Κριτήριο Αξιολόγησης Λατινικά Ενότητες 29-34-Απαντήσεις
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Λατινικών Προσανατολισμού της Γ’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
Κριτήριο Αξιολόγησης Λατινικά Ενότητες 29-34
Απαντήσεις
Μετάφραση
1. Γι’ αυτόν τον λόγο οι κατήγοροι δεν απέδωσαν (/προσήψαν) μομφή στον Μουρήνα για το όνομα «Ασία», από την οποία δημιουργήθηκε έπαινος για την οικογένεια, υστεροφημία για τη γενιά, τιμή και δόξα για το όνομά (του), αλλά (τον κατηγόρησαν για) κάποιο όνειδος ή ντροπή, που είτε «φορτώθηκε» στην Ασία είτε έφερε μαζί (του) από την Ασία.
2. Τότε ο νεαρός, έχοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και παρακινημένος από την επιθυμία του για μάχη (/παρασυρμένος από την επιθυμία του να πολεμήσει), όρμησε στον αγώνα παρά τη διαταγή του υπάτου∙ και όντας δυνατότερος (/γενναιότερος) από τον εχθρό, τον διαπέρασε με το δόρυ και τον γύμνωσε από τα όπλα.
3. Γιατί έτσι – με το να επιδιώκω δηλαδή μόνο τον έπαινο και την τιμή, με το να θεωρώ ότι έχουν μικρή αξία όλα τα βάσανα του σώματος και όλοι οι θανάσιμοι κίνδυνοι – μπόρεσα να ριχτώ σε τόσους πολλούς και τόσο μεγάλους αγώνες για τη δική σας σωτηρία.
4. … πρέπει να αναδιοργανωθεί η δικαιοσύνη (ή να αναδιοργανωθούν τα δικαστήρια), (πρέπει) να αποκατασταθεί η εμπορική πίστη, (πρέπει) να χαλιναγωγηθούν τα πάθη, (πρέπει) να επιδιωχθεί η αύξηση του πληθυσμού∙ πρέπει να στερεωθούν με αυστηρούς νόμους όλα όσα, αφού κατέρρευσαν, έχουν ήδη καταλυθεί.
5. … με δυνατή φωνή ανήγγειλαν στον Σκιπίωνα (απίστευτο στο άκουσμα! ή να το ακούς και να μην το πιστεύεις!) ότι είχαν έρθει για να θαυμάσουν την ανδρεία του. Όταν οι δούλοι (του σπιτιού) μετέφεραν αυτά (τα λόγια) στον Σκιπίωνα, αυτός διέταξε να ανοιχθούν οι πόρτες και να μπουν αυτοί μέσα.
Εισαγωγή-Λεξιλογικές παρατηρήσεις
Β.
1. Λάθος
2. Λάθος
3. Σωστό
4. Σωστό
5. Λάθος
Γ. Με ποιες λέξεις των παραπάνω κειμένων είναι ετυμολογικά συγγενείς οι παρακάτω της νεοελληνικής;
Κείμενο 29 → άσπονδος → respondebat επέκταση → tenens
Κείμενο 30 → μοιρολατρία → mereo
Κείμενο 31 → πυγμαχία → pugnandi κολόνα → antecellat
Κείμενο 32 → μαντείο → mentem σκαρίφημα → scriptores
Κείμενο 33 → αστάθεια → constituenda επούλωση → vulnera
Κείμενο 34 → δωροδοκία → dona
Γραμματικές παρατηρήσεις
Δ1.
Κείμενο 29 → hominum quorundam
par salutatio
ave και avi
domuum και domorum
Κείμενο 30 → iudex
viris fortissimis
magna adiumenta
familiis
fines και finis
Κείμενο 31 → nobilium generum / nobilia genera
hoc verbo
singulare proelium
eventus
militibus Latinis
mors
Κείμενο 32 → omnium librorum
multis imaginibus
homine excellenti
salutis vestrae
tantarum dimicationum
Κείμενο 33 → tui unius
fidei
severarum legum
tantum civile bellum
utriusque ducis / utrique duci
Κείμενο 34 → praedo
clararum vocum
foris
sanctis templis
postium
Δ2.
Κείμενο 29 → αόριστη επιθετική ως αντωνυμικό επίθετο → nulla – nullius – nulli – nullam – (-) – nulla
δεικτική αντωνυμία → talis – talis – tali – talem – (-) – tali
Κείμενο 30 → αόριστη επιθετική → aliqui – alicuius – alicui – aliquem – (-) – aliquo
Κείμενο 33 → αόριστη (επιθετική) ως αντωνυμικό επίθετο → utraque – utrorumque – utrisque – utraque – (-) – utrisque
Κείμενο 34 → δεικτική ως οριστική → ipsa – ipsius – ipsi – ipsam – (-) – ipsa
Δ3.
Κείμενο 29 → Ea exempla sutores quosdam incitaverunt / – ere, ut corvos docerent pares salutationes.
Κείμενο 30 → Quas ob res accusator non Asiae nomen Murenae obiecit, sed aliqua flagitia ac dedecora aut in Asia suscepta aut ex Asia deportata.
Κείμενο 32 → Quam nos, cupidi bene gerendi et administrandi rem publicam, semper nobis proponebamus.
Δ4.
Κείμενο 29 → cupidus – cupidior – cupidissimus / cupide – cupidius – cupidissime
Κείμενο 30 → forti – fortiori – fortissimo / fortiter – fortius – fortissimo
magno – maiori – maximo / magnopere ή magno opere – magis – maxime
Κείμενο 31 → nobili – nobiliore – nobilissimo / nobiliter – nobilius – nobilissime
Κείμενο 32 → plenae – pleniores – plenissimae / plene – plenius – plenissime
parvi – minoris – minimi / non multum ή paulum – minus – minime
Κείμενο 33 → severis – severioribus – severissimis / severe – severius – severissime
multa – plura και pluria – plurima / multum – plus – plurimum
Κείμενο 34 → sanctum – sanctius – sanctissimum / sancte – sanctius – sanctissime
dexteram και dextram – dexteriorem – dextimam / dextere και dextre – dexterius – dextime
Δ5.
Κείμενο 29:
1. instituere (3ης) – instituturum esse – instituisse
2. (-) – docendi – docendo – docendum – (-) – docendo
3. impendat – impenderet – impensurus sit – impenderit – impendisset
4. discens – discentis – discenti – discentem – discens – discente/-i
5. Ενεστώτας: adfer/affer – adferte/afferte
Μέλλοντας: adferto/afferto – adferto/afferto – adfertote/affertote – adferunto/afferunto
Κείμενο 30:
6. obiectum (αιτ.) – obiectu (αφαιρ.)
7. Ενεστώτας: deportare – deportamini
Μέλλοντας: deportator – deportator – deportantor
Κείμενο 31:
8. congredi – congressuros esse – congressos esse – congressos fore
9. cerni – conspectum iri – conspectum esse – conspectum fore
10. transfigat – transfigeret – transfixurus sit – tranfixerit – transfixisset
Δ6.
1. Σωστό
2. Λάθος
3. Λάθος
4. Λάθος
Συντακτικές παρατηρήσεις
Ε1.
Κείμενο 31 → cum in castra revertisset: δευτερεύουσα επιρρηματική, χρονική πρόταση, η οποία λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το multavit. Eισάγεται με τον ιστορικό ή διηγηματικό σύνδεσμο cum, που αναφέρεται σε διηγήσεις του παρελθόντος, ενώ παράλληλα υπογραμμίζει τη βαθύτερη σχέση δευτερεύουσας και κύριας και δημιουργεί μια σχέση αιτίου και αιτιατού ανάμεσά τους. Εκφέρεται με υποτακτική, γεγονός που κάνει φανερό εδώ τον ρόλο του υποκειμενικού στοιχείου. Συγκεκριμένα, εκφέρεται με υποτακτική υπερσυντελίκου (revertisset), γιατί εξαρτάται από το ρήμα της κύριας που είναι ιστορικός χρόνος (multavit: παρακείμενος) και εκφράζει το προτερόχρονο στο παρελθόν.
E2.
Κείμενο 29 → pecuniae: γενική αντικειμενική στο cupidus
Κείμενο 30 → gratulationi: δοτική κατηγορηματική του σκοπού από το fuit (αποδίδεται ετερόπτωτα στο υποκείμενό του: hic)
→ Asiae: γενική επεξηγηματική στο nomen
Κείμενο 31 → pugna: απλή κυρίως αφαιρετική της απομάκρυνσης/χωρισμού από το ρήμα abstinerent
→ viribus: αφαιρετική οργανική του μέσου από τη μετοχή confisus
Κείμενο 32 → mortis: γενική επεξηγηματική στο pericula
Κείμενο 33 → stabilitatis: γενική αντικειμενική στο praesidia
Ε3.
Κείμενο 29
Ανάλυση: 1. cum (ιστορικός – διηγηματικός) Caesar salutationem audivisset, dixit.
2. cum (καθαρά χρονικός) Caesar salutationem audiverat, dixit.
3. postquam/ubi/ut/simul Caesar salutationem audivit, dixit.
Κείμενο 34
Ανάλυση: 1. cum (ιστορικός – διηγηματικός) praedones arma abiecissent
2. cum (καθαρά χρονικός) praedones arma abiecerant
3. postquam/ubi/ut/simul praedones arma abiecerunt / – ere
E4.
Κείμενο 29 → α) Tandem, ut corvus salutationem didicit, sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit.
→ H χρονική πρόταση θα εκφέρεται με οριστική παρακειμένου, γιατί η πράξη που περιγράφει συνέβη μια φορά στο παρελθόν.
β) Tandem, cum corvus salutationem didicisset, sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit.
→ H χρονική πρόταση θα εκφέρεται με υποτακτική υπερσυντελίκου, γιατί υπάρχει ιστορικός χρόνος εξάρτησης (παρακείμενος: attulit) και δηλώνεται το προτερόχρονο στο παρελθόν.
→ Αve/Avi non respondente, sutor dicere solebat.
Κείμενο 30 → Πρόκειται για ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη που λαμβάνει θέση επιρρηματικού προσδιορισμού του χρόνου στο απαρέμφατο meruisse. Η αφαιρετική patre είναι το υποκείμενό της, ενώ η αφαιρετική imperatore είναι κατηγορηματικός προσδιορισμός στο patre.
Ανάλυση: 1. cum (ιστορικός – διηγηματικός) pater imperator esset.
2. cum (καθαρά χρονικός) pater imperator erat.
3. dum pater imperator est.
Κείμενο 31 → 1. fortior hoste (αφαιρετική συγκριτική)
2. fortior quam hostis [quam και ομοιόπτωτα με τον α΄ όρο (ενν. adulescens)]
→ 1. cuius beneficio
2. cuius auxilio
3. per quem
→ 1. Is edicit ut omnes pugna abstineant.
2. Is omnes pugna abstinere iussit. [iubeo + τελικό απαρέμφατο]
→ Congrederemur, ut singularis proelii eventu cerneretur, quanto miles Latinus Romano virtute antecelleret.
Κείμενο 32 → Cum homines excellentes coluissem et cogita(vi)ssem, animum et mentem meam conformabam.
Κείμενο 33 → legibus, quae severae sunt → δευτερεύουσα ονοματική επιθετική πρόταση, προσδιοριστική στο legibus.
Κείμενο 34 → ante vestibulum donis positis …
Ε5.
Κείμενο 32 → Cicero dixit se colendo et cogitando homines excellentes animum et mentem suam conformare.
Κείμενο 33 → Cicero dixit C. Caesari omnia esse excitanda illi uni, quae iacere sentiret perculsa atque prostrata impetu belli ipsius, quod necesse fuisset.
Για να μεταφερθείτε στο κριτήριο επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 29-34
Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προετοίμασε ο συνάδελφος Γιάννης Σωτηρόπουλος, ο οποίος στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.
Για να μεταβείτε σε κάποιο άλλο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον κατάλληλο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.