Κριτήριο Αξιολόγησης Λατινικά Ενότητες 22-28-Απαντήσεις
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Λατινικών Προσανατολισμού της Γ’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
Κριτήριο Αξιολόγησης Λατινικά Ενότητες 22-28
Απαντήσεις
Μετάφραση
1. Ας αγαπάμε την πατρίδα, ας υπακούμε στη Σύγκλητο, ας φροντίζουμε για τους καλούς πολίτες∙ ας αδιαφορούμε για τα κέρδη της στιγμής (/τωρινά κέρδη), ας υπηρετούμε τη δόξα του μέλλοντος (/τη μελλοντική δόξα = την υστεροφημία)∙ ας θεωρούμε ότι είναι άριστο αυτό που είναι το πιο σωστό∙
2. και στον σύζυγο που ρωτούσε πολύ συχνά τι έκανε (πώς ήταν) το παιδί, απαντούσε: «Κοιμήθηκε καλά, με όρεξη πήρε την τροφή του». Έπειτα, όταν κάποια στιγμή τα δάκρυά της που για ώρα συγκρατούσε, νικούσαν και ξεσπούσαν, έβγαινε έξω.
3. Να αποβάλετε την αυτοπεποίθηση που είναι υπερβολική σε σας. Μην πιστέψετε πως θα ενδιαφερθεί κανείς για την πατρίδα, αν εσείς οι ίδιοι δεν φροντίσετε για την πατρίδα.
4. Γιατί αυτό που συμβαίνει στους καρπούς, το ίδιο λένε ότι συμβαίνει και στα πνεύματα: αυτοί που γεννιούνται σκληροί και πικροί ύστερα γίνονται γινωμένοι και ευχάριστοι˙ αλλά όσοι γεννιούνται από την αρχή μαραμένοι και μαλακοί, δεν ωριμάζουν αργότερα αλλά σαπίζουν».
5. Εσύ, παρακαλώ, αναζήτησε τα ίχνη του ανθρώπου και με την πιο μεγάλη φροντίδα είτε στείλε αυτόν στη Ρώμη είτε φέρ’ τον μαζί σου καθώς επιστρέφεις (επιστρέφοντας) από την Έφεσο. Να μην σε απασχολήσει πόσο κοστίζει (πόσης αξίας είναι) ο άνθρωπος. Γιατί είναι μικρής αξίας, όποιος είναι τόσο τιποτένιος (τέτοιος μασκαράς).
Εισαγωγή-Λεξιλογικές παρατηρήσεις
Β.
1. Λάθος
2. Σωστό
3. Λάθος
4. Λάθος
5. Λάθος
Γ.
Κείμενο 22 → φερέφωνο → feramus
Κείμενο 23 → ομοσπονδία → respondebat
Κείμενο 24 → ουμανισμός → homo
Κείμενο 25 → πατριαρχία → patribus / καρποφόρος → decerptam esse
Κείμενο 26 → σκαρίφημα → scribo / ενδελεχής → longiore
Κείμενο 27 → είδος → videri
Κείμενο 28 → σερβίτσιο → servus / φευγαλέος → fugit
Γραμματικές παρατηρήσεις
Δ1.
Κείμενο 22 → coetus – coetus, coetus – coetuum, αρσενικό της δ’
Κείμενο 23 → funus – funeris, funera – funerum, ουδέτερο της γ’ / pars – partis, partes – partium, θηλυκό της γ’
→ ετερόσημο: στον ενικό = το μέρος, στον πληθυντικό = πολιτική παράταξη
Κείμενο 24 → domus – domus & domi, domus – domuum & domorum, θηλυκό της δ’
Κείμενο 25 → ficus – fici & ficus, fici & ficus – ficorum, θηλυκό της β’ και της δ’ / arbor – arboris, arbores – arborum, θηλυκό της γ’
Κείμενο 26 → cervix – cervicis, cervices – cervicum, θηλυκό της γ’
Κείμενο 27 → natus – natus, natus – natuum, αρσενικό της δ’
Κείμενο 28 → mensis – mensis, menses – mensium, αρσενικό της γ’ / pretium – pretii & preti, pretia – pretiorum, ουδέτερο της β’
Δ2.
Κείμενο 22 → Deci / Scipio / deis/diis/dis immortalibus /praesenti (κατάληξη -i, ως επιθετική μετοχή) fructu /virum fortem
Κείμενο 23 → funerum / sicce ocule / piscatoriis naviculis / ingenti nave & navi
Κείμενο 24 → ostia / paucorum dierum / homine impudenti
Κείμενο 25 → fico & ficu praecoci / opis / extrema discrimina
Κείμενο 26 → anili prudentiae / suavitate puellari / amici paterni / nutrix
Κείμενο 27 → grandium aetatum & aetatium / pomo / ingenii & ingeni
Κείμενο 28 → Patro & Patron / quendam Platonem & Platona Sardianum / scelera / tantis doloribus
Δ3.
Κείμενο 22 → alios: αόριστη ουσιαστική (εδώ) που λειτουργεί ως αντωνυμικό επίθετο: aliud / alius / alii / aliud / – / alio
id: οριστική ή δεικτική ως επαναληπτική: ei-ii-i / eorum / eis-iis-is / eos / – / eis-iis-is
Κείμενο 23 → quid: ερωτηματική ουσιαστική: quis / cuius / cui / quem / – / quo
Κείμενο 25 → quodam: αόριστη επιθετική (εδώ): quoddam / cuiusdam / cuidam / quoddam / – / quodam
neminem: αόριστη ουσιαστική: nullae res / nullarum rerum / nullis rebus / nullas res / – / nullis rebus
Κείμενο 26 → haec: δεικτική: hoc / huius / huic / hoc / – / hoc
Κείμενο 27 → idem: οριστική ή δεικτική ως επαναληπτική: eadem / eiusdem / eidem / eandem / – / eadem
Δ4.
Κείμενο 22 → bene – melius – optime / fortiter – fortius – fortissime
Κείμενο 23 → ingenter – ingentius – ingentissime
Κείμενο 25 → recenter – recentius – recentissime / nimie – magis nimie – maxime nimie
Κείμενο 26 → non multum ή paulum – minus – minime / amabiliter – amabilius – amabilissime
Κείμενο 27 → mite και mititer – mitius – mitissime / molliter – mollius – mollissime / mature – maturius – maturissime και maturrime
Δ5.
Κείμενο 22:
1. imitari – imitaturos esse – imitatos esse – imitatos fore
2. servi – servite / servito – servito – servitote – serviunto
3. feramur – ferremur – lati simus – lati essemus
4. vultis – volebatis – voletis – voluistis – volueratis – volueritis
Κείμενο 23:
5. quiescere – quieturum esse – quievisse
6. sequatur – sequeretur – secutura sit – secuta sit – secuta esset
Κείμενο 24:
7. quaerere – quaesiturum esse – quaesivisse
Κείμενο 25:
8. ostendant – ostenderent – ostenturi ή ostensuri sint – ostenderint – ostendissent
9. scito – scitote
Κείμενο 28:
10. noscitor – noscitor – noscuntor
Συντακτικές παρατηρήσεις
Ε1.
Κείμενο 27 → cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το devertit, εισάγεται με τον ιστορικό/διηγηματικό σύνδεσμο cum, που χρησιμοποιείται για διηγήσεις του παρελθόντος και υπογραμμίζει τη βαθύτερη σχέση κύριας και δευτερεύουσας, δημιουργώντας μια σχέση αιτίου και αιτιατού ανάμεσά τους. Παράλληλα, είναι φανερός εδώ ο ρόλος του υποκειμενικού στοιχείου της υποτακτικής. Συγκεκριμένα, η πρόταση εκφέρεται με υποτακτική υπερσυντελίκου (venisset), γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (devertit) και εκφράζει το προτερόχρονο στο παρελθόν.
Κείμενο 28 → ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi: δευτερεύουσα επιρρηματική συμπερασματική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος στο ρ. est adfectus. Εισάγεται με τον συμπερασματικό σύνδεσμο ut ο οποίος συνοδεύεται από την αντωνυμία nihil που έχει αρνητική σημασία, άρα η πρότασή μας είναι αρνητική. Εκφέρεται με υποτακτική γιατί το συμπέρασμα στη λατινική θεωρείται υποκειμενική κατάσταση. Συγκεκριμένα εκφέρεται με υποτακτική ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από το ρήμα adfectus est της κύριας, που είναι παρακείμενος με σημασία ενεστώτα και εκφράζει το σύγχρονο στο παρόν/μέλλον.
→ Έχουμε ιδιόμορφη ακολουθία χρόνων (κανονικά οι συμπερασματικές προτάσεις δηλώνουν το υστερόχρονο), γιατί το συμπέρασμα είναι ιδωμένο τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής του (συγχρονισμός κύριας – δευτ. πρτ.)
Ε2.
Κείμενο 22 → deorum: γενική υποκειμενική στο coetu και διαιρετική στο numero
Κείμενο 23 → dolori: έμμεσο αντικείμενο στο ρ. dabat / paulo: αφαιρετική του μέτρου ή της διαφοράς στο post
Κείμενο 24 → iussu: αφαιρετική του εσωτερικού αναγκαστικού αιτίου στο dixisse
Κείμενο 25 → opibus: αφαιρετική οργανική του μέσου στο απαρ. confidere
Κείμενο 26 → tristissimus: επιρρηματικό κατηγορούμενο στο ρ. scribo και αναφέρεται στο ενν. υποκείμενο ego / vita: αφαιρετική οργανική του μέσου στο dignius
Κείμενο 27 → natu: αφαιρετική της αναφοράς στο minor / me: αιτιατική του προσώπου που μετανιώνει στο paenitet
Κείμενο 28 → pro libero: εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει τον τρόπο ή την παραβολή στο ρ. fuit, σε θέση κατηγορουμένου στο is.
Ε3.
Κείμενο 22 → praesentes: επιθετική μετοχή ως επιθετικός προσδιορισμός στο frutus → (fructus) qui praesunt
Κείμενο 23 → occiso: επιρρηματική χρονική μετοχή, γνήσια αφαιρετική απόλυτη, δηλώνει το προτερόχρονο → occiso: χρονική μετοχή, Scriboniano: υποκείμενο μετοχής.
1. cum Scribonianus occisus esset
2. postquam/ ubi/ ut Scribonianus occisus est
3. cum Scribonianus occisus erat
Κείμενο 24 → indignatus: αιτιολογική επιρρηματική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο Ennius του ρ. inquit και λόγω του χρόνου της δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν.
1. quod / quia Ennius indignatus erat (αντικειμενική αιτιολογία)
2. quod Ennius indignatus esset (υποκειμενική αιτιολογία)
3. cum Ennius indignatus esset (αποτέλεσμα εσωτερικής, λογικής διεργασίας)
Κείμενο 25 → ostendens; επιρρηματική χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο Cato του ρ. inquit. Δηλώνει το σύγχρονο στο παρελθόν.
1. cum (ιστορικός/διηγηματικός) Cato ostenderet
2. cum (χρονικός) Cato ostendebat
3. dum Cato ostendit
Ε4.
Κείμενο 22 → deorum qui immortales sunt
α) Nos amare patriam debeamus.
β) 1. Nolite patriam amare.
2. Ne patriam amaveritis.
Κείμενο 23 → Bene quievit, cum libenter cibum sumpsisset.
1. adversus ή adversum Claudium
2. cum Claudio
Κείμενο 24 → 1. Noli scire quid Nasica responderit.
2. Ne sci(v)eris quid Nasica responderit.
domi = στο σπίτι, στην πατρίδα (στάση σε τόπο) [αρχ. οἴκοι]
domum = στο σπίτι, στην πατρίδα (κίνηση σε τόπο) [αρχ. οἴκαδε]
domo = από το σπίτι, από την πατρίδα (απομάκρυνση) [αρχ. οἴκοθεν]
Κείμενο 25 → ficum, quae praecox erat
Κείμενο 26 → quam eam puellam
Κείμενο 27 → Στη συγκεκριμένη φράση δεν έχουμε απόλυτη σύγκριση, αφού εννοείται ο β’ όρος σύγκρισης:
Pacuvio (αφαιρετική συγκριτική), quam Pacuvius (quam και ομοιοπτώτως με τον α’ όρο).
Ο συγκριτικός επίσης ενισχύεται με την αφαιρετική του μέτρου/ διαφοράς multo.
Κείμενο 28 → 1. ob / per scelus et audaciam
2. de / ex scelere et audacia
3. scelere et audacia
Ε5.
Κείμενο 23 → Caesar scripsit aegrotare Caecinam Paetum, maritum Arriae, aegrotare et filium.
Κείμενο 27 → Sonora quidem sunt et grandia quae scripsisti, sed videntur tamen ea mihi duriora et acerbiora.
Για να μεταφερθείτε στο κριτήριο επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 22-28
Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προετοίμασε ο συνάδελφος Γιάννης Σωτηρόπουλος, ο οποίος στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.
Για να μεταβείτε σε κάποιο άλλο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον κατάλληλο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.