Πλάτων, Θεαίτητος 170a-170d Άγνωστο Κείμενο (Νέα Μορφή Εξέτασης)

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ:

Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Αρχαίων Ελληνικών Προσανατολισμού της Γ’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:

Επιλογή Ενότητας

ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Πλάτων, Θεαίτητος 170a-170d

(J. Burnet, εκδ. 1900 –07. Platonis opera. Ι–V. Οξφόρδη: Clarendon Press. Ανατ. 1967–68.)

Εισαγωγή

Σ΄ αυτόν τον διάλογο του Πλάτωνα, (368 – 367 π.Χ.,) παρουσιάζεται ο Σωκράτης να εξετάζει τον ορισμό της γνώσης με τη βοήθεια του Θεαίτητου (μαθηματικός της κλασικής αρχαιότητας και επιφανές μέλος της Ακαδημίας του Πλάτωνα) και με τη συνδρομή του Θεόδωρου του Κυρηναίου, ο οποίος εκτός από τα μαθηματικά ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία, την αστρονομία και τη μουσική. Ο Σωκράτης θεωρεί ότι οι ίδιοι οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι έχουν έμφυτη σοφία, παραδέχονται ότι έχουν και αμάθεια, καθώς σε κάποιους τομείς είναι ανεπαρκείς και χρειάζονται καθοδήγηση. Επομένως, το γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν άλλοτε αληθείς και άλλοτε ψευδείς γνώμες και δεν είναι το ίδιο σοφοί, αναιρεί την άποψη του Πρωταγόρα ότι ο κάθε άνθρωπος είναι το μέτρο για όλα τα πράγματα («πάντων χρημάτων μέτρον ἄνθρωπος»).

Αδίδακτο Κείμενο

ΣΩ. Οὐκοῦν, ὦ Πρωταγόρα, καὶ ἡμεῖς ἀνθρώπου, μᾶλλον δὲ πάντων ἀνθρώπων δόξας λέγομεν, καὶ φαμὲν οὐδένα ὅντινα οὐ τὰ μὲν αὑτὸν ἡγεῖσθαι τῶν ἄλλων σοφώτερον, τὰ δὲ ἄλλους ἑαυτοῦ, καὶ ἔν γε τοῖς μεγίστοις κινδύνοις, ὅταν ἐν στρατείαις ἢ νόσοις ἢ ἐν θαλάττῃ χειμάζωνται, ὥσπερ πρὸς θεοὺς ἔχειν τοὺς ἐν ἑκάστοις ἄρχοντας, σωτῆρας σφῶν προσδοκῶντας, οὐκ ἄλλῳ τῳ διαφέροντας ἢ τῷ εἰδέναι· καὶ πάντα που μεστὰ τἀνθρώπινα ζητούντων διδασκάλους τε καὶ ἄρχοντας ἑαυτῶν τε καὶ τῶν ἄλλων ζῴων τῶν τε ἐργασιῶν, οἰομένων τε αὖ ἱκανῶν μὲν διδάσκειν, ἱκανῶν δὲ ἄρχειν εἶναι. καὶ ἐν τούτοις ἅπασι τί ἄλλο φήσομεν ἢ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους ἡγεῖσθαι σοφίαν καὶ ἀμαθίαν εἶναι παρὰ σφίσιν;

ΘΕΟ. Οὐδὲν ἄλλο.

ΣΩ. Οὐκοῦν τὴν μὲν σοφίαν ἀληθῆ διάνοιαν ἡγοῦνται, τὴν δὲ ἀμαθίαν ψευδῆ δόξαν;

ΘΕΟ. Τί μήν;

ΣΩ. Τί οὖν, ὦ Πρωταγόρα, χρησόμεθα τῷ λόγῳ; πότερον ἀληθῆ φῶμεν ἀεὶ τοὺς ἀνθρώπους δοξάζειν, ἢ τοτὲ μὲν ἀληθῆ, τοτὲ δὲ ψευδῆ; ἐξ ἀμφοτέρων γάρ που συμβαίνει μὴ ἀεὶ ἀληθῆ ἀλλ’ ἀμφότερα αὐτοὺς δοξάζειν. σκόπει γάρ, ὦ Θεόδωρε, εἰ ἐθέλοι ἄν τις τῶν ἀμφὶ Πρωταγόραν ἢ σὺ αὐτὸς διαμάχεσθαι ὡς οὐδεὶς ἡγεῖται ἕτερος ἕτερον ἀμαθῆ τε εἶναι καὶ ψευδῆ δοξάζειν.

ΘΕΟ. Ἀλλ’ ἄπιστον, ὦ Σώκρατες.

ΣΩ. Καὶ μὴν εἰς τοῦτό γε ἀνάγκης ὁ λόγος ἥκει ὁ πάντων χρημάτων μέτρον ἄνθρωπον λέγων.

Λεξιλόγιο

– χειμάζωνται: βασανίζονται, υφίστανται ταλαιπωρίες

– τ’ ἀνθρώπινα: οι ανθρώπινες κοινωνίες

– παρὰ σφίσιν: μέσα τους

Παρατηρήσεις

Γ.1. Να μεταφράσετε στη νέα ελληνική το παρακάτω απόσπασμα: «ΣΩ.: Τί οὖν, ὦ Πρωταγόρα … ψευδῆ δοξάζειν.»

Μονάδες 20

Γ.2. Σύμφωνα με το χωρίο «Οὐκοῦν, ὦ Πρωταγόρα,… σφίσιν;» να απαντήσετε στην εξής ερώτηση: Πώς αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι τη σοφία και την αμάθεια, σύμφωνα με τον Σωκράτη;

Μονάδες 10

Γ.3.α. «εἰς τοῦτό γε ἀνάγκης ὁ λόγος ἥκει ὁ πάντων χρημάτων …», «τοὺς ἐν ἑκάστοις ἄρχοντας, σωτῆρας σφῶν προσδοκῶντας…»: Να μεταφέρετε τα ουσιαστικά των χωρίων που σας δίνονται στη δοτική πληθυντικού.

Μονάδες 5

Γ.3.β. «σκόπει γάρ, ὦ Θεόδωρε, εἰ ἐθέλοι ἄν τις τῶν ἀμφὶ Πρωταγόραν ἢ σὺ αὐτὸς διαμάχεσθαι ὡς οὐδεὶς ἡγεῖται ἕτερος ἕτερον ἀμαθῆ τε εἶναι καὶ ψευδῆ δοξάζειν.»: Να εντοπίσετε στο παραπάνω απόσπασμα δύο συνηρημένα ρήματα και να γράψετε το ίδιο πρόσωπο στην ευκτική στον χρόνο και στη φωνή που βρίσκεται το καθένα.

Μονάδες 2

Γ.3.γ. «φαμέν, εἰδέναι, διαμάχεσθαι»: Να μεταφέρετε τους παραπάνω ρηματικούς τύπους στο β’ ενικό προστακτικής στον χρόνο και στη φωνή που βρίσκεται ο καθένας.

Μονάδες 3

Γ.4.α. «πότερον ἀληθῆ φῶμεν ἀεὶ τοὺς ἀνθρώπους δοξάζειν, ἢ τοτὲ μὲν ἀληθῆ, τοτὲ δὲ ψευδῆ;»: Να δικαιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και την έγκλιση εκφοράς της παραπάνω ερωτηματικής πρότασης.

Μονάδες 4

Γ.4.β. «καὶ ἐν τούτοις ἅπασι τί ἄλλο φήσομεν ἢ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους ἡγεῖσθαι σοφίαν καὶ ἀμαθίαν εἶναι παρὰ σφίσιν;»: Να εντοπίσετε τα απαρέμφατα του παραπάνω αποσπάσματος (μονάδες 2), να γράψετε το είδος και τη συντακτική λειτουργία τους (μονάδες 2) και να βρείτε το υποκείμενό τους, αιτιολογώντας την απάντησή σας (μονάδες 2).

Μονάδες 6

Για να δείτε τις απαντήσεις στο αντίστοιχο κριτήριο αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:

Πλάτων, Θεαίτητος 170a-170d Άγνωστο Κείμενο (Νέα Μορφή Εξέτασης) – Απαντήσεις

Για να μεταβείτε σε κάποιο άλλο Άγνωστο Κείμενο ή για να δείτε τις Απαντήσεις στο υπάρχον επιλέξτε τον κατάλληλο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για ολοκληρωμένη προετοιμασία για τις Πανελλαδικές εξετάσεις δείτε το υλικό μας για το Γνωστό Κείμενο στους παρακάτω πίνακες:

Πλάτωνος Πρωταγόρας

Πρωταγόρας Ενότητα 1	Πρωταγόρας Ενότητα 2
Πρωταγόρας Ενότητα 3	Πρωταγόρας Ενότητα 4
Πρωταγόρας Ενότητα 5	Πρωταγόρας Ενότητα 6
Πρωταγόρας Ενότητα 7

Πλάτωνος Πολιτεία

Πολιτεία Ενότητα 11	Πολιτεία Ενότητα 12	Πολιτεία Ενότητα 13

Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια

Ηθικά Νικομάχεια Ενότητα 1	Ηθικά Νικομάχεια Ενότητα 2
Ηθικά Νικομάχεια Ενότητα 3	Ηθικά Νικομάχεια Ενότητα 4
Ηθικά Νικομάχεια Ενότητα 5	Ηθικά Νικομάχεια Ενότητα 6
Ηθικά Νικομάχεια Ενότητα 7	Ηθικά Νικομάχεια Ενότητα 8
Ηθικά Νικομάχεια Ενότητα 9	Ηθικά Νικομάχεια Ενότητα 10

Αριστοτέλους Πολιτικά

Πολιτικά Ενότητα 11	Πολιτικά Ενότητα 12
Πολιτικά Ενότητα 13	Πολιτικά Ενότητα 14
Πολιτικά Ενότητα 15	Πολιτικά Ενότητα 16
Πολιτικά Ενότητα 17	Πολιτικά Ενότητα 18
Πολιτικά Ενότητα 19	Πολιτικά Ενότητα 20

Το Άγνωστο Κείμενο με τις παρατηρήσεις που το συνοδεύουν, καθώς και τις απαντήσεις, προετοίμασε η συνάδελφος Γιούλη Καραναστάση, η οποία στη συνέχεια το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Η ομάδα του filologika.gr

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.

Άγνωστο Κείμενο	Απαντήσεις
Αισχίνου, Κατά Τιμάρχου 182-183 Νέα Μορφή	Αισχίνου, Κατά Τιμάρχου 182-183 Νέα Μορφή
Αντιφών Περί Του Ηρώδου Φόνου 79-80 Νέα Μορφή	Αντιφών Περί Του Ηρώδου Φόνου 79-80 Νέα Μορφή
Δημοσθένης, Κατά Αριστοκράτους 65-66 Νέα Μορφή	Δημοσθένης, Κατά Αριστοκράτους 65-66 Νέα Μορφή
Δημοσθένης, Ολυνθιακός Β΄ 9-10 Νέα Μορφή	Δημοσθένης, Ολυνθιακός Β΄ 9-10 Νέα Μορφή
Δημοσθένης, Περί τῆς Παραπρεσβείας 182–186 Νέα Μορφή	Δημοσθένης, Περί τῆς Παραπρεσβείας 182–186 Νέα Μορφή
Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω 73-75 Νέα Μορφή	Δημοσθένης, Περί των εν Χερρονήσω 73-75 Νέα Μορφή
Δημοσθένης,Πρός Ναυσίμαχον και Ξεινοπείθην 20-22 Νέα Μορφή	Δημοσθένης,Πρός Ναυσίμαχον και Ξεινοπείθην 20-22 Νέα Μορφή
Δημοσθένης, Κατά Στεφάνου Ψευδομαρτυριών Α’, 66-67 Νέα Μορφή	Δημοσθένης, Κατά Στεφάνου Ψευδομαρτυριών Α’, 66-67 Νέα Μορφή
Θουκυδίδης, Ιστορία 1, 48-49 Νέα Μορφή	Θουκυδίδης, Ιστορία 1, 48-49 Νέα Μορφή
Θουκυδίδης, Ιστορία 1, 80 Νέα Μορφή	Θουκυδίδης, Ιστορία 1, 80 Νέα Μορφή
Θουκυδίδης, Ιστορία 5, 2-3 Νέα Μορφή	Θουκυδίδης, Ιστορία 5, 2-3 Νέα Μορφή
Θουκυδίδης, Ιστορία 5, 84.2 Νέα Μορφή	Θουκυδίδης, Ιστορία 5, 84.2 Νέα Μορφή
Ισοκράτης Αρεοπαγιτικός 12-15 Νέα Μορφή	Ισοκράτης Αρεοπαγιτικός 12-15 Νέα Μορφή
Ισοκράτης Επιστολές 6.11–13 Νέα Μορφή	Ισοκράτης Επιστολές 6.11–13 Νέα Μορφή
Ισοκράτης Παναθηναϊκός 26-28 Νέα Μορφή	Ισοκράτης Παναθηναϊκός 26-28 Νέα Μορφή
Ισοκράτης Παναθηναϊκός 130-133 Νέα Μορφή	Ισοκράτης Παναθηναϊκός 130-133 Νέα Μορφή
Ισοκράτης Πανηγυρικός 50-53 Νέα Μορφή
Ισοκράτης Περί Ειρήνης 8.38- 8.40 Νέα Μορφή	Ισοκράτης Περί Ειρήνης 8.38- 8.40 Νέα Μορφή
Ισοκράτης Φίλιππος 149–152 Νέα Μορφή	Ισοκράτης Φίλιππος 149–152 Νέα Μορφή
Λουκιανός, Περί του Ενυπνίου §7 - 8 Νέα Μορφή	Λουκιανός, Περί του Ενυπνίου §7 - 8 Νέα Μορφή
Λυσίας, Περί της Δημεύσεως <των> του Νικίου Αδελφού Νέα Μορφή	Λυσίας, Περί της Δημεύσεως <των> του Νικίου Αδελφού Νέα Μορφή
Λυσίας, Υπέρ των Αριστοφάνους Χρημάτων 19.55–57 Νέα Μορφή	Λυσίας, Υπέρ των Αριστοφάνους Χρημάτων 19.55–57 Νέα Μορφή
Ξενοφών, Απολογία Σωκράτους 27-28 Νέα Μορφή	Ξενοφών, Απολογία Σωκράτους 27-28 Νέα Μορφή
Ξενοφών, Ἱέρων VII 3-5 Νέα Μορφή	Ξενοφών, Ἱέρων VII 3-5 Νέα Μορφή
Ξενοφών, Κύρου Παιδεία 1.2.6 Νέα Μορφή	Ξενοφών, Κύρου Παιδεία 1.2.6 Νέα Μορφή
Ξενοφών, Λακεδαιμονίων Πολιτεία 14, 1-5 Νέα Μορφή	Ξενοφών, Λακεδαιμονίων Πολιτεία 14, 1-5 Νέα Μορφή
Ξενοφών, Συμπόσιον 4, 34-36 Νέα Μορφή	Ξενοφών, Συμπόσιον 4, 34-36 Νέα Μορφή
Πλάτων, Απολογία Σωκράτους 24b-24d Νέα Μορφή	Πλάτων, Απολογία Σωκράτους24b-24d Νέα Μορφή
Πλάτων, Απολογία Σωκράτους 35 c-d Νέα Μορφή	Πλάτων, Απολογία Σωκράτους 35 c-d Νέα Μορφή
Πλάτων, Ίων 533c–535a Νέα Μορφή	Πλάτων, Ίων 533c–535a Νέα Μορφή
Πλάτων, Συμπόσιον 202d8-203b Νέα Μορφή	Πλάτων, Συμπόσιον 202d8-203b Νέα Μορφή
Θουκυδίδης 5.112.1	Θουκυδίδης 5.112.1
Δημοσθένους, Κατά Στεφάνου Α' 1-2	Δημοσθένους, Κατά Στεφάνου Α' 1-2
Αισχίνου, Κατά Κτησιφώντος 169-170	Αισχίνου, Κατά Κτησιφώντος 169-170
Λυσίου, Κατά Ερατοσθένους 34-35	Λυσίου, Κατά Ερατοσθένους 34-35
Πλάτων, Μενέξενος 247b-248c	Πλάτων, Μενέξενος 247b-248c