παιδεία –εκπαίδευση κριτήριο αξιολόγησης

Παιδεία –Εκπαίδευση Κριτήριο Αξιολόγησης

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ:

Παιδεία –Εκπαίδευση Κριτήριο Αξιολόγησης

Έχει μέλλον η Παιδεία μας;

Στο ερώτημα αν έχει μέλλον η Παιδεία μας μέσα στην οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας η απάντηση είναι απλή μαζί και τραγική: Αν δεν έχει μέλλον η Παιδεία μας, δεν έχει μέλλον και η χώρα μας. Finis Graeciae! Σπεύδω να πάρω θέση: Η Παιδεία μας έχει μέλλον υπό προϋποθέσεις· όχι χωρίς παιδευτικό όραμα και χωρίς πανεθνική προσπάθεια· όχι με ημίμετρα ή σπασμωδικά μέτρα· όχι με βολέματα και εφησυχασμό· όχι με τεχνικές εφαρμογής εις βάρος τής ουσίας· όχι χωρίς διακομματική συναίνεση σε κοινούς στόχους και χωρίς μακροπρόθεσμες πολιτικές.

Πάντως, ουδέν κακόν αμιγές καλού. Η οικονομική κρίση μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτο πανικό ή να γίνει ο δρόμος για μια γενικότερη αυτοσυνειδησία. Αν αφυπνισθούμε και αποδιώξουμε ό,τι μάς βύθισε στη σημερινή κατάντια, τότε μπορεί αυτή η χώρα να ξαναβρεί τον δρόμο της μέσα από μια συντονισμένη εθνική προσπάθεια, όπου βασικό ρόλο θα παίξει η Παιδεία. Γιατί, αν λ.χ. τη διαφθορά την αποτελεί μόνο η φοροδιαφυγή, τότε αντιμετωπίζεται με κάποια διοικητικά μέτρα. Αν, όμως, τη διαφθορά την αποτελεί μια διευρυμένη ηθική χαλάρωση έως φθορά, τότε αυτή αντιμετωπίζεται μόνο από μια εμπνευσμένη και εμπνέουσα Παιδεία ουσίας, αρχών, αξιών και πραγματικής γνώσης.

Η θέση την οποία υποστηρίζω είναι ότι στην πατρίδα μας – και όχι μόνον – έχουμε κατά καιρούς μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στην Παιδεία μας που βασίζονται όχι στην ουσία τής Παιδείας αλλά στις τεχνικές εφαρμογής (ό,τι οι ξένοι αποκαλούν «technicalities»). Εξηγούμαι: Χρήσιμο είναι να προσδιορίσουμε την έκταση τής ύλης ή τον αριθμό των εξεταζομένων μαθημάτων. Χρήσιμο είναι να χρησιμοποιήσουμε τους διαδραστικούς πίνακες και την ψηφιακή τεχνολογία. Χρήσιμο είναι να επαναδιοργανώσουμε τη διοίκηση τής Εκπαίδευσης. Χρήσιμο είναι να εισαγάγουμε τις ερευνητικές εργασίες των μαθητών στο σχολείο. Χρήσιμο είναι να έχουμε μεγάλες σχολικές μονάδες με όλες τις ειδικότητες των μαθημάτων. Χρήσιμο είναι να μαθαίνουμε περισσότερες ξένες γλώσσες. Χρήσιμα είναι αδιαμφισβητήτως και πολλά άλλα από αυτά που έγιναν και γίνονται. Αλλά όλα μαζί αυτά και καθένα χωριστά δεν συνιστούν την ουσία τής Παιδείας. Δεν καλύπτουν τους σκοπούς που πρέπει να επιδιώξει μια βαθύτερη, γνήσια και αποτελεσματική Παιδεία.

Ποια θα ήταν, λοιπόν, μια Παιδεία ουσίας με θεμελιώδεις παιδευτικούς σκοπούς; Φρονώ ότι θα ήταν μια Παιδεία που μορφώνει πολίτες υπεύθυνους, πολίτες σκεπτόμενους, πολίτες κοινωνικά ευαίσθητους, πολίτες καλλιεργημένους, πολίτες με αρχές, αξίες και ιδανικά, πολίτες με ικανότητες, με γνώσεις και αυτογνωσία. Ό,τι σχεδιάζεται και επιτελείται από το Νηπιαγωγείο μέχρι και την τρίτη Λυκείου θα πρέπει να υπηρετεί μια τέτοια μορφή Παιδείας. Αναφερόμαστε προφανώς στη Γενική Παιδεία, που πρέπει να προσφέρεται δωρεάν σε όλα τα ελληνόπουλα από τα πέντε χρόνια τους μέχρι τα δεκαοκτώ. Χωρίς ενδιάμεσες διαφοροποιήσεις, πέρα από μια ευρύτερη επιλογή μαθημάτων που θα έδιναν διέξοδο στα ειδικά ενδιαφέροντα των μαθητών. Διαφορετικοί, βεβαίως, είναι οι σκοποί τής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που συνδέεται εξ ορισμού με εξειδικευμένες γνώσεις και επαγγελματικές βλέψεις.

Μιλώντας για μια Παιδεία ουσίας αναφέρομαι σε μια ποιοτική Παιδεία, που θα διασφαλίζει, κατά προτεραιότητα, την κατάκτηση τής μητρικής γλώσσας και την εξοικείωση με τη μαθηματική σκέψη. Περαιτέρω, μια Παιδεία που θα εξασφαλίζει την κατοχή των «εθνικών μαθημάτων» (ιστορίας, λογοτεχνίας, γεωγραφίας, θρησκευτικών) και την ουσιαστική οικείωση με τις φυσικές επιστήμες (φυσική, χημεία, βιολογία). Μια Παιδεία που θα οδηγεί εξ απαλών ονύχων στον κόσμο τού πολιτισμού (μουσικής, εικαστικών, θεάτρου, δημιουργικής γραφής) και στην άσκηση τού σώματος (φυσική αγωγή, αθλητισμός) σε όλα τα χρόνια των σπουδών. Η κατοχή μιας ξένης γλώσσας μέσα στη σχολική εκπαίδευση και η καλή γνώση και χρήση τής ψηφιακής τεχνολογίας πρέπει να συμπληρώνουν τα βασικά.

Ωστόσο, κυρίαρχα στοιχεία τής Παιδείας, διάχυτα σε όλα τα πεδία και τα επίπεδα τής εκπαίδευσης, πρέπει να είναι οι αρχές, οι αξίες και τα ιδανικά, ό,τι ανεβάζει τον άνθρωπο, ό,τι στηρίζει μια κοινωνία, ό,τι συνέχει έναν λαό. Όχι ως θεωρίες, ρητορισμοί και φανφάρες, αλλά ως στοιχεία που πηγάζουν μέσα από την ιστορία και την παράδοση τού τόπου, ως ιδέες, αρχές και πρότυπα ζωής που μπορούν να συγκινήσουν και να εμπνεύσουν. Αυτή η διάσταση τής Παιδείας ατόνησε (ή υπονομεύτηκε; ) με το σκεπτικό ότι δήθεν αποτελεί χρηστομάθεια ή ηθικολογία ή ξεπερασμένες συντηρητικές ιδέες εν ονόματι ενός αβαθούς προοδευτισμού και σειράς ιδεολογημάτων που κλόνισαν τελικά τα θεμέλια τής Παιδείας. Έτσι ένας ολόκληρος κόσμος νέων παιδιών βρέθηκαν χωρίς εσωτερικά στηρίγματα και σημεία αναφοράς, σε μια σύγχυση και αβεβαιότητα που τους γεννά πικρίες, επιθετικότητα και τους εκτρέπει στην αναζήτηση ξένων προτύπων που επιδεινώνουν την κατάσταση.

Μια άλλη ανίατη μέχρι σήμερα ασθένεια τής εκπαίδευσής μας που υπονομεύει κάθε έννοια ουσιαστικής Παιδείας είναι ο όγκος των πληροφοριών με τις οποίες φορτώνουμε τους μαθητές, πληροφορίες που σπάνια περνούν το κατώφλι τής πραγματικής γνώσης και που ξεχνιούνται (διάβαζε «αποβάλλονται» από τη μνήμη) αφήνοντας ελάχιστα ίχνη. Ο έρωτας τής λυτρωτικής γνώσης που ρίχνει φως γύρω μας, η αγάπη για το σχολείο ως ιερό χώρο αφύπνισης τού νου, η εκτίμηση στον δάσκαλο ως πηγή τής γνώσης, το δέσιμο με το βιβλίο ως μετάβαση στον κόσμο τής γνώσης, όλα αυτά αποτελούν άπιαστο όνειρο, εις βάρος κάθε έννοιας αληθινής Παιδείας. Για ποια Παιδεία μπορούμε να μιλούμε αν δεν επανακτήσουμε την αγάπη τού μαθητή για τη μάθηση και το σχολείο; Και πώς θα γίνει αυτό χωρίς τον μαθητή να μετέχει ενεργώς στην αναζήτηση τής γνώσης, στη μαγεία τής ανακάλυψης τού κόσμου τής φύσης και τής νόησης, σε ό,τι γεννά δημιουργικό «έρωτα Παιδείας».

Η πρόκληση, λοιπόν, που μπορεί να βγει μέσα από τα δεινά τής κρίσης ως πνευματική κάθαρση είναι μια νέα Παιδεία τής ουσίας από ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα μάς «ξεβολέψει» αρχικά όλους – δασκάλους, μαθητές, γονείς, πανεπιστήμια, πολιτεία – με ριζικές αλλαγές οι οποίες θα μετατρέψουν την απόκτηση Παιδείας από αγγαρεία σε απόλαυση, από μια χρηστική αντίληψη τής Παιδείας ως απλής πύλης εισόδου στα πανεπιστήμια (με καθαγιασμό τής φροντιστηριακής στήριξης) σε μια πηγή αυτογνωσίας, καλλιέργειας και ανθρωπιάς.

Τελικά, όσες αλλαγές κι αν επιχειρήσεις στην εκπαίδευση επιπολής και επιμέρους, δεν θα επιτύχεις ποτέ τον κύριο και μοναδικό στόχο: μια πραγματική μόρφωση τής προσωπικότητας των νέων ανθρώπων, μια αληθινή καλλιέργεια, μια Παιδεία ουσίας, μια Παιδεία ποιοτικής ζωής, η οποία είναι δυνατόν να επιτευχθεί με τους όρους που ανέφερα. Μια τέτοια Παιδεία μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός αφύπνισης, ως πηγή διαφωτισμού και ως μόνιμη ασφαλιστική δικλίδα για την αποφυγή στο μέλλον κάθε κρίσης, και τής οικονομικής.

Γ. Μπαμπινιώτης, εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ , 31/12/2011

Παρατηρήσεις

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (100 -120 λέξεις) .

Μονάδες 25

Β1. «Μια τέτοια Παιδεία μπορεί να … για την αποφυγή στο μέλλον κάθε κρίσης, και της οικονομικής». Χρησιμοποιώντας την παραπάνω φράση ως κατακλείδα να αναπτύξετε μια δική σας παράγραφο που θα εμπεριέχει την άποψή σας (80-100 λέξεις).

Μονάδες 10

Β2. Να δώσετε από ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις δοσμένες λέξεις: μαστίζει, σπασμωδικά, επαναδιοργανώσουμε, διασφαλίζει, υπονομεύτηκε, προοδευτισμού, επιδεινώνουν, κάθαρση.

Μονάδες 8

Β3. Να εντοπίσετε τρεις περιπτώσεις μεταφορικής χρήσης της γλώσσας και να εξηγήσετε τη χρήση τους.

Μονάδες 6

Β4. Να εντοπίζετε τον τρόπο ανάπτυξης της τρίτης παραγράφου του κειμένου δικαιολογώντας την απάντησή σας («Η θέση την οποία υποστηρίζω. . . μια βαθύτερη, γνήσια, και αποτελεσματική παιδεία»).

Μονάδες 5

Β5. Να προτείνετε, αφού ξαναδιαβάσετε το κείμενο, δύο τίτλους για το παρόν κείμενο, έναν με σχόλιο και έναν χωρίς.

Μονάδες 6

Γ. Παραγωγή λόγου

Σε μια ομιλία που θα εκφωνήσετε στο σχολικό σας συγκρότημα καλείστε να περιγράψετε τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το σχολείο σήμερα και εν συνεχεία να προτείνετε λύσεις οι οποίες θα οδηγούσαν στην βελτίωσή του με σκοπό να καθίσταται πιο αποτελεσματικό στο ρόλο του, ως φορέας παιδείας.

Μονάδες 40

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

ΠερίληψηΤρόποι Ανάπτυξης Παραγράφου
Συνοχή ΠαραγράφουΣημεία Στίξης
Ρηματικά ΠρόσωπαΣυλλογισμοί
Οι Ευθείες Ερωτήσεις στο ΛόγοΕνεργητική - Παθητική Σύνταξη: Μετατροπή
ΎφοςΠερικείμενο-Συγκείμενο
Κριτήριο Αξιολόγησης ΘεωρίαςΚριτήριο Αξιολόγησης Θεωρίας-Απαντήσεις
Ερμηνευτικό Σχόλιο: Πεζό Κείμενο (Ενδεικτική Προσέγγιση)Ερμηνευτικό Σχόλιο: Ποιητικό Κείμενο (Ενδεικτική Προσέγγιση)
Ερμηνευτικό Σχόλιο: Οδηγίες Σύνταξης- Συνηθισμένα ΛάθηΕρμηνευτικό Σχόλιο: Ποιητικό Κείμενο Β (Ενδεικτική Προσέγγιση)
Ερμηνευτικό Σχόλιο: Ποιητικό Κείμενο Γ (Ενδεικτική Προσέγγιση)Πρόθεση συγγραφέα - Τρόπος ανάπτυξης / οργάνωσης παραγράφου
Πολυτροπικό κείμενο (Ενδεικτική Προσέγγιση) Υπόδειγμα Παραγωγής Λόγου (Ενδεικτική Προσέγγιση)
Πολυτροπικό κείμενο Β (Ενδεικτική Προσέγγιση) Πολυτροπικό κείμενο Γ (Ενδεικτική Προσέγγιση)
Οι Εγκλίσεις στον λόγο Αναφορικές Προτάσεις - Θεωρία
Τίτλος: ΑξιολόγησηΠαραγωγή Λόγου: Αναλυτικό Σχεδιάγραμμα Εργασίας (Τέχνη)
Φάκελος Υλικού ΕΠΑ.Λ Επικοινωνιακό αποτέλεσμα

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας B’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΝΕΞΕΤΑΣΗ
Λεξιλογικές Ασκήσεις
Γυναικεία Εργασία
Διαδίκτυο
Δημοκρατία Δημοκρατία
Ελεύθερος Χρόνος
Ελεύθερος Χρόνος-Απαντήσεις
Ελεύθερος Χρόνος Ενιαία Εξέταση
Ελεύθερος Χρόνος Ενιαία Εξέταση- Απαντήσεις
Επάγγελμα (Συνεξέταση)
Επάγγελμα (Συνεξέταση) -Απαντήσεις
ΕξειδίκευσηΕπαγγελματικός Προσανατολισμός Χατζηθωμάς
ΚαταναλωτισμόςΕπαγγελματικός Προσανατολισμός-Απαντήσεις
Εργασία Θέμα 15179 (Τράπεζα Θεμάτων)
Εργασία Θέμα 15179 (Τράπεζα Θεμάτων) -Απαντήσεις
Εργασία & Χρόνος (Συνεξέταση)
Εργασία & Χρόνος (Συνεξέταση) -Απαντήσεις
Κοινωνική Αλληλεγγύη ΕΠΑΛ
Κοινωνική Αλληλεγγύη ΕΠΑΛ-Απαντήσεις
Λακωνικότητα Χατζηθωμάς
Κρίση Πολιτισμού ΚαταναλωτισμόςΛακωνικότητα -Απαντήσεις
ΜΜΕ-Fake News Ενιαία Εξέταση
ΜΜΕ-Fake News Ενιαία Εξέταση- Απαντήσεις
Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης Τύπος (Μ.Μ.Ε.)
Παραπληροφόρηση Χατζηθωμάς
Προπαγάνδα
ΠαιδείαΠαιδείαΡατσισμός
Ρατσισμός΅Σεξιστικός Λόγος
ΤέχνηΤέχνηΤέχνη
Τηλεργασία

Το υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικό υλικό που μόλις διαβάσατε προετοίμασε ο εκλεκτός συνάδελφος Αβραμίδης Χάρης, ο οποίος στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Η ομάδα του filologika.gr 


Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.