Πρότυπα – Trap Μουσική Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Νέων Ελληνικών Γενικής Παιδείας της Γ’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
Κείμενο Ι
Trap: Προωθεί τον σεξισμό και την βία η μουσική που ακούει το παιδί σου;
Ναρκωτικά, γυναίκες ως σκεύη ηδονής, όπλα, ραντεβού για ξύλο. Από αυτά τα στοιχεία αποτελούνται οι στίχοι της trap μουσικής την οποία υμνούν οι νέοι.
Σε μία εποχή που καθημερινά οι τίτλοι ειδήσεων συμπεριλαμβάνουν συμπλοκές μεταξύ ανηλίκων, σεξουαλικές παρενοχλήσεις και περιστατικά εκφοβισμού η Trap μουσική είναι πρώτη στις τάσεις του YouTube, την ακούμε στα clubs και ασκεί επιρροή κυρίως στα νεότερα άτομα. Τρεις διαφορετικοί άνθρωποι μεταξύ τους προσεγγίζουν με βάση την ιδιότητα τους, το φαινόμενο της Trap και κατά πόσο η ίδια οδηγεί τα νεότερα άτομα σε ακραίες συμπεριφορές.
Ο ραδιοφωνικός παραγωγός Μανώλης Σταυρουλάκης πιστεύει πως είναι τραγικό να αναφερόμαστε ανοιχτά στις γυναικοκτονίες και στις ακραίες βίαιες συμπεριφορές και να τραγουδούμε στίχους που προωθούν τα συγκεκριμένα φαινόμενα. “Σχολιάζουμε τον σεξισμό, την ανισότητα των φύλων, τις γυναικοκτονίες, τους βιασμούς και από την άλλη ακούμε αυτά τα τραγούδια που τον προωθούν. Εμένα αυτό που με παγώνει είναι πως τους συγκεκριμένους στίχους τους τραγουδάνε κορίτσια, μου φαίνεται αδιανόητο που τα κορίτσια μπαίνουν σε αυτή την διαδικασία που απολαμβάνουν και τραγουδούν τα συγκεκριμένα τραγούδια. Αν σκεφτεί κανείς όταν βλέπει το γυναικείο φύλο να χορεύει στα συγκεκριμένα hits.»
H Κοινωνιολόγος Ζήνα Καρατζόγλου σχολιάζει πως κάθε είδος μουσικής είναι κι αυτό προϊόν της κουλτούρας της κοινωνίας που το παράγει. “Η trap εκφράζει κυρίαρχες ακόμη στην κοινωνία μας πατριαρχικές αντιλήψεις και η θεματολογία της (όπλα, ναρκωτικά, σεξουαλικότητα, «ματσίλα» , λεφτά, χλιδή) είναι τοξική. Το κύριο χαρακτηριστικό του κοινωνικοοικονομικού συστήματος στο οποίο ζούμε είναι οι ανισότητες κάθε είδους. Η trap συντηρεί αυτές τις ανισότητες και προάγει έμφυλα (κι όχι μόνον) στερεότυπα, τα οποία υποβαθμίζουν τις γυναίκες και δημιουργούν εντελώς λάθος αντίληψη για το τι είναι το σεξ ανάμεσα στα φύλα. Επειδή έχει μεγάλη ανταπόκριση στο νεαρό κοινό – έφηβοι, εικοσάρηδες- προφανώς και επηρεάζει τις συμπεριφορές και τις σχέσεις τους. Όλα τα είδη της μουσικής το έκαναν και θα το κάνουν! Προάγει ως ένα βαθμό τον κακοποιητικό λόγο, την κουλτούρα του βιασμού, το καθεστώς ιδιοκτησίας της γυναίκας από τους άνδρες, την υποταγή της και φυσικά όλα αυτά μέσα σ΄ ένα σκηνικό πλούτου και χλιδής.”
Η Κοινωνική Λειτουργός Μαρία Τσικαλουδάκη, προσεγγίζει την trap από την δική της πλευρά. “Η συγκεκριμένη μουσική πράγματι παράγει βία, αλλά παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες από πίσω που ωθούν τους νέους σε βίαιες καταστάσεις οι οποίες και βρίσκονται σε έξαρση τον τελευταίο καιρό. Λόγου χάριν η οικογένεια, η παιδεία του παιδιού, το πώς μεταφέρονται τα μηνύματα που περνά το συγκεκριμένο είδος μουσικής μέσα στο σπίτι. Πρέπει να αποδεχθούμε πως οι έφηβοι ακούνε trap, αλλά δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο αυτό. Το βασικό πρόβλημα είναι πως επεξεργάζονται τους συγκεκριμένους στίχους, πως τους κατανοούν και φυσικά πως μελλοντικά θα εξελιχθούν με αυτή την μουσική.” Η κ. Τσικαλουδάκη προτείνει στους γονείς να ακούνε την μουσική που ακούνε τα παιδιά τους. «Η καλλιέργεια μίας τέτοιας σεξιστικής κουλτούρας σε συνδυασμό με την έλλειψη παιδείας μπορεί να οδηγήσει σε μία ακραία συμπεριφορά.»
Μυρτώ Τούλα, 2-06-2022
Κείμενο ΙΙ
Εγκώμια στη βία, «έτσι, για πλάκα»
Όταν πήγαιναν στο ίδιο σχολείο στα Σεπόλια, ο τράπερ Thug Slime γνώρισε τον Γιάννη Αντετοκούνμπο. Ο ένας διακρίθηκε στο μπάσκετ και, πιο πρόσφατα, ο άλλος βρήκε αναγνώριση στην τραπ. Το βιντεοκλίπ του τραγουδιού τού, επίσης νιγηριανής καταγωγής, Thug Slime «Αλήτισσα» («Βγαίνει έξω μόνο με αλήτες, της αρέσουν οι εγκληματίες») έχει περισσότερα από 4,5 εκατομμύρια views στο YouTube.
Στις 9 Νοεμβρίου, την ίδια ημέρα που ο Γιάννης Αντετοκούνμπο επισκέφτηκε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, ο Thug Slime εμφανίστηκε ενώπιον εισαγγελέα επειδή μαχαίρωσε δύο άτομα στον Κολωνό. «Μετανιώνω γι’ αυτό που έγινε», δήλωσε, «τα μαχαίρια βρίσκονταν εκεί, στο αυτοκίνητο, από βιντεοκλίπ που κάναμε πριν από μία εβδομάδα». Τον Μάιο, ο ίδιος τράπερ συνελήφθη στα διόδια Θηβών για ναρκωτικά.
Όταν η «Κ» ρώτησε έναν 15χρονο από τα Σεπόλια ποιος από τους δύο συντοπίτες του αποτελεί μεγαλύτερο πρότυπο για τον ίδιο, δεν χρειάστηκε να σκεφτεί πριν απαντήσει «ο Thug». «Για μένα είναι πιο σημαντικά τα τραγούδια του Thug Slime», δήλωσε στην «Κ», «από αυτά που κάνει ο Αντετοκούνμπο».
Το μουσικό είδος της τραπ, το οποίο γεννήθηκε ως παραλλαγή του χιπ χοπ στις αρχές του 2000 στις ΗΠΑ, με τον όρο «τραπ» να αναφέρεται στα σπίτια-παγίδες όπου γίνεται αγοραπωλησία ναρκωτικών, είναι, αδιαμφισβήτητα, το πιο δημοφιλές είδος μουσικής στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή, ειδικά ανάμεσα σε εφήβους και νέους.
Σε διάφορα βίντεο στο tik-tok, διάφορες κοπέλες σχολιάζουν «θα κάνω ό,τι μου πεις» ή «δέχομαι». «Επηρεάζει τη νοοτροπία της γενιάς μου προς το χειρότερο», λέει στην «Κ» μια 15χρονη από Θεσσαλονίκη για την τραπ, «αφού ακόμα και εγώ που τους ακούω δεν συμφωνώ με τους στίχους». Όλα τα τραγούδια, τονίζει, μιλούν για τις γυναίκες ως αντικείμενα, πρότυπο που βλέπει φίλοι και συμμαθητές της να υιοθετούν – «χάνεται ο σεβασμός προς γυναίκες όλων των ηλικιών», υπογραμμίζει. «Και τα κορίτσια δέχονται το να προβάλλονται ως κάτι υποδεέστερο μέσω της αποδοχής αυτής της μουσικής», συμπληρώνει, «δεν βγάζω εμένα ή τις φίλες μου από αυτό, αφού προσπαθούμε κι εμείς να ταιριάξουμε». Άλλα είδη συμπεριφοράς που βλέπει να υιοθετούν συνομήλικοί της αφορούν το ότι «λύνουν τα πάντα με το ξύλο» και ότι «η αλητεία, οι βρισιές, οι κακές επιδόσεις ακαδημαϊκά είναι πράγματα αρεστά και επιθυμητά· αυτό απορρέει από αυτά τα πρότυπα».
Διαφέρει όμως η τραπ από άλλα είδη μουσικής που μπορεί να προωθούν μέσω των στίχων τους σεξιστικά πρότυπα, και επιφανειακό, επικίνδυνο ή παράνομο lifestyle; «Όπως κάθε ιδιαίτερο μουσικό ιδίωμα ή άλλο μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης, για τους νέους είναι ένας τρόπος διερεύνησης και διαμόρφωσης μιας ταυτότητας σε προσωπικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο ομάδας συνομηλίκων», λέει στην «Κ» ο Βασίλης Παυλόπουλος, καθηγητής Διαπολιτισμικής Ψυχολογίας στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Από εκεί και πέρα», προσθέτει, «κάθε γενιά επιλέγει ανάμεσα στα πρότυπα που της προσφέρουν η κοινωνία και η εποχή».
Απόσπασμα άρθρου της Ηλιάνας Μάγρα, Εφ. Καθημερινή: 03-07-2022
Κείμενο ΙΙΙ
Δεμένη
Μεγάλωνα στην τσέπη του πατέρα μου
δεμένη μ’ αλυσίδα στα κλειδιά του
με τ’ όνομα, τ’ αμάξι και τα σπίτια του
και μ’ όλα τα μεγάλα όνειρα του
Μεγάλωνα στης μάνας μου τα δάκρυα
σαν σκάλισμα σε βέρα από πλατίνα
που έβγαζε και άφηνε στην άκρια
καθώς έπλενε πιάτα στην κουζίνα.
Τι με ρωτάς,
τι να σου λέω, εδώ τα βλέπεις
θες με κρατάς
κι αν δε σου κάνω με επιστρέφεις
Δεν έχω μάθει δυστυχώς να μην ανήκω
μια στο βοσκό, μια στο μαντρί και μια στο λύκο
Μεγάλωνα γι’ αυτούς που περιμένανε
και ύστερα για χάρη κάποιου ψεύτη
και μέρα με τη μέρα αντί για μένανε
τη μάνα μου αντικρίζω στον καθρέφτη.
Καλλιτέχνης: Νατάσα Μποφίλιου
Στιχουργός: Γεράσιμος Ευαγγελάτος
2012
Παρατηρήσεις
ΘΕΜΑ Α.
Α. Στο κείμενο 1 αναφέρονται οι απόψεις τριών διαφορετικών ανθρώπων για την trap μουσική. Να τις παρουσιάσετε σε ένα περιληπτικό κείμενο 60-70 λέξεων.
Μονάδες 20
ΘΕΜΑ Β.
Β1. Να επιβεβαιώσετε την ορθότητα ή μη των ακόλουθων προτάσεων με βάση τα Κείμενα 1 και 2, γράφοντας δίπλα σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό ή Λάθος και παραθέτοντας ένα συγκεκριμένο χωρίο για κάθε επιλογή.
Κείμενο 1
- Η trap μουσική αναπαράγει έμφυλα στερεότυπα και έχει ανταπόκριση κυρίως σε νεαρά άτομα.
- Η καλλιέργεια μιας σεξιστικής κουλτούρας δεν προκαλείται μόνο από το άκουσμα της trap μουσικής αλλά από την γενικότερη παιδεία που λαμβάνει το άτομο.
Κείμενο 2
- Από μαθήτρια επισημαίνεται πως η trap μουσική δεν μπορεί να επηρεάσει τη γενικότερη νοοτροπία των νεαρών εφήβων, καθώς παίζουν και άλλοι παράγοντες ρόλο στη διαμόρφωσή της προσωπικότητάς τους.
- Η trap μουσική είναι ο κύριος τρόπος ο έφηβος να αναζητήσει την ταυτότητά του.
- Τα κορίτσια παρόλο που ακούν το συγκεκριμένο είδος μουσικής αρνούνται να αποδεχθούν τα πρότυπα που αυτή προβάλλει.
Μονάδες 15
Β2.α) Στις 9 Νοεμβρίου, την ίδια ημέρα που ο Γιάννης Αντετοκούνμπο επισκέφτηκε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, ο Thug Slime εμφανίστηκε ενώπιον εισαγγελέα επειδή μαχαίρωσε δύο άτομα στον Κολωνό.: Να αιτιολογήσετε την χρήση των παραπάνω παραδειγμάτων. Ποιο σκοπό εξυπηρετεί η παρουσίαση τους από τον συντάκτη του άρθρου;
Μονάδες 5
β) Προάγει ως ένα βαθμό τον κακοποιητικό λόγο, την κουλτούρα του βιασμού, το καθεστώς ιδιοκτησίας της γυναίκας από τους άνδρες, την υποταγή της και φυσικά όλα αυτά μέσα σ΄ ένα σκηνικό πλούτου και χλιδής.: Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης στο συγκεκριμένο απόσπασμα. Ποιο σκοπό εξυπηρετεί επικοινωνιακά η επιλογή του;
Μονάδες 5
Εναλλακτικά
β) «Και τα κορίτσια δέχονται το να προβάλλονται ως κάτι υποδεέστερο μέσω της αποδοχής αυτής της μουσικής», συμπληρώνει, «δεν , αφού προσπαθούμε κι εμείς να ταιριάξουμε».: Το παραπάνω απόσπασμα αποτελεί δείγμα προφορικού ύφους. Να εντοπίσετε τρία χαρακτηριστικά του (μονάδες 3) Αφού κάνετε όλες τις αναγκαίες αλλαγές να μεταγραφεί ώστε να δηλώνει επίσημο ύφος.
Μονάδες 5
Β3. Στο κείμενο 1 διακρίνεται η χρήση στοιχείων καταγγελτικού ύφους. Να αναφέρετε τρεις γλωσσικές επιλογές που προσδίδουν τον συγκεκριμένο χαρακτήρα στο κείμενο.
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ Γ.
Γ. Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο βασικός προβληματισμός της φωνής που ακούγεται στο κείμενο 3; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας αναφερόμενοι σε τρεις κειμενικούς δείκτες (200-250 λέξεις).
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Δ.
Δ. Διαβάζοντας τα κείμενα αναφοράς αποφασίζετε να δημοσιεύσετε ένα άρθρο για το ιστολόγιο του σχολείου σας (350-400 λέξεων) στο οποίο αναφέρεστε στα πρότυπα που προβάλλονται μέσω της trap μουσικής στους εφήβους. Με ποιους τρόπους, κατά τη γνώμη σας, μπορούν οι νέοι να αντισταθούν στα πρότυπα αυτά;
Μονάδες 30
Για να δείτε Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Κριτηρίου πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο:
Πρότυπα – Trap Μουσική Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) – Απαντήσεις
Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις των συναδέλφων Άννα Σιάτρα και Μπικάκης Μιχάλης, οι οποίοι στη συνέχεια το παραχώρησαν στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική τους ζωή.
Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’ Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.
Υλικό για ΕΠΑ.Λ.
