Κριτήριο Αξιολόγησης Ενότητες 21-29

Διαγώνισμα Λατινικών Γ΄Λυκείου

(Ενότητες 21, 24, 25, 27, 29)

Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt.

Accipe nunc quid postea Nasica fecerit. Paucis post diebus cum Ennius ad Nasicam venisset et eum a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat.

Cum omnes recentem esse dixissent, “Atqui ante tertium diem” inquit “scitote decerptam esse Carthagine. Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite.”

“Ita est” inquit Accius “ut dicis; neque id me sane paenitet; meliora enim fore spero, quae deinceps scribam. Nam quod in pomis est, idem esse aiunt in ingeniis: quae dura et acerba nascuntur, post fiunt mitia et iucunda; sed quae gignuntur statim vieta et mollia, non matura mox fiunt sed putria”.

Caesaris multum interfuit corvum emere; itaque viginti milibus sestertium eum emit. Id exemplum sutorem quendam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem. Diu operam frustra impendebat; quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat “Oleum et operam perdidi”.

Από τα παρατιθέμενα αποσπάσματα να μεταφράσετε το πρώτο, τρίτο και πέμπτο.

Μονάδες 30

1. α) Να δώσετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις ή συνεκφορές. 

deletis legionibus→ την ονομαστική πληθυντικού

urbem Romam→ τη γενική ενικού

domi→ την αφαιρετική ενικού

tertium diem→ την αφαιρετική πληθυντικού

id exemplum→ την αιτιατική πληθυντικού

sutorem quendam→ τη δοτική πληθυντικού

parem salutationem→ τη γενική πληθυντικού

avis→ τη δοτική και αφαιρετική ενικού

Μονάδες 8

β) Να τοποθετήσετε τα ακόλουθα επίθετα και επιρρήματα στη σωστή θέση του πίνακα και έπειτα να συμπληρώσετε τον πίνακα με τον κατάλληλο τύπο των βαθμών του αντίστοιχου επιθέτου ή επιρρήματος. 

immensam, recentem, prope, nimia, meliora, acerba, putria, multum

 Μονάδες 12 (8*1,5)

2. Να δώσετε τους ζητούμενους τύπους για καθένα από τα ακόλουθα ρήματα του κειμένου. 

acceperunt→ το γ’ πληθυντικό της υποτακτικής παρατατικού και υπερσυντελίκου ε.φ.

fecerit→ το β’ ενικό και το β’ πληθυντικό της προστακτικής ενεστώτα ε.φ.

quaereret→ το α’ πληθυντικό της υποτακτικής ενεστώτα και μέλλοντα ε.φ.

decerptam esse→ τον μέλλοντα της προστακτικής της π.φ.

tutamini→ το γ’ ενικό της υποτακτικής ενεστώτα και παρατατικού π.φ.

confidere→ το β’ πληθυντικό της οριστικής μέλλοντα και συντελεσμένου μέλλοντα

nascuntur→ τις μετοχές ενεστώτα, μέλλοντα και παρακειμένου στην ονομαστική ενικού ουδετέρου γένους

gignuntur→ το γ’ πληθυντικό της υποτακτικής παρακειμένου ε.φ. και π.φ.

emit→ το α’ ενικό της υποτακτικής ενεστώτα και παρακειμένου ε.φ.

doceret→ το απαρέμφατο του μέλλοντα της ε.φ. και της π.φ.

Μονάδες 10

3 α) Να γίνει πλήρης συντακτικός χαρακτηρισμός (είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτική λειτουργία) των ακόλουθων δευτερευουσών προτάσεων. 

• quid postea Nasica fecerit
• ut corvum doceret parem salutationem
• quotiescumque avis non respondebat

Μονάδες 12

β) Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι ακόλουθες λέξεις από το κείμενο: deletis, se, recentem, a muris, quae, Caesaris, sestertium, sutorem.

Μονάδες 8

4 α) Στις ακόλουθες δύο προτάσεις να εκφράσετε την απαγόρευση με όλους τους δυνατούς κατά περίπτωση τρόπους. 

• Tutamini patriam.
• Opibus urbis nolite confidere.

Μονάδες 3

β) Στην πρόταση “Atqui ante tertium diem … scitote decerptam esse Carthagine” να αντικαταστήσετε το τοπωνύμιο Carthagine με το Africa κάνοντας παράλληλα τις απαραίτητες αλλαγές. 

Μονάδες 2

γ) Να μεταγράψετε την παρακάτω φράση με τέτοιο τρόπο ώστε να παραμείνει νοηματικά ισοδύναμη (δήλωση του χρόνου) και να εξηγήσετε τη μετατροπή που κάνατε. 

• paucis post diebus

Μονάδες 2

6. α) Να μεταφέρετε τις παρακάτω προτάσεις από την ενεργητική στην παθητική φωνή. 

• Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium.
• Id exemplum sutorem quendam incitavit…

Μονάδες 6

β) Να μετατρέψετε τη σύνταξη της ακόλουθης πρότασης σε απαρεμφατική χρησιμοποιώντας την εξάρτηση που δίνεται στην παρένθεση. 

• Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium. (Scriptor narrat…)

Μονάδες 3

γ) deletis legionibus: Να αναλύσετε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση με όλους τους δυνατούς τρόπους. 

Μονάδες 4

Προσοχή

Η συντάκτρια του κριτηρίου έχει αναδιατάξει τις μονάδες αφαιρώντας 10 μόρια από τη μετάφραση για να προσθέσει περισσότερες συντακτικές ασκήσεις. Όσοι συνάδελφοι επιθυμούν να το αξιοποιήσουν στη διδασκαλία τους μπορούν να προβούν σε αντίστοιχη αναθεώρηση της κατανομής των μονάδων, αν το επιθυμούν.