Αρχαία Β Λυκείου Γενικής Παιδείας

Αντιγόνη 635-680

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ:

Γ’ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 

Στίχοι 635-680

ΑΙΜΩΝ

Πάτερ, σός εἰμι·

καὶ σύ μοι γνώμας ἔχων

χρηστὰς ἀπορθοῖς,

αἷς ἔγωγ᾽

ἐφέψομαι.

Ἐμοὶ γὰρ οὐδεὶς ἀξιώσεται

γάμος μείζων

φέρεσθαι σοῦ

καλῶς ἡγουμένου.

ΚΡΕΩΝ

Οὕτω γάρ, ὦ παῖ,

χρὴ διὰ στέρνων ἔχειν,

πάντ᾽ ὄπισθεν ἑστάναι

γνώμης πατρῴας.

Τούτου γὰρ οὕνεκ᾽

ἄνδρες εὔχονται

φύσαντες κατηκόους γονὰς

ἐν δόμοις ἔχειν,

ὡς ἀνταμύνωνται

καὶ τὸν ἐχθρὸν κακοῖς

καὶ τὸν φίλον τιμῶσιν

ἐξ ἴσου πατρί.

Ὅστις δ᾽ φιτύει ἀνωφέλητα τέκνα,

τί τόνδ᾽ ἂν εἴποις ἄλλο φῦσαι

πλὴν πόνους αὑτῷ,

πολὺν δὲ τοῖσιν ἐχθροῖσιν γέλων;

Μή νύν ποτ᾽, ὦ παῖ,

τὰς φρένας γ᾽

ὑφ᾽ ἡδονῆς γυναικὸς οὕνεκ᾽

ἐκβάλῃς, εἰδὼς ὅτι τοῦτο

ψυχρὸν παραγκάλισμα γίγνεται,

γυνὴ κακὴ

ξύνευνος ἐν δόμοις.

Τί γὰρ γένοιτ᾽ ἂν

ἕλκος μεῖζον

ἢ φίλος κακός;

Ἀλλὰ πτύσας

ὡσεί τε δυσμενῆ

μέθες τὴν παῖδ᾽ τήνδε

νυμφεύειν τινί ἐν Ἅιδου.

Ἐπεὶ γὰρ ἐγὼ αὐτὴν ἐμφανῶς εἷλον

ἐκ πάσης πόλεως

μόνην ἀπιστήσασαν,

οὐ καταστήσω γ᾽ ἐμαυτὸν ψευδῆ

πόλει,

ἀλλὰ κτενῶ.

Πρὸς ταῦτ᾽ ἐφυμνείτω

Δία ξύναιμον·

εἰ γὰρ δὴ θρέψω

τά γ᾽ ἐγγενῆ φύσει

ἄκοσμα,

κάρτα τοὺς ἔξω γένους.

Ὅστις γὰρ ἀνὴρ

ἐν τοῖς οἰκείοισιν

ἔστ᾽ χρηστός,

φανεῖται κἀν πόλει

δίκαιος ὤν.

Ὅστις δ᾽ ὑπερβὰς

ἢ νόμους βιάζεται

ἢ νοεῖ τοὐπιτάσσειν

τοῖς κρατύνουσιν,

οὐκ ἔστ᾽ τοῦτον

ἐξ ἐμοῦ τυχεῖν ἐπαίνου.

Ἀλλ᾽ ὃν πόλις στήσειε,

τοῦδε χρὴ κλύειν

καὶ σμικρὰ καὶ δίκαια

καὶ τἀναντία.

Καὶ τοῦτον ἂν τὸν ἄνδρα

ἐγὼ θαρσοίην

θέλειν καλῶς μὲν ἄρχειν,

εὖ δ᾽ ἂν ἄρχεσθαι,

τ᾽ ἐν χειμῶνι δορός

προστεταγμένον

ἂν μένειν δίκαιον

κἀγαθὸν παραστάτην.

Μεῖζον κακόν ἀναρχίας

οὐκ δὲ ἔστιν·

αὕτη πόλεις ὄλλυσιν,

ἥδ᾽ ἀναστάτους οἴκους τίθησιν,

ἥδε καταρρήγνυσι τροπὰς

 

συμμάχου δορὸς·

τῶν δ᾽ ὀρθουμένων

τὰ πολλὰ σώμαθ᾽

σῴζει ἡ πειθαρχία.

Οὕτως ἀμυντέ᾽ ἐστὶ

τοῖς κοσμουμένοις,

κοὔτοι οὐδαμῶς

ἡσσητέα γυναικὸς·

κρεῖσσον γάρ,

εἴπερ δεῖ,

ἐκπεσεῖν πρὸς ἀνδρὸς,

κοὐκ καλοίμεθ᾽ ἄν

ἥσσονες γυναικῶν.

ΑΙΜΩΝ

Πατέρα δικός σου είμαι

και εσύ με τις γνώμες τις

σωστές με καθοδηγείς

τις οποίες εγώ βέβαια

θα ακολουθήσω.

Γιατί εγώ δε θα θεωρήσω

κανένα γάμο τόσο σημαντικό

που να τον τοποθετήσω πάνω

από τη δική σου σωστή καθοδήγηση.

ΚΡΕΩΝ

Αυτή τη γνώμη παιδί μου

μέχρι το τέλος πρέπει να έχεις,

δηλαδή να ακολουθείς σε όλα

την πατρική συμβουλή.

Γιατί για αυτό

οι γονείς εύχονται

να γεννήσουν υπάκουα παιδιά

και να τα έχουν στο σπίτι τους,

για να εκδικούνται

τους εχθρούς

και να τιμούν τους φίλους

όπως ακριβώς ο πατέρας.

Όποιος όμως γεννάει άχρηστα παιδιά

τι άλλο θα έλεγες ότι γέννησε αυτός

εκτός από βάσανα για τον ίδιο

και πολύ γέλιο για τους εχθρούς του;

Ποτέ λοιπόν παιδί μου

τις τωρινές σου σκέψεις

από έρωτα για μια γυναίκα

να αλλάξεις, γνωρίζοντας ότι αυτό

γίνεται παγερό αγκάλιασμα,

μια γυναίκα δηλαδή

που είναι κακή σύζυγος.

Γιατί τι μπορεί να γίνει

μεγαλύτερη πληγή

από τον κακό φίλο;

Αλλά περιφρονώντας τη

σαν να ήταν εχθρός σου

άφησε αυτήν την κόρη

να παντρευτεί κάποιον στον Άδη.

Αλλά αφού εγώ φανερά την έπιασα

μόνη από όλη την πόλη

να παραβαίνει τη διαταγή μου

δεν θα βγω ψεύτης

μπροστά στους πολίτες

αλλά θα την σκοτώσω.

Για αυτά ας επικαλείται

το Δία, τον προστάτη της συγγένειας.

Γιατί αν βέβαια αναθρέψω

τους φυσικούς μου συγγενείς,

ώστε να είναι απείθαρχοι,

πιο πολύ θα είναι οι ξένοι.

Γιατί όποιος άνδρας

ανάμεσα στους δικούς του

φαίνεται καλός

και ανάμεσα στους πολίτες

θα φανεί δίκαιος.

Αν όμως κάποιος αυθαιρετεί

ή παραβιάζει τους νόμους

ή σχεδιάζει να δίνει διαταγές

σε αυτούς που κυβερνούν

δεν είναι δυνατό αυτός

να επαινεθεί από μένα.

Μα όποιον εκλέξει η πόλη άρχοντα

αυτόν πρέπει να υπακούν όλοι

και στα μικρά και στα δίκαια

και στα αντίθετά τους.

Αυτόν τον άνδρα

εγώ θα μπορούσα να πιστέψω

ότι θα ήθελε και καλά να κυβερνάει

και να κυβερνιέται

και ότι στη θύελλα της μάχης,

εάν έχει παραταχθεί σε αυτή

θα έμενε δίκαιος

και γενναίος σύντροφος.

Μεγαλύτερο κακό από την αναρχία

δεν υπάρχει.

Αυτή πόλεις καταστρέφει,

σπίτια διαλύει,

αυτή κάνει να σπάει η παράταξη

και να τραπεί σε άτακτη φυγή

ο συμμαχικός στρατός.

Από όσους μένουν στη θέση τους

τους περισσότερους τους

σώζει η πειθαρχία.

Έτσι πρέπει κανείς να υπερασπίζεται

τους νόμους

και με κανένα τρόπο

δεν πρέπει να νικιέται από τη γυναίκα.

Γιατί είναι προτιμότερο,

εάν πρέπει,

να πέσουμε από άνδρα

κι έτσι δε θα μας πουν

κατώτερους από γυναίκες.

Ανάλυση Πρώτης Ενότητας

Η εμφάνιση του Αίμωνα είχε προοικονομηθεί στο στίχο 572, όταν η Αντιγόνη κατηγόρησε τον Κρέοντα ότι καταστρέφει το γάμο του γιο του. Έτσι, η εμφάνιση του αρραβωνιαστικού της συμφωνεί με τη βασική αρχή της τραγωδίας «κατά τὸ εἰκός καὶ ἀναγκαῖον».

Από τα πρώτα λόγια του Αίμωνα δημιουργείται η εντύπωση ότι δεν επιθυμεί να εναντιωθεί στις επιθυμίες και τις αποφάσεις του πατέρα του. Ο Κρέων χαρούμενος από την εξέλιξη ξεκινά ένα μακρόσυρτο λόγο στον οποίο αναλύει την αξία της υπακοής και παρουσιάζει την ιδανική οικογένεια, σύμφωνα με τα προσωπικά του πιστεύω.

Από τα λόγια του διαπιστώνουμε ότι αντιμετωπίζει το γιο του ως κτήμα, το οποίο μπορεί να διαχειρίζεται κατά το δοκούν και ως εργαλείο υποστήριξης των απόψεων του. Καμία ελευθερία σκέψης δεν είναι επιτρεπτή στο σύμπαν του Κρέοντα.

Ο νεόκοπος κυβερνήτης εκθειάζει την πειθαρχία και περιγράφει με τα μελανότερα χρώματα τις συνέπειες της αναρχίας στην οικογένεια, την πόλη και το συμμαχικό στρατό.

Για αυτόν η υπεράσπιση του Νόμου είναι αυτοσκοπός. Αν μάλιστα συνδυαστεί με το γεγονός ότι η παραβάτης είναι γυναίκα, τότε όλα τα περιθώρια επιείκειας εξαφανίζονται μπροστά στο φόβο να φανεί υποδεέστερος μιας γυναίκας. Ο κακός εννοούμενος ανδρισμός τυφλώνει τον Κρέοντα και τον κάνει πιο εμμονικό στην υπεράσπιση των θέσεών του.

Η ομάδα του filologika.gr 


Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.