Συναισθήματα – Ενσυναίσθηση Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α.

Α. Η ενσυναίσθηση, σύμφωνα με τη συντάκτρια, είναι μια δεξιότητα επικοινωνίας και στάση ζωής που απαιτεί την ικανότητα να κατανοεί κανείς τις ανάγκες, τα συναισθήματα και τις επιδιώξεις των άλλων, αφήνοντας προσωρινά τις δικές του επιθυμίες. Καλλιεργείται μέσα από την αποδοχή και κατανόηση του εαυτού και βελτιώνει τις ανθρώπινες σχέσεις. Ωστόσο, είναι μια δύσκολη και συνεχής διαδικασία αυτογνωσίας. Κατά τη συντάκτρια, οδηγεί στη δημιουργία ουσιαστικού χώρου για τους άλλους να εκφραστούν και να υπάρξουν.

ΘΕΜΑ Β.

Β1.

1-Σ

2-Λ

3-Σ

4-Λ

5-Σ

Β2α) Ο ρόλος της ερώτησης στο τέλος του Κειμένου 1 είναι:

Δομικά

• Ανακεφαλαίωση: Κλείνει το κείμενο συνοψίζοντας το βασικό του μήνυμα, δηλαδή τη σύνδεση της σκέψης με τη διάρκεια των συναισθημάτων.
• Επισήμανση της λύσης: Λειτουργεί ως πρόταση λύσης στο ζήτημα που εξετάστηκε, δηλαδή τον τρόπο διαχείρισης της διάρκειας των συναισθημάτων.
• Αφορμή για προβληματισμό: Αφήνει τον αναγνώστη να προβληματιστεί πάνω στο ζήτημα που παρουσιάστηκε, δίνοντας τροφή για περαιτέρω σκέψη.

Επικοινωνιακά

• Διάλογος με τον αναγνώστη: Δημιουργεί την αίσθηση ενός άμεσου διαλόγου. Αυτό βοηθά τον αναγνώστη να εμπλακεί συναισθηματικά με το κείμενο.
• Προτροπή για δράση: Ενθαρρύνει τον αναγνώστη να αναλάβει δράση, συγκεκριμένα να εξετάσει και να ανακατευθύνει τη σκέψη του.

Β2β) Η αναφορά στον Carl Rogers στη 2η παράγραφο του Κειμένου 2 εξυπηρετεί συγκεκριμένους στόχους. Παρέχει εγκυρότητα στο κείμενο, καθώς συνδέει την έννοια της ενσυναίσθησης με τον επιστήμονα που την εισήγαγε. Αυτό ενισχύει τη σοβαρότητα και την αξιοπιστία του περιεχομένου. Ενημερώνει τον αναγνώστη για την προέλευση της έννοιας, βοηθώντας τον να εκτιμήσει τη σημασία της και να δει πώς έχει επηρεάσει διάφορους τομείς.

Β3. Η χρήση του β΄ ενικού προσώπου στην 4η παράγραφο του Κειμένου 2 εξυπηρετεί συγκεκριμένους επικοινωνιακούς σκοπούς:

• Ενθαρρύνει τον αναγνώστη να ταυτιστεί με τις περιγραφόμενες καταστάσεις και να αναλογιστεί τη δική του συμπεριφορά στην καθημερινότητα.
• Χρησιμοποιώντας το β΄ ενικό, ο συντάκτης κινητοποιεί τον αναγνώστη να δει την ενσυναίσθηση ως προσωπική πρόκληση και όχι ως θεωρητική έννοια.
• Ενισχύεται η παιδαγωγική διάσταση του κειμένου, καθώς παρουσιάζει παραδείγματα που ο αναγνώστης μπορεί να εφαρμόσει ή να αναγνωρίσει στον εαυτό του.

ΘΕΜΑ Γ.

Γ. Το βασικό συναίσθημα που αναδεικνύεται στο ποίημα «Η Γέννηση» του Τάσου Λειβαδίτη είναι η συγκίνηση, που απορρέει από τη συνειδητοποίηση της σημασίας της ευσπλαχνίας ως βαθύτερης ανθρώπινης αξίας. Η παρουσία ενός μικρού ξύλινου σταυρού, συμβόλου θυσίας και αγάπης, γίνεται αφορμή για την αναγνώριση μιας υπέρτατης αλήθειας. Η ευσπλαχνία αποτελεί τη θεμελιώδη ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης. Τα συναισθήματα αυτά ενισχύονται μέσα από τον διάλογο ανάμεσα στα δύο πρόσωπα. ο διάλογος προσδίδει αμεσότητα και προσωπικό τόνο στο κείμενο, ενώ η χρήση του πρώτου ενικού προσώπου («Έσκυψα τότε το κεφάλι κι έκλαψα κι εγώ») καθιστά το ποιητικό υποκείμενο φορέα μιας εμπειρίας που συμμερίζεται ο αναγνώστης. Επιπλέον, τα σχήματα λόγου, όπως η μεταφορά «γεννήθηκε η ευσπλαχνία», αναδεικνύουν την ευσπλαχνία ως κάτι ιερό και θεμελιώδες, ενώ η υπερβολή «θα περνούσαν αιώνες και αιώνες» υπογραμμίζει τη διαχρονική σημασία αυτής της αξίας.

Μετά την ανάγνωση, ένιωσα συγκίνηση. Η λιτότητα και η εσωτερική ένταση των στίχων οδηγούν σε σκέψεις για την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης και την ανάγκη για αγάπη και κατανόηση.

ΘΕΜΑ Δ.

Δ. Ενδεικτική απάντηση:

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Χαιρετισμός και εισαγωγή στο θέμα:

• Απευθυνθείτε στο κοινό με σεβασμό και ζεστασιά.
• Παρουσιάστε την αφορμή της ομιλίας (π.χ., Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση του Δήμου).
• Τονίστε τη σημασία της ενσυναίσθησης σε μια περίοδο όπως τα Χριστούγεννα, όπου οι αξίες της αγάπης και της αλληλεγγύης βρίσκονται στο προσκήνιο.

Πρόταση ενδεικτικού προλόγου:

“Αγαπητοί συμπολίτες,

Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στη σημερινή μας εκδήλωση. Σε μια εποχή όπου οι γιορτές των Χριστουγέννων μας καλούν να ξαναθυμηθούμε τις αξίες της αγάπης και της αλληλεγγύης, είναι σημαντικό να μιλήσουμε για την ενσυναίσθηση, αυτή τη μοναδική ικανότητα που μας φέρνει πιο κοντά ως ανθρώπους. Σήμερα, θα συζητήσουμε τα χαρακτηριστικά της ενσυναίσθησης και τον ρόλο που μπορεί να παίξει στη βελτίωση των ανθρώπινων σχέσεων. Γιατί, αλήθεια, τι είναι πιο σημαντικό από το να μπορούμε να κατανοούμε και να νοιαζόμαστε ο ένας για τον άλλον;”

ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ

1ο Ερώτημα – Χαρακτηριστικά της ενσυναίσθησης

Ορισμός της ενσυναίσθησης:

• Ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα να κατανοούμε τα συναισθήματα, τις ανάγκες και τις σκέψεις του άλλου, σαν να βρισκόμαστε στη θέση του.

Βασικά χαρακτηριστικά της ενσυναίσθησης:

• Συναισθηματική κατανόηση: Ικανότητα να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα των άλλων.
• Συναισθηματική συμμετοχή: Ικανότητα να νιώθουμε και να συμμετέχουμε συναισθηματικά στη χαρά ή στη λύπη του άλλου.
• Ενεργή ακρόαση: Να ακούμε τον άλλον χωρίς να διακόπτουμε ή να κρίνουμε.
• Απουσία εγωκεντρισμού: Το άτομο με ενσυναίσθηση παραμερίζει τις δικές του προκαταλήψεις και βλέπει τον κόσμο με τα “μάτια” του άλλου.

Μεταβατική φράση:

“Η ενσυναίσθηση δεν είναι απλώς μια έννοια θεωρητική. Αποτελεί μια ικανότητα που μπορούμε να καλλιεργήσουμε και να εφαρμόσουμε στην καθημερινότητά μας, ενισχύοντας έτσι την ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων μας.”

2ο Ερώτημα – Εφαρμογή της ενσυναίσθησης στην καθημερινή ζωή

Η ενσυναίσθηση στις προσωπικές σχέσεις:

• Οικογένεια: Βοηθά στην κατανόηση των συναισθημάτων των μελών της οικογένειας, αποτρέποντας συγκρούσεις και βελτιώνοντας την επικοινωνία.
• Φιλικές σχέσεις: Καλλιεργεί τη συναισθηματική υποστήριξη μεταξύ φίλων, ενδυναμώνοντας τις σχέσεις.

Η ενσυναίσθηση στην κοινωνία:

• Σχολεία: Οι εκπαιδευτικοί που δείχνουν ενσυναίσθηση προς τους μαθητές κατανοούν τις δυσκολίες τους και ενισχύουν το κλίμα αποδοχής.
• Εργασιακός χώρος: Δημιουργεί ένα περιβάλλον συνεργασίας και αποδοχής, αποτρέποντας εντάσεις και βελτιώνοντας την αποδοτικότητα.
• Κοινωνία και κοινότητα: Η ενσυναίσθηση μας κινητοποιεί να υποστηρίζουμε τους συνανθρώπους μας, ειδικά σε περιόδους κρίσης (π.χ., πανδημία, φυσικές καταστροφές).

Πρακτικές συμβουλές για την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης:

• Ενεργητική ακρόαση: Αφιερώνουμε χρόνο για να ακούμε προσεκτικά τον συνομιλητή μας.
• Κατανόηση χωρίς κριτική: Αντί να κρίνουμε τους άλλους, προσπαθούμε να δούμε τον κόσμο από τη δική τους οπτική.
• Αυτογνωσία: Η αναγνώριση των δικών μας συναισθημάτων μας βοηθά να κατανοούμε και τα συναισθήματα των άλλων.

Μεταβατική φράση:

“Η ενσυναίσθηση, λοιπόν, είναι κάτι περισσότερο από ένα προσωπικό χαρακτηριστικό. Είναι μια στάση ζωής που μπορεί να αλλάξει την ποιότητα των σχέσεών μας σε όλα τα επίπεδα – προσωπικά, οικογενειακά, επαγγελματικά και κοινωνικά.”

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ανακεφαλαίωση των βασικών σημείων:

• Η ενσυναίσθηση είναι μια δεξιότητα που μας επιτρέπει να κατανοούμε και να συμμεριζόμαστε τα συναισθήματα των άλλων.
• Τα χαρακτηριστικά της περιλαμβάνουν τη συναισθηματική κατανόηση, την ενεργή ακρόαση και την ικανότητα να βλέπουμε τον κόσμο από τη σκοπιά του άλλου.
• Η εφαρμογή της ενσυναίσθησης στην καθημερινότητα μπορεί να ενισχύσει τις προσωπικές, επαγγελματικές και κοινωνικές μας σχέσεις.

Κάλεσμα για δράση:

• Παροτρύνετε το κοινό να αναλογιστεί πώς θα μπορούσε να καλλιεργήσει την ενσυναίσθηση στη ζωή του.
• Υπογραμμίστε τη σημασία της ενσυναίσθησης στις γιορτές των Χριστουγέννων, όπου η αγάπη και η αλληλεγγύη κυριαρχούν.

Πρόταση ενδεικτικού επιλόγου:

“Κλείνοντας, θα ήθελα να σας προσκαλέσω να σκεφτείτε: Πόσο διαφορετικές θα ήταν οι σχέσεις μας αν όλοι προσπαθούσαμε να καταλάβουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον; Η ενσυναίσθηση δεν είναι κάτι αφηρημένο, αλλά μια δεξιότητα που μπορεί να καλλιεργηθεί με μικρές, καθημερινές πράξεις κατανόησης. Αυτές τις γιορτές, ας κάνουμε το πρώτο βήμα προς μια κοινωνία που νοιάζεται περισσότερο, όχι μόνο για τον εαυτό της αλλά και για τους άλλους. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας και σας εύχομαι καλές γιορτές με υγεία, αγάπη και ενσυναίσθηση!”

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Συναισθήματα – Ενσυναίσθηση Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις των συναδέλφων Άννα Σιάτρα και Μπικάκης Μιχάλης, οι οποίοι στη συνέχεια το παραχώρησαν στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική τους ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.