Ενότητα 11 & Αδίδακτο Κείμενο Κριτήριο Αξιολόγησης (Φάκελος Υλικού) Απαντήσεις

Διδακτική Ενότητα 11

Ο χαρακτήρας και οι στόχοι της παιδείας

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 

Α1.

1. Σύμφωνα με το κείμενο που σας δόθηκε η παιδεία πρέπει να είναι νομοθετικά κατοχυρωμένη. Σωστό [Ὅτι μὲν οὖν νομοθετητέον περὶ παιδείας]
2. Ο Σταγειρίτης υποστηρίζει ότι υπάρχει κοινή αντίληψη ως προς το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που πρέπει να εφαρμόζεται. Λάθος [νῦν γὰρ ἀμφισβητεῖται περὶ τῶν ἔργων.]
3. Ο Αριστοτέλης κάνει λόγο για την έλλειψη συμφωνίας ως προς την έννοια της αρετής. Σωστό [περί τε τῶν πρὸς ἀρετὴν οὐθέν ἐστιν ὁμολογούμενον]
4. Ο φιλόσοφος δεν τάσσεται υπέρ της διδασκαλίας των μαθημάτων που είναι αναγκαία για τη ζωή. Λάθος [Ὅτι μὲν οὖν τὰ ἀναγκαῖα δεῖ διδάσκεσθαι τῶν χρησίμων]
5. Τα «βάναυσα ἔργα», σύμφωνα με το κείμενο που σας δόθηκε, αχρηστεύουν το σώμα και το πνεύμα των ελεύθερων ανθρώπων. Σωστό [ἄχρηστον ἀπεργάζονται τὸ σῶμα τῶν ἐλευθέρων [ἢ τὴν ψυχὴν] ἢ τὴν διάνοιαν.]

Μονάδες 10

Β1.

μανθάνειν πρός…: Η σύνταξη αυτή χρησιμοποιείται από τον Αριστοτέλη, για να αναφερθεί σε πιθανούς διδακτικούς σκοπούς. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα από τα Πολιτικὰ ο φιλόσοφος αναφέρεται σε τρεις διακριτές περιοχές της παιδαγωγικής έρευνας: α) διδακτικοί σκοποί, β) εκπαιδευτική πρακτική και γ) γνωστικό αντικείμενο. Ως πιθανοί σκοποί της παιδείας παρατίθενται διαζευκτικά η αρετή ή ευτυχία, η ανάπτυξη του πνεύματος ή η καλλιέργεια της ψυχής, η χρηστικότητα της γνώσης ή η αυταξία της. Η τρέχουσα εκπαιδευτική πρακτική μόνο ταραχή μπορεί να προκαλέσει στον ερευνητή, γι’ αυτό και προσωρινά προσπερνάται. Ως γνωστικό αντικείμενο, τέλος, ορίζονται όλες οι δράσεις, σωματικές και πνευματικές, των ελευθέρων πολιτών. Ο φιλόσοφος στο συγκεκριμένο χωρίο προβαίνει σε διαιρετικές αναλύσεις (: ένα θέμα αναλύεται σε κατηγορίες ή και υποκατηγορίες). Ο λειτουργικός ρόλος τους είναι να δώσουν έμφαση στη διαφωνία για τον σκοπό και το περιεχόμενο της παρεχόμενης παιδείας. Οι άνθρωποι διαφωνούν για το αν οι νέοι είναι καλό να εκπαιδεύονται με σκοπό την κατάκτηση της αρετής και του άριστου βίου και αν πρέπει να αποβλέπουν με την παιδεία στην πνευματική καλλιέργεια ή στη διάπλαση ήθους.

Μονάδες 10

Β2.

Ομοιότητα

• Και οι δύο φιλόσοφοι τονίζουν τη σημασία της εκπαίδευσης και της αγωγής για την ολοκλήρωση του ανθρώπου. Ο Αριστοτέλης επισημαίνει ότι η εκπαίδευση πρέπει να περιλαμβάνει μόνο τα απαραίτητα και χρήσιμα στοιχεία που προάγουν την αρετή, αποφεύγοντας τη βαρβαρότητα. Ομοίως, ο Καντ θεωρεί την πειθαρχία και τη μόρφωση ουσιαστικά για την ανάπτυξη του ανθρώπου, ώστε να μην παραμένει δέσμιος των ζωωδών ενστίκτων του. Και οι δύο συνδέουν την εκπαίδευση με την ηθική και πνευματική ανάπτυξη.

Διαφορά

• Η βασική διαφορά έγκειται στο πεδίο εφαρμογής της εκπαίδευσης. Ο Αριστοτέλης διαχωρίζει τις “ελεύθερες” και “ανελεύθερες” δραστηριότητες, απορρίπτοντας οποιαδήποτε εκπαίδευση που μπορεί να καταστήσει τον άνθρωπο “βάναυσο” ή να βλάψει την ψυχή ή το σώμα. Ο Καντ, από την άλλη, εστιάζει περισσότερο στην ανάγκη πειθαρχίας ως μέσου για την καλλιέργεια του ανθρώπου, χωρίς να θέτει ανάλογους περιορισμούς στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Έτσι, ο Καντ προβάλλει μια πιο καθολική αντίληψη της αγωγής, ενώ ο Αριστοτέλης προσεγγίζει την εκπαίδευση υπό το πρίσμα της κοινωνικής θέσης και της αρετής.

Β3. Στο αρχαίο κείμενο, η λέξη: «τέχνην» αναφέρεται σε δραστηριότητες που θεωρούνται ανελεύθερες, δηλαδή κατώτερες, καθώς δεν συνεισφέρουν στην ηθική και πνευματική καλλιέργεια του ελεύθερου ανθρώπου.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΛΟΓΟΥ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

• Η τέχνη του μάγειρα είναι εμφανής σε κάθε πιάτο που δημιουργεί.
  Εδώ, η λέξη «τέχνη» σημαίνει επιδεξιότητα ή ικανότητα σε μια πρακτική δραστηριότητα.
• Η σύγχρονη τέχνη συχνά προκαλεί προβληματισμό στους θεατές, επειδή ξεπερνά τα παραδοσιακά όρια της αισθητικής.
  Εδώ, η λέξη «τέχνη» σημαίνει καλλιτεχνική δημιουργία ή έκφραση.

Μονάδες 10

Β4. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό που αντιστοιχεί σε καθεμία από τις παρακάτω θέσεις και δίπλα σε αυτόν τη λέξη «Σωστό», αν είναι σωστή, ή τη λέξη «Λάθος», αν είναι λανθασμένη.

1. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη η πολιτική φιλοσοφία είναι μέρος της ηθικής φιλοσοφίας. Λάθος
2. Ο επίλογος των Ηθικών Νικομαχείων αποτελεί στην πραγματικότητα τη μετάβαση στα Πολιτικά. Σωστό
3. Για τον Αριστοτέλη η έννοια πόλις αντιστοιχεί στην έννοια πολιτεία. Λάθος
4. Η πόλις στα Πολιτικά αποτελείται μόνο από κυβερνώντες. Λάθος
5. Η ευδαιμονία της πόλης κατά τον Αριστοτέλη είναι αποτέλεσμα της απόλυτης ανεξαρτησίας της από ό, τι βρίσκεται έξω από αυτήν. Σωστό

Μονάδες 10

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 

Γ1. ΕΧΕΚΡΑΤΗΣ: Αλλά προσπάθησε, όσο μπορείς, να μας διηγηθείς τα πάντα με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια.

ΦΑΙΔΩΝ: Και πράγματι, εγώ ένιωσα καταπληκτικά συναισθήματα όταν βρέθηκα εκεί. Δεν με κυρίευσε οίκτος για τον θάνατο ενός τόσο αγαπητού ανθρώπου, γιατί μου φαινόταν, Εχεκράτη, πως ήταν ένας ευτυχισμένος άνθρωπος, τόσο στη συμπεριφορά του όσο και στα λόγια του, καθώς πέθαινε με αταραξία και γενναιότητα. Έτσι, μου ερχόταν η σκέψη ότι ούτε στον Άδη πήγαινε χωρίς κάποια θεία μοίρα, αλλά και ότι, φτάνοντας εκεί, θα ευτυχήσει, αν κάποιος άλλος κάποτε το είχε καταφέρει.

Γ2. Σύμφωνα με το κείμενο, η αντίδραση του Απολλόδωρου ήταν ιδιαίτερα έντονη και συναισθηματική. Περιγράφεται ότι ήταν ο μόνος από τους παρευρισκομένους που ξεχώριζε για την υπερβολική θλίψη του («εἷς δὲ ἡμῶν καὶ διαφερόντως, Ἀπολλόδωρος—οἶσθα γάρ που τὸν ἄνδρα καὶ τὸν τρόπον αὐτοῦ»).

Αυτό σημαίνει ότι λόγω του χαρακτήρα του (πιθανότατα ευαίσθητου και συναισθηματικού) ο Απολλόδωρος αντέδρασε με ακόμα μεγαλύτερη συγκίνηση και λύπη σε σύγκριση με τους υπόλοιπους. Ενώ οι υπόλοιποι βίωναν ανάμεικτα συναισθήματα, γελώντας και δακρύζοντας κατά διαστήματα, ο Απολλόδωρος εκδήλωνε τη θλίψη του πιο έντονα και συνεχώς.

Γ3α.

• ἐμοῦγε
• ἰοῦσι(ν)
• ἀηθεστέρα
• ἕν

Γ3β.

ΡΗΜΑΤΑ

• ἐφαίνετο: φαίνεται
• ἐτελεύτα: τελευτᾷ

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ

• παρίστασθαι: παραστῆναι
• πράξειν: πρᾶξαι

ΜΕΤΟΧΕΣ

• ἀφικόμενον: ἀφικέσθω
• ἰόντα: ἴτω

Γ4α.

• ὑμῖν: αντικείμενο του απαρεμφάτου διηγήσασθαι
• διεξελθεῖν: τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρήματος πειρῶ (ταυτοπροσωπία)
• μοι: δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου στο ρήμα ἐφαίνετο
• ἀτεχνῶς: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο ρήμα παρῆν
• ἀπὸ τῆς λύπης: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας (ή της προέλευσης) στη μετοχή συγκεκραμένη
• ἡμῶν: ονοματικός ετερόπτωτος προσδιορισμός ως γενική διαιρετική στον όρο εἷς.

Γ4β.

Ὁ Ἐχεκράτης Φαίδωνα ἐκέλευσε πειρᾶσθαι ὡς δύναιτο ἀκριβέστατα διεξελθεῖν πάντα.

Για να μεταφερθείτε στο αντίστοιχο κριτήριο αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:

Ενότητα 11 & Αδίδακτο Κείμενο Κριτήριο Αξιολόγησης (Φάκελος Υλικού)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε προετοίμασε η εκλεκτή συνάδελφος Σόνια Σιούτη,  η οποία στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταβείτε σε κάποιο Κριτήριο Αξιολόγησης  επιλέξτε τον κατάλληλο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα: 

Για να μεταβείτε σε κάποιο  Άγνωστο Κείμενο ή για να δείτε τις Απαντήσεις επιλέξτε τον κατάλληλο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα: 

Για ολοκληρωμένη προετοιμασία για τις Πανελλαδικές εξετάσεις δείτε το υλικό μας για το Γνωστό Κείμενο στους παρακάτω πίνακες: 

Πλάτωνος Πρωταγόρας 

Πλάτωνος Πολιτεία

Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια

Αριστοτέλους Πολιτικά

Η ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.