Κριτήριο Αξιολόγησης Ιστορία Προσανατολισμού Προσομοιωτικό 7
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα της Ιστορίας Προσανατολισμού της Γ’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ No 7
Εφ’ όλης της Ύλης
Ομάδα Α
ΘΕΜΑ Α
1. Να δώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω ιστορικών όρων:
α. Εθνικές γαίες
β. Συνταγματική μοναρχία
γ. Ψήφισμα 5ης Μαϊου 1827 (Γ’ Εθνοσυνέλευση)
Μονάδες 15
2. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με ένα Σ, εάν είναι σωστές, ή ένα Λ, εάν είναι λανθασμένες.
α. Οι πρωτοβουλίες και οι συγκροτημένες προσπάθειες για την είσοδο της ελληνικής ναυτιλίας στην εποχή του ατμού ξεκίνησαν μετά τα μέσα του 19ου αιώνα.
β. Το πρόβλημα της έγγειας ιδιοκτησίας στην Ελλάδα γνώρισε εντάσεις ανάλογες με αυτές που παρατηρήθηκαν σε άλλα ευρωπαϊκά ή βαλκανικά κράτη.
γ. Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα αποτέλεσαν απλή μετεξέλιξη των δικτύων πατρωνίας που υπήρχαν κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας.
δ. Στις 26 Σεπτεμβρίου 1916 ο Ε. Βενιζέλος συγκρότησε δική του κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη.
ε. Οι υψηλοί δείκτες ανεργίας και οι άθλιες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των εργατών οδήγησαν στην έντονη πολιτικοποίησή τους κατά τη δεκαετία 1910-1920.
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ Β
Β1. Ποια πλεονεκτήματα διέθετε, παρά το κόστος της μικρασιατικής καταστροφής, η Ελλάδα του μεσοπολέμου (1919-1939);
Μονάδες 15
Β2.Ποιοι παράγοντες συνέβαλαν στην υλοποίηση των δικτατορικών σχεδίων του Ι. Μεταξά και την επιβολή του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου;
Μονάδες 10
Ομάδα Β
ΘΕΜΑ Γ
Με βάση τις ιστορικές γνώσεις σας αλλά και τα κείμενα που παρατίθενται α) να επισημάνετε τους λόγους που καθιστούσαν αναπόφευκτη τη δίκη και καταδίκη σε θάνατο των ηγετικών στελεχών της αντιβενιζελικής παράταξης το φθινόπωρο του 1922 (Μονάδες 12) και β) να εξηγήσετε το φαινόμενο της διαρκούς ανάμειξης του στρατού στα πολιτικά πράγματα της χώρας κατά την περίοδο του μεσοπολέμου (Μονάδες 13).
ΚΕΙΜΕΝΟ 1.
[ Ομιλία του Γ. Κονδύλη, 6 Οκτ. 1935, Θεσσαλονίκη]
«Οι πολιτικοί άνδρες έχουν ανάγκην να διατηρούν στενάς σχέσεις με τους αξιωματικούς, διότι άνευ της βοηθείας αυτών δεν ειμπορούν να πάρουν την εξουσίαν. Οι αξιωματικοί εξ άλλου έχουν ανάγκην να ανήκουν εις μίαν παράταξιν, ν’ αγωνίζονται υπέρ αυτής και εν ανάγκη να ριψοκινδυνεύουν τα πάντα δια την κατίσχυσιν της μερίδος των. Τι να κάμουν, ό,τι απέκτησαν με πολυετείς αγώνας -βαθμόν, σύνταξιν- κινδυνεύει..»
Γ. Θ. Μαυρογορδάτος, Μετά το 1922. Η παράταση του Διχασμού, Αθήνα, Πατάκης 2018, 399.
ΚΕΙΜΕΝΟ 2.
[Τον Σεπτέμβριο 1922 οργανώθηκε κίνημα από τον βενιζελικό Ν. Πλαστήρα. με τα εξής αιτήματα: Παραίτηση του Κωνσταντίνου, άμεση διάλυση της Εθνοσυνέλευσης, σχηματισμός υπερκομματικής κυβέρνησης που να την εμπιστεύεται η Αντάντ και ενίσχυση του θρακικού μετώπου. Ακολουθεί απόσπασμα από το διάγγελμα της επαναστατικής επιτροπής, 5 Οκτ. 1922. Το διάγγελμα συντάχτηκε από τον Γ. Παπανδρέου].
«Η Επανάστασις από της πρώτης στιγμής έχει ταχθή υπεράνω των κομμάτων. Αυτό σημαίνει ότι η Επανάστασις ούτε κομματίζεται, ούτε φατριάζει… Αλλά δεν σημαίνει ότι η Επανάστασις δεν ακολουθή ωρισμένην εθνικήν πολιτικήν… Και η πολιτική της εθνικής σωτηρίας, την οποίαν διέγραψεν η Επανάστασις, δεν συνίστατο μόνον εις τον εξαναγκασμόν της παραιτήσεως του Κωνσταντίνου αλλά- χωρίς βεβαίως να θίγη τας βάσεις του πολιτεύματος – και εις την κατάλυσιν ολοκλήρου του κωνσταντινικού-πολιτικού και στρατιωτικού συγκροτήματος…(που) κατέλυσε τας λαϊκάς ελευθερίας και τοιουτοτρόπως επροκάλεσε την μεγάλην εθνικήν συμφοράν… Συνεπώς η Επανάστασις ευρίσκεται αντιμέτωπος και θεωρεί ΕΧΘΡΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ όλους ανεξαιρέτως τους πρωτοστατήσαντας παράγοντας του Κωνσταντινισμού εις τους οποίους οφείλεται η διάρρηξις των συμμαχιών και η μεγάλη τραγωδία του Γένους… Η Επανάστασις αποβλέπει εις την συναδέλφωσιν του πλανηθέντος Λαού, ο οποίος υπέστη, υπό των αναξίων Αρχόντων, τας σκληράς θυσίας αίματος και χρήματος και τιμής.
Εφημερίς της Κυβερνήσεως, Α΄ 187/5 Οκτωβρίου 1922, στο Π. Πετρίδης,
Σύγχρονη ελληνική πολιτική ιστορία, Γ΄, Γκοβόστη, Αθήνα 2000, 77.
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Η «Επανάσταση» του 1922 μπόρεσε να συγκρατήσει την αποδιάρθρωση, αν όχι κατάρρευση, των βασικών κρατικών μηχανισμών, που ήταν απολύτως εμφανής μετά την ήττα στον ελληνοτουρκικό πόλεμο. Χαρακτηριστικό ίσως παράδειγμα της κατάστασης που επικρατούσε, ήταν το δίχως άλλο η εμφάνιση της ληστείας, ακόμη και στις παρυφές της πρωτεύουσας. Με πολύ σκληρά μέτρα η «Επανάσταση» κατάφερε να επιβάλει την τάξη και να ανασυγκροτήσει τον στρατό, με αποτέλεσμα, κατά τις διαπραγματεύσεις στη Λωζάννη, η Ελλάδα να διαθέτει την απαραίτητη ισχύ για να συγκρατεί τις τουρκικές απαιτήσεις. Η υπογραφή της ομώνυμης συνθήκης τον Αύγουστο του 1923 ξεκαθάρισε τελικά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τουλάχιστον στις γενικές γραμμές τους.
Κ. Κωστής, «Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας». Η διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους
18ος -21ος αιώνας, εκδ. Πατάκης, Αθήνα 2016, 593-597
ΘΕΜΑ Δ
Αντλώντας στοιχεία από τις ιστορικές γνώσεις σας αλλά και τα παρακάτω κείμενα να αναφερθείτε α) στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν με την έλευση των προσφυγικών ρευμάτων από την Κρήτη στο ελληνικό κράτος κατά την περίοδο 1866-1869 (Μονάδες 13) και β) στις αντιδράσεις, εσωτερικές και εξωτερικές, που προκάλεσε η προσπάθεια αποκατάστασης των ομογενών προσφύγων κατά τα πρώτα χρόνια της οθωνικής περιόδου. (Μονάδες 12).
ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Οι Κρήτες που εγκατέλειψαν το νησί για να διαφύγουν τους διωγµούς και τα αντίποινα κατά την κρητική εξέγερση και τον πόλεµο του 1866/69, άρχισαν να καταφθάνουν µαζικά στον Πειραιά το καλοκαίρι του 1867. Από τον Αύγουστο ως τον Νοέµβριο του χρόνου εκείνου αποβιβάστηκαν στο λιµάνι, σύµφωνα µε τον γάλλο πρόξενο, περίπου 23.000 άτοµα, που µεταφέρονταν µε καράβια ρωσικά, γαλλικά και ιταλικά. Στο τέλος του χρόνου, ο ίδιος πρόξενος εκτιµά σε 55.000 τον συνολικό αριθµό των Κρητών που έχουν καταφύγει στην Ελλάδα, οι περισσότεροι εκ των οποίων συγκεντρώθηκαν στον Πειραιά και την Αθήνα, όπου µάλιστα δηµιουργήθηκαν προβλήµατα τροφοδοσίας: τον Αύγουστο 1867 στην πρωτεύουσα έλειψε το ψωµί. Η κυβέρνηση ανέλαβε υπό την προστασία της όσους πρόσφυγες δεν στεγάστηκαν σε συγγενείς ή φίλους. Με το τέλος των εχθροπραξιών (αρχές 1869), οι περισσότεροι Κρήτες επέστρεψαν στην πατρίδα τους. Φαίνεται όµως ότι αρκετοί έµειναν στην Ελλάδα. Ο Αθανάσιος Βολωνάκης, ο νηµατουργός από την Κρήτη, ήταν ένθερµος πατριώτης. Ήταν µέλος της επιτροπής για την περίθαλψη των προσφύγων που δηµιουργήθηκε στον Πειραιά, στο τέλος του 1867 […]
Είναι λοιπόν λογικό να υποθέσουµε ότι η ίδρυση του νηµατουργείου του, το 1869, συνδέεται άµεσα µε την παρουσία των συµπατριωτών του προσφύγων στην πόλη.
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Μια από τις µεταβολές στην µετεπαναστατική ελληνική κοινωνία ήταν η αλλαγή στη σύνθεση του πληθυσµού, αποτέλεσµα της επαναστατικής περιόδου, και προερχόταν από δύο θεµελιώδεις αιτίες: από το ένα µέρος από την αποµάκρυνση του τουρκικού στοιχείου από τα απελευθερωµένα εδάφη και από το άλλο από τη µετανάστευση, θεληµατική ή ακούσια, των Ελλήνων προς τον ελλαδικό χώρο. Αν και το τουρκικό στοιχείο δεν αποτελούσε παρά ένα µικρό κοµµάτι του πληθυσµού και οι ετερόχθονες Έλληνες ένα ακόµα µικρότερο, εντούτοις η δηµογραφική αυτή αλλοίωση στάθηκε κοινωνικά σηµαντική. (…). Οι ετερόχθονες διαδραµάτισαν ένα ρόλο που ήταν αντίστροφα ανάλογος από τον αριθµό τους. Και τούτο για δύο λόγους: πρώτο, ως δυτικοµαθηµένοι λόγιοι και Φαναριώτες είχαν αναπτύξει ικανότητες που τους έδιναν τη δυνατότητα να ασκούν πνευµατική και πολιτική εξουσία. ∆εύτερον, ως πρόσφυγες που είχαν επιτύχει στον επιχειρησιακό τοµέα, όπως οι Ψαριανοί και οι Χιώτες που εγκαταστάθηκαν στη Σύρο, µπόρεσαν να έχουν αποφασιστική συµµετοχή στην ελληνική οικονοµία. (…) Μια νέα κοινωνία άρχισε να διαµορφώνεται βαθµιαία, στην οποία συναντήθηκαν διαφορετικής προελεύσεως στοιχεία του ελληνισµού, που ποτέ προηγουµένως δεν είχαν αναµιχθεί.
Ιωάννης Πετρόπουλος – Αικατερίνη Κουµαριανού, Η περίοδος της βασιλείας του Όθωνος 1833-1862, Ι.Ε.E, τόµ. ΙΓ΄, σ. 19.
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Ανακοίνωση του βρετανού υπουργού λόρδου Aberdeen προς τον πρεσβευτή της Βρετανίας στην Αθήνα Lyons.
«Η κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητος (…) θα συνιστούσε επίµονα (…) να απαγορευθεί στο µέλλον αυστηρά κάθε εδαφικός προσδιορισµός, όπως Θεσσαλοί, Μακεδόνες, ακόµη και Ψαριανοί, που αποδίδεται σε εποίκους εγκατεστηµένους στην Ελλάδα. Θα ήταν πολύ προτιµότερο όλοι οι τέτοιοι προσδιορισµοί να συγχωνευθούν σε µια γενική και έντιµη ονοµασία Έλληνες πολίτες, οι οποίοι να µπορούν να παίρνουν τις τοπικές τους διακρίσεις από τον τόπο στον οποίο εγκαταστάθηκαν. (…) Οι ιδιαίτεροι χαρακτηρισµοί έχουν πάντοτε την τάση να γεννούν ζηλοτυπίες και να υποθάλπουν πνεύµα εχθρικού ανταγωνισµού, καθώς µια αναφορά στην ιστορία µπορεί εύκολα να αποδείξει».
Ιωάννης ∆ηµάκης, Η Πολιτειακή Μεταβολή του 1843 και το ζήτηµα των αυτοχθόνων και ετεροχθόνων,
εκδ. Θεµέλιο, Αθήνα 1991, σ. 189.
Για να δείτε τις απαντήσεις στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
Απαντήσεις Κριτηρίου Αξιολόγησης
Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προετοίμασε ο συνάδελφος Γιάννης Ιωσηφάκης, ο οποίος στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.
Για να μεταβείτε σε κάποιο άλλο Κεφάλαιο ή Ενότητα της Ιστορίας Ανθρωπιστικών Σπουδών της Γ’ Λυκείου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τους παρακάτω πίνακες:
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ
Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1936)
ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930)
ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ
ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Η Ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν τα Φιλολογικά μαθήματα ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.