
Ξενοφών, Λακεδαιμονίων Πολιτεία 14, 1-5 Απαντήσεις (Νέα Μορφή Εξέτασης)
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Αρχαίων Ελληνικών Προσανατολισμού της Γ’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Ξενοφών, Λακεδαιμονίων Πολιτεία 14, 1-5
Μετάφραση
Διότι, γνωρίζω καλά ότι κατά το παρελθόν οι Λακεδαιμόνιοι επέλεγαν να ζουν εντός της πόλης τους αρκούμενοι στα λίγα παρά να αλλοτριώνονται ως αρμοστές των άλλων πόλεων και ως θύματα/ αποδέκτες κολακειών. Και παλαιότερα ξέρω καλά ότι αυτοί φοβούνταν να φαίνονται ότι έχουν στην κατοχή τους πλούτο, ενώ τώρα βλέπω κάποιους να κομπάζουν γι’ αυτά που κατέχουν. Γνωρίζω δε επισταμένως ότι κατά το παρελθόν γίνονταν ξενηλασίες/ απομάκρυναν τους ξένους και δεν επιτρεπόταν (ενν. στους Σπαρτιάτες) να ταξιδεύουν έξω από την πόλη τους, για να μην παρασύρονται στην “εύκολη” ζωή οι πολίτες από τους ξένους.
Ερώτηση Κατανόησης
Από το απόσπασμα γίνεται αντιληπτό πως η νομοθεσία του Λυκούργου έχει αρχίσει να ατονεί και πως το αξιακό σύστημα των Σπαρτιατών έχει αλλάξει σε σχέση με εκείνο των παλαιοτέρων. Οι σύγχρονοι Σπαρτιάτες παρουσιάζονται να έχουν την τάση για πλουτισμό και μάλιστα να επαίρονται και να γίνονται αποδέκτες κολακειών γι’ αυτά που κατέχουν, κάτι το οποίο δε συνέβαινε στους παλαιούς, οι οποίοι αρκούνταν στα λίγα και στα εντός της πόλης τους. Η αλλοτρίωση του χαρακτήρα των σύγχρονων Σπαρτιατών φαίνεται, ακόμη, από το γεγονός ότι αυτοί ενδιαφέρονται για την κατοχή και τη διατήρηση θέσεων ισχύος χωρίς, όμως, να είναι αντάξιοι του αξιώματός που κατέχουν. Μάλιστα, επισημαίνεται πως αντί να φροντίζουν να γίνονται άξιοι ηγέτες εντός της δικής τους πόλης, χάνουν τον καιρό τους ως διοικητές των ξένων πόλεων, σε αντίθεση με το παρελθόν που απαγορευόταν στους Σπαρτιάτες να ταξιδεύουν εκτός της πόλης τους για να μην παρασυρθούν στην «εύκολη» ζωή από την επαφή τους με τους ξένους· γι’ αυτό και συνήθιζαν να απομακρύνουν τους τελευταίους από την Σπάρτη, όταν εκείνοι τύχαινε να βρεθούν σε αυτήν.
Γραμματικές Παρατηρήσεις
iii. α. Ενδεικτική απάντηση:
- τίς: αόριστη αντωνυμία, ονομαστική, ενικού της αντωνυμίας τίς, τί (= κάποιος, κάτι- με βαρεία)
- με: προσωπική αντωνυμία, αιτιατική, ενικού, α’ πρόσωπο (= εμένα)
- τοῦτο: δεικτική αντωνυμία, αιτιατική, ενικού της αντωνυμίας οὗτος, αὕτη, τοῦτο (= αυτός, αυτή, αυτό), που χρησιμοποιείται και ως γ’ πρόσωπο της προσωπικής αντωνυμίας, όταν θέλουμε να αναφερθούμε στο πρόσωπο/ πράγμα, για το οποίο γίνεται ο λόγος.
Εἰ δέ τίς με ἔροιτο εἰ καὶ νῦν ἔτι μοι δοκοῦσιν οἱ Λυκούργου νόμοι ἀκίνητοι διαμένειν, τοῦτο μὰ Δία οὐκ ἂν ἔτι θρασέως εἴποιμι. οἶδα γὰρ πρότερον μὲν Λακεδαιμονίους αἱρουμένους οἴκοι τὰ μέτρια ἔχοντας ἀλλήλοις συνεῖναι μᾶλλον ἢ ἁρμόζοντας ἐν ταῖς πόλεσι καὶ κολακευομένους διαφθείρεσθαι. καὶ πρόσθεν μὲν οἶδα αὐτοὺς φοβουμένους χρυσίον ἔχοντας φαίνεσθαι: νῦν δ’ ἔστιν οὓς καὶ καλλωπιζομένους ἐπὶ τῷ κεκτῆσθαι. ἐπίσταμαι δὲ καὶ πρόσθεν τούτου ἕνεκα ξενηλασίας γιγνομένας καὶ ἀποδημεῖν οὐκ ἐξόν, ὅπως μὴ ῥᾳδιουργίας οἱ πολῖται ἀπὸ τῶν ξένων ἐμπίμπλαιντο· νῦν δ’ ἐπίσταμαι τοὺς δοκοῦντας πρώτους εἶναι ἐσπουδακότας ὡς μηδέποτε παύωνται ἁρμόζοντες ἐπὶ ξένης. καὶ ἦν μὲν ὅτε ἐπεμελοῦντο ὅπως ἄξιοι εἶεν ἡγεῖσθαι· νῦν δὲ πολὺ μᾶλλον πραγματεύονται ὅπως ἄρξουσιν ἢ ὅπως ἄξιοι τούτων ἔσονται.
(Ο μαθητής μπορεί να επιλέξει τρεις από τις παραπάνω υπογραμμισμένες αντωνυμίες διαφορετικού είδους και να τις αναγνωρίσει γραμματικά.)
β. αἱρουμένους → ἑλομένους //ἔχοντας → σχόντας //γιγνομένας → γενομένας
Συντακτικές Παρατηρήσεις
iv. α. Ενδεικτική απάντηση:
- αἱρουμένους: κατηγορηματική μετοχή, που εξαρτάται από γνωστικό ρήμα (οἶδα), αναφερόμενη στο Αντικείμενό του παραπάνω ρήματος (Λακεδαιμονίους), που λειτουργεί ως Υποκείμενο αυτής.
- ἁρμόζοντας: επιρρηματική, τροπική μετοχή, συνημμένη στο Υποκείμενο του συνεῖναι (Λακεδαιμονίους).
- τοὺς δοκοῦντας: επιθετική μετοχή, Αντικείμενο του ρήματος ἐπίσταμαι, και Υποκείμενο της μετοχής ἐσπουδακότας. Το Υποκείμενο της επιθετική μετοχής είναι το ίδιο το άρθρο της (τοὺς).
Εἰ δέ τίς με ἔροιτο εἰ καὶ νῦν ἔτι μοι δοκοῦσιν οἱ Λυκούργου νόμοι ἀκίνητοι διαμένειν, τοῦτο μὰ Δία οὐκ ἂν ἔτι θρασέως εἴποιμι. οἶδα γὰρ πρότερον μὲν Λακεδαιμονίους αἱρουμένους οἴκοι τὰ μέτρια ἔχοντας ἀλλήλοις συνεῖναι μᾶλλον ἢ ἁρμόζοντας ἐν ταῖς πόλεσι καὶ κολακευομένους διαφθείρεσθαι. καὶ πρόσθεν μὲν οἶδα αὐτοὺς φοβουμένους χρυσίον ἔχοντας φαίνεσθαι: νῦν δ’ ἔστιν οὓς καὶ καλλωπιζομένους ἐπὶ τῷ κεκτῆσθαι. ἐπίσταμαι δὲ καὶ πρόσθεν τούτου ἕνεκα ξενηλασίας γιγνομένας καὶ ἀποδημεῖν οὐκ ἐξόν, ὅπως μὴ ῥᾳδιουργίας οἱ πολῖται ἀπὸ τῶν ξένων ἐμπίμπλαιντο· νῦν δ’ ἐπίσταμαι τοὺς δοκοῦντας πρώτους εἶναι ἐσπουδακότας ὡς μηδέποτε παύωνται ἁρμόζοντες ἐπὶ ξένης.
(Ο μαθητής μπορεί να επιλέξει έως τρεις από τις παραπάνω μετοχές διαφορετικού είδους και να τις χαρακτηρίσει συντακτικά.)
β. οἶδα γὰρ πρότερον μὲν Λακεδαιμονίους αἱρουμένους οἴκοι τὰ μέτρια ἔχοντας ἀλλήλοις συνεῖναι→ οἶδα γὰρ πρότερον μὲν οἱ Λακεδαιμόνιοι ᾑροῦντο οἴκοι τὰ μέτρια ἔχοντες ἀλλήλοις συνεῖναι(Γιατί, γνωρίζω ότι στο παρελθόν οι Λακεδαιμόνιοι επέλεγαν να ζουν εντός της πόλης αρκούμενοι στα λίγα)
Η κατηγορηματική μετοχή (αἱρουμένους) θα αναλυθεί σε ειδική πρόταση, επειδή εξαρτάται από ρήμα (οἶδα) που δέχεται ως συμπλήρωμα πρόταση με το ὅτι, δηλαδή ειδική πρόταση. Κατά την ανάλυση της κατηγορηματικής μετοχής λαμβάνουμε υπόψη μας ότι η μετοχή εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου (όπως εδώ: ΠΡΚ. με σημασία ΕΝΣ.), οπότε και η ειδική πρόταση, που σχηματίζεται, εκφέρεται με οριστική.
Για την επιλογή του χρόνου (εδώ: σε παρατατικό: ᾑροῦντο) λαμβάνουμε υπόψη μας το “πρότερον”, που αναφέρεται στη μετοχή και την αναγάγει στο παρελθόν.
Για να μεταβείτε σε κάποιο άλλο Άγνωστο Κείμενο ή για να δείτε τις Απαντήσεις στο υπάρχον επιλέξτε τον κατάλληλο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
Για ολοκληρωμένη προετοιμασία για τις Πανελλαδικές εξετάσεις δείτε το υλικό μας για το Γνωστό Κείμενο στους παρακάτω πίνακες:
Πλάτωνος Πρωταγόρας
Πρωταγόρας Ενότητα 1 | Πρωταγόρας Ενότητα 2 |
Πρωταγόρας Ενότητα 3 | Πρωταγόρας Ενότητα 4 |
Πρωταγόρας Ενότητα 5 | Πρωταγόρας Ενότητα 6 |
Πρωταγόρας Ενότητα 7 |
Πλάτωνος Πολιτεία
Πολιτεία Ενότητα 11 | Πολιτεία Ενότητα 12 | Πολιτεία Ενότητα 13 |
---|
Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια
Αριστοτέλους Πολιτικά
Πολιτικά Ενότητα 11 | Πολιτικά Ενότητα 12 |
Πολιτικά Ενότητα 13 | Πολιτικά Ενότητα 14 |
Πολιτικά Ενότητα 15 | Πολιτικά Ενότητα 16 |
Πολιτικά Ενότητα 17 | Πολιτικά Ενότητα 18 |
Πολιτικά Ενότητα 19 | Πολιτικά Ενότητα 20 |
Το Άγνωστο Κείμενο με τις παρατηρήσεις που το συνοδεύουν, καθώς και τις απαντήσεις, προετοίμασε η συνάδελφος Κατερίνα Παπαναστασίου, η οποία στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.