
Λατινικά Ενότητα 29
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Λατινικών Προσανατολισμού της Γ’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
Λατινικά Ενότητα 29
Ο Οκταβιανός, ο παπουτσής και το κοράκι
Μετάφραση σε αντιστοίχιση
Cum Octavianus
rediret Romam
post victoriam Actiacam,
quidam homo
ei occurrit
tenens corvum;
instituerat eum
dicere haec:
«Ave, Caesar,
victor imperator».
Caesaris interfuit multum
emere corvum;
eum emit itaque
viginti milibus sestertium.
Id exemplum incitavit
quendam sutorem,
ut doceret corvum
parem salutationem.
Diu frustra
impendebat operam;
quotiescumque avis
non respondebat,
sutor solebat dicere
«Perdidi oleum
et operam».
Tandem corvus
didicit salutationem
et sutor,
cupidus pecuniae,
eum attulit Caesari.
Audita salutatione
Caesar dixit:
«Domi audio
satis talium salutationum».
Turn corvo
venit in mentem
verborum domini sui:
«Perdidi oleum
et operam».
Augustus risit
ad haec verba
emitque avem
tanti,
quanti nullam emerat
adhuc.
Όταν ο Οκταβιανός
επέστρεφε στη Ρώμη
μετά τη νίκη (του) στο Άκτιο
κάποιος άνδρας
πήγε να τον συναντήσει
κρατώντας (ένα) κοράκι·
το είχε διδάξει
να λέει τα εξής:
«Χαίρε, Καίσαρα,
νικητή στρατηγέ!».
Ο Καίσαρας ενδιαφέρθηκε πολύ
να αγοράσει το κοράκι·
το αγόρασε λοιπόν
για είκοσι χιλιάδες σηστερτίους.
Το παράδειγμα αυτό παρακίνησε
κάποιον παπουτσή
να μάθει σε ένα κοράκι
τον ίδιο χαιρετισμό.
Για πολύ καιρό μάταια
ξόδευε τον κόπο του·
κάθε φορά που το πουλί
δεν απαντούσε,
ο παπουτσής συνήθιζε να λέει:
«Πάει χαμένο το λάδι
και ο κόπος μου».
Επιτέλους το κοράκι
έμαθε τον χαιρετισμό
και ο παπουτσής,
επιθυμώντας τα χρήματα,
το έφερε στον Καίσαρα.
Μόλις άκουσε τον χαιρετισμό,
ο Καίσαρας είπε:
«Στο σπίτι μου ακούω
αρκετούς τέτοιους χαιρετισμούς».
Τότε το κοράκι
θυμήθηκε
τα λόγια του κυρίου του:
«Πάει χαμένο το λάδι
και ο κόπος μου».
Ο Αύγουστος γέλασε
με αυτά τα λόγια
και αγόρασε το πουλί
για τόσο μεγάλο ποσό,
όσο δεν είχε αγοράσει κανένα
μέχρι τότε.
Γλωσσικά – Γραμματικά σχόλια
cum: χρονικός σύνδεσμος = όταν. [Εδώ είναι ο ιστορικός ή διηγηματικός cum. ]
Octavianus: ονομαστική ενικ. του ουσ. Octavianus, Octaviani (αρσ. β’ κλ.) = ο Οκταβιανός.
post: πρόθεση (+ αιτιατική) = μετά, ύστερα, έπειτα.
victoriam: αιτιατική ενικ. του ουσ. victoria, victoriαe (θηλ. α’ κλ.) = η νίκη.
Actiacam: αιτιατική ενικ., θηλ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. Actiacus, Actiaca, Actiacum = Ακτιακός, του Ακτίου.
Romam: αιτιατική ενικ. του ουσ. Roma, Romae (θηλ. α’ κλ.) = η Ρώμη. [Δεν έχει πληθ. αριθμό.]
rediret: γ’ ενικ. υποτακτικής παρατατικού ενεργ. φων. του ανώμ. ρήμ. redeo, redi(v)i, reditum, redire = επιστρέφω.
homo: ονομαστική ενικ. του ουσ. homo, hominis (αρσ. γ’ κλ.) = ο άνθρωπος.
quidam: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, της επιθετικής αόριστης αντων. quidam, quaedam, quoddam = κάποιος, κάποια, κάποιο.
ei: δοτική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό.
occurrit: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. occurro, occurri & occucurri, occursum, occurrere (3) = πηγαίνω να συναντήσω.
corvum: αιτιατική ενικ. του ουσ. corvus, corvi (αρσ. β’ κλ.) = το κοράκι.
tenens: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, της μετοχής ενεστώτα του ρήμ. teneo, tenui, tentum, tenere (2) = κρατώ.
eum: αιτιατική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό.
instituerat: γ’ ενικ. οριστικής υπερσυντελίκου ενεργ. φων. του ρήμ. instituo, institui, institutum, instituere (3) = διδάσκω.
haec: αιτιατική πληθ., ουδ. γένους, της δεικτικής αντων. hic, haec, hoc = αυτός, αυτή, αυτό.
dicere: απαρέμφατο ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. dico, dixi, dictum, dicere (3) = λέω. [β’ ενικ. προστακτικής ενεστώτα: dic.]
ave: β’ ενικ. προστακτικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ελλειπτικού ρήμ. aveo, ‒, ‒, avere (2) = χαίρω. [Είναι εύχρηστο μόνο στην προστακτική και στο απαρέμφατο.]
Caesar: κλητική ενικ. του ουσ. Caesar, Caesaris (αρσ. γ’ κλ.) = ο Καίσαρας.
victor: κλητική ενικ. του ουσ. victor, victoris (αρσ. γ’ κλ.) = ο νικητής.
imperator: κλητική ενικ. του ουσ. imperator, imperatoris (αρσ. γ’ κλ.) = ο στρατηγός.
Caesaris: γενική ενικ. του ουσ. Caesar, Caesaris (αρσ. γ’ κλ.) = ο Καίσαρας.
multum: ποσοτικό επίρρ. = πολύ. [ΣΥΓΚΡ.: plus. ΥΠΕΡΘ.: plurimum].
interfuit: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου του απρόσωπου ρήμ. interest, interfuit, –, interesse = ενδιαφέρει.
corvum: αιτιατική ενικ. του ουσ. corvus, corvi (αρσ. β’ κλ.) = το κοράκι.
emere: απαρέμφατο ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. emo, emi, emptum, emere (3) = αγοράζω.
itaque: συμπερασματικός σύνδεσμος = επομένως, λοιπόν.
viginti: άκλιτο απόλυτο αριθμητικό επίθ. = είκοσι.
milibus: αφαιρετική πληθ., ουδ. γένους, του απόλυτου αριθμητικού επιθ. της γ’ κλ. miles, miles, milia = χίλιοι. [Είναι πληθ. του άκλιτου mille.]
sestertium: γενική πληθ. του ουσ. sestertius, sestertii (αρσ. β’ κλ.) = σηστέρτιος (νόμισμα). [Γενική πληθ.: sestertium.]
eum: αιτιατική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό.
emit: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. emo, emi, emptum, emere (3) = αγοράζω.
id: ονομαστική ενικ., ουδ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό.
exemplum: ονομαστική ενικ. του ουσ. exemplum, exempli (ουδ. β’ κλ.) = το παράδειγμα. [Έχει και παράλληλο τύπο της γ’ κλ. exemplar, exemplaris, που έχει: αφαιρετική ενικ. exemplari, γενική πληθ. exemplarium, ονομαστική, αιτιατική και κλητική πληθ. exemplaria.]
sutorem: αιτιατική ενικ. του ουσ. sutor, sutoris (αρσ. γ’ κλ.) = ο παπουτσής.
quendam: αιτιατική ενικ., αρσ. γένους, της επιθετικής αόριστης αντων. quidam, quaedam, quoddam = κάποιος, κάποια, κάποιο.
incitavit: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. incito, incitavi, incitatum, incitare (1) = παρακινώ.
ut: βουλητικός σύνδεσμος = να.
corvum: αιτιατική ενικ. του ουσ. corvus, corvi (αρσ. β’ κλ.) = το κοράκι.
doceret: γ’ ενικ. υποτακτικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. doceo, docui, doctum, docere (2) = μαθαίνω, διδάσκω.
parem: αιτιατική ενικ., θηλ. γένους, του επιθ. της γ’ κλ. par, par, par (γενική: paris) = ίδιος, ίδια, ίδιο.
salutationem: αιτιατική ενικ. του ουσ. salutatio, salutationis (θηλ. γ’ κλ.) = ο χαιρετισμός.
diu: χρονικό επίρρ. = για πολύ καιρό. [ΣΥΓΚΡ.: diutius. ΥΠΕΡΘ.: diutissime.]
operam: αιτιατική ενικ. του ουσ. opera, operae (θηλ. α’ κλ.) = ο κόπος. [Στον πληθ.: operae -arum = οι μισθωτοί εργάτες (ετερόσημο).]
frustra: τροπικό επίρρ. = μάταια.
impendebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. impendo, impendi, impensum, impendere (3) = ξοδεύω.
quotiescumque: χρονικός σύνδεσμος που ισοδυναμεί με τον επαναληπτικό cum = κάθε φορά που, όταν.
avis: ονομαστική ενικ. του ουσ. avis, avis (θηλ. γ’ κλ.) = το πουλί. [Αφαιρετική ενικ.: ave & avi. Γενική πληθ.: avium.]
non: αρνητικό μόριο = όχι, δεν.
respondebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. respondeo, respondi, responsum, respondere (2) = απαντώ.
sutor: ονομαστική ενικ. του ουσ. sutor, sutoris (αρσ. γ’ κλ.) = ο παπουτσής.
dicere: απαρέμφατο ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. dico, dixi, dictum, dicere (3) = λέω. [β’ ενικ. προστακτικής ενεστώτα: dic.]
solebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού του ρήμ. soleo, solitus sum, solere (2, ημιαποθ.) = συνηθίζω.
oleum: αιτιατική ενικ. του ουσ. oleum, olei (ουδ. β’ κλ.) = το λάδι.
et: συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
operam: αιτιατική ενικ. του ουσ. opera -ae (θηλ. α’ κλ.) = ο κόπος. [Στον πληθ.: operae -arum = οι μισθωτοί εργάτες (ετερόσημο).]
perdidi: α’ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. perdo, perdidi, perditum, perdere (3) = χάνω.
tandem: χρονικό επίρρ. = επιτέλους.
corvus: ονομαστική ενικ. του ουσ. corvus, corvi (αρσ. β’ κλ.) = το κοράκι.
salutationem: αιτιατική ενικ. του ουσ. salutatio, salutationis (θηλ. γ’ κλ.) = ο χαιρετισμός.
didicit: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. disco, didici, -, discere (3) = μαθαίνω.
et: συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
sutor: ονομαστική ενικ. του ουσ. sutor, sutoris (αρσ. γ’ κλ.) = ο παπουτσής.
cupidus: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, του επιθέτου της β’ κλ. cupidus, cupida, cupidum = αυτός που επιθυμεί.
pecuniae: γενική ενικ. του ουσ. pecunia, pecuniae (θηλ. α’ κλ.) = τα χρήματα, η αμοιβή.
eum: αιτιατική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό.
Caesari: δοτική ενικ. του ουσ. Caesar, Caesaris (αρσ. γ’ κλ.) = ο Καίσαρας.
attulit: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. adfero (& affero), attuli, allatum, adferre (& afferre) (3) = φέρνω (σε κάποιον). [β’ ενικ. προστακτικής ενεστώτα: adfer (& affer).]
audita: αφαιρετική ενικ., θηλ. γένους, της μετοχής παρακειμένου παθητ. φων. του ρήμ. audio, audivi, auditum, audire (4) = ακούω.
salutatione: αφαιρετική ενικ. του ουσ. salutatio, salutationis (θηλ. γ’ κλ.) = ο χαιρετισμός.
Caesar: ονομαστική ενικ. του ουσ. Caesar, Caesaris (αρσ. γ’ κλ.) = ο Καίσαρας.
dixit: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. dico, dixi, dictum, dicere (3) = λέω. [β’ ενικ. προστακτικής ενεστώτα: dic.]
domi: γενική ενικ. του ουσ. domus, domus (θηλ. δ΄ κλ.) = το σπίτι. [Γενική ενικ.: domus & domi. Αφαιρετική ενικ.: domo. Γενική πληθ.: domuum & domorum. Αιτιατική πληθ.: domos. Η γενική ενικού (domi) δηλώνει τη στάση σε τόπο, η αιτιατική (domum) την κίνηση σε τόπο και η αφαιρετική (domo) την κίνηση από τόπο (προέλευση). Ο τύπος domi ουσιαστικά αποτελεί υπόλειμμα της παλιάς τοπικής πτώσης.]
non: αρνητικό μόριο = όχι, δεν. [Συνοδεύει τις εγκλίσεις κρίσεως.]
satis: ποσοτικό επίρρ. = αρκετά. [ΣΥΓΚΡ.: satius. ΥΠΕΡ.: -].
salutationum: γενική πληθ. του ουσ. salutatio, salutationis (θηλ. γ’ κλ.) = ο χαιρετισμός.
talium: γενική πληθ., θηλ. γένους, της δεικτικής αντων. talis, talis, tale = τέτοιος, τέτοια, τέτοιο.
audio: α’ ενικ. οριστικής ενεστώτα ενεργ. φων. του ρήμ. audio, audivi, auditum, audire (4) = ακούω.
tum: χρονικό επίρρ. = τότε.
venit: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. venio, veni, ventum, venire (4) = έρχομαι.
corvo: δοτική ενικ. του ουσ. corvus, corvi (αρσ. β’ κλ.) = το κοράκι.
in: πρόθεση (+ αιτιατική) = σε, προς.
mentem: αιτιατική ενικ. του ουσ. mens, mentis (θηλ. γ’ κλ.) = ο νους, το μυαλό. [Γενική πληθ.: mentium.]
verborum: γενική πληθ. του ουσ. verbum, verbi (ουδ. γένους, β’ κλ.) = ο λόγος.
domini: γενική ενικ. του ουσ. dominus, domini (αρσ. β’ κλ.) = το αφεντικό, ο κύριος.
sui: γενική ενικ., αρσ. γένους, της κτητικής αντων. του γ’ προσ. για 1 κτήτορα suus, sua, suum = δικός του, δική του, δικό του
oleum: αιτιατική ενικ. του ουσ. oleum, olei (ουδ. β’ κλ.) = το λάδι.
et: συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
operam: αιτιατική ενικ. του ουσ. opera -ae (θηλ. α’ κλ.) = ο κόπος. [Στον πληθ.: operae -arum = οι μισθωτοί εργάτες (ετερόσημο).]
perdidi: α’ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. perdo, perdidi, perditum, perdere (3) = χάνω.
ad: πρόθεση (+ αιτιατική) = σε, προς.
haec: αιτιατική πληθ., ουδ. γένους, της δεικτικής αντων. hic, haec, hoc = αυτός, αυτή, αυτό.
verba: αιτιατική πληθ. του ουσ. verbum, verbi (ουδ. β’ κλ.) = ο λόγος.
Augustus: ονομαστική ενικ. του ουσ. Augustus, Augusti (αρσ. β’ κλ.) = ο Αύγουστος.
risit: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. rideo, risi, risum, ridere (2) = γελώ.
emit: γ’ ενικ. οριστικής παρακειμένου ενεργ. φων. του ρήμ. emo, emi, emptum, emere (3) = αγοράζω.
–que: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και. [Είναι εγκλιτική λέξη.]
avem: αιτιατική ενικ. του ουσ. avis, avis (θηλ. γ’ κλ.) = το πουλί. [Αφαιρετική ενικ.: ave & avi. Γενική πληθ.: avium.]
tanti: γενική ενικ., ουδ. γένους, της δεικτικής αντων. tantus, tanta, tantum = τόσος, τόση, τόσο.
quanti: γενική ενικ., ουδ. γένους, της αναφορικής αντων. quantus, quanta, quantum = όσος, όση, όσο.
nullam: αιτιατική ενικ., θηλ. γένους, της αόριστης επιθετικής αντων. nullus, nulla, nullum = κανένας, καμία, κανένα.
adhuc: χρονικό επίρρ. = μέχρι τότε.
emerat: γ’ ενικ. οριστικής υπερσυντελίκου ενεργ. φων. του ρήμ. emo, emi, emptum, emere (3) = αγοράζω.
Συγκεντρωτική Παρουσίαση Γραμματικών Τύπων
Ουσιαστικά
A΄ κλίση
Θηλυκά
opera, -ae
pecunia,-ae
Roma, -ae (δεν έχει πληθυντικό)
victoria, -ae
Β΄ κλίση
Αρσενικά
Augustus, -i
corvus, -i
dominus, -i
Octavianus, -i
sestertius, -ii
Ουδέτερα
exemplum, -i
oleum, -i
verbum, -i
Γ΄κλίση
Αρσενικά
Caesar, Caesaris
homo, hominis
imperator, imperatoris
victor, victoris
sutor, sutoris
Θηλυκά
avis, avis
mens, mentis
salutatio, salutationis
Δ΄κλίση
Θηλυκά
domus, -us
Παραθετικά Επιθέτων
Β΄Κλίση
Θετικός
Actiacus, –a, –um
cupidus, –a, –um
Συγκριτικός
–
cupidior, -ior, -ius
Υπερθετικός
–
cupidissimus, -a, -um
Γ΄Κλίση
par, par, par
–
–
Αντωνυμίες
is, ea, id
hic, haec, hoc
nullus, –a, –um
quantus, –a, –um
quidam, quaedam, quoddam
suus, sua, suum
tantus, –a, –um
talis, talis, tale
δεικτική
δεικτική
αόριστη επιθετική
αναφορική
αόριστη
κτητική
δεικτική
δεικτική
Αρχικοί Χρόνοι Ρημάτων
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΣΟΥΠΙΝΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Α’ ΣΥΖΥΓΙΑ
incito incitavi incitatum incitare
Β’ ΣΥΖΥΓΙΑ
doceo docui doctum docere
respondeo respondi responsum respondere
rideo risi risum ridere
teneo tenui tentum tenere
soleo solitus sum – solere Ημιαποθετικό
Γ’ ΣΥΖΥΓΙΑ
dico dixi dictum dicere
disco didici – discere
emo emi emptum emere
impendo impendi impensum impendere
instituo institui institutum instituere
occurro occu(cu)rri occursum occurrere
perdo perdidi perditum perdere
Δ’ ΣΥΖΥΓΙΑ
audio audivi auditum audire
venio veni ventum venire
aveo – – – Ελλειπτικό
affero attuli allatum afferre Ανώμαλο
redeo redi(v)i reditum redire Ανώμαλο
interest interfuit – interesse Απρόσωπο
Συντακτική Ανάλυση
- Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret: δευτ. επιρρ. χρονική πρότ.· εισάγεται με τον ιστορικό cum, ο οποίος χρησιμοποιείται σε διηγήσεις του παρελθόντος· εκφέρεται με υποτακτική, γιατί ο ιστορικός cum υπογραμμίζει τη βαθύτερη σχέση της κύριας και της δευτ. πρότ.· δημιουργεί μια σχέση αιτίου και αιτιατού ανάμεσά τους· είναι φανερός εδώ ο ρόλος του υποκειμενικού στοιχείου της υποτακτικής· συγκεκριμένα, εκφέρεται με υποτακτική παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο, και δηλώνει το σύγχρονο (στο παρελθόν)· λειτουργεί ως επιρρ. προσδ. του χρόνου στο occurrit (της πρότ. 2).
rediret: ρήμ. ● Octavianus: υποκ. του rediret ● post victoriam: εμπρόθ. προσδ. του χρόνου στο rediret ● Actiacam: επιθετικός προσδ. στο rediret ● Romam: αιτιατική της κατεύθυνσης (ή κίνησης σε τόπο) στο rediret.
- homo quidam ei occurit corvum tenens: κύρια πρότ. κρίσεως.
occurrit: ρήμ. ● homo: υποκ. του occurrit ● quidam: επιθετικός προσδ. στο homo ● ei: αντικ. του occurrit ● tenens: τροπική μτχ., συνημμένη στο homo (κατά άλλη εκδοχή: επιθετική μτχ., επιθετικός προσδ. στο homo) ● corvum: αντικ. της μτχ. tenens.
- eum instituerat haec dicere: κύρια πρότ. κρίσεως.
instituerat: ρήμ. ● ενν. homo: υποκ. του instituerat ● eum: άμεσο αντικ. του instituerat και υποκ. του dicere (ετεροπροσωπία) ● dicere: τελικό απαρέμφ., έμμεσο αντικ. του instituerat ● haec: αντικ. του dicere.
- «Ave, Caesar, victor imperator»: κύρια πρότ. επιθυμίας.
ave: ρήμ. ● ενν. tu: υποκ. του ave ● Caesar: κλητική προσφώνηση ● imperator: παράθεση στο Caesar ● victor: επιθετικός προσδ. στο victor.
- Caesaris multum interfuit corvum emere: κύρια πρότ. κρίσεως.
interfuit: ρήμ. (απρόσ.) ● emere: τελικό απαρέμφ., υποκ. του interfuit ● ενν. Caesarem: υποκ. του emere (ετεροπροσωπία) ● corvum: αντικ. του emere ● Caesaris: γενική του ενδιαφερομένου προσώπου στο interfuit ● multum: επιρρηματικός προσδ. του ποσού στο interfuit.
- itaque viginti milibus sestertium eum emit: κύρια πρότ. κρίσεως.
emit: ρήμ. ● ενν. Caesar: υποκ. του emit ● eum: αντικ. του emit ● milibus: αφαιρετική της αξίας στο emit ● viginti: επιθετικός προσδ. στο milibus ● sestertium: γενική διαιρετική (ή γενική του περιεχομένου) στο milibus.
- Id exemplum sutorem quendam incitavit: κύρια πρότ. κρίσεως.
incitavit: ρήμ. ● exemplum: υποκ. του incitavit ● id: επιθετικός προσδ. στο exemplum ● sutorem: άμεσο αντικ. στο incitavit ● quendam: επιθετικός προσδ. στο sutorem.
- ut corvum doceret parem salutationem: δευτ. ουσιαστική βουλητική πρότ.· εισάγεται με τον βουλητικό σύνδεσμο ut, γιατί είναι καταφατική· εκφέρεται με υποτακτική, γιατί το περιεχόμενό της είναι απλώς επιθυμητό· συγκεκριμένα, εκφέρεται με υποτακτική παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο (incitavit)· υπάρχει ιδιομορφία στην ακολουθία των χρόνων, γιατί η βούληση είναι ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής της (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτ. πρότ.)· λειτουργεί ως αντικ. του incitavit (της πρότ. 7).
doceret: ρήμ. ● ενν. sutor: υποκ. του doceret ● corvum: άμεσο αντικ. του doceret ● salutationem: έμμεσο αντικ. του doceret ● parem: επιθετικός προσδ. στο salutationem.
- Diu operam frustra impendebat: κύρια πρότ. κρίσεως.
impendebat: ρήμ. ● ενν. sutor: υποκ. του impendebat ● operam: αντικ. του impendebat ● frustra: επιρρηματικός προσδ. του τρόπου στο impendebat ● diu: επιρρηματικός προσδ. του χρόνου στο impendebat.
- quotiescumque avis non respondebat: δευτ. επιρρ. χρονική πρότ.· εισάγεται με τον σύνδ. quotiescumque, ο οποίος ισοδυναμεί με τον επαναληπτικό cum· εκφέρεται με οριστική, γιατί η πράξη μάς ενδιαφέρει μόνο από χρονική άποψη· συγκεκριμένα, με οριστική παρατατικού, γιατί δηλώνει επανάληψη στο παρελθόν και το σύγχρονο· λειτουργεί ως επιρρ. προσδ. του χρόνου στο simulabat (της πρότ. 11).
non respondebat: ρήμ. ● avis: υποκ. του non respondebat.
- sutor dicere solebat: κύρια πρότ. κρίσεως
solebat: ρήμ. ● sutor: υποκ. του solebat ● dicere: τελικό απαρέμφ., αντικ. στο solebat ● sutor: υποκ. του dicere (ταυτοπροσωπία).
- «Oleum et operam perdidi»: κύρια πρότ. κρίσεως.
perdidi: ρήμ. ● ενν. ego: υποκ. του perdidi ● oleum / operam: αντικ. του perdidi.
- Tandem corvus salutationem didicit: κύρια πρότ. κρίσεως.
didicit: ρήμ. ● corvus: υποκ. του didicit ● salutationem: αντικ. του didicit ● tandem: επιρρηματικός προσδ. του χρόνου στο didicit.
- sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit: κύρια πρότ. κρίσεως.
attulit: ρήμ. ● sutor: υποκ. του attulit ● eum: άμεσο αντικ. του attulit ● Caesari: έμμεσο αντικ. του attulit ● cupidus: επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου στο sutor μέσω του attulit ● pecuniae: γενική αντικειμενική (ως συμπλήρωμα) στο cupidus.
- Audita salutatione Caesar dixit: κύρια πρότ. κρίσεως.
dixit: ρήμ. ● Caesar: υποκ. του dixit ● audita: χρονική μτχ., (ιδιάζουσα) αφαιρετική απόλυτη ● salutatione: υποκ. της μτχ. audita.
- Domi satis salutationum talium audio: κύρια πρότ. κρίσεως.
audio: ρήμ. ● ενν. ego: υποκ. του audio ● satis: επιρρηματικός προσδ. του ποσού στο audio ● salutationum: γενική διαιρετική στο satis ● talium: επιθετικός προσδ. στο salutationum ● domi: (γενική ως) επιρρηματικός προσδ. της στάσης σε τόπο στο audio.
- Tum venit corvo in mentem verborum domini sui: κύρια πρότ. κρίσεως.
venit in mentem: ρήμ. (απρόσ. έκφραση που αποτελείται από το ρήμ. venit και τον εμπρόθ. in mentem, ο οποίος δηλώνει κατεύθυνση μεταφορικά) ● ενν. memoria: υποκ. της απρόσ. έκφρασης venit in mentem ● corvo: δοτική προσωπική στην απρόσ. έκφραση venit in mentem ● verborum: αντικ. της απρόσ. έκφρασης venit in mentem ● domini: γενική υποκειμενική στο verborum ● sui: επιθετικός προσδ. στο domini· εκφράζει άμεση αυτοπάθεια ● tum: επιρρηματικός προσδ. του χρόνου στην απρόσ. έκφραση venit in mentem.
- «Oleum et operam perdidi»: κύρια πρότ. κρίσεως.
perdidi: ρήμ. ● ενν. ego: υποκ. του perdidi ● oleum / operam: αντικ. του perdidi.
- Ad haec verba Augustus risit: κύρια πρότ. κρίσεως.
risit: ρήμ. ● Augustus: υποκ. του risit ● ad verba: εμπρόθ. προσδ. της αναφοράς στο risit ● haec: επιθετικός προσδ. στο verba.
- emitque avem tanti: κύρια πρότ. κρίσεως.
emitque: ρήμ. ● ενν. Augustus: υποκ. του emit ● avem: αντικ. του emit ● tanti: γενική της αξίας στο emit.
- quanti nullam adhuc emerat: δευτ. επιθετική αναφορική πρότ., προσδιοριστική στο tanti (της πρότ. 20)· εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quanti· εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό· συγκεκριμένα με οριστική παρατατικού, γιατί αναφέρεται στο παρελθόν.
emerat: ρήμ. ● ενν. Augustus: υποκ. του emerat ● ενν. avem: αντικ. του emerat ● nullam: επιθετικός προσδ. στο ενν. avem ● quanti: γενική της αξίας στο emerat ● adhuc: επιρρ. προσδ. του χρόνου στο emerat.
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.