Τέχνη Κριτήριο Αξιολόγησης (Συνεξέταση)

Τέχνη Κριτήριο Αξιολόγησης (Συνεξέταση)

Η αισθητική αγωγή στο εκπαιδευτικό σύστημα

[…] Θα ήταν αφοριστικό ή αυθαίρετο να πούμε ότι στη σημερινή σχολική παιδεία η επαφή του μαθητή με την Τέχνη είναι ανεπαρκής έως ανύπαρκτη; Ετοιμάζει το σύγχρονο ελληνικό σχολείο τους αυριανούς θεατές τού θεάτρου; Προετοιμάζει στον τόπο μας τους αυριανούς φίλους της μουσικής που θα πάνε σε μια συναυλία ή που θα επιλέξουν συνειδητά τη μουσική, την οποία θέλουν να ακούσουν πέρα από αυτήν που επιβάλλουν οι δισκογραφικές εταιρείες; Ετοιμάζουμε τους αυριανούς επισκέπτες των εκθέσεων, που θα μπορούν να απολαύσουν ένα έργο Τέχνης, έναν πίνακα ζωγραφικής, ένα χαρακτικό, ένα γλυπτό;

Η απάντηση σε τέτοια ερωτήματα είναι, πλην εξαιρέσεων,­ αρνητική. Κι αυτό όχι από ανεπάρκεια των διδασκόντων,­ αυτοί κάνουν ό,τι μπορούν και, κατά κανόνα, πολύ περισσότερα απ’ ό,τι υποχρεούνται,­ αλλά από ανεπάρκεια του προγράμματος που έχει να κάνει με τις επιλογές και τις προτεραιότητες τις οποίες έχει υιοθετήσει το ελληνικό σχολείο.

Οι επιλογές αυτές πηγάζουν από μιαν αντίληψη ότι η καλλιέργεια της προσωπικότητας του ανθρώπου εδράζεται στη γνώση. Πρώτα και πάνω απ’ όλα πρέπει ο μαθητής να ξέρει γράμματα και μάλιστα τόσα και τέτοια μόνο που θα του επιτρέψουν να πετύχει στις Γενικές Εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο. Τι να τις κάνει τις μουσικές, τα θέατρα, τις ζωγραφικές; Μπορεί να ζήσει και να προκόψει ο μαθητής αύριο μ’ αυτές; Αυτές είναι απλώς το αλάτι! Είναι πολυτέλεια. Η αντίληψη αυτή απηχεί μιαν ευρύτερη νοοτροπία για το τι είναι χρήσιμο και τι περιττό ή έστω λιγότερο χρήσιμο. Επίσης, στηρίζεται σ’ ένα ψευδοδίλημμα: ή απόκτηση γνώσεων και καλλιέργεια του μυαλού ή καλλιέργεια του συναισθήματος και της αισθητικής ικανότητας του ανθρώπου. Στην πραγματικότητα όμως, όπως δίδαξε έμπρακτα η ελληνική κλασική αρχαιότητα, γνώση και συναίσθημα, επιστήμη και ψυχική καλλιέργεια, νόηση και ομορφιά βρίσκονται σε συμπληρωματική σχέση, αν στόχος της παιδείας είναι η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας.

Διαφορετική­, αλλά, τελικά, οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα, είναι η επιχειρηματολογία των περισσότερων σχεδιαστών της Εκπαίδευσης: ναι, καλό είναι το θέατρο, άριστη η μουσική, χρειαζόμαστε πράγματι τα καλλιτεχνικά, αλλά πού θα χωρέσουν όλα αυτά μέσα στο πρόγραμμα των 30 διδακτικών ωρών; Αν ο σχολικός χρόνος δεν επιμηκυνθεί, αν δεν περάσουμε στο σχολείο που θα λειτουργεί μέχρι νωρίς το απόγευμα (με κατάλληλη διευθέτηση των υποχρεώσεων του μαθητή, ώστε να μην εξουθενώνεται με πρόσθετη εργασία πέρα από τις δυνατότητες αντοχής του και με πρόβλεψη αναγκών στοιχειώδους ψυχαγωγίας), δεν θα μπορέσουμε να λύσουμε μια σειρά από συσσωρευμένα προβλήματα.[…]

Η αισθητική αγωγή ­ θέατρο, μουσική, καλλιτεχνικά ­ στο σχολείο είναι εντελώς ανεπαρκής. Πού είναι οι θεατρικές παραστάσεις που θα έπρεπε να αποτελούν μόνιμο μέλημα κάθε σχολείου; (εξαιρέσεις που υπάρχουν επιβεβαιώνουν τον κανόνα). Πού είναι οι μαθητικοί θίασοι; Πόσα σχολεία ­ -και δεν εννοώ εδώ μερικά ιδιωτικά ή εξειδικευμένα (μουσικά) σχολεία- ­έχουν να επιδείξουν αξιόλογες μαθητικές χορωδίες ή ορχήστρες; Τι εργαστήρια καλλιτεχνικών διαθέτουν τα σχολεία; Πόσα σχολεία έχουν οργανώσει εκθέσεις με έργα μαθητών; Πόσο ενθαρρύνονται ή καθοδηγούνται σωστά ταλέντα στη μουσική ή τη ζωγραφική που θα μπορούσαν να διαπρέψουν με κατάλληλη καθοδήγηση και σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό;

Ποια μεταρρύθμιση θα περιλάβει στους βασικούς στόχους της σχολικής εκπαίδευσης την αισθητική καλλιέργεια των μαθητών; Και είμαστε έτοιμοι ως κοινωνία, ως γονείς, ως πολίτες να δεχθούμε μια τέτοια μεταρρύθμιση; Προσπάθειες για ποιότητα ζωής, για ποιότητα ανθρώπου, για ποιότητα παιδείας μπορούν να νοηθούν ερήμην της Τέχνης;

Γιώργου Μπαμπινιώτη, εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 24-03-1999
(Διαθέσιμο στο https://www.tovima.gr/2008/11/24/opinions/i-aisthitiki-agwgi-sto-ekpaideytiko-systima/)

ΘΕΜΑ 1ο 

Α. Να ενημερώσετε περιληπτικά τους συμμαθητές σας για το περιεχόμενο των τεσσάρων πρώτων παραγράφων του κειμένου σε 80-100 λέξεις.

Μονάδες 15

Β. Σε κάθε μία από τις διατυπώσεις που ακολουθούν να δώσετε τον χαρακτηρισμό Σωστό ή Λάθος, ανάλογα με το αν αποδίδουν το νόημα του κειμένου σωστά ή όχι. Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας με συγκεκριμένη αναφορά στο κείμενο.

• Ο αρθρογράφος θεωρεί ότι οι εκπαιδευτικοί δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους.
• Ο Μπαμπινιώτης καταγγέλλει τη χρησιμοθηρική αντίληψη του σχολείου.
• Οι μεταρρυθμιστές της εκπαίδευσης θεωρούν ότι τα καλλιτεχνικά δεν χωρούν στο ήδη επιβαρυμένο πρόγραμμα των μαθητών.
• Ο Μπαμπινιώτης θεωρεί ότι το σύγχρονο ελληνικό σχολείο καθοδηγεί σωστά τα παιδιά που έχουν κάποιο ταλέντο και μπορούν να πετύχουν στο μέλλον.
• Ο αρθρογράφος είναι επιφυλακτικός ως προς την ετοιμότητα της κοινωνίας να αποδεχτεί ριζικές αλλαγές στις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις όσον αφορά τη θέση της τέχνης στο δημόσιο σχολείο.

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ 2o 

Α. Να γράψετε από ένα συνώνυμο κι ένα αντώνυμο  για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: ανεπαρκής, υιοθετήσει, προκόψει, καλλιέργεια, επιμηκυνθεί.

Μονάδες 10

Β.1 θέατρο: να γράψετε δύο προτάσεις χρησιμοποιώντας την παραπάνω λέξη, τη μία με τη δηλωτική της σημασία και την άλλη με τη συνυποδηλωτική της.

Μονάδες 4

 Β.2 Να εντοπίσετε στην τρίτη παράγραφο («Οι επιλογές… προσωπικότητας») του κειμένου τρεις διαρθρωτικές λέξεις-φράσεις που εξασφαλίζουν τη συνοχή των περιόδων/προτάσεων και να πείτε τι δηλώνει καθεμία από αυτές.

Μονάδες 6

Γ.1 Να εξηγήσετε τη σκοπιμότητα των ερωτημάτων στην πρώτη παράγραφο του κειμένου.

Μονάδες 5

Γ.2 «Ποια μεταρρύθμιση θα περιλάβει στους βασικούς στόχους της σχολικής εκπαίδευσης την αισθητική καλλιέργεια των μαθητών;»: Στην παραπάνω πρόταση να εντοπίσετε τι είδους σύνταξη χρησιμοποιεί ο συγγραφέας και στη συνέχεια να τη μετατρέψετε στην αντίθετή της.

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο

Να συντάξετε μια επιστολή (300-350 λέξεις) προς τον Υπουργό Παιδείας στην οποία να διατυπώσετε τις απόψεις σας για τη θέση της τέχνης στο σημερινό σχολείο και τις προτάσεις σας για μια ουσιαστικότερη συμβολή του σχολείου στην καλλιτεχνική αγωγή των νέων.

Μονάδες 40

Για να μεταφερθείτε στο αντίστοιχο λογοτεχνικό κείμενο επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:

«Τα Αντικλείδια»

Το υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικό υλικό που μόλις διαβάσατε προετοίμασε η συνάδελφος Γιώτα Τσατσίδου, η οποία στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας B’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.