Κριτήριο Αξιολόγησης Ιστορία Προσανατολισμού Προσομοιωτικό 2

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Εφ’ όλης της Ύλης

ΘΕΜΑ Α

1. Να δώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων: Διχοτόμηση του χαρτονομίσματος, Ηνωμένη Αντιπολίτευσις, Εθνικό Κόμμα.

Μονάδες 15

2. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση:
i) Σε ποια από τις παρακάτω περιοχές οι Ψαριανοί πρόσφυγες βρήκαν περισσότερο από οπουδήποτε αλλού τον χώρο της μόνιμης εγκατάστασής τους μετά την καταστροφή του νησιου τους;
α) στη Σύρο
β) στις Σπέτσες
γ) στην Αίγινα
δ) στη Μονεμβασιά

ii) Κατά την Οθωνική περίοδο οι Ηπειρώτες προσπάθησαν να ιδρύσουν συνοικισμό:
α) στην Ερέτρια
β) στη Μήλο
γ) στην Κυλλήνη
δ) στην Αταλάντη

iii) Στις εκλογές του 1933 επικράτησε:
α) το κόμμα των Φιλελευθέρων
β) ο συνασπισμός του Λαϊκού Κόμματος
γ) το κόμμα του Κονδύλη
δ) το κόμμα του Ι. Μεταξά

iv) Με την αγροτική μεταρρύθμιση η αναδιανομή των καλλιεργήσιμων εκτάσεων στη Θεσσαλία έφτασε το:
α) 68%
β) 85%
γ) 50%
δ) 40%

v) Η ΠΑΟΥΕΡ ήταν:
α) βρετανική εταιρεία που ανέλαβε την υδροδότηση της Αθήνας
β) βρετανική εταιρεία που ανέλαβε την ηλεκτροδότηση της Αθήνας
γ) αμερικανική εταιρεία που ανέλαβε την υδροδότηση της Αθήνας
δ) γερμανική εταιρεία που ανέλαβε την εγκατάσταση τηλεφωνικού δικτύου στην Αθήνα

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β

1. α) Να αναφέρετε έξι πηγές εσόδων που ανέλαβε να διαχειρίζεται η Διεθνής Επιτροπή, όταν η Ελλάδα οδηγήθηκε σε καθεστώς Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ). (Μονάδες 3)
β) Ποιος ήταν ο στόχος από την επιβολή του ΔΟΕ, ποιος ο ρόλος της Διεθνούς Επιτροπής και ποια τα αποτελέσματα της λειτουργίας της; (Μονάδες 9)

Μονάδες 12

2. Ποια ήταν η στάση των Μεγάλων Δυνάμεων στο Κρητικό Ζήτημα μετά τον σχηματισμό της Προσωρινής Κυβέρνησης της Κρήτης στο Θέρισο ως και την υπογραφή της συμφωνίας των Μουρνιών;

Μονάδες 13

ΘΕΜΑ Γ

Λαμβάνοντας υπόψη τις ιστορικές σας γνώσεις και το περιεχόμενο των κειμένων που παρατίθενται:
α) Να αναφερθείτε στον Δεύτερο Εμφύλιο που ξέσπασε το 1824 και στη συμβολή του ως προς τη δημιουργία πολιτικών κομμάτων. (Μονάδες 14)
β) Να εντοπίσετε τα σημεία προσέγγισης στις θέσεις των τριών ξενικών κομμάτων στα πολιτικά ζητήματα και τις ομοιότητες ως προς την οργάνωση και τη δράση τους. (Μονάδες 11)

Μονάδες 25

Κείμενο 1
Προκήρυξη του Κωλέττη∗ στον Β’ Εμφύλιο

Ο Κωλέττης, πριν αρχίσει τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην ορεινή περιοχή της Κορινθίας, εκδίδει στις 7 του μήνα (Δεκέμβρης 1824) μακριά προκήρυξη προς τους κατοίκους της, συνταγμένη με εκφράσεις που να έχουν απήχηση στις ψυχές τους: «…Το σπίτι των Νοταρέων είναι απ’ εκείνας τας οικογενείας του Μωρέως, αι οποίαι εν καιρώ Τουρκίας εδιοικούσαν με τ’ όνομα προεστώς και κοτζαμπάσης, εις όλας τας επαρχίας. Η διαγωγή των προεστώτων και κοντσαμπασίδων σας είναι πολλά γνωστή και όσα οι δυστυχείς ομογενείς απ’ αυτούς έπαθον και υπέφεραν κακά είναι φανερά εις όλους μας˙ […] Η κακία, αδελφοί, ριζωμένη εις τα σπλάχνα, εκατέστησε τον Ιωάννην Νοταράν τυραννίσκον της επαρχίας Κορίνθου, και κληρονόμον του Κιαμήλ μπέη αγριώτερόν του, σκληρότερόν του και αναιδέστερον … δέκατα απλά, τριπλά και τετραπλά παρανόμως και τυραννικώς επέβαλε καθ’ όλην της Κορίνθου την επαρχίαν, εθνικά εισοδήματα εν γένει και κυρίως τα προϊόντα σταφίδων και αμπελίων εσφετερίσθη ιδιοτελώς˙ χρέη ανυπόφορα και φόρους χωρίς της διοικήσεως την άδειαν εις εσάς ετύπωσεν˙ μισθούς χιλίων διακοσίων στρατιωτών σας εβίασε να πληρώνετε σεις, αφ’ ού και το εθνικον ταμείον τους επλήρωνε, και εν ενί λόγω πάντα όσα σας φέρνουν εις εσχάτην δυστυχίαν και απελπισίαν έπραξεν ανυποστόλως ο μικρός σ’τους χρόνους και τρανός εις το τυραννικόν φρόνημα, Ιωάννης Νοταράς».

Α. Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμου, τ. 6, σ. 781

∗Ο Κωλέττης ηγείτο των επιχειρήσεων εναντίον των Πελοποννησίων.

Κείμενο 2
Τα ένοπλα σώματα (των Ρουμελιωτών και Σουλιωτών) που είχαν εισβάλει στην Πελοπόννησο είχαν προβεί σε εκτεταμένη χρήση βίας, σε καταστροφές, καταχρήσεις και λεηλασίες, σε διαπομπεύσεις και εξευτελισμούς των αντιπάλων. Οι αρπαγές και οι βιαιοπραγίες δεν
εξαντλήθηκαν μόνο στις ιδιοκτησίες των ισχυρών κοτζαμπάσηδων και στρατιωτικών που είχαν αντιταχθεί στη Διοίκηση, αλλά κατέστησαν ανεξέλεγκτες και γενικεύτηκαν στα χωριά και στις επαρχίες σε βάρος και των πληθυσμών.

Ιστορία των Ελληνων, Νεώτερος Ελληνισμός 1910-1940, τ. 11, σσ. 329-330

Κείμενο 3
Τα κόμματα δεν διαφωνούσαν συνήθως ως προς τους απώτερους στόχους. Υιοθετούσαν ενδεχομένως ασυμβίβαστες επιδιώξεις, ή ενεργούσαν αντίθετα στις διακηρύξεις τους, αλλά επίσημα τουλάχιστον όλα ασπάζονταν ένα κοινό σύστημα αξιών, όπως ήταν η υιοθέτηση της Μεγάλης Ιδέας, ο συνταγματισμός ως επιθυμητή μορφή διακυβέρνησης, η απονομή από το κράτος ανταμοιβών για υπηρεσίες προς την Επανάσταση, η χρησιμοποίηση όλων των επαγγελματικών εξειδικευμένων ατόμων στην διοίκηση, η αποκήρυξη κάθε ξένης επιρροής και κάθε είδους εύνοιας προς οποιαδήποτε από τις τρεις δυνάμεις, η αποδοχή μιας Εκκλησίας αυτοκέφαλης απέναντι στο Πατριαρχείο και αυτόνομης απέναντι στο ελληνικό κράτος. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η βάση γι’ αυτού του είδους την ομοφωνία, είτε αυτή ήταν ειλικρινής είτε μόνον επιφανειακή, ήταν το εθνικιστικό αίσθημα με τον απώτερο στόχο του (τη Μεγάλη Ιδέα) και οι προϋποθέσεις που απαιτούσε η θεσμική του έκφραση στο έθνος-κράτος (εθνική ενότητα). Όσο ανεύθυνα και αν
ενεργούσαν τα κόμματα σε ορισμένες περιπτώσεις, φαίνονταν όλα να συμφωνούν στην αναγκαιότητα αποφυγής κάθε ζητήματος που θα μπορούσε να καταστρέψει την εύθραυστη ενότητα του κράτους. Αυτό ακριβώς κάλυπτε κάπως το βασικό πολιτισμικό χάσμα.

J. Petropulos, Πολιτική και Συγκρότηση Κράτους στο Ελληνικό Βασίλειο (1833-1843), σσ. 631-632

ΘΕΜΑ Δ

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και με βάση τις παρακάτω πηγές να απαντήσετε στα εξής ερωτήματα:
α) Από ποιες περιοχές ήρθαν πρόσφυγες στο ελληνικό κράτος μετά τη Μικρασιατική καταστροφή;
(Μονάδες 10)
β) Σε ποιες περιοχές εγκαταστάθηκαν (το ίδιο διάστημα) κατά κύριο λόγο οι πρόσφυγες, σε ποιες σε μικρότερο βαθμό και γιατί; (Μονάδες 15)

Πίνακας 1

Πίνακας 2

Κείμενο 1
Η ΕΑΠ θεώρησε την αγροτική εγκατάσταση ως την πιο εύκολη από πρακτική άποψη και την πιο αποτελεσματική για την πραγμάτωση του επιδιωκόμενου σκοπού λύση και συγκέντρωσε τις προσπάθειές της σ’ αυτήν αφήνοντας την αστική εγκατάσταση στην ελληνική κυβέρνηση. […]
Η αγροτική εγκατάσταση έγινε κυρίως στη Μακεδονία, γιατί ήταν πρώτα απ’ όλα πιο εύκολη από  πρακτική άποψη. Μετά την αποχώρηση των μουσουλμάνων, οι οποίοι το 1912 αποτελούσαν το 39,4% του συνολικού πληθυσμού της Μακεδονίας, ο πληθυσμός της περιοχής είχε μειωθεί δραματικά. Η εγκατάλειψη της ακίνητης περιουσίας τους διευκόλυνε τη λύση του προσφυγικού προβλήματος. Η ύπαρξη μεγάλων εκτάσεων καλλιεργήσιμης γης καθιστούσε δυνατή την άμεση εγκατάσταση και απασχόληση των προσφύγων σε παραγωγικές εργασίες. Στις επαρχίες της υπόλοιπης Ελλάδας αντιθέτως –με εξαίρεση την Κρήτη– η κατάσταση ήταν διαφορετική. Το αγροτικό πρόβλημα και οι περιορισμένες δυνατότητες των νοτίων επαρχιών να εξασφαλίσουν την απασχόληση του ήδη υπάρχοντος πληθυσμού σε παραγωγικές εργασίες –που προκάλεσαν τη μετανάστευση μεγάλου αριθμού από αγροτικές περιοχές στις ΗΠΑ στις αρχές του αιώνα– καθιστούσε ιδιαίτερα προβληματική την οικονομική και κοινωνική ένταξη των προσφύγων. Στην Πελοπόννησο, όπου μέχρι τον Μάρτιο του 1923 είχαν καταφύγει 37.168 πρόσφυγες, οι συνθήκες δεν επέτρεπαν τη μόνιμη εγκατάστασή τους. […]
Η Μακεδονία –μαζί με τη Δυτική Θράκη– ήταν η πιο ενδεδειγμένη περιοχή για αξιοποίηση του φυσικού της πλούτου λόγω των γεωγραφικών και κλιματολογικών χαρακτηριστικών της: ήταν δυνάμει μια από τις ευφορότερες περιοχές –σε αντίθεση με τη νότια Ελλάδα, όπου οι ορεινοί όγκοι είναι το κυρίαρχο στοιχείο του χώρου– και περιείχε μεγάλες εκτάσεις γης, οι οποίες δεν καλλιεργούνταν αλλά ήταν κατάλληλες για καλλιέργεια.

Μικρασιατική Καταστροφή και Ελληνική Κοινωνία, Π. Κιτρομηλίδης,
Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, σσ. 51-52, 53

Κείμενο 2
Σημαντικός παράγοντας για την εγκατάσταση των προσφύγων υπήρξε, εκτός από τη διαθεσιμότητα της γης, η δυνατότητα απορρόφησής τους σε αγροτικές ή βιομηχανικές εργασίες. Πολύ σύντομα, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, ενώσεις εργοδοτών διεκδικούν από την κεντρική εξουσία την εγκατάσταση προσφύγων για να διευρύνουν την αγορά –φθηνής– εργασίας στα τοπικά βιομηχανικά κέντρα και στις περιοχές ανάπτυξης της συγκέντρωσης και επεξεργασίας εμπορικών γεωργικών καλλιεργειών, όπως ο καπνός. Εκτός από την Αττική και την περιοχή της Θεσσαλονίκης, η Καβάλα, η Ξάνθη, ο Βόλος, η Ερμούπολη, η Καλαμάτα, η Πάτρα, το Αίγιο, το Άργος, το Ναύπλιο και το Αγρίνιο υποδέχονται το νέο προλεταριάτο του προσφυγικού κόσμου. Κομμάτι στη διανομή της προσφυγικής εργασίας διεκδικούν και τα νησιά του Αιγαίου με παράδοση στις μικρές μεταποιητικές μονάδες, στη βυρσοδεψία, στη σαπωνοποιία, στα κεραμεία. Μια άλλη σημαντική παράμετρος που αναδεικνύεται είναι η ύπαρξη κέντρων υποδοχής και η προηγούμενη σχέση των προσφύγων με λιμάνια και πόλεις που αποτέλεσαν σταθμούς πρόσκαιρης φιλοξενίας των προσφύγων ή προσωρινής εγκατάστασής τους κατά τους διωγμούς του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και την περιπλάνηση των πρώτων χρόνων μετά τη Μικρασιατική καταστροφή.

Ιστορία των Ελλήνων, Νεώτερος Ελληνισμός 1910-1940, τ. 15, σσ. 243-244

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προετοίμασε η εκλεκτή συνάδελφος Δήμητρα Δήμου, η οποία στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταβείτε σε κάποιο άλλο Κεφάλαιο ή Ενότητα της Ιστορίας Ανθρωπιστικών Σπουδών της Γ’ Λυκείου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τους παρακάτω πίνακες:

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1936)

ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930)

ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ
ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Η Ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν τα Φιλολογικά μαθήματα ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.