
Ενότητα 3, Επιστολή στον Μενοικέα, Κριτήριο Αξιολόγησης (Νέα Μορφή)
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Αρχαίων Ελληνικών Προσανατολισμού της Γ’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
1η Θεματική Ενότητα
Η αντίληψη για τη φιλοσοφία: Η φιλοσοφία και η διαμόρφωση του ανθρώπου
3. Η φιλοσοφία ως προϋπόθεση για την ευδαιμονία
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ
Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Επίκουρος, Επιστολή στον Μενοικέα, 122
Μήτε νέος τις ὢν μελλέτω φιλοσοφεῖν, μήτε γέρων ὑπάρχων κοπιάτω φιλοσοφῶν· οὔτε γὰρ ἄωρος οὐδείς ἐστιν οὔτε πάρωρος πρὸς τὸ κατὰ ψυχὴν ὑγιαῖνον. Ὁ δὲ λέγων ἢ μήπω τοῦ φιλοσοφεῖν ὑπάρχειν ὥραν ἢ παρεληλυθέναι τὴν ὥραν, ὅμοιός ἐστιν τῷ λέγοντι πρὸς εὐδαιμονίαν ἢ μήπω παρεῖναι τὴν ὥραν ἢ μηκέτι εἶναι. Ὥστε φιλοσοφητέον καὶ νέῳ καὶ γέροντι, τῷ μὲν ὅπως γηράσκων νεάζῃ τοῖς ἀγαθοῖς διὰ τὴν χάριν τῶν γεγονότων, τῷ δὲ ὅπως νέος ἅμα καὶ παλαιὸς ᾖ διὰ τὴν ἀφοβίαν τῶν μελλόντων. Μελετᾶν οὖν χρὴ τὰ ποιοῦντα τὴν εὐδαιμονίαν, εἴπερ παρούσης μὲν αὐτῆς πάντα ἔχομεν, ἀπούσης δὲ πάντα πράττομεν εἰς τὸ ταύτην ἔχειν.
Παρατηρήσεις
Α1. Να χαρακτηριστούν οι ακόλουθες προτάσεις ως Σωστές ή Λανθασμένες, με κριτήριο αν ανταποκρίνονται ή όχι στο περιεχόμενο του αρχαίου αποσπάσματος:
- Είναι απαραίτητο, πριν ασχοληθεί κανείς με τη φιλοσοφία, να έχει ακολουθήσει μία ενδεδειγμένη εκπαίδευση.
- Ο ηλικιωμένος, σύμφωνα με τον Επίκουρο, ενδέχεται να εκφράσει νωθρότητα όταν πρόκειται να φιλοσοφήσει.
- Η φιλοσοφία είναι άρρηκτη συνδεδεμένη με την κατάκτηση της ευτυχίας.
- Η υγεία της ψυχής αφορά αυτούς που ακόμα είναι ανώριμοι.
- Είναι αναγκαίο να στοχάζεται κανείς όλα εκείνα που φέρνουν την ευτυχία.
Μονάδες 5
Α2. Να σημειώσετε δίπλα από κάθε όρο του αρχαίου αποσπάσματος τον αντίστοιχο όρο στον οποίο αναφέρεται:
- ἄωρος: (μονάδα 1)
- Ὁ δὲ λέγων: (μονάδες 2)
- τῷ δὲ: (μονάδα 1)
- ταύτην: (μονάδα 1)
Μονάδες 5
Β1. Σε ποια ενέργεια πρέπει να προβεί κανείς, προκειμένου να κατακτήσει τον ευδαίμονα βίο; Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να αγνοήσει;
Μονάδες 10
Β2. Αφού μελετήσετε διεξοδικά το περιεχόμενο και τις απόψεις του Επίκουρου στο δοθέν απόσπασμα αναφοράς, να εντοπίσετε αν ο Πλάτωνας συμφωνεί με τον Επίκουρο σχετικά με την ηλικία κατά την οποία οι άνθρωποι χρειάζεται να αρχίσουν να φιλοσοφούν.
Πλάτων Πολιτεία 540a – 540b
- Και πόσον καιρόν βάζεις γι’ αυτό;
- Δεκαπέντε χρόνια· και όταν πια φτάσουν τα πενήντα, όσοι απ’ αυτούς σωθούν και αριστεύσουν σ’ όλα γενικώς και στα έργα και στις επιστήμες, καιρός πια να τους οδηγήσομε στο τέρμα και να τους αναγκάσομε να στρέψουν προς τα επάνω τα φωτεινά μάτια της ψυχής και να ατενίσουν εκείνο το ίδιο που δίνει το φως σε όλα τα πάντα· κι αφού δουν τότε και γνωρίσουν το καθαυτό αγαθό, να το έχουν τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής των σαν πρότυπο, [540b] για να ρυθμίζουν επάνω του και τα δικά τους και της πολιτείας και των ιδιωτών τα ήθη, αφοσιωμένοι βέβαια τον περισσότερο καιρό τους στη φιλοσοφία, περνώντας όμως επάνω τους, όταν έρχεται η σειρά του καθενός, και το βάρος της διοίκησης και της εξουσίας, αποκλειστικά και μόνο για χάρη της πολιτείας και όχι σαν να ήταν τίποτα καλό για τους ίδιους, πάρα υποχρέωση απαραίτητη·
Μονάδες 10
Β3. Να χαρακτηρίσετε τις ακόλουθες προτάσεις ως Σωστές ή Λανθασμένες, ανάλογα με το περιεχόμενό τους:
- Χάρη στον Αριστοτέλη, οι φιλόσοφοι έπαψαν να ασχολούνται με τα φυσικά φαινόμενα.
- Κατήγοροι του Σωκράτη ήταν ο Λύκων, ο Άνυτος και ο Μέλητος.
- Εκπρόσωπος του Πυθαγορισμού ήταν ο Διονύσιος ο Α’, τύραννος των Συρακουσών.
- Ο Πλάτωνας ιδρύει την Ακαδημία μετά από το δεύτερο ταξίδι του στη Σικελία.
- Στην Πολιτεία αναδεικνύεται η σωκρατική διαλεκτική ως η μόνη ικανή φιλοσοφική μέθοδος να οδηγήσει στην αλήθεια.
Μονάδες 10
Β4. Να επιλέξετε για καθεμία από τις ακόλουθες λέξεις της στήλης Α μία λέξη της στήλης Β που ΔΕΝ αντιστοιχεί ετυμολογικά με αυτή. Για κάθε περίπτωση μόνο μία επιλογή είναι η σωστή.
Στήλη Α |
Στήλη Β |
1. μελλέτω | α. μέλλον
β. μέλημα γ. μελλόνυμφοι |
2. πάρωρος | α. ωρολόγιο
β. πανωραία γ. παρωδία |
3. ψυχὴν | α. αναψυκτικό
β. ψυχαγωγία γ. ψήκτρα |
4. νέῳ | α. νερό
β. νεωλκείο γ. νεωτερισμός |
5. γηράσκων | α. γερός
β. γέρος γ. γριά |
Μονάδες 10
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Κριτηρίου μπορείτε να βρείτε στο σύνδεσμο:
Ενότητα 3, Επιστολή στον Μενοικέα, Κριτήριο Αξιολόγησης (Νέα Μορφή) Απαντήσεις
Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προετοίμασε ο συνάδελφος Γιώργος Γκουράνης, ο οποίος στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.
Για να μεταβείτε σε κάποιο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον κατάλληλο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
Για να μεταβείτε σε κάποιο Άγνωστο Κείμενο ή για να δείτε τις Απαντήσεις επιλέξτε τον κατάλληλο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
Για ολοκληρωμένη προετοιμασία για τις Πανελλαδικές εξετάσεις δείτε το υλικό μας για το Γνωστό Κείμενο στους παρακάτω πίνακες:
Πλάτωνος Πρωταγόρας
Πρωταγόρας Ενότητα 1 | Πρωταγόρας Ενότητα 2 |
Πρωταγόρας Ενότητα 3 | Πρωταγόρας Ενότητα 4 |
Πρωταγόρας Ενότητα 5 | Πρωταγόρας Ενότητα 6 |
Πρωταγόρας Ενότητα 7 |
Πλάτωνος Πολιτεία
Πολιτεία Ενότητα 11 | Πολιτεία Ενότητα 12 | Πολιτεία Ενότητα 13 |
---|
Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια
Αριστοτέλους Πολιτικά
Πολιτικά Ενότητα 11 | Πολιτικά Ενότητα 12 |
Πολιτικά Ενότητα 13 | Πολιτικά Ενότητα 14 |
Πολιτικά Ενότητα 15 | Πολιτικά Ενότητα 16 |
Πολιτικά Ενότητα 17 | Πολιτικά Ενότητα 18 |
Πολιτικά Ενότητα 19 | Πολιτικά Ενότητα 20 |
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.