Αντιγόνη 280-314

Α’ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 

Στίχοι 280-314

Η παρατήρηση του Χορού δίνει σημαντική τροπή στην εξέλιξη του δράματος, καθώς σπάζει, κατά κάποιον τρόπο, τη δραματική ροή και προκαλεί αιφνίδια ανύψωση του δραματικού τόνου. Ο ποιητής έντεχνα βάζει το Χορό να εκφράζει υπόνοιες μήπως η ταφή έγινε από θεϊκό χέρι, για να βγάλει ο Κρέων το προσωπείο της μειλίχιας επισημότητας, ώστε να αποκαλυφθεί το ήθος του, στοιχείο απαραίτητο για την οικονομία του δράματος. Η παρουσία του μέχρι τώρα έδωσε την εντύπωση ενός άξιου άρχοντα με πολλά προσόντα και αγαθές προθέσεις για τη διακυβέρνηση της πολιτείας. Ο Σοφοκλής δεν τον μειώνει καθόλου. Έτσι ο προσδιορισμός ἀγαθός που του έδωσε η Αντιγόνη με ειρωνική διάθεση φάνηκε ότι μπορεί με κάποιες επιφυλάξεις να του ταιριάζει.

Τώρα όμως η υπόθεση του Χορού εξοργίζει σε τέτοιο βαθμό τον Κρέοντα, που αποκρίνεται με πικρόχολη οργή. Στο ξέσπασμα του μοιάζει με τους ομηρικούς ήρωες, δεν λογαριάζει τίποτα. Τόσος είναι ο εγωισμός του και η μανία του ώστε προσβάλλει τους γέροντες, από τους οποίους πριν λίγο είχε ζητήσει την έγκριση της απόφασης του. Ο στίχος όμως που εκτοξεύει για να προσβάλει τους γέροντες θα επιστρέψει από τους Θεούς με τραγική ειρωνεία, για να δικαιολογήσει τη συντριβή του. Ένας γέρος άνθρωπος όπως αυτός δεν επιτρέπεται να είναι ἂφρων γιατί στο γήρας ταιριάζει το φρονεῖν θα τονίσει στο τέλος ο Χορός.

Ο τύραννος ξεσπάει με οργή. Δε δέχεται ότι οι Θεοί μπορούν να τιμήσουν κάποιον που ο ίδιος θεωρεί προδότη. Αυτό είναι το πρώτο από μία σειρά συλλογιστικών λαθών που θα κάνει με το θολωμένο του μυαλό ο Κρέων. Οι Θεοί προνοούν για όλους τους νεκρούς ακόμα και για τους προδότες. Επίσης ο Πολυνείκης δεν ήταν προδότης γιατί την εκστρατεία δεν την έκανε για να καταστρέψει την πατρίδα του αλλά για να διεκδικήσει αυτό που δικαιωματικά του ανήκε:το θρόνο. Σύμφωνα με το μύθο τα δύο αδέρφια είχαν συμφωνήσει να κυβερνούν από ένα χρόνο ο καθένας. Όταν ήρθε όμως η σειρά του Πολυνείκη ο Ετεοκλής δεν παραχώρησε τον θρόνο ως όφειλε αλλά τον εξόρισε. Για το λόγο αυτό ο Πολυνείκης έκανε την εκστρατεία εναντίον της Θήβας, που παρουσιάζεται στην τραγωδία «Ἓπτά ἐπί Θήβας». Άρα δεν ήταν αυτός ο προδότης αλλά ο Ετεοκλής ο οποίος τον εξώθησε σε αυτή την πράξη.

Κατόπιν η σκέψη του κατευθύνεται εναντίον των φρουρών. Κάποιος ο οποίος ήθελε να δείξει την αντίθεση του τους πλήρωσε (το θέμα του κέρδους παίζει μεγάλο ρόλο στη σκέψη του Κρέοντα)για να γελοιοποιήσει τον βασιλιά !Καθώς η πλοκή ξεδιπλώνεται τα λάθη κρίσης του Κρέοντα πληθαίνουν. Παρουσιάζει όλο και πιο έντονα την εικόνα και τα χαρακτηριστικά του τυραννικού ηγέτη. Ο φόβος, η καχυποψία και η αμφιβολία για όλους και για όλα φωλιάζουν στην καρδιά του. Βλέπει συνωμοσίες παντού και καταφεύγει στην επίκληση της δύναμής του για να κρατηθεί στην εξουσία και να ενισχύσει τα λεγόμενά του.

Η περιγραφή του ήθους του Κρέοντα φωτίζεται περισσότερο αλλά από διαφορετικές γωνίες. Δεν είναι ο αγαθός άρχοντας όπως ήθελε να παρουσιάσει τον εαυτό του. Είναι ο καχύποπτος τύραννος που φοβάται και υποψιάζεται τους πάντες. Το κίνητρο για όλες τις πράξεις είναι το χρήμα. Ευγενή κίνητρα δεν υπάρχουν στη σκέψη του. Με τον τρόπο αυτό προοικονομείται η σύγκρουσή του με το φορέα του ευγενικού ήθους, την Αντιγόνη.

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.