Κριτήριο Αξιολόγησης Ιστορία Προσανατολισμού Πολιτικά Κόμματα Γ

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Πολιτικά Κόμματα Γ

ΘΕΜΑ Α

Α1. Να δοθεί το περιεχόμενο των παρακάτω ιστορικών εννοιών:

α. ««Εθνικό κόμμα (Κυριακούλη Μαυρομιχάλη)»»

β. «Σύνταγμα του 1927»

γ. «Ανόρθωση»

Μονάδες 15

Α2.Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη

1. Την 4^ηΑυγούστου 1936, με την προσυπογραφή των περισσότερων υπουργών και με την πρόφαση του κομμουνιστικού κινδύνου, ο Μεταξάς, παρά τη γνώμη του βασιλιά, ανέστειλε την ισχύ βασικών άρθρων του συντάγματος και διέλυσε τη Βουλή.
2. Οι βενιζελικοί αξιωματικοί δεν επιθυμούσαν τον συμβιβασμό, καθώς πίστευαν πως έτσι το Λαϊκό Κόμμα θα αύξανε την επιρροή του, δεν θα κατάφερνε όμως να επαναφέρει στην ενεργό υπηρεσία πολλούς αντιβενιζελικούς αξιωματικούς.
3. Στις εκλογές της 8ης Αυγούστου 1910 τις περισσότερες έδρες στη Βουλή κέρδισε ο συνασπισμός των παλαιών κομμάτων
4. Οι Αντιβενιζελικοί υποστήριζαν τη διαρκή παρέμβαση του κράτους και δεν είχαν μακροπρόθεσμη πολιτική.
5. Το ραλλικό κόμμα απευθυνόταν κυρίως στα ανώτερα αστικά στρώματα

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β

Β1. Να καταγράψετε τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην εσωτερική πολιτική ζωή της Ελλάδας (1912-1915) και να επισημάνετε τα αίτια που οδήγησαν στη διπλή παραίτηση της κυβέρνησης του Βενιζέλου το 1915.

Μονάδες 13

Β2. Ποιες ήταν οι βασικές θέσεις και ποια ήταν η εξέλιξη του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδος (Σ.Ε.Κ.Ε.) από την ίδρυσή του το 1918 ως και το 1924;

Μονάδες 12

ΘΕΜΑ Γ

1. Βάσει των κειμένων που ακολουθούν και όσων γνωρίζετε να αναφερθείτε στα βασικά πολιτικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα από το κίνημα του 1933 έως και την επιβολή της δικτατορίας Μεταξά.

Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Ι

«Προκηρύχθηκαν εκλογές για τις 6 Μαρτίου του 1933. Ωστόσο, στον βενιζελικό χώρο υπήρχε διάχυτος ο φόβος ότι τυχόν νίκη τής αντίπαλης παράταξης θα ισοδυναμούσε με την παλινόρθωση του Γεωργίου, με ό,τι αυτό συνεπαγόταν, κυρίως, για τους αντιμοναρχικούς αξιωματικούς και τις ισορροπίες στις τάξεις των ενστόλων. Ο Βενιζέλος δεν απέκρυπτε τις προθέσεις του. Σε συνομιλία του το Σεπτέμβριο του 1932 εξομολογιόταν ότι ήθελε να «διαλύσει» το Λαϊκό Κόμμα. Και αποκάλυπτε τον τρόπο: «Με τη βία βέβαια. Αυτά τα πράγματα δεν κανονίζονται χωρίς βία.[…]Σε τέτοιες ώρες πρέπει να ξέρει κανείς και τη ζωή του να θυσιάσει. Εδώ θα πολεμήσομε, ή θα πέσομε ή θα νικήσομε. Χρειάζεται ψυχικό και σωματικό σθένος». Θα έδινε, όμως, όπως έλεγε μία ευκαιρία στους αντιπάλους του «να προσχωρήσουν στη δημοκρατία», πριν υποστηρίξει «στρατιωτική κυβέρνηση», αναθεωρήσει το σύνταγμα ή «εξορίσει πεντακόσιους περίπου Λαϊκούς». Εξέφραζε τη «λύπη» του να προστρέχει σε τέτοια μέτρα «στην ηλικία» του αλλά υποστήριζε ότι το «επέβαλε η ανάγκη». Αλλά φαίνεται ότι ο Πλαστήρας δεν ήθελε να δώσει καμία «ευκαιρία». Πριν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα επιχείρησε πραξικοπηματικά να καταλάβει την εξουσία. Κινητοποίησε στρατιωτικές μονάδες και κατέλαβε το υπουργείο των Στρατιωτικών, ενώ στην κυβέρνηση βρισκόταν ακόμη ο Βενιζέλος. Βασική αιτία, που προβλήθηκε για την θεσμική εκτροπή ήταν η αβεβαιότητα του εκλογικού αποτελέσματος και οι υπόνοιες ότι η αντιβενιζελική παράταξη εφ’ όσον ανελάμβανε την εξουσία θα δρομολογούσε τις εξελίξεις για την παλινόρθωση του Γεωργίου. Το πραξικόπημα δεν επικράτησε, ο Πλαστήρας σύντομα θα διαφύγει στο εξωτερικό και θα σχηματισθεί μία μεταβατική κυβέρνηση υπό τον αντιστράτηγο Οθωναίο».

Δημήτρης Μαλέσης, Οι Υπουργοί Στρατιωτικών στο Νεοελληνικό Κράτος(1833-1950): Ιστορική Περιήγηση-Βιογραφικά Σημειώματα-Στατιστική, Επίκεντρο, 2020, σ. 170.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΙ

«Κανείς δεν υπωπτεύετο τίποτε το βράδυ της 4 ης Αυγούστου. Οι υπουργοί εκλήθησαν εις έκτακτον υπουργικόν συμβούλιον διά την 8ην μ. μ. και, εκτός των Σκυλακάκη και Παπαδήμα, κανείς δεν εγνώριζε ποία θέματα επρόκειτο να συζητήσουν. Υπωπτεύοντο ότι εκλήθησαν διά να λάβουν αποφάσεις επί του τρόπου αντιμετωπίσεως της πανελλαδικής εικοσιτετραώρου απεργίας, η οποία επρόκειτο να κηρυχθή το μεσονύκτιον, εις ένδειξιν διαμαρτυρίας διά την απόφασιν της κυβερνήσεως, όπως εφαρμόση την υποχρεωτικήν διαιτησίαν εις τας μεταξύ εργατών και εργοδοτών διαφοράς. Κανένα έκτακτον στρατιωτικόν μέτρον δεν είχε ληφθή. Εις καμίαν συνεννόησιν με διοικητάς μονάδων δεν είχε προέλθει ο Μεταξάς. Το μόνον μέτρον που έλαβεν ήτο η τοποθέτησις ανά δύο ευζώνων ως σκοπών, εις τας θύρας του υπουργείου Εξωτερικών, οι οποίοι είχον την εντολήν να επιτρέπουν μεν την είσοδον, αλλά να απαγορεύουν την έξοδον εις οιονδήποτε. Όταν οι υπουργοί κατέφθανον εις το υπουργείον των Εξωτερικών, ο Μεταξάς τους εδέχετο κατ’ ιδίαν και τους ανακοίνωνε την απόφασίν του περί αναστολής ωρισμένων άρθρων του Συντάγματος και διαλύσεως της Γ΄ Αναθεωρητικής Βουλής, χωρίς να προκηρυχθούν νέαι εκλογαί, ως το Σύνταγμα ώριζεν. Εκ των μελών του υπουργικού συμβουλίου έφερον αντιρρήσεις οι Γ. Μαντζαβίνος, υπουργός των Οικονομικών, ο οποίος παρακάλεσε να απαλλαγή των καθηκόντων του, Δ. Ελευθεριάδης, υπουργός της Προνοίας, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησίν του, και ο υφυπουργός των Οικονομικών Αρ. Βαλαωρίτης, ο οποίος επίσης υπέβαλε την παραίτησίν του. Οι τρείς ούτοι δεν υπέγραψαν τα δύο διατάγματα διά των οποίων καθιερώθη η δικτατορική διακυβέρνησις της χώρας. Όλοι οι άλλοι υπουργοί συνεφώνησαν. Τα δύο αυτά διατάγματα, τα οποία, υπογραφέντα υπό του βασιλέως την 10ην νυκτερινήν, εδημοσιεύθησαν αυθωρεί εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της 4ης Αυγούστου 1936».

Γρηγόριος Δαφνής, Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων, Ίκαρος, 1974, τ. Β΄ σ. 433-444.

2. Αντλώντας στοιχεία από τα ακόλουθα παραθέματα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις:

α) να καταγράψετε τα προβλήματα τα οποία οδήγησαν στην εκδήλωση του κινήματος στο Γουδί και να τα συνδυάσετε με τα στοιχεία που επισημαίνει στην ομιλία του ο Ελ. Βενιζέλος (μονάδες 15)

β) να αναφέρετε τις συνταγματικές τροποποιήσεις που ψήφισε η Αναθεωρητική βουλή το 1911 και τους νόμους της κυβέρνησης Βενιζέλου στο ίδιο χρονικό διάστημα. (μονάδες 10)

Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

«Συμπολίται,

Γνωρίζετε ποία υπήρξαν τα αίτια τα οποία προεκάλεσαν την εξέγερσιν του Αυγούστου παρελθόντος έτους, επομένως δεν έχω ανάγκην να υπομνήσω αυτά εις υμάς δια μακρών […] Αστική δικαιοσύνη εφαρμόζουσα προς ρύθμισιν των σχέσεων του συγχρόνου βίου νομοθεσίαν χρονολογουμένην από 15 και 20 αιώνων […] Εμπορική νομοθεσία χρονολογουμένη από ενός αιώνος […] Ποινική διαδικασία ήτις […] κινείται βραδύτατα […] Δημοσία εκπαίδευσις ήτις […] εκτρέφει, δι’ ανεπαρκούς άλλως τε μορφώσεως, τροφίμους του προϋπολογισμού ανικάνους δια κάθε άλλο πλουτοπαραγωγόν επάγγελμα. Εκκλησία […] περιοριζομένη εις ξηρούς τύπους […] Σύστημα δημοτικόν στηριζόμενον επί δήμου, ο οποίος […] απέβη […] εις όργανον καταδυναστεύσεως εις τα χείρας των φατριών. Διοίκησις φατριάζουσα, διαιωνίζουσα και μετά την απελευθέρωσιν του ελληνικού λαού από του ξενικού ζυγού την τυραννίαν, με μόνην την διαφοράν ότι αύτη ασκείται ήδη εκ περιτροπής, οτέ μεν επί του ημίσεος, οτέ δε επί του ετέρου ημίσεος αυτού. Έλλειψις αγροτικής ασφάλειας […] Αδιαφορία εντελής προς τας εργατικάς και αγροτικάς τάξεις […] Ανικανότης προς παρασκευήν αναλόγου προς τους πόρους της χώρας αλλά φερεγγύου και ετοιμοπολέμου πάντοτε στρατιωτικής δυνάμεως […] ».

Γιάνης Κορδάτος, Ιστορία της νεώτερης Ελλάδας, τ. Ε΄, Αθήνα, σ. 210-215.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

Από το Σύνταγμα του 1911:

Άρθρο 71 : ‘Εμμισθοι δημόσιοι υπάλληλοι, στρατιωτικοί εν ενεργεία, […] δεν δύνανται να εκλεχθώσι βουλευταί, εάν μη παραιτηθώσι προ της ημέρας της ανακηρύξεως των υποψηφίων.

Άρθρο 88:  Οι αρεοπαγίται, εφέται και πρωτοδίκαι εισίν ισόβιοι, οι δε εισαγγελείς, αντεισαγγελείς, ειρηνοδίκαι [..] εισί μόνιμοι εφ’ όσον υφίστανται αι σχετικαί υπηρεσίαι. [..]

Άρθρο 102: Τα προσόντα των διοικητικών εν γένει υπαλλήλων ορίζονται διά νόμου. […] από του οριστικού αυτών διορισμού εισί μόνιμοι εφ’ όσον υφίστανται αι σχετικαί υπηρεσίαι. […]

ΦΕΚ 127 /τ. Α / 1.6.1911

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προετοίμασε ο συνάδελφος Μπατσίλας Νίκος, ο οποίος στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Για να μεταβείτε σε κάποιο άλλο Κεφάλαιο ή Ενότητα της Ιστορίας Ανθρωπιστικών Σπουδών της Γ’ Λυκείου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τους παρακάτω πίνακες:

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1936)

ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930)

ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ
ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Η Ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν τα Φιλολογικά μαθήματα ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.