Εξειδίκευση Κριτήριο Αξιολόγησης

Εξειδίκευση Κριτήριο Αξιολόγησης

Η εξειδίκευση είναι ανάγκη

Έχει περάσει η εποχή της Αναγέννησης, όταν πρότυπο του ανθρώπου ήταν ο «Homo Universalis», ο πολυπράγμων, δηλαδή, άνθρωπος που ασχολούνταν με ένα ευρύτατο φάσμα αντικειμένων και γινόταν τοσο περισσότερο αξιοθαύμαστος, όσο μεγαλύτερο ήταν το πλήθος των διαφορετικών θεμάτων για τα οποία κατείχε γνώσεις. Ο σύγχρονος άνθρωπος αξιολογείται όχι με βάση τη σφαιρικότητα των γνώσεων, αλλά με κριτήριο το βάθος στο οποίο έχει διεισδύσει σχετικά με ένα μικρό πεδίο του επιστητού, με το κατά πόσο δηλαδή εξειδικευμένος είναι.

Η εξειδίκευση υπήρξε επακόλουθο του οριζόντιου και κάθετου καταμερισμού της εργασίας. Μια στοι­χειώδης ειδίκευση υπήρχε πάντα. Ανθρωπος για όλες τις δουλειές μάλλον δεν υπήρξε ποτέ. Απεναντίας, θα πρέπει να θεωρούμε βέβαιο ότι το «έφ’ ώ έκαστος έτάχθη» (για ό,τι ο καθένας ορίστηκε) ίσχυε από τότε που οργανώθηκαν οι πρώτες κοινωνίες και από τότε εμφανίστηκαν και οι πρώτοι «επαΐοντες», ανάλογα βέβαια με τις ανάγκες και τις δραστηριότητες των ανθρώπων κάθε κοινωνίας. Σταδιακά, όσο περισσότερο κατατεμνόταν η παραγωγή των προϊόντων, όσο εξελίσσονταν τα τεχνικά παραγωγικά μέσα, τόσο πιο λεπτομερής γινόταν η εξειδίκευση.

Σήμερα η εξειδίκευση έγινε απολύτως αναγκαία. Πρώτα, γιατί oι ασχολίες του σύγχρονου ανθρώπου καλύπτουν ένα τόσο ευρύ φάσμα, ώστε να είναι αδύνατη η ταυτόχρονη επίδοσή του σε πολλούς και δια­φορετικούς τομείς. Έπειτα, η εξειδίκευση επιβάλλεται στην εποχή μας από την έκρηξη των επιστημονι­κών γνώσεων. Όσο περισσότερα αντικείμενα περιλαμβάνονται στο πλάτος μιας επιστήμης, τόσο πιο δύ­σκολη γίνεται η έρευνά τους σε βάθος. Γι’ αυτό και οι επιστήμες διαρκώς επιμερίζονται σε κλάδους και οι επιστήμονες εξειδικεύονται σε κάποιον απ’ αυτούς. Παράλληλα με την επιστήμη εξελίσσεται και η τε­χνολογία. Η χρήση, λοιπόν, των σύγχρονων εξελιγμένων τεχνικών μέσων απαιτεί και εξειδικευμένους χειριστές. Αν σ’ αυτά προσθέσουμε και την ανάγκη να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα πολύπλοκα προβλήματα που υπάρχουν στην εποχή μας, αντιλαμβανόμαστε πόσο απαραίτητη είναι σήμερα η εξειδίκευση.

Με την εξειδίκευση των εργαζομένων αυξάνεται η παραγωγικότητα, η οποία έχει τεράστια σημασία για την οικονομική και, κατ’ επέκταση, την κοινωνική πρόοδο. Οι εργαζόμενοι γίνονται πιο επιτήδειοι, α­ποκτούν ειδικές γνώσεις, αναπτύσσουν την επινοητικότητα και την επιδεξιότητά τους και, επομένως, χρησιμοποιούν πιο αποδοτικά τις σωματικές και πνευματικές τους ικανότητες. Εξοικονομούνται δυνάμεις, μέσα, χρόνος και κεφάλαια, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μειώνεται το κόστος και να γίνονται πιο ανταγω­νιστικά στην αγορά τα προϊόντα, αλλά και να αυξάνεται η παραγωγή τους.

Όσο προχωρεί ο οριζόντιος και κάθετος καταμερισμός της εργασίας, τόσο εξελίσσονται και τα τεχνι­κά μέσα, επειδή αυτά προορίζονται να επιτελέσουν πολύ εξειδικευμένες λειτουργίες. Βελτιώνεται, επίσης, και η οργάνωση των επιχειρήσεων, καθώς δημιουργούνται νέα τμήματα και ανασυγκροτούνται τα ήδη υπάρχοντα, ώστε να είναι πιο αποδοτική η λειτουργία τους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται νέες ειδικότητες και νέες θέσεις εργασίας.

Παρόμοιες αλλαγές, όσον αφορά τις μεθόδους έρευνας, τα εργαστηριακά μέσα και, συνεπώς, τη γνώ­ση, επιφέρει η εξειδίκευση και στην επιστήμη. Χάρη στην αποκλειστική και συνεχή ενασχόληση με ένα συγκεκριμένο και περιορισμένο αντικείμενο του επιστητού, η γνώση γίνεται πιο βαθιά, πιο λεπτομερής και πιο ακριβής. Στην εποχή μας ο επιστήμονας, αν δεν έχει εξειδίκευση, κινδυνεύει να μείνει στην επιφά­νεια και να μιλάει με γενικότητες ανούσιες και άχρηστες.

Επιπλέον, με την εξειδίκευση και το σύγχρονο διεθνή καταμερισμό της παραγωγής, εκλείπει η παρα­δοσιακή οικονομική αυτάρκεια ιδιωτών και κρατών. Αυτή η έλλειψη αυτάρκειας ενισχύει την αλληλεξάρ­τηση, την αλληλεγγύη και την υπευθυνότητα των ανθρώπων. Η παραγωγική διαδικασία μοιάζει με μια αλυσίδα και η αποδοτική λειτουργία της εξαρτάται από τη συνοχή των κρίκων της αλυσίδας αυτής, δηλα­δή την αδιάλειπτη και αρμονική συνεργασία των ανθρώπων, είτε είναι άτομα είτε επαγγελματικές και κοινωνικές ομάδες είτε ακόμη και κράτη ολόκληρα.

Σπ. Κούτρας

Α. Να ενημερώσεις την τάξη σου για το περιεχόμενο του κειμένου με γραπτή περίληψη του σε 100-120 λέξεις.

Μονάδες 25

Β1. Να αναπτύξετε με δική σας επιχειρηματολογία σε μία παράγραφο των 70-90 λέξεων την άποψη του κ. Κούτρα ότι «με την εξειδίκευση και το σύγχρονο διεθνή καταμερισμό της παραγωγής, εκλείπει η παρα­δοσιακή οικονομική αυτάρκεια ιδιωτών και κρατών.»

Μονάδες 10

Β2. Να προσδιορίσετε τη δομή και τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η τρίτη παράγραφος («Σήμερα… η εξειδίκευση») του κειμένου.

Μονάδες 4

Β3. Να βρείτε τις διαρθρωτικές λέξεις που υπάρχουν στην τρίτη παράγραφο («Σήμερα… η εξειδίκευση») και να δηλώσετε τη λειτουργία τους.

Μονάδες 6

Β4. Χρησιμοποιώντας τις παρακάτω λέξεις να γράψετε δύο προτάσεις για την καθεμία. Στην πρώτη η λέξη θα χρησιμοποιείται με την κυριολεκτική σημασία της και στη δεύτερη με την μεταφορική της.

Μονάδες 6

Β5. Αυτή η έλλειψη αυτάρκειας ενισχύει την αλληλεξάρ­τηση, την αλληλεγγύη και την υπευθυνότητα των ανθρώπων. Να μετατραπεί στο αντίστροφο είδος σύνταξης. Να αιτιολογήσετε την επιλογή του συγγραφέα.

Μονάδες 4

Β6. Να γράψεις μία αντώνυμη για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: επιδεξιότητα, πολύπλοκα, εξοικονομούνται, βελτιώνεται, λεπτομερής.

Μονάδες 5

Παραγωγή λόγου

Γ. Στο πλαίσιο του μαθήματος της Έκφρασης Έκθεσης σου ανατίθεται να γράψεις ένα κείμενο-απάντηση σε όσα υποστηρίζει ο συγγραφέας, αναφέροντας τεκμηριωμένα τους κινδύνους που προέρχονται από την εξειδίκευση και να προτείνεις τρόπους αντιμετώπισής τους. Η έκταση του κει­μένου σου να είναι 500-600 λέξεις και θα έχει τη μορφή προσχεδιασμένου προφορικού λόγου.

Μονάδες 40

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας B’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.