. του habent ● Andromedam: αντικ. του habent ● filiam: κατηγορούμενο στο υποκ. Andromedam του habent.

2. Cassiope, superba forma sua, cum Nymphis se comparat: κύρια πρότ. κρίσεως.

comparat: ρήμ. ● Cassiope: υποκ. του comparat ● se: αντικ. του comparat· εκφράζει ευθεία αυτοπάθεια ● cum Nymphis: εμπρόθ. προσδ. της παραβολής στο comparat ● superba: επιρρ. κατηγορούμενο του τρόπου στο υποκ. Cassiope του comparat ● forma: αφαιρετική της αιτίας (ειδικότερα, του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου) στο superba ● sua: επιθετικός προσδ. στο forma· εκφράζει ευθεία αυτοπάθεια.

3. Neptunus iratus ad oram Aethiopiae urget beluam marinam: κύρια πρότ. κρίσεως.

urget: ρήμ. ● Neptunus: υποκ. του urget ● beluam: αντικ. του urget ● marinam: επιθετικός προσδ. στο beluam ● ad oram: εμπρόθ. προσδ. της κίνησης σε τόπο στο urget ● Aethiopiae: γενική κτητική στο oram ● iratus: αιτιολογική μτχ., συνημμένη στο Neptunus.     

4. quae incolis nocet: δευτ. επιθετική αναφορική πρότ., προσδιοριστική στο beluam (της πρότ. 3)· εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quae· εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό· συγκεκριμένα, με οριστική ενεστώτα, γιατί αναφέρεται στο παρόν· λειτουργεί ως επιθετικός προσδ. στο beluam.

nocet: ρήμ. ● quae: υποκ. του nocet ● incolis: αντικ. του nocet (ως συμπλήρωμά του).

5. Oraculum incolis respondet: κύρια πρότ. κρίσεως.

respondet: ρήμ. ● oraculum: υποκ. του respondet ● incolis: έμμ. αντικ. του respondet.

6. Regia hostia deo placet!: κύρια πρότ. κρίσεως.

placet: ρήμ. ● hostia: υποκ. του placet ● deo: αντικ. του placet (ως συμπλήρωμά του) ● regia: επιθετικός προσδ. στο hostia. 

7. Tum Cepheus Andromedam ad scopulum adligat: κύρια πρότ. κρίσεως.

adligat: ρήμ. ● Cepheus: υποκ. του adligat ● Andromedam: αντικ. του adligat ● ad scopulum: εμπρόθ. προσδ. της στάσης σε τόπο στο adligat ● tum: επιρρ. προσδ. του χρόνου στο adligat.

8. belua ad Andromedam se movet: κύρια πρότ. κρίσεως.

movet: ρήμ. ● belua: υποκ. του movet ● se: αντικ. του movet· εκφράζει άμεση αυτοπάθεια ● ad Andromedam: εμπρόθ. προσδ. της κίνησης σε τόπο στο movet.

 Repente Perseus calceis pennatis advolat: κύρια πρότ. κρίσεως.

advolat: ρήμ. ● Perseus: υποκ. του advolat ● calceis: αφαιρετική του οργάνου στο advolat ● pennatis: επιθετικός προσδ. στο calceis ● repente: επιρρ. προσδ. του τρόπου στο advolat. 

10. puellam videt: κύρια πρότ. κρίσεως.

videt: ρήμ. ● ενν. Perseus: υποκ. του videt ● puellam: αντικ. του videt. 

11. et stupet forma puellae: κύρια πρότ. κρίσεως.

stupet: ρήμ. ● ενν. Perseus: υποκ. του stupet ● forma: αφαιρετική της αιτίας (ειδικότερα, του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου) στο stupet ● puellae: γενική κτητική στο forma. 

12. Perseus hasta beluam delet: κύρια πρότ. κρίσεως.

delet: ρήμ. ● Perseus: υποκ. του delet ● beluam: αντικ. του delet ● hasta: αφαιρετική του οργάνου στο delet. 

13. et Andromedam liberat: κύρια πρότ. κρίσεως.

liberat: ρήμ. ● ενν. Perseus: υποκ. του liberat ● Andromedam: αντικ. του liberat. 

14. Cepheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent: κύρια πρότ. κρίσεως.

gaudent: ρήμ. ● Cepheus / Cassiope / incolae: υποκ. του gaudent ● Aethiopiae: γενική κτητική (ή αντικειμενική) στο incolae ● valde: επιρρ. προσδ. του ποσού στο gaudent.

Μπορείτε να βρείτε τις απαντήσεις στο σύνδεσμο: Απαντήσεις Ασκήσεων Γραμματικής &  Συντακτικού

Τις ασκήσεις γραμματικής και συντακτικού που μόλις διαβάσατε προετοίμασε η εκλεκτή συνάδελφος Εύη Πέπε, η οποία στη συνέχεια τις παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταβείτε σε άλλη Ενότητα των Λατινικών Β’ Λυκείου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.