Πολιτεία 12-13: Κριτήριο Αξιολόγησης

Πολιτεία Ενότητες 12 & 13

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ  Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ

῾Ημέτερον δὴ ἔργον, ἦν δ’ ἐγώ, τῶν οἰκιστῶν τάς τε βελτίστας φύσεις ἀναγκάσαι ἀφικέσθαι πρὸς τὸ μάθημα ὃ ἐν τῷ πρόσθεν ἔφαμεν εἶναι μέγιστον, ἰδεῖν τε τὸ ἀγαθὸν [d.] καὶ ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν, καὶ ἐπειδὰν ἀναβάντες ἱκανῶς ἴδωσι, μὴ ἐπιτρέπειν αὐτοῖς ὃ νῦν ἐπιτρέπεται.

Τὸ ποῖον δή;

Τὸ αὐτοῦ, ἦν δ’ ἐγώ, καταμένειν καὶ μὴ ἐθέλειν πάλιν καταβαίνειν παρ’ ἐκείνους τοὺς δεσμώτας μηδὲ μετέχειν τῶν παρ’ ἐκείνοις πόνων τε καὶ τιμῶν, εἴτε φαυλότεραι εἴτε σπουδαιότεραι.

῎Επειτ’, ἔφη, ἀδικήσομεν αὐτούς, καὶ ποιήσομεν χεῖρον ζῆν, δυνατὸν αὐτοῖς ὂν ἄμεινον;

᾿Επελάθου, ἦν δ’ ἐγώ, πάλιν, ὦ φίλε, ὅτι νόμῳ οὐ τοῦτο μέλει, ὅπως ἕν τι γένος ἐν πόλει διαφερόντως εὖ πράξει, ἀλλ’ ἐν ὅλῃ τῇ πόλει τοῦτο μηχανᾶται ἐγγενέσθαι, συναρμόττων τοὺς πολίτας πειθοῖ τε καὶ ἀνάγκῃ, ποιῶν μεταδιδόναι [520a] ἀλλήλοις τῆς ὠφελίας ἣν ἂν ἕκαστοι τὸ κοινὸν δυνατοὶ ὦσιν ὠφελεῖν καὶ αὐτὸς ἐμποιῶν τοιούτους ἄνδρας ἐν τῇ πόλει, οὐχ ἵνα ἀφιῇ τρέπεσθαι ὅπῃ ἕκαστος βούλεται, ἀλλ’ ἵνα καταχρῆται αὐτὸς αὐτοῖς ἐπὶ τὸν σύνδεσμον τῆς πόλεως.

᾿Αληθῆ, ἔφη· ἐπελαθόμην γάρ.

Σκέψαι τοίνυν, εἶπον, ὦ Γλαύκων, ὅτι οὐδ’ ἀδικήσομεν τοὺς παρ’ ἡμῖν φιλοσόφους γιγνομένους, ἀλλὰ δίκαια πρὸς αὐτοὺς ἐροῦμεν, προσαναγκάζοντες τῶν ἄλλων ἐπιμελεῖσθαί τε καὶ φυλάττειν.

Παρατηρήσεις

Α1. Από τα παραπάνω κείμενο να γράψετε τη μετάφραση του αποσπάσματος: «Ἐπελάθου… φυλάττειν.»

Μονάδες 10

Β1. «βελτίστας φύσεις», «καταβαίνειν»: Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο των παραπάνω όρων του κειμένου.

Μονάδες 10

Β2. ᾿Επελάθου, ἦν δ’ ἐγώ, πάλιν, ὦ φίλε, ὅτι νόμῳ οὐ τοῦτο μέλει, ὅπως ἕν τι γένος ἐν πόλει διαφερόντως εὖ πράξει, ἀλλ’ ἐν ὅλῃ τῇ πόλει τοῦτο μηχανᾶται ἐγγενέσθαι, συναρμόττων τοὺς πολίτας πειθοῖ τε καὶ ἀνάγκῃ»: Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ποια είναι η άποψη του Σωκράτη στην οποία στηρίζει την επιχειρηματολογία του προκειμένου να απαντήσει στην ένσταση του Γλαύκωνα; Μπορεί αυτή να συσχετιστεί με την πλατωνική ηθική;

Μονάδες 10

Β3. «ἀλλὰ δίκαια πρὸς αὐτοὺς ἐροῦμεν»: Λαμβάνοντας υπόψη τη φράση αυτή να δείξετε τη σχέση που έχει το περιεχόμενο του αποσπάσματος με το θέμα του ευρύτερου έργου «Πολιτεία» και να εξηγήσετε τη σκοπιμότητα σύγχυσης των ορίων ανάμεσα στην ιδανική πολιτεία και την πραγματικότητα της εποχής του Πλάτωνα.

Μονάδες 10

Β4. Ποια είναι τα μέρη της ψυχής κατά τον Πλάτωνα, σε ποια σχέση βρίσκονται με τις τάξεις της Πολιτείας και σε ποια σχέση πρέπει να βρίσκονται μεταξύ τους για να θεωρείται ο άνθρωπος δίκαιος;

Μονάδες 10

Β5.α) Να βρείτε στο διδαγμένο κείμενο μία ετυμολογικά συγγενή λέξη, απλή ή σύνθετη, για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις της νέας ελληνικής: βάθρο, προίκα, ανέκδοτος, κάθετος, ρήτρα

(μονάδες 5)

β) Για καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις να γράψετε μια ομόρριζη (απλή ή σύνθετη ) στη νέα ελληνική με τις καταλήξεις που σας δίνονται:  (μονάδες 5 )

ἔφη:                           -μη

ζῆν:                             -ή

᾿Επελάθου:               -α

συναρμόττων:         -γη

διαφερόντως:          -ος

Μονάδες 10

Ισοκράτους, Περί Eιρήνης, 28-3 

Ο Ισοκράτης αποδοκιμάζει την εξωτερική πολιτική της Αθήνας ισχυριζόμενος ότι οι επιλογές της και η στάση της έναντι των άλλων πόλεων της συμμαχίας δεν είναι προς όφελός της.

Ἔχει γὰρ οὕτως. ἐμοὶ δοκοῦσιν ἅπαντες μὲν ἐπιθυμεῖν τοῦ συμφέροντος καὶ τοῦ πλέον ἔχειν τῶν ἄλλων, οὐκ εἰδέναι δὲ τὰς πράξεις τὰς ἐπὶ ταῦτα φερούσας, ἀλλὰ ταις δόξαις διαφέρειν ἀλλήλων· οἱ μὲν γὰρ ἔχειν ἐπιεικεῖς καὶ στοχάζεσθαι τοῦ δέοντος δυναμένας, οἱ δ’ ὡς οἷόν τε πλεῖστον τοῦ συμφέροντος διαμαρτανούσας. τοῦ δέοντος καὶ τῇ πόλει συμβέβηκεν. ἡμεῖς γὰρ οἰόμεθα μέν, ἢν τὴν θάλατταν πλέωμεν πολλαῖς τριήρεσι καὶ βιαζώμεθα τὰς πόλεις συντάξεις διδόναι καὶ συνέδρους ἐνθάδε πέμπειν, διαπράξεσθαί τι τῶν δεόντων· πλεῖστον δὲ διεψεύσμεθα τῆς ἀληθείας. ὧνμὲν γὰρ ἠλπίζομεν, οὐδὲν ἀποβέβηκεν, ἔχθραι δ’ ἡμῖν ἐξ αὐτῶν καὶ πόλεμοι καὶ δαπάναι μεγάλαι γεγόνασιν, εἰκότως·

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του κειμένου.

Μονάδες 20

Γ2. Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:

ἐπιθυμεῖν: το γ’ πληθυντικό ευκτικής του ίδιου χρόνου

εἰδέναι: το β’ ενικό προστακτικής του ίδιου χρόνου

φερούσας: το απαρέμφατο παρακειμένου της ίδια φωνής

τοῦ δέοντος: το β’ πληθυντικό παρατατικού της μέσης φωνής

οἷόν: την αιτιατική πληθυντικού του αρσενικού

πλεῖστον: ο συγκριτικός βαθμός

ἐπιεικεῖς: η κλητική του αρσενικού στον ίδιο αριθμό

ἡμεῖς: η δοτική ίδιου αριθμού και προσώπου

πέμπειν: το γ’ ενικό οριστικής του μέσου παρακειμένου

ὧν: η δοτική πληθυντικού του θηλυκού

Μονάδες 10

Γ3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: τῶν ἄλλων, ταις δόξαις, τοῦ δέοντος, τριήρεσι, διαπράξεσθαί

(μονάδες 5)

Γ3.β. Να αναγνωριστεί ο υποθετικός λόγος του κειμένου.

(μονάδες 5)

Μονάδες 10

Για να μεταβείτε σε κάποιο άλλο Κριτήριο Αξιολόγησης  επιλέξτε τον κατάλληλο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα: 

Για να μεταβείτε σε κάποιο  Άγνωστο Κείμενο ή για να δείτε τις Απαντήσεις επιλέξτε τον κατάλληλο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα: 

Για ολοκληρωμένη προετοιμασία για τις Πανελλαδικές εξετάσεις δείτε το υλικό μας για το Γνωστό Κείμενο στους παρακάτω πίνακες: 

Πλάτωνος Πρωταγόρας 

Πλάτωνος Πολιτεία

Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια

Αριστοτέλους Πολιτικά

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προετοίμασαν οι εκλεκτοί συνάδελφοι Άννα Μαρία Πανταζή (annmariapant@gmail.com) και Μπουμέλης Γιάννης (yannis.boumelis@gmail.com), οι οποίοι στη συνέχεια το παραχώρησαν στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική τους ζωή.

Η ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.