Λατινικά Ενότητα 22
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Λατινικών Προσανατολισμού της Γ’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
Λατινικά Ενότητα 22
Προτροπές προς τους Ρωμαίους
Μετάφραση σε αντιστοίχιση
Imitemur nostros Brutos,
Camillos, Decios, Curios, Fabricios, Scipiones,
innumerabiles alios,
qui stabiliverunt hanc rem publicam;
quos equidem repono
in deorum immortalium coetu ac numero.
Amemus patriam,
pareamus senatui,
consulamus bonis;
neglegamus praesentes fructus,
serviamus gloriae posteritatis;
putemus id,
quod est rectissimum,
esse optimum;
speremus quae volumus,
sed feramus quod acciderit;
denique arbitremur
corpus fortium virorum
magnorumque hominum esse mortale,
vero animi motus
et gloriam virtutis esse sempiternam.
Ας μιμούμαστε τους δικούς μας Βρούτους,
Κάμιλλους, Δέκιους, Κούριους, Φαβρίκιους, Σκιπίωνες,
(και) αμέτρητους άλλους,
οι οποίοι στερέωσαν αυτή την πολιτεία·
σε αυτούς βέβαια εγώ δίνω μια θέση
ανάμεσα στους αθάνατους θεούς[1].
Ας αγαπάμε την πατρίδα,
ας υπακούουμε στη Σύγκλητο,
ας φροντίζουμε για τους καλούς πολίτες·
ας αδιαφορούμε για τα εφήμερα κέρδη,
ας υπηρετούμε τη δόξα του μέλλοντος·
ας θεωρούμε ότι αυτό
που είναι το σωστότερο
είναι και το καλύτερο·
ας ελπίζουμε αυτά που επιθυμούμε,
αλλά ας υπομένουμε αυτό που θα έχει συμβεί·
τέλος, ας θεωρούμε
ότι το σώμα των γενναίων ανδρών
και των μεγάλων ανθρώπων είναι θνητό,
αλλά οι πνευματικές δραστηριότητες
και η δόξα της ανδρείας είναι αιώνια.
[1] «Κατά λέξη μετάφραση»: στη συνάθροιση και τον αριθμό των αθάνατων θεών.
Γλωσσικά – Γραμματικά σχόλια
Imitēmur: α’ πληθ. υποτ. ενεστ. του αποθετικού ρ. imitor, 1 (= μιμούμαι).
nostros: αιτ. πληθ. αρσ. της κτητικής αντωνυμίας α’ προσώπου για πολλούς κτήτορες noster, nostra, nostrum (= ο δικός μας, η δική μας, το δικό μας).
Brutos: αιτ. πληθ. αρσ. του ουσιαστικού β’ κλίσης Brutus, –i (= ο Βρούτος).
Camillos: αιτ. πληθ. αρσ. του ουσιαστικού β’ κλίσης Camillus, –i (= ο Κάμιλλος).
Decios: αιτ. πληθ. αρσ. του ουσιαστικού β’ κλίσης Decius, –ii, (–i) (= o Δέκιος).
Curios: αιτ. πληθ. αρσ. του ουσιαστικού β’ κλίσης Curius, –ii, (–i) (= ο Κούριος).
Fabricios: αιτ. πληθ. αρσ. του ουσιαστικού β’ κλίσης Fabricius, –ii, (–i) (= ο Φαβρίκιος).
Scipiōnes: αιτ. πληθ. αρσ. του ουσιαστικού γ’ κλίσης Scipio, –ōnis (= ο Σκιπίωνας).
innumerabiles: αιτ. πληθ. αρσ. του τριτόκλιτου επιθέτου innumerabilis, –is, –e (= αμέτρητος). Προσοχή: Δεν έχει παραθετικά λόγω σημασίας.
alios: αιτ. πληθ. αρσ. της αόριστης επιθετικής αντωνυμίας (ή αντωνυμικού επιθέτου) alius, alia, aliud (= άλλος, –η, –ο).
qui: ονομ. πληθ. αρσ. της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod (= ο οποίος, –α, –ο).
hanc: αιτ. ενικ. θηλ. της δεικτικής αντωνυμίας hic, haec, hoc (= αυτός, –ή, –ό).
rem: αιτ. ενικ. θηλ. του ουσιαστικού ε’ κλίσης res, rei (= το πράγμα).
publicam: αιτ. ενικ. θηλ. του δευτερόκλιτου επιθέτου publicus, –a, –um (= δημόσιος). Προσοχή: Δεν έχει παραθετικά λόγω σημασίας·
(res publica= η πολιτεία).
stabilivērunt: γ’ πληθ. οριστ. παρακ. ενεργ. φωνής του ρ. stabilio, 4 (= στερεώνω).
quos: αιτ. πληθ. αρσ. της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod (= ο οποίος, –α, –ο).
equidem: βεβαιωτικό επίρρημα (= (εγώ) βέβαια/ ego+quidem).
in: πρόθεση συντασσόμενη (εδώ) με αφαιρετική (= σε).
deōrum: γεν. πληθ. αρσ. του ουσιαστικού β’ κλίσης deus, –i (= ο θεός).
immortalium: γεν. πληθ. αρσ. του τριτόκλιτου επιθέτου immortalis, –is, –e (= αθάνατος). Προσοχή: Δεν έχει παραθετικά λόγω σημασίας.
coĕtu: αφαιρ. ενικ. αρσ. του ουσιαστικού δ’ κλίσης coetus, –us (= «η χορεία», η συνάθροιση).
ac: συμπλεκτικός σύνδεσμος (= και).
numero: αφαιρ. ενικ. αρσ. του ουσιαστικού β’ κλίσης numerus, –i (= ο αριθμός).
repōno: α’ ενικ. οριστ. ενεστ. ενεργ. φωνής του ρ. repono, 3 (= τοποθετώ).
Amēmus: α’ πληθ. υποτ. ενεστ. ενεργ. φωνής του ρ. amo, 1 (= αγαπώ).
patriam: αιτ. ενικ. θηλ. του ουσιαστικού α’ κλίσης patria, –ae (= η πατρίδα).
pareāmus: α’ πληθ. υποτ. ενεστ. ενεργ. φωνής του ρ. pareo, 2 (= υπακούω).
senātui: δοτ. ενικ. αρσ. του ουσιαστικού δ’ κλίσης senātus, –us (= η Σύγκλητος).
consulāmus: α’ πληθ. υποτ. ενεστ. ενεργ. φωνής του ρ. consulo, 3 (= φροντίζω).
bonis: δοτ. πληθ. αρσ. του δευτερόκλιτου επιθέτου bonus, –a, –um (= καλός). ΣΥΓΚΡ.: melior, –ior, –ius ΥΠΕΡΘ.: optimus, –a, –um·
(ως ουσ. boni, –ōrum: οι καλοί πολίτες).
praesentes: αιτ. πληθ. αρσ. της μετοχής ενεστ. του ρ. praesum (σύνθετο του sum), praefui, – , praeesse (= προηγούμαι, είμαι μπροστά).
fructus: αιτ. πληθ. αρσ. του ουσιαστικού δ’ κλίσης fructus, –us (= η ωφέλεια, το κέρδος).
neglegāmus: α’ πληθ. υποτ. ενεστ. ενεργ. φωνής του ρ. neglego/negligo, 3 (= αδιαφορώ).
posteritātis: γεν. ενικ. θηλ. του ουσιαστικού γ’ κλίσης posteritas, posteritātis (= το μέλλον).
gloriae: δοτ. ενικ. του θηλ. ουσιαστικού α’ κλίσης gloria, –ae (= η δόξα).
serviāmus: α’ πληθ. υποτ. ενεστ. ενεργ. φωνής του ρ. servio, 4 (= υπηρετώ).
id: αιτ. ενικ. ουδ. της οριστικής αντωνυμίας is, ea, id (= αυτός, –ή, –ό).
eum: αιτ. ενικ. αρσ. της οριστικής αντωνυμίας is, ea, id (= αυτός, –ή, –ό).
esse: απαρ. ενεστ. του βοηθητικού ρ. sum, fui, – , esse (= είμαι, υπάρχω).
optimum: αιτ. ενικ. ουδ. του δευτερόκλιτου επιθέτου optimus, –a, –um (υπερθ. του bonus, –a, –um) (= άριστος). ΣΥΓΚΡ.: melior, –ior, –ius ΥΠΕΡΘ.: optimus, –a, –um.
putēmus: α’ πληθ. υποτ. ενεστ. ενεργ. φωνής του ρ. puto, 1 (= νομίζω).
quod: ονομ. ενικ. ουδ. της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod (= ο οποίος, –α, –ο).
est: γ’ ενικ. οριστ. ενεστ. του βοηθητικού ρ. sum, fui, – , esse (= είμαι, υπάρχω).
rectissimum: ονομ. ενικ. ουδ. του δευτερόκλιτου επιθέτου rectissimus, –a, –um (υπερθ. του rectus, –a, –um) (= ο πιο σωστός). ΣΥΓΚΡ.: rectior, –ior, –ius ΥΠΕΡΘ.: rectissimus, –a,–um.
sperēmus: α’ πληθ. υποτ. ενεστ. ενεργ. φωνής του ρ. spero, 1 (= ελπίζω).
quae: αιτ. πληθ. ουδ. της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod (= ο οποίος, –α, –ο).
volumus: α’ πληθ. οριστ. ενεστ. του ανώμαλου ρ. volo (= θέλω).
sed: αντιθετικός σύνδεσμος (= αλλά).
ferāmus: α’ πληθ. υποτ. ενεστ. ενεργ. φωνής του ανώμαλου ρ. fero (= υπομένω).
quod: ονομ. ενικ. ουδ. της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod (= ο οποίος, –α, –ο).
accident: γ’ ενικ. οριστ. συντ. μέλλ. ενεργ. φωνής του απρόσωπου ρ. accidit (ad+cado), accidit, – , accidere 3 (= συμβαίνει).
arbitrēmur: α’ πληθ. υποτ. ενεστ. του αποθετικού ρ. arbitror, 1 (= νομίζω, πιστεύω).
denique: χρονικό επίρρημα (= τέλος).
corpus: αιτ. ενικ. ουδ. του ουσιαστικού γ’ κλίσης corpus, corporis (= το σώμα).
virōrum: γεν. πληθ. αρσ. του ουσιαστικού β’ κλίσης vir, viri (= ο άντρας).
fortium: γεν. πληθ. αρσ. του τριτόκλιτου επιθέτου fortis, –is, –e (= δυνατός). ΣΥΓΚΡ.: fortior, –ior, –ius ΥΠΕΡΘ.: fortissimus, –a, –um.
magnorum: γεν. πληθ. αρσ. του δευτερόκλιτου επιθέτου magnus, –a, –um (= μεγάλος). ΣΥΓΚΡ.: maior, –ior, –ius ΥΠΕΡΘ.: maximus, –a, –um·
–que: συμπλεκτικός σύνδεσμος (= και/ εγκλιτική χρήση).
hominum: γεν. πληθ. αρσ. και θηλ. του ουσιαστικού γ’ κλίσης homo, –inis (= ο άνθρωπος).
esse: απαρ. ενεστ. του βοηθητικού ρ. sum, fui, – , esse (= είμαι, υπάρχω).
mortāle: αιτ. ενικ. ουδ. του τριτόκλιτου επιθέτου mortalis, –is, –e (= θνητός). Προσοχή: Δεν έχει παραθετικά λόγω σημασίας.
animi: γεν. ενικ. αρσ. του ουσιαστικού β’ κλίσης animus, –i (= η ψυχή).
vero: αντιθετικός σύνδεσμος (= όμως).
motus: αιτ. πληθ. αρσ. του ουσιαστικού δ’ κλίσης motus, –us (= η κίνηση).
et: συμπλεκτικός σύνδεσμος (= και).
virtūtis: γεν. ενικ. θηλ. του ουσιαστικού γ’ κλίσης virtus, virtūtis (= η ανδρεία).
gloriam: αιτ. ενικ. θηλ. του ουσιαστικού α’ κλίσης gloria, –ae (= η δόξα).
sempiternam: αιτ. ενικ. θηλ. του δευτερόκλιτου επιθέτου sempiternus, –a, –um (= αιώνιος). Προσοχή: Δεν έχει παραθετικά λόγω σημασίας.
esse: απαρ. ενεστ. του βοηθητικού ρ. sum, fui, – , esse (= είμαι, υπάρχω).
Συγκεντρωτική Παρουσίαση Γραμματικών Τύπων
Ουσιαστικά
A΄ κλίση
Θηλυκά
gloria, –ae |
patria, –ae |
Β΄ κλίση
Αρσενικά
animus, –i |
boni, –orum (δεν έχει ενικό) |
Brutus, – i (δεν έχει πληθυντικό) |
Camillus, –i (δεν έχει πληθυντικό) |
Curius, –ii, (–i) (δεν έχει πληθυντικό) |
Decius, –ii, (–i) (δεν έχει πληθυντικό) |
deus, –i |
Fabricius, –ii, (–i) (δεν έχει πληθυντικό) |
numerus, –i |
vir, viri |
Γ΄κλίση
Αρσενικά
homo, –inis
Scipio, –onis (δεν έχει πληθυντικό) |
Θηλυκά
posteritas, posteritatis (δεν έχει πληθυντικό)
virtus, virtutis
Ουδέτερα
corpus, corporis
Δ΄ κλίση
Αρσενικά
coetus, –us |
senαtus, –us(δεν έχει πληθυντικό) |
fructus, –us |
motus, –us |
Ε΄ κλίση
Θηλυκά
res, rei
Παραθετικά Επιθέτων
Β΄Κλίση
Θετικός
bonus, –a, –um |
magnus, –a, –um |
publicus, –a, –um |
rectus, –a, –um |
sempiternus, –a, –um |
Συγκριτικός
melior, –ior, –ius |
maior, –ior, –ius |
rectior, –ior, –ius |
Υπερθετικός
optimus, –a, –um |
maximus, –a, –um |
rectissimus, –a,–um |
Γ΄Κλίση
fortis, –is, –e |
immortalis, –is, –e |
innumerabilis, –is, –e |
mortalis, –is, –e |
fortior, –ior, –ius |
fortissimus, –a, –um |
Αντωνυμίες
alius, alia, aliud |
hic, haec, hoc |
is, ea, id |
noster, nostra, nostrum |
qui, quae, quod |
αόριστη (ή αντωνυμικό επίθετο) |
δεικτική |
δεικτική επαναληπτική |
κτητική |
αναφορική |
Αρχικοί Χρόνοι Ρημάτων
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ | ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ | ΣΟΥΠΙΝΟ | ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ | ΣΥΖΥΓΙΑ |
amo | amavi | amatum | amāre | Πρώτη |
puto | putavi | putatum | putāre | Πρώτη |
spero | speravi | speratum | sperāre | Πρώτη |
arbitror | arbitratus sum | arbitrāri | Πρώτη/ Αποθετικό | |
imitor | imitatus sum | imitāri | Πρώτη/ Αποθετικό | |
pareo | parui | paritum | parēre | Δεύτερη |
accidit | accidit | accidĕre | Τρίτη/ Απρόσωπο | |
consulo | consului | consultum | consulĕre | Τρίτη |
neglego/negligo | neglexi | neglectum | neglegĕre/negligĕre | Τρίτη |
repōno | reposui | repositum | reponĕre | Τρίτη |
stabilio | stabilivi | stabilitum | stabilīre | Τέταρτη |
servio | servivi | servitum | servīre | Τέταρτη |
sum | fui | esse | Βοηθητικό | |
praesum | praefui | praeesse | Σύνθετο του sum | |
fero | tuli | latum | ferre | Ανώμαλο |
volo | volui | velle | Ανώμαλο |
Συντακτική Ανάλυση
- Imitēmur nostros Brutos, Camillos, Decios, Curios, Fabricios, Scipiōnes, innumerabiles alios: Κύρια πρόταση.
Imitēmur: ρήμα, nos: (ενν.) υποκείμενο, Brutos, Camillos, Decios, Curios, Fabricios, Scipiōnes, alios: αντικείμενα, nostros: επιθετικός προσδιορισμός στα Brutos, Camillos, Decios, Curios, Fabricios, Scipiōnes, innumerabiles: επιθετικός προσδιορισμός στο alios.
- qui hanc rem publicam stabilivērunt: Δευτερεύουσα ονοματική αναφορική επιθετική προσδιοριστική πρόταση, ως επιθετικός προσδιορισμός στα Brutos, Camillos, Decios, Curios, Fabricios, Scipiōnes, Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία qui. Εκφέρεται με οριστική παρακειμένου (stabilivērunt), γιατί δηλώνει το πραγματικό.
stabilivērunt: ρήμα, qui: υποκείμενο, rem publicam: αντικείμενο, hanc: επιθετικός προσδιορισμός στο rem publicam.
- quos equidem in deōrum immortalium coĕtu ac numero repōno: Κύρια πρόταση.
repōno: ρήμα, ego: υποκείμενο, quos: αντικείμενο, equidem: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο repōno, in coĕtu ac (in) numero: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει τόπο (μεταφορικά) στο repōno, deōrum: γενική υποκειμενική στο coĕtu και γενική διαιρετική στο numero, immortalium: επιθετικός προσδιορισμός στο deōrum.
- Amēmus patriam: Κύρια πρόταση.
Amēmus: ρήμα, nos: (ενν.) υποκείμενο, patriam: αντικείμενο.
- pareāmus senātui: Κύρια πρόταση.
pareāmus: ρήμα, nos: (ενν.) υποκείμενο, senātui: αντικείμενο.
- consulāmus bonis: Κύρια πρόταση.
consulāmus: ρήμα, nos: (ενν.) υποκείμενο, bonis: δοτική προσωπική χαριστική στο consulāmus.
- praesentes fructus neglegāmus.: Κύρια πρόταση.
neglegāmus: ρήμα, nos: (ενν.) υποκείμενο, fructus: αντικείμενο, praesentes: επιθετική μετοχή, με υποκείμενο fructus, ως επιθετικός προσδιορισμός στο fructus.
- posteritātis gloriae serviāmus: Κύρια πρόταση.
serviāmus: ρήμα, nos: (ενν.) υποκείμενο, gloriae: αντικείμενο, posteritātis: γενική κτητική στο gloriae.
- id esse optimum putēmus: Κύρια πρόταση.
putēmus: ρήμα, nos: (ενν.) υποκείμενο, esse: αντικείμενο, ειδικό απαρέμφατο, με υποκείμενο id (ετεροπροσωπία), optimum: κατηγορούμενο στο id μέσω του esse.
- quod est rectissimum: Δευτερεύουσα ονοματική αναφορική επιθετική προσδιοριστική πρόταση, ως επεξήγηση στο Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quod. Εκφέρεται με οριστική ενεστώτα (est), γιατί δηλώνει το πραγματικό.
est: ρήμα, quod: υποκείμενο, rectissimum: κατηγορούμενο στο quod μέσω του est.
- sperēmus: Κύρια πρόταση.
sperēmus: ρήμα, nos: (ενν.) υποκείμενο.
- quae volumus: Δευτερεύουσα ονοματική αναφορική ουσιαστική πρόταση, ως αντικείμενο στο Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quae. Εκφέρεται με οριστική ενεστώτα (volumus), γιατί δηλώνει το πραγματικό.
volumus: ρήμα, nos: (ενν.) υποκείμενο, quae: αντικείμενο.
- sed ferāmus: Κύρια πρόταση.
ferāmus: ρήμα, nos: (ενν.) υποκείμενο.
- quod acciderit: Δευτερεύουσα ονοματική αναφορική ουσιαστική πρόταση, ως αντικείμενο στο Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quod. Εκφέρεται με οριστική συντελεσμένου μέλλοντα (acciderit), γιατί δηλώνει το πραγματικό.
acciderit: ρήμα, quod: υποκείμενο.
- arbitrēmur denique corpus virōrum fortium magnorumque hominum esse mortāle, animi vero motus et virtūtis gloriam sempiternam esse: Κύρια πρόταση.
arbitrēmur: ρήμα, nos: (ενν.) υποκείμενο, esse: αντικείμενο, ειδικό απαρέμφατο, με υποκείμενο corpus (ετεροπροσωπία), virōrum, hominum: γενικές κτητικές στο corpus, fortium: επιθετικός προσδιορισμός στο virōrum, magnorum: επιθετικός προσδιορισμός στα hominum, mortāle: κατηγορούμενο στο corpus μέσω του esse, esse: αντικείμενο, ειδικό απαρέμφατο, με υποκείμενα motus και gloriam (ετεροπροσωπία), animi: γενική υποκειμενική στο motus, virtūtis: γενική κτητική στο gloriam, sempiternam: κατηγορούμενο στα motus, gloriam μέσω του esse, denique: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο arbitrēmur.
Για να μεταβείτε σε άλλη Ενότητα των Λατινικών Γ’ Λυκείου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.