Κριτήριο Αξιολόγησης Ιστορία Προσανατολισμού Οικονομία Δ

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Κεφάλαιο 1 – Οικονομία

ΘΕΜΑ Α

Α1. Να αιτιολογήσετε γιατί:

α. υποδιπλασιάστηκε ο ελληνικός εμπορικός στόλος το 1919 σε σχέση με το 1914.

β. η ελληνική κυβέρνηση προέβη στη σύναψη του εσωτερικού αναγκαστικού δανείου (διχοτόμηση της δραχμής) το 1922

γ. η ελληνική βιομηχανία το 19ο αιώνα υπέφερε, όπως και άλλοι κλάδοι της οικονομίας.

Μονάδες 15

Α2. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη.

α) Οι εμπορικές σχέσεις με την Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν υπαρκτές και βρίσκονταν στην πρώτη θέση από πλευράς όγκου και αξίας.

β) Μετά την ελληνική ανεξαρτησία, τα λίγα εναπομείναντα «τσιφλίκια» στην Αττική και την Εύβοια προκαλούσαν ιδιαίτερο πρόβλημα.

γ) Η αμερικανική εταιρεία ΟΥΛΕΝ ανέλαβε την εγκατάσταση μονάδων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην πρωτεύουσα αλλά και τη δημιουργία σύγχρονου δικτύου αστικών συγκοινωνιών.

δ) Η διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου ολοκληρώθηκε το 1893.

ε) Το 1881 τα ελληνικά βόρεια σύνορα συμπεριέλαβαν τον Όλυμπο και τη Μακεδονία.

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β

Β1. Να αναφερθείτε στην ανοδική πορεία που ακολούθησε η ελληνική εμπορική ναυτιλία κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα και στα εθνικά δημόσια έργα που συνέδραμαν σ΄αυτή την πρόοδο.

Μονάδες 12

Β2. α) Για ποιους λόγους το εμπόριο της Ελλάδας από τα πρώτα χρόνια της Ανεξαρτησίας της μέχρι το 1913 συνδέθηκε με το εξωτερικό και ποιες συνέπειες προέκυψαν από το γεγονός αυτό στην ελληνική οικονομία; (μονάδες 8)

β) Ποια μορφή έλαβε το εξωτερικό εμπόριο στην Ελλάδα ύστερα από την είσοδό της στην παγκόσμια οικονομική κρίση την άνοιξη του 1932; (μονάδες 5)

Μονάδες 13

ΘΕΜΑ Γ

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να παρουσιάσετε τον τρόπο λειτουργίας του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ):

α) τις αρμοδιότητες (μονάδες 8),

β) τους στόχους (μονάδες 8),

γ) τα αποτελέσματα του ΔΟΕ για την ελληνική οικονομία (μονάδες 9)

Μονάδες 25

Πηγή 1

Η Ελλάδα συνήλθε γρήγορα από την ήττα του 1897 […]. Η δημοσιονομική βελτίωση οφειλόταν αφενός στη βελτιωμένη οικονομική κατάσταση της χώρας και αφετέρου στο έργο της Διεθνούς Οικονομικής Επιτροπής που είχαν εγκαταστήσει οι Δυνάμεις. Στον έλεγχο της Επιτροπής αυτής υπάγονταν τα έσοδα από τα μονοπώλια, τα τέλη χαρτοσήμου, η φορολογία του καπνού και τα εισαγωγικά τέλη που επιβάλλονταν στον Πειραιά. Η τελευταία πηγή υπολογιζόταν ότι θα έδινε 39.600.000 δραχμές του χρόνο. (Αν το προϊόν έπεφτε κάτω από αυτό το ποσό, τότε θα μπορούσαν να υπαχθούν στη δικαιοδοσία της Επιτροπής τα εισαγωγικά τέλη τεσσάρων άλλων λιμανιών, που υπολογίζονταν στις 7.200.000 δραχμές, για να καλυφθεί το έλλειμμα.) Τα έσοδα που περιέχονταν στην Επιτροπή χρησιμοποιούνταν για την εξυπηρέτηση των ξένων δανείων του 1833 και των ετών 1881-93, καθώς και ενός νέου δανείου που θα γινόταν για να πληρωθούν η αποζημίωση προς την Τουρκία και ορισμένες άλλες υποχρεώσεις. Το εσωτερικό χρέος έμενε υπό τον έλεγχο της ελληνικής κυβέρνησης και τα έξοδα της εξυπηρέτησής του θα καλύπτονταν από οποιαδήποτε πλεονάσματα δεν ζητούσε η Επιτροπή να αποδοθούν. […] Όλες αυτές οι διαρρυθμίσεις ενσωματώθηκαν σε ένα νόμο που ψηφίστηκε μέσα σε βαρύ κλίμα από την ελληνική Βουλή στις 27 Φεβρουαρίου / 11 Μαρτίου του 1898. Τον ίδιο μήνα οι προστάτιδες Δυνάμεις συμφώνησαν να δώσουν δάνειο 170 εκατομμυρίων δραχμών, που το μεγαλύτερο μέρος του, 125 εκατομμύρια δραχμές θα δινόταν σε δημόσια εγγραφή.

Dakin, Η ενοποίηση της Ελλάδας 1770 – 1923, εκδ. «Μ.Ι.Ε.Τ.», Αθήνα 2012, σσ. 236 – 237.

Πηγή 2

Οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν στο νόμο περί διεθνούς ελέγχου του Φεβρουαρίου 1898, με τον οποίο συστάθηκε η «Διεθνής Επιτροπή Ελέγχου» – αργότερα ονομάστηκε Διεθνής Οικονομική Επιτροπή- στην οποία παραχωρήθηκε η διαχείριση εγχώριων προσόδων (φόροι, μονοπώλια, χαρτόσημα, έσοδα τελωνείων κ.λπ.) για την εξυπηρέτηση του χρέους, με όρους αρκετά ευνοϊκούς για τους δανειστές. Η όλη εκκαθάριση -αλλά και η καταβολή της τουρκικής αποζημίωσης διευκολύνθηκε με την έκδοση εγγυημένου από τις Δυνάμεις δανείου 170 εκατομ. με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους ενώ η διαχείριση ανατέθηκε στην προϋπάρχουσα Εταιρεία των Μονοπωλίων (που μετονομάστηκε σε Εταιρεία Διαχειρίσεως Υπεγγύων Προσόδων), υπό την εποπτεία της ΔΟΕ. […] Η πολιτική αυτή της «εξυγίανσης» των ελληνικών οικονομικών πραγμάτων, όπως ονομάσθηκε, συνέβαλε, σύμφωνα με όλους τους μελετητές, στη βελτίωση της οικονομικής θέσης της χώρας, όπως αυτή αποτυπώνεται κυρίως με την ανατίμηση της δραχμής, η οποία επανήλθε στην ισοτιμία της σε χρυσό με το γαλλικό φράγκο του 1909.

Χρ. Αγριαντώνη, Η ελληνική οικονομία. Η συγκρότηση του ελληνικού καπιταλισμού 1870 – 1909, Ιστορία του νέου ελληνισμού 1770 – 2000, τ. Ε’, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα», Αθήνα 2003, σ. 69.

Πηγή 3

Με ιδιαίτερο άρθρο της συνθήκης καθοριζόταν ότι «η ελληνική κυβέρνησις θέλει προκαλέσει την ψήφισιν νόμου, εκ των προτέρων αρεστού ταις δυνάμεσι, κανονίζοντος την λειτουργίαν της επιτροπής και καθ’ ον η είσπραξις και διάθεσις προσόδων επαρκών εις την υπηρεσίαν του δια την πολεμικήν αποζημίωσιν δανείου και των άλλων εθνικών χρεών θέλουσι τεθή υπό τον απόλυτον έλεγχον της ειρημένης επιτροπής». Τα μέλη της επιτροπής αυτής διορίστηκαν από τις Δυνάμεις, πήρε δε υπό τον απόλυτο έλεγχό της τα μονοπώλια του άλατος, του πετρελαίου, των σπίρτων, παιγνιοχάρτων, σιγαροχάρτου, σμύριδας, το φόρο καπνού, τα τέλη χαρτοσήμου και τα εισαγωγικά τέλη του τελωνείου Πειραιώς. Προβλεπόταν ότι σε περίπτωση που τα έσοδα από τους ανωτέρω πόρους θα ήταν ανεπαρκή, θα ετίθεντο στη διάθεση της επιτροπής και τα έσοδα των τελωνείων Λαυρίου, Πατρών, Βόλου και Κέρκυρας.

Τ. Βουρνάς, Ιστορία της νεώτερης και σύγχρονης Ελλάδας. Από την Επανάσταση του 1821 ως το κίνημα στο Γουδί (1909), τ. Α’, εκδ. «Πατάκης», Αθήνα 2015, σ. 556

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προετοίμασε ο συνάδελφος Μπατσίλας Νίκος, ο οποίος στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Για να μεταβείτε σε κάποιο άλλο Κεφάλαιο ή Ενότητα της Ιστορίας Ανθρωπιστικών Σπουδών της Γ’ Λυκείου, επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τους παρακάτω πίνακες:

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1936)

ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930)

ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ
ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Η Ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν τα Φιλολογικά μαθήματα ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.