Κριτήριο Αξιολόγησης Ιστορία Προσανατολισμού Παρευξείνιος Ελληνισμός

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Παρευξείνιος Ελληνισμός 

Α1. Να δώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω ορισμών

α) Ελληνικό Τυπογραφείο

β) Χάτι Σερίφ (1839)

γ) Φροντιστήριο της Τραπεζούντας

Μονάδες 15

Α2. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας τη λέξη «Σωστό» ή «Λάθος» δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση.

1. Η Τραπεζούντα μέχρι το 1869 έλεγχε το 40% του εμπορίου της Περσίας .
2. Για μεγάλο διάστημα και μετά το 1893, τέσσερις μεγάλοι ελληνικοί τραπεζικοί και εμπορικοί οίκοι της Τραπεζούντας έλεγχαν μαζί με το υποκατάστημα της Τράπεζας Αθηνών σχεδόν όλη την οικονομία του ανατολικού Πόντου.
3. Από το εμπορικό λιμάνι της Αμισού εξάγονταν μεγάλες ποσότητες εξαιρετικού καπνού και άλλων εγχώριων προϊόντων.
4. Η κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή του Εύξεινου Πόντου επιδεινώθηκε, όταν ο ελληνικός στρατός στις 19 Μαΐου 1919 κατέλαβε τη Σμύρνη και ένα μέρος της ενδοχώρας.
5. Από τους 667.000 Πόντιους που ζούσαν το 1913 στον Πόντο, περισσότεροι από 353.000, δηλαδή ποσοστό μεγαλύτερο από το 50%, θανατώθηκαν μέχρι το 1923 από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς.

Μονάδες 10

Β1. Να αναφερθείτε στα συνέδρια που πραγματοποίησαν οι Πόντιοι από το 1917 έως το 1918 στο πλαίσιο του αγώνα τους για τη δημιουργία ανεξάρτητου ποντιακού κράτους.

Μονάδες 13

Β2. Να αιτιολογήσετε γιατί η συνεργασία Κεμάλ − Μπολσεβίκων λειτούργησε ως ταφόπετρα του Ποντιακού ζητήματος.

Μονάδες 12

Γ1. Συνδυάζοντας τις ιστορικές σας γνώσεις και το περιεχόμενο του παρακάτω παραθέματος, να αναφερθείτε στη διοίκηση της περιοχής της Τραπεζούντας από το 1916 έως το 1918.

Μονάδες 25

Κείμενο

Η περίοδος της ρωσικής κατοχής της Τραπεζούντας

Τον Φεβρουάριο του 1916 η τσαρική Ρωσία επιτίθεται στην Τουρκία με δυο σώματα στρατού. Το ένα εισχωρεί στην Τουρκία από το Βατούμ και παραλιακά, προχωρεί και καθηλώνεται στον ποταμό Χαρσίτ, λίγο έξω από την πόλη Τρίπολη. Το άλλο σώμα προχωρεί από το Καρς προς Ερζερούμ και Αργυρούπολη, κυκλωτικά. Στις μάχες αντίστασης του Σαρίκαμις, η Τουρκία έχασε 90.000 στρατιώτες, οι περισσότεροι από κρυοπαγήματα.

Στις 18 Απριλίου 1916 καταλαμβάνεται η Τραπεζούντα. Κατά  την αποχώρηση των Τούρκων από  την πόλη ο Βαλής είπε χαρακτηριστικά στον μητροπολίτη Τραπεζούντας Χρύσανθο, που  τον άφηνε επικεφαλής της  διοίκησης: “Από τους  Έλληνες πήραμε τη χώρα τούτη και στους  Έλληνες την επιστρέφουμε”.

Στην συνέχεια δημιουργείται η πρώτη προσωρινή κυβέρνηση και κυβερνήτης διορίστηκε ο Κωνσταντίνος Θεοφύλακτος ο οποίος  αναγνωρίστηκε από  τους  Ρώσους και από  τις  δυνάμεις της  Αντάντ. Η κυβέρνηση διατηρήθηκε δύο χρόνια και σε αυτήν  απευθύνονταν για ζητήματα που αφορούσαν το Βιλαέτι της Τραπεζούντας.

Η επικράτηση των μπολσεβίκων τον Οκτώβριο του 1917 στην Ρωσία είχε  ως αποτέλεσμα την επίσημη Ρωσική παραίτηση από τα δικαιώματα πάνω στις  βορειοανατολικές επαρχίες της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Αυτό  σήμαινε και το τέλος της  αυτονομίας των Ελλήνων του Πόντου και τον Φεβρουάριο του 1918 οι τουρκικές δυνάμεις κατέλαβαν επίσημα την Τραπεζούντα.

Δ1. Με βάση την αφήγηση του σχολικού βιβλίου και τα στοιχεία από τις πηγές να παρουσιάσετε και να ερμηνεύσετε τη στάση που τήρησε ο Βενιζέλος απέναντι στις εθνικές διεκδικήσεις των Ποντίων.

Μονάδες 25

Κείμενο 1

 Στις 22 Ιανουαρίου/4 Φεβρουαρίου, αναπτύσσοντας ο Βε­νιζέλος στο Ανώτατο Συμβούλιο τις ελληνικές διεκδικήσεις, εξέφρασε την αντίθεση του για τη δημιουργία Ποντιακής Δη­μοκρατίας και υποστήριξε την ένταξη της Τραπεζούντας στο Αρμενικό κράτος. Η υποχωρητικότητα του Έλληνα πρωθυπουργού σε αίτημα, πού είχε ελάχιστες πιθανότητες να γίνει δεκτό, αποσκοπούσε στην αποτελεσματικότερη προβολή των υπόλοιπων εθνικών διεκδικήσεων.

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1978, τομ. ΙΔ΄, σς.112, 113

Κείμενο 2

Αξίωσις όπως ιδρυθή ίδιον Κράτος Πόντου δεν νομίζω ότι έχει ελπίδα τινά επιτυχίας, τοσούτω μάλλον, όσον οι διατυπώσαντες την αξίωσιν υπεστήριξαν ύπαρξιν δύο εκατομμυρίων Ελλήνων εν αυτώ, ήτις υπερβολή διέθεσε κακώς την Συνδιάσκεψιν. Εν αποτυχία δε του σχεδί­ου τούτου κινδυνεύομεν να ίδωμεν το βιλαέτιον της Τραπεζούντας, λόγω της με­γάλης εν αυτώ υπεροχής του Τουρκικού στοιχείου, υπαγόμενον εις το Τουρκικόν Κράτος, τουθ’ όπερ θεωρώ ως ενέχον κίνδυνον δια την ασφάλειαν των Ελλήνων του Πόντου.

Δια τούτο κρίνω συμφερώτερον δια τους Έλληνας του Πόντου να συμπεριληφθώσιν εις το Αρμενικόν κράτος, όπερ δε θα έχει πλειονοψηφίαν Αρμενικήν, αλ­λά θα είναι Κράτος μικτού πληθυσμού, και εν τω οποίω ο Ελληνισμός του Πόντου, μετά του Ελληνισμού της Κιλικίας, ίσως δε και της Καππαδοκίας, θα διαδραματίση σπουδαιότατον ρόλον.

Επειδή δε η διαίρεσις θα γίνη επί τη βάσει τοπικών εθνικών επικρατήσεων, ε­κάστη εθνότης θα απόλαυση πλήρους αυτονομίας, υπό ευρωπαϊκήν δε διοίκησιν, και επιβληθήσεται επί μακρόν χρόνον εις το νέον Κράτος, ο Ελληνισμός του Πόντου θα εύρη ευκαιρίαν αναπτύξεως, εντός Κράτους, όπερ κατ’ ουσίαν θα αποβή ομοσπονδιακόν».

Ε λ.   Β ε ν ι ζ έ λ ο ς, Από επιστολή του προς τους εκπροσώπους των Ποντίων

Για να δείτε τις απαντήσεις στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:

Κριτήριο Αξιολόγησης Ιστορία Προσανατολισμού Παρευξείνιος Ελληνισμός – Απαντήσεις

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προετοίμασε η συνάδελφος-συγγραφέας Κατερίνα Σαλαβούρα, η οποία στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Δείτε περιοσότερα στο βιβλίο της Κατερίνας Σαλαβούρα

Για να μεταβείτε σε κάποιο άλλο Κεφάλαιο ή Ενότητα της Ιστορίας Ανθρωπιστικών Σπουδών της Γ’ Λυκείου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τους παρακάτω πίνακες:

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1936)

ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930)

ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ
ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Η Ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν τα Φιλολογικά μαθήματα ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.