Αντιγόνη 69-99
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Αρχαίων Ελληνικών Γενικής Παιδείας της Β’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Στίχοι 69-99
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Οὔτ΄ ἂν κελεύσαιμ΄
οὔτ΄ ἄν ἐμοῦ γ΄ ἂν ἡδέως
δρῴης μέτα,
εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν.
Ἀλλ΄ ἴσθ΄ ὁποία σοι δοκεῖ͵
κεῖνον δ΄ ἐγὼ θάψω·
καλόν μοι τοῦτο
ποιούσῃ θανεῖν.
Φίλη μετ΄ αὐτοῦ κείσομαι͵
φίλου μέτα͵
ὅσια πανουργήσασ΄·
ἐπεὶ πλείων χρόνος
ὃν δεῖ μ΄ ἀρέσκειν
τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι·
σοὶ δ΄ εἰ δοκεῖ͵
ἀτιμάσασ΄ ἔχε
τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ΄.
ΙΣΜΗΝΗ
Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι͵
ἔφυν
ἀμήχανος
τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν
δρᾶν.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Σὺ μὲν τάδ΄ ἂν προὔχοι΄͵
ἐγὼ δὲ δὴ τάφον πορεύσομαι
χώσουσ΄ ἀδελφῷ φιλτάτῳ.
ΙΣΜΗΝΗ
Οἴμοι ταλαίνης͵
ὡς ὑπερδέδοικά σου.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Μὴ ΄μοῦ προτάρβει·
τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον.
ΙΣΜΗΝΗ
Ἀλλ΄ οὖν προμηνύσῃς
γε μηδενὶ τοῦτο τοὔργον͵
κρυφῇ δὲ κεῦθε͵
σὺν δ΄ αὕτως ἐγώ.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Οἴμοι͵
καταύδα·
πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ
σιγῶσ΄͵
ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς
τάδε.
ΙΣΜΗΝΗ
Θερμὴν
ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Ἀλλ΄ οἶδ΄ ἀρέσκουσ΄
οἷς μάλισθ΄
ἁδεῖν με χρή.
ΙΣΜΗΝΗ
Εἰ καὶ δυνήσῃ γ΄·
ἀλλ΄ ἀμηχάνων ἐρᾷς
ΑΝΤΙΓΟΝΗ.
Οὐκοῦν͵ ὅταν δὴ μὴ σθένω͵
πεπαύσομαι.
ΙΣΜΗΝΗ
Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν
οὐ πρέπει τἀμήχανα.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Εἰ ταῦτα λέξεις͵
ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ͵
δίκῃ δὲ προσκείσῃ
ἐχθρὰ τῷ θανόντι.
Ἀλλ΄ ἔα με
καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο·
οὐδὲν γὰρ πείσομαι
οὐ τοσοῦτον
ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν.
ΙΣΜΗΝΗ
Ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ στεῖχε·
τοῦτο δ΄ ἴσθ΄
ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ͵
ὀρθῶς δ΄ φίλη
τοῖς φίλοις.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Ούτε θα σε παρακαλούσα,
ούτε θα δεχόμουν με ευχαρίστηση
τη βοήθειά σου
έστω και αν την πρόσφερες.
Αλλά όποια γνώμη και αν έχεις
εκείνον εγώ θα τον θάψω·
γιατί θα είναι ωραίο για μένα
να τον θάψω και να πεθάνω.
Μαζί του αγαπημένη θα κείμαι
δίπλα σε αγαπημένο
αφού θα διαπράξω ιερή παρανομία.
Γιατί είναι πιο πολύς ο χρόνος
που πρέπει να αρέσω
στους κάτω από ότι στους πάνω.
Γιατί εκεί θα βρίσκομαι αιώνια.
Εσύ αν νομίζεις σωστό
περιφρόνα
όσα είναι τίμια για τους θεούς.
ΙΣΜΗΝΗ
Εγώ βέβαια δεν τα περιφρονώ
Αλλά από τη φύση μου
είμαι αδύνατη
να ενεργώ
παρά τη θέληση των πολιτών.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Εσύ αυτά να προφασίζεσαι
εγώ όμως σε τάφο πάω
να θάψω τον αγαπημένο μου αδερφό.
ΙΣΜΗΝΗ
Αλίμονο δυστυχισμένη,
πόσο φοβάμαι για σένα !
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Μη φοβάσαι για μένα
για τη δική σου μοίρα φρόντιζε.
ΙΣΜΗΝΗ
Αλλά μην αποκαλύψεις
σε κανένα αυτό το έργο,
κράτησε το κρυφό,
και εγώ το ίδιο θα κάνω.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Αλίμονο!
Διακήρυξε το σε όλους
γιατί πιο μισητή θα είσαι
αν σωπάσεις
και δεν διακηρύξεις όλα
αυτά σε όλους.
ΙΣΜΗΝΗ
Έχεις θερμή καρδιά
για ψυχρά πράγματα.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Ξέρω όμως ότι είμαι αρεστή
σε εκείνους που πρέπει
περισσότερο να αρέσω.
ΙΣΜΗΝΗ
Αν θα έχεις και τη δύναμη
αλλά επιδιώκεις τα αδύνατα.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Όταν δεν θα έχω πια δύναμη
θα σταματήσω.
ΙΣΜΗΝΗ
Καθόλου όμως δεν πρέπει
κανείς να επιδιώκει τα αδύνατα.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Αν συνεχίσεις να λες τέτοια
θα μισηθείς από μένα
και δίκαια θα σε μισεί
και ο νεκρός.
Αλλά άφησε εμένα
και τη δική μου αφροσύνη
να πάθω αυτό το φοβερό.
Γιατί τίποτα δε θα πάθω
τόσο φοβερό
ώστε να μην πεθάνω έντιμα.
ΙΣΜΗΝΗ
Αν έτσι νομίζεις πήγαινε.
Αυτό όμως να ξέρεις,
ότι πηγαίνεις ασυλλόγιστα
αλλά αληθινά αγαπημένη
στους αγαπητούς σου.
Ανάλυση Τέταρτης Ενότητας
Η άρνηση της Ισμήνης να συνεργαστεί και τα επιχειρήματά της που σκοπό είχαν να αποτρέψουν και την Αντιγόνη προκαλούν την έντονη αντίδραση της δεύτερης που συμπεριφέρεται τώρα ψυχρά και σκληρά απέναντι στην αδερφή της. Στο φλογερό πάθος της Αντιγόνης προστίθεται τώρα και το πείσμα, βασικό στοιχείο του χαρακτήρα της, καθώς αποκρούει περιφρονητικά μια πιθανή αλλαγή γνώμης της αδερφής της στο μέλλον. Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει την αντίδραση της Ισμήνης προοικονομεί ότι η σύγκρουση με τον Κρέοντα θα είναι τρομερή και απότομη.
Η απόφαση της Αντιγόνης να θάψει τον Πολυνείκη είναι αμετάκλητη και επικαλείται μια σειρά από επιχειρήματα ηθικά και θρησκευτικά για να εδραιώσει τη θέση της:
- Είναι ωραίο να πεθάνει εκτελώντας το χρέος της.
- Η πράξη της είναι ιερή και θα της προσφέρει την αγάπη του αδερφού της.
- Περισσότερο χρόνο θα ζήσει στον Άδη για αυτό θέλει να είναι αρεστή στους νεκρούς και όχι στους ζωντανούς.
- Αν δεν εκτελέσει τα καθήκοντά της προς το νεκρό της αδερφό, θα δείξει περιφρόνηση στους θείους νόμους που είναι ανώτεροι από τους ανθρώπινους.
Αφήνει τη σκηνή με σκληρή αποφασιστικότητα αφού έδειξε μίσος για την τρυφερή Ισμήνη – τρυφερή σαν την ίδια ! – επειδή αρνήθηκε να τη βοηθήσει. Νιώθει πλέον τον εαυτό της ταγμένο στην εκτέλεση του οικογενειακού της καθήκοντος προς τον αδερφό της και το μαρτύριο που αυτό συνεπάγεται.
Το διάταγμα του Κρέοντα οφείλεται σε μίσος και σκορπάει πάνω στην πόλη φόβο Η Αντιγόνη θα αντισταθεί με το μόνο όπλο που της απόμεινε :την αγάπη προς το νεκρό αδερφό. Αυτή η παράλογη αγάπη την έκανε αυτό που είναι τώρα :μια ύπαρξη τραχιά στο άγγιγμα, με εμμονή προς τη θυσία με μία ενεργητικότητα και σκληρότητα που ταιριάζει περισσότερο σε άντρα παρά σε μία τρυφερή κοπέλα σε ηλικία γάμου.
Η Ισμήνη επιστρέφει στο παλάτι αρθρώνοντας μία τελευταία λέξη αγάπης και εγκαταλείποντας την αδερφή της στην απόλυτη και ηρωική μοναξιά της. Αυτή η μοναξιά είναι στοιχείο οικονομίας του έργου για την μελλούμενη σύγκρουση με τον Κρέοντα, ώστε η νίκη να ανήκει στην ολοκληρωτικά μόνη Αντιγόνη.
Με τη σύγκρουση των δύο αδερφών ξεκινάει η δράση. Η μία βαδίζει το δρόμο της τιμής, της θυσίας και της δόξας, λες και σε όλη της τη ζωή περίμενε αυτήν την ευκαιρία για να αποδείξει το φρόνημά της, εναντιούμενη στον Κρέοντα. Η άλλη αρνείται την πρόσκληση και απομονώνεται εξωτερικά με τη δημόσια καταφρόνια, ενώ εσωτερικά βασανίζεται από ενοχή για το δρόμο που διάλεξε.
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.
Υλικό για ΕΠΑ.Λ.
