Τέχνη & Όρια Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α.

Α. Ο συγγραφέας υπερασπίζεται τη νέα τέχνη, τονίζοντας τη ζωντάνια και τη δημιουργικότητά της, παρά τις αντιφάσεις της. Αντιτίθεται στην απαίτηση του ομιλητή για ισορροπία, υποστηρίζοντας ότι οι καλλιτέχνες, όπως ο Picasso, εξελίσσονται συνεχώς. Ολοκληρώνει την επιστολή του με αισιοδοξία, πιστεύοντας ότι το μέλλον θα φέρει νέους κριτές, ικανούς να εκτιμήσουν τη μοντέρνα τέχνη με δημιουργική διάθεση.

ΘΕΜΑ Β.

Β1.

• γ,
• β,
• α,
• γ,
• β

Β2α. Οι ερωτήσεις στην αρχή του κειμένου λειτουργούν ως ρητορικές ερωτήσεις. Ο ρόλος τους είναι:

1. Να προκαλέσουν προβληματισμό στον αναγνώστη σχετικά με τα όρια της τέχνης και της ελευθερίας της έκφρασης.
2. Να εισαγάγουν το θέμα του κειμένου με τρόπο ελκυστικό.
3. Να τονίσουν την πολυπλοκότητα του ζητήματος δείχνοντας ότι δεν υπάρχουν εύκολες ή αυτονόητες απαντήσεις σε τέτοια ζητήματα.
4. Να ενισχύσουν το ύφος του κειμένου, το οποίο είναι έντονο και κριτικό απέναντι στα γεγονότα.

Β2β. Η παράθεση των φράσεων χωρίς συνδετικές λέξεις κάνει τον λόγο πιο άμεσο και επιτακτικό. Ο συντάκτης αποδοκιμάζει έντονα την αυθαίρετη επιβολή απόψεων και τη φίμωση της τέχνης, και το ασύνδετο συμβάλλει στην ενίσχυση της σοβαρότητας των θέσεων του. Τέλος, προκαλεί έντονη συναισθηματική αντίδραση στον αναγνώστη. Η έλλειψη συνδέσμων δημιουργεί ασθματικό ρυθμό στον λόγο οδηγώντας τον αναγνώστη να υιοθετήσει την οπτική του συγγραφέα.

Β3. Στην 3η παράγραφο του Κειμένου 2, το ύφος του δοκιμιογράφου μπορεί να χαρακτηριστεί καταγγελτικό, καθώς εκφράζει έντονη απογοήτευση και κριτική για τη στάση του συνομιλητή του. Οι παρακάτω γλωσσικές επιλογές αποδεικνύουν αυτή την κατεύθυνση και ενισχύουν την πρόθεση του συγγραφέα.

1. “Μήπως έχω λάθος;”: Αυτή η ερώτηση χρησιμοποιείται με σαφή αμφισβήτηση της ορθότητας των απόψεων του συνομιλητή. Υποδηλώνει ότι ο δοκιμιογράφος θεωρεί πως η εκτίμηση του συνομιλητή του για την τέχνη είναι λανθασμένη και ότι η δική του θέση είναι η σωστή.
2. “Καταλήξατε να χαρακτηρίσετε τον Picasso σαν αδύναμο και ασταθή”: η φράση «καταλήξατε να χαρακτηρίσετε» έχει καταγγελτικό τόνο, καθώς επισημαίνει ότι ο συνομιλητής έκανε μια λανθασμένη ή αδικαιολόγητη διαπίστωση.
3. “Σάμπως θάτανε τόσο κουτή να υπογράψει την καταδίκη της”: Η χρήση της λέξης «κουτή» αποπνέει σαρκασμό και περιφρόνηση προς τη στάση του συνομιλητή.

ΘΕΜΑ Γ.

Γ.         Η θέση του ποιητικού υποκειμένου για την τέχνη είναι αντισυμβατική και αμφισβητεί την έννοια της τελειότητας. Η ποιητική φωνή φαίνεται να συνδέει την τέχνη με την ατέλεια, τη ρήξη με το καθιερωμένο και την αναζήτηση του ανείπωτου. Η χρήση του πρώτου ενικού προσώπου (“Ποτέ δεν συμπάθησα”, “Γι’ αυτό και ζω”) υπογραμμίζει τη προσωπική τοποθέτηση του ποιητικού υποκειμένου απέναντι στην τέχνη.  Αντιπαραβάλλοντας την «τελειότητα» με την «έλλειψη» και την «ατέλεια», υπογραμμίζει την αντίθεση ανάμεσα στην κοινωνική προσδοκία για τέλεια, τακτοποιημένη ζωή και την πιο αυθεντική, ανισόρροπη μορφή τέχνης. Η έννοια της «τέλειας οδοντοστοιχίας» και του «ανατομικού στρώματος» συγκρούεται με τις εικόνες της φθοράς και της ατέλειας. Η αδυναμία της τέχνης να περιοριστεί στις καθιερωμένες φόρμες και τις τέλειες εικόνες αισθητοποιείται και με τη χρήση μεταφορών, όπως η “οροφή που λείπει” και “κάτι να διαβρώνει την τελειότητα”.

Συμφωνώ με τη θέση της ποιητικής, καθώς η τέχνη που καταπιέζει κάθε μορφή έκφρασης καθώς και την αυθεντικότητα του καλλιτέχνη χάνει τη δυνατότητα να μιλήσει για την πραγματική ανθρώπινη εμπειρία.

ΘΕΜΑ Δ.

Δ. Ενδεικτική απάντηση:

Άρθρο= Τίτλος

1. «Η τέχνη στα άκρα: Πρέπει να υπάρχουν όρια στην καλλιτεχνική έκφραση;»
2. «Όταν η τέχνη δοκιμάζει τα σύνορα της ελευθερίας»

Πρόλογος

• Στοιχείο επικαιρότητας: Πρόσφατος βανδαλισμός έργων τέχνης στην Εθνική Πινακοθήκη.
• Ρόλος της τέχνης: Καλλιέργεια αισθητικής, προβληματισμός, πρόκληση συναισθημάτων και διάλογος με την κοινωνία.
• Βασικό ερώτημα: Πρέπει η καλλιτεχνική έκφραση να έχει απόλυτη ελευθερία ή πρέπει να υπάρχουν όρια;

Κύριο μέρος

1^η Παράγραφος: Η Τέχνη ως απόλυτα ελεύθερη έκφραση

Επιχειρήματα υπέρ της απεριόριστης καλλιτεχνικής ελευθερίας

• Η τέχνη ως μέσο ατομικής και κοινωνικής ελευθερίας.
• Η πρόκληση και ο πειραματισμός ως βασικά στοιχεία της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
• Η ιστορική συμβολή της τέχνης στην κοινωνική και πολιτική αλλαγή.
• Κίνδυνος λογοκρισίας: Ποιος ορίζει τα όρια και με ποια κριτήρια;

 2^η Παράγραφος: Η Αναγκαιότητα ορίων στην καλλιτεχνική έκφραση

Επιχειρήματα υπέρ της ύπαρξης ορίων

• Ηθικά και κοινωνικά ζητήματα: Πρέπει η τέχνη να σέβεται θεμελιώδεις αξίες όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα.
• Όρια για την αποφυγή προσβολής και μίσους (π.χ. ρατσιστικά ή σεξιστικά έργα, ακραία βίαιη τέχνη).
• Η επίδραση της τέχνης στο κοινό: Αναγκαίο να εξεταστεί πότε ένα έργο επηρεάζει αρνητικά, ειδικά ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες (π.χ. παιδιά);

Παραδείγματα (γενικά) έργων που προκάλεσαν αντιδράσεις:

• • Λογοκριμένα έργα τέχνης (π.χ. λογοτεχνία, κινηματογράφος, μουσική).
  • Η περίπτωση της μοντέρνας τέχνης (π.χ. αμφιλεγόμενα εκθέματα, ακραίες καλλιτεχνικές παρεμβάσεις).
  • Βλέπε αναφορές σε Κείμενο 2

3η Παράγραφος: Σύνθεση των απόψεων – Πού μπαίνει όριο;

Προβληματισμός για την εξισορρόπηση της ελευθερίας και των κοινωνικών ορίων

• Η ελευθερία της τέχνης δεν σημαίνει απουσία ευθύνης.
• Η τέχνη μπορεί να προκαλεί, αλλά όχι να παρακινεί σε μίσος ή βία.
• Η κοινωνία ορίζει τα όρια με βάση τις αξίες της, αλλά αυτά πρέπει να επαναπροσδιορίζονται με το πέρασμα του χρόνου.

Επίλογος

• Η τέχνη πρέπει να παραμένει ελεύθερη, αλλά η κοινωνία θέτει ορισμένα ηθικά όρια.
• Ο διάλογος μεταξύ καλλιτεχνών, κοινωνίας και πολιτείας είναι απαραίτητος για να βρεθεί η χρυσή τομή.

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Τέχνη & Όρια Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις των συναδέλφων Άννα Σιάτρα και Μπικάκης Μιχάλης, οι οποίοι στη συνέχεια το παραχώρησαν στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική τους ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.