Δημοσθένης, Πρός Ναυσίμαχον και Ξεινοπείθην 20-22 Απαντήσεις (Νέα Μορφή Εξέτασης)

ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Δημοσθένης, Πρός Ναυσίμαχον και Ξεινοπείθην 20-22 

Αλλά όμως για όλα αυτά σαν τέλος και απαλλαγή έχει ορισθεί σε όσους έπαθαν το κακό το να δώσουν συγχώρεση, αν πεισθούν. Και αυτό το δίκαιο ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις τόσο πολύ, ώστε, ακόμα και στην περίπτωση που θα πετύχει κανείς την καταδίκη (κάποιου) για ακούσιο φόνο και ξεκάθαρα αποδείξει αυτόν μιαρό, αν μετά τον συγχωρήσει και δεχθεί την απαλλαγή του, δε (θα) έχει πια το δικαίωμα τον ίδιο να τον εξορίσει από την πόλη.

Η υπόθεση που πραγματεύεται ο λόγος του Δημοσθένη, Πρός Ναυσίμαχον και Ξεινοπείθην, παρουσιάζει μια σημαντική ιδιαιτερότητα έναντι των υπολοίπων καθώς το διακύβευμά της έχει ήδη εκδικαστεί στο παρελθόν. Ο Ναυσίμαχος και ο Ξενοπείθης είχαν ήδη κινηθεί δικαστικά εναντίον του Αρίσταιχμου στο παρελθόν (δίκην ἐπιτροπείας) και είχαν καταλήξει σε εξωδικαστικό συμβιβασμό. Τώρα στρέφονται εναντίον των παιδιών του ζητώντας επιπλέον χρήματα. Στο πλαίσιο της υπερασπιστικής γραμμής που υιοθετεί ο ρήτορας επιδιώκει να αποδείξει ότι ο πατέρας του υπήρξε θύμα συκοφαντίας από τους αντιδίκους και στην πραγματικότητα δεν υφίστατο κανένα ουσιαστικό έρεισμα για τις εις βάρος του κατηγορίες (ἐγὼ δὲ τὸ μὲν τῶν δικῶν μέγεθος τῶν τότε ληχθεισῶν μεῖζον ἡγοῦμαι τεκμήριον ἡμῖν εἶναι ὡς ἐσυκοφαντεῖθ᾽ ὁ πατήρ). Ως απόδειξη για το γεγονός αυτό επικαλείται το χαμηλό, έως εξευτελιστικό τίμημα, του συμβιβασμού στον οποίο κατέληξαν οι δύο πλευρές. Αν και οι κατήγοροι υποστήριζαν ότι είχαν ζημιωθεί το ποσό των ογδόντα ταλάντων λόγω της αποτυχημένης επιτροπείας της περιουσίας τους από τον Αρίσταιχμο, παρόλα αυτά δέχθηκαν να αποσύρουν τις κατηγορίες λαμβάνοντας ως αποζημίωση μόνο τρία (!) τάλαντα (ὡς πόλλ᾽ ἀπεστεροῦντο. ὀγδοήκοντα μὲν γὰρ τάλαντ᾽ ἔχων ἐξελέγχειν, οὐδὲ εἷς ἂν τρία λαβὼν ἀπηλλάγη). Κανένας άνθρωπος δεν θα δεχόταν ένα τόσο μικρό αντίτιμο για την απώλεια μιας τόσο μεγάλης περιουσίας (τοσούτων δὲ χρημάτων ἐπιτροπῆς φεύγων, οὐδεὶς ἔστιν ὅστις οὐκ ἂν ἔδωκεν τρία τάλαντα). Παράλληλα, οι κατήγοροι είχαν σημαντικά πλεονεκτήματα (τὰ φύσει τότε τούτοις πλεονεκτήμαθ᾽ ὑπάρχοντα), τα οποία «εγγυόνταν» την επιτυχή έκβαση της διαδικασίας υπέρ τους: ήταν νέοι, ορφανοί και -λόγω ηλικίας- οι δικαστές δεν είχαν διαμορφώσει ολοκληρωμένη αντίληψη για το ποιον τους (καὶ γὰρ ὀρφανοὶ καὶ νέοι καὶ ὁποῖοί τινές εἰσιν ἀγνῶτες ἦσαν). Στα αθηναϊκά δικαστήρια, στα οποία καθήκοντα δικαστή ασκούσαν απλοί άνθρωποι του λαού χωρίς εξειδικευμένες νομικές γνώσεις, τα παραπάνω στοιχεία είχαν μεγαλύτερη βαρύτητα στη λήψη της τελικής απόφασης σε σχέση με τα αντικειμενικά πειστήρια που επικαλούνταν οι αντίδικοι (ταῦτα δὲ πάντες φασὶν μεγάλων δικαίων ἰσχύειν πλέον παρ᾽ ὑμῖν.). Επομένως, το γεγονός ότι οι αντίπαλοι του πατέρα του δέχθηκαν να αποσύρουν την μήνυση εναντίον του λαμβάνοντας ως αποζημίωση ένα εξευτελιστικό ποσό και μάλιστα, ενώ είχαν τόσα πλεονεκτήματα για την έκδοση θετικής ετυμηγορίας υπέρ τους αποτελεί για τον ρήτορα αναμφισβήτητη απόδειξη ότι ο πατέρας του είχε πέσει θύμα συκοφαντίας. Ο Ναυσίμαχος και ο Ξεινοπείθης επεδίωκαν να αποσπάσουν χρήματα με κάθε τρόπο, χωρίς να υπάρχει ουσιαστική βάση για τις κατηγορίες που εκτόξευσαν, για αυτό δέχθηκαν να αποσύρουν την μήνυση με τόση ευκολία καθώς ανησυχούσαν για το ενδεχόμενο να χάσουν τη δίκη και να βρεθούν οι ίδιοι στη συνέχεια κατηγορούμενοι για συκοφαντία.

3.α. 

Απαιτείται η επιλογή τεσσάρων διαφορετικού είδους αντωνυμιών.

β.

4.α.  • τοῖς παθοῦσιν: επιθετική μετοχή, αντικείμενο στο ρήμα τέτακται.

Ανάλυση: τούτοις οἵ ἔπαθον.

• πεισθέντας: υποθετική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του απαρεμφάτου τό ἀφεῖναι.

Ανάλυση: ἄν πεισθῶσι. Με απόδοση τέτακται αφεῖναι σχηματίζει λανθάνοντα υποθετικό λόγο του προσδοκώμενου.

• ἑλών, ἐπιδείξας: εναντιωματικές μετοχές, συνημμένες στο υποκείμενο των ρημάτων αἰδέσηται καὶ ἀφῇ.

Ανάλυση: κἄν ἕλῃ καί ἐπιδείξῃ.

• ὡρισμένον: επιθετική μετοχή ως επιθετικός προσδιορισμός στον όρο πρᾶγμα.

Ανάλυση: ὅ ὥρισται.

Απαιτείται η επιλογή δύο μετοχών.

• τό αφεῖναι: υποκείμενο του ρήματος τέτακται.
• ἐκβαλεῖν: απαρέμφατο της αναφοράς στο επίθετο κύριος.

    β.   • εἰ μὴ τῶν δικαίων ἐγώ παρ΄ ὑμῖν τεύξομαι: δευτερεύουσα επιρρηματική αιτιολογική πρόταση υποθετικής αιτιολογίας. Συντακτικά λειτουργεί ως υποκείμενο στην απρόσωπη έκφραση δεινότατον ἐστί.  

• εἰ πρᾶγμα δίκαιον ὡρισμένον ἐκ παντὸς τοῦ χρόνου νῦν καταλυθήσεται.: δευτερεύουσα επιρρηματική αιτιολογική πρόταση υποθετικής αιτιολογίας. Συντακτικά λειτουργεί ως υποκείμενο στην απρόσωπη έκφραση δεινότατον ἐστί.

Για να μεταφερθείτε στο αντίστοιχο αδίδακτο κείμενο επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:

Δημοσθένης, Πρός Ναυσίμαχον και Ξεινοπείθην, 20-22  Άγνωστο Κείμενο (Νέα Μορφή Εξέτασης)

Για να μεταβείτε σε κάποιο άλλο  Άγνωστο Κείμενο ή για να δείτε τις Απαντήσεις στο υπάρχον επιλέξτε τον κατάλληλο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα: 

Για ολοκληρωμένη προετοιμασία για τις Πανελλαδικές εξετάσεις δείτε το υλικό μας για το Γνωστό Κείμενο στους παρακάτω πίνακες: 

Πλάτωνος Πρωταγόρας 

Πλάτωνος Πολιτεία

Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια

Αριστοτέλους Πολιτικά

Το Άγνωστο Κείμενο με τις παρατηρήσεις που το συνοδεύουν, καθώς και τις απαντήσεις, προετοίμασαν οι εκλεκτοί συνάδελφοι Γεωργία Μωραΐτη & Μιχάλης Μπικάκης οι οποίοι στη συνέχεια το παραχώρησαν στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική τους ζωή.

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.