Πρότυπα – Trap Μουσική Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α.

Α. Στο κείμενο επισημαίνονται διάφορες απόψεις για την trap μουσική. Ο ραδιοφωνικός παραγωγός θεωρεί αδιανόητο, ενώ υφίστανται φαινόμενα ακραίων και βίαιων συμπεριφορών να ακούει η νεολαία τέτοια μουσική που αναπαράγει αυτά τα πρότυπα. Η κοινωνιολόγος συμπληρώνει πως η μουσική που ακούν οι έφηβοι είναι δείγμα της κοινωνίας που την παράγει. Τέλος, η κοινωνική λειτουργός τονίζει πως ναι μεν η trap αναπαράγει αρνητικά πρότυπα, ωστόσο η έλλειψη παιδείας από την οικογένεια εντείνει το πρόβλημα.

ΘΕΜΑ Β.

B1.

Σ: Η trap συντηρεί αυτές τις ανισότητες και προάγει έμφυλα (κι όχι μόνον) στερεότυπα, τα οποία υποβαθμίζουν τις γυναίκες και δημιουργούν εντελώς λάθος αντίληψη για το τι είναι το σεξ ανάμεσα στα φύλα. Επειδή έχει μεγάλη ανταπόκριση στο νεαρό κοινό.

Σ: Η καλλιέργεια μίας τέτοιας σεξιστικής κουλτούρας σε συνδυασμό με την έλλειψη παιδείας μπορεί να οδηγήσει σε μία ακραία συμπεριφορά.

Λ: Επηρεάζει τη νοοτροπία της γενιάς μου προς το χειρότερο», λέει στην «Κ» μια 15χρονη από Θεσσαλονίκη.

Λ: Όπως κάθε ιδιαίτερο μουσικό ιδίωμα ή άλλο μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης, για τους νέους είναι ένας τρόπος διερεύνησης και διαμόρφωσης μιας ταυτότητας.

Λ: Και τα κορίτσια δέχονται το να προβάλλονται ως κάτι υποδεέστερο μέσω της αποδοχής αυτής της μουσικής.

 Β2.α)   Η χρήση παραδειγμάτων συντελεί θετικά στην προσπάθεια κατανόησης του νοήματος του γράφοντος από τον αναγνώστη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση καθίσταται εμφανέστερη και εντονότερη η αντίθεση ανάμεσα στις προβαλλόμενες καταστάσεις. Η χρονική ταύτιση των δύο περιστατικών έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με την ποιοτική τους διαφορά: το κοινωνικά αποδεκτό πρότυπο του Αντετοκούνμπο (επίσκεψη στον Πρόεδρο των ΗΠΑ) αντιπαραβάλλεται με το κοινωνικά απορριπτέο του Thug Slime (τραυματισμός δύο ατόμων).

β) Η συντάκτρια του άρθρου επιλέγει να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που της προσφέρει η χρήση του ασύνδετου σχήματος. Με την επιλογή της αυτή δίνει ταχύτητα και ρυθμό στο κείμενο ενώ παράλληλα παρουσιάζει με συντομία, σαφήνεια και ακρίβεια το πλήθος των επιπτώσεων από την προσκόλληση του νεανικού κοινού στην τραπ μουσική. Με τον τρόπο αυτόν, ενισχύεται ο επικοινωνιακός αντίκτυπος του αποσπάσματος.

Εναλλακτικά

β)  Η δήλωση της 15χρονης αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα προφορικού λόγου. Ενδεικτικά αναφέρουμε την κυριαρχία ρηματικής διατύπωσης στα λόγια της (δέχονται το να προβάλλονται, προσπαθούμε,  να ταιριάξουμε), την παρουσία πρώτου προσώπου (προσπαθούμε, ταιριάξουμε) το οποίο προσδίδει αμεσότητα και ζωντάνια στο λόγο και τέλος τη χρήση μεταφορικού λόγου (δεν), καθώς η ομιλήτρια αξιοποιεί την δύναμη της συνυποδήλωσης για να μεταδώσει πιο παραστατικά τις σκέψεις της.

Μετατροπή σε επίσημο ύφος

Και τα κορίτσια (απο)δέχονται την προβολή  ως κάτι υποδεέστερο μέσω της αποδοχής αυτής της μουσικής», συμπληρώνει, «δεν εξαιρώ  , αφού επιδιώκουμε/προσπαθούμε κι εμείς να ενταχθούμε στην ομάδα/να γίνουμε αποδεκτές από τους συνομηλίκους μας».

Β3. Το κείμενο 1 παρουσιάζει αρκετά στοιχεία που υπάγονται στο καταγγελτικό ύφος τόσο νοηματικά όσο και εκφραστικά. Σε γλωσσικό επίπεδο εντοπίζουμε: Α) την σαφήνεια καθώς η συγγραφέας χρησιμοποιεί σαφή και κατανοητή γλώσσα για να εκφράσει τις επικρίσεις και τις απόψεις της για το ζήτημα. Για το λόγο αυτό επιλέγει την παράθεση των αντιλήψεων τριών διαφορετικών ανθρώπων σε απλό και σαφή λόγο. Β) τη χρήση λέξεων με αρνητικό σημασιολογικό φορτίο όπως: τις γυναικοκτονίες, τους βιασμούς, η θεματολογία της (όπλα, ναρκωτικά, σεξουαλικότητα, «ματσίλα» , λεφτά, χλιδή) είναι τοξική κ.ά. Γ) την επανάληψη προκειμένου  να ενισχυθούν οι επικρίσεις και οι απόψεις του ομιλούντος, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του ραδιοφωνικού παραγωγού Μανώλη Σταυρουλάκη, ο οποίος εμμένει στο θέμα της επίδρασης της trap μουσικής στην αγωγή των κοριτσιών «Σχολιάζουμε τον σεξισμό, την ανισότητα των φύλων… όταν βλέπει το γυναικείο φύλο να χορεύει στα συγκεκριμένα hits.»

ΘΕΜΑ Γ.

Γ. Βασικός πυρήνας του προβληματισμού της φωνής που ακούγεται στο τραγούδι είναι η αδυναμία της απεξάρτησής της από το ανδρικό φύλο. Όπως χαρακτηριστικά δηλώνεται και από τον τίτλο νιώθει πάντα «δεμένη», δέσμια στον πατέρα, στον σύντροφο, στον σύζυγο, στις καταστάσεις που δεν τις επιτρέπουν να βρει τον πραγματικό της εαυτό (και μέρα με τη μέρα αντί για μένανε- τη μάνα μου αντικρίζω στον καθρέφτη). Η χρήση της μεταφοράς «δεμένη με αλυσίδες στα κλειδιά του» δείχνει την άποψη του πατέρα για τη θέση της γυναίκας. Παράλληλα, με τη χρήση του Παρατατικού, που κυριαρχεί στο μεγαλύτερο μέρος του τραγουδιού, (μεγάλωνα, έβγαζε, άφηνε) αποδίδονται με ζωντάνια και παραστατικότητα οι πράξεις του παρελθόντος, ο τρόπος με τον οποίο μεγάλωνε η ποιητική φωνή και η στάση του πατέρα αλλά και της μητέρας που δημιούργησαν μια σειρά από έμφυλα στερεότυπα (καθώς έπλενε πιάτα στην κουζίνα). Ο Παρατατικός εναλλάσσεται με τον Ενεστώτα που χρησιμοποιείται για να δηλώσει τι συμβαίνει τώρα στη ζωή του ποιητικού υποκειμένου. Ουσιαστικά τίποτα δεν έχει αλλάξει και αυτό αναδεικνύεται από τη φράση «εδώ τα βλέπεις». Έχει αποδεχθεί την κατάσταση, της έχει γίνει βίωμα, αφού έχει εκτεθεί σε αυτά από μικρή ηλικία, ώστε να την επηρεάζουν στο παρόν και αν δεν μπορεί να «ανήκει» κάπου να επιστρέφει εκεί από όπου ξεκίνησε (κι αν δε σου κάνω με επιστρέφεις).

ΘΕΜΑ Δ.

Δ. Ενδεικτική απάντηση:

1. Η εκφώνηση μου ζητά να εντάξω το κείμενό μου σε ένα συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο. Αυτό είναι το άρθρο για ιστολόγιο του σχολείου.

2. Εντοπίζω στο δοθέν θέμα την κύρια έννοια γύρω από την οποία θα συγκεντρώσω το αποδεικτικό υλικό μου και τα ζητούμενα, τα ερωτήματα, δηλαδή, που έχουν τεθεί.

ΚΥΡΙΑ ΕΝΝΟΙΑ: trap μουσική

ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ:

α. Ποια είναι τα πρότυπα που προβάλλονται μέσω της trap μουσικής στους εφήβους

β. Με ποιους τρόπους μπορούν οι νέοι να αντισταθούν στα πρότυπα αυτά

Προσπαθώ να αναλύσω ισομερώς το κάθε ζητούμενο αναπτύσσοντας τουλάχιστον δύο επιχειρήματα για κάθε ερώτημα.

3. Διαβάζω τα κείμενα αναφοράς και κρατώ σημειώσεις για όσα στοιχεία μπορώ να αξιοποιήσω παραγωγικά στο δικό μου κείμενο (ΠΡΟΣΟΧΗ: δεν μεταφέρω αυτούσια τα χωρία των αρχικών κειμένων, αλλά προβαίνω σε αναδιατυπώσεις).

Συνδυαστικά καταγράφω και τα δικά μου επιχειρήματα για το θέμα.

Ενδεικτικός πρόλογος

Παρακολουθούμε τον τελευταίο καιρό τραγουδιστές της τραπ μουσικής να εμπλέκονται σε επεισόδια βίας και διακίνησης ναρκωτικών. Ωστόσο, το μουσικό αυτό είδος είναι από τα πιο δημοφιλή στην Ελλάδα ασκώντας ιδιαίτερη επιρροή σε εφήβους και νέους. Οι στίχοι του αποτυπώνουν ως έναν βαθμό τις αντιλήψεις και τις ευρύτερες ιδέες της κοινωνίας μέσα στην οποία ζούμε οδηγώντας συχνά τους εφήβους και νέους στην υιοθέτησή τους. Μπορούν παρόλα αυτά να αποφευχθούν οι αρνητικές συμπεριφορές μέσω των κατάλληλων εφοδίων.

α. Πρότυπα που προβάλλονται μέσω της trap μουσικής:

Κείμενο 1: «Σχολιάζουμε τον σεξισμό, την ανισότητα των φύλων, τις γυναικοκτονίες και τους βιασμούς και από την άλλη ακούμε αυτά τα τραγούδια που τον προωθούν».

Αναδιατύπωση: Οι στίχοι της trap μουσικής συντηρούν τις ανισότητες και προωθούν έμφυλα στερεότυπα.

Επιχειρήματα που στηρίζουν την παραπάνω θέση:

• Η θεματολογία της συντηρεί και αναπαράγει πατριαρχικές αντιλήψεις.
• Μέσω των στίχων της υποβαθμίζει τον ρόλο της γυναίκας προβάλλοντάς την ως αντικείμενο ιδιοκτησίας του άνδρα.
• Συντηρείται η κουλτούρα της διαρκούς υποταγής της στο ανδρικό φύλο.

Κείμενο 1: «Η συγκεκριμένη μουσική πράγματι παράγει βία».

Αναδιατύπωση: Η trap μουσική ασκεί επιρροή στη συμπεριφορά της νεότερης γενιάς αναπαράγοντας ακόμα και τη βία.

Επιχειρήματα που στηρίζουν την παραπάνω θέση:

• Το μουσικό αυτό είδος στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα δημοφιλές ανάμεσα στους εφήβους και τους νέους επηρεάζοντας τη νοοτροπία τους και οδηγώντας πολλούς να ακολουθούν τα πρότυπα που προβάλλονται μέσω των στίχων της.
• Οι έφηβοι επιλέγουν να επιλύουν τις διαφορές τους με τη βία οποιασδήποτε μορφής, κάτι που απορρέει ενδεχομένως και από το συγκεκριμένο είδος μουσικής.

Άλλα επιχειρήματα:

• Προώθηση του καταναλωτισμού: μέσω των στίχων της γίνονται αναφορές σε καταναλωτικά αγαθά σε τέτοιο βαθμό, ώστε η απόκτησή τους να θεωρείται απαραίτητη για την κοινωνική αναγνώριση και αποδοχή.

β. Με ποιους τρόπους μπορούν οι νέοι να αντισταθούν στα πρότυπα αυτά

Κείμενο 1: «η οικογένεια, η παιδεία του παιδιού, το πώς μεταφέρονται τα μηνύματα που περνά το συγκεκριμένο είδος μουσικής μέσα στο σπίτι»

Αναδιατύπωση: Ο νέος με την κατάλληλη στήριξη από την οικογένεια αλλά και την παιδεία που θα λάβει μπορεί να οχυρωθεί στην αρνητική επιρροή στων στίχων της trap μουσικής.

Επιχειρήματα που στηρίζουν την παραπάνω θέση:

• Ο διάλογος και η επικοινωνία με τους γονείς είναι σημαντικά στοιχεία για τη διαμόρφωση ενός ποιοτικού αξιακού κώδικα, ώστε ο έφηβος να μη παρασύρεται από τα πρότυπα που προωθούνται μέσω της trap μουσικής.
• Οι γονείς συζητώντας με τα παιδιά για τους στίχους αυτής της μουσικής και τα μηνύματα που μεταδίδουν μπορούν να διαπιστώσουν για ποιους λόγους αυτά τα ακούσματα τους είναι αρεστά και να προτείνουν στα παιδιά τους άλλα μουσικά ακούσματα. Ακούγοντας μουσική με θετικά μηνύματα και στίχους, ο νέος μπορεί να αντισταθεί στα αρνητικά πρότυπα που προωθούνται από την trap μουσική, να στραφεί σε ακούσματα που ενισχύουν την αυτοεκτίμηση, την ελπίδα και την επιθυμία για πρόοδο.
• Αναγκαία προβάλλεται και η καλλιέργεια της κρίσης και του προβληματισμού των εφήβων για το περιεχόμενο αυτών των στίχων.

Άλλα επιχειρήματα:

• Κριτική σκέψη: Ο νέος μπορεί να αναπτύξει την ικανότητα να αξιολογεί και να κρίνει τους στίχους και τα μηνύματα που περιλαμβάνονται στην trap μουσική. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να αποφύγει να υιοθετήσει αρνητικές συμπεριφορές.

4. Φροντίζω για τη σωστή οργάνωση του κειμένου εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη μετάβαση από το ένα μέρος στο άλλο και τη συνολική συνοχή του.

Ενδεικτικός επίλογος

Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι τα αρνητικά πρότυπα δεν είναι παντού παρόντα στην trap μουσική και ότι η μουσική αυτή δεν είναι η μόνη που προωθεί τέτοια μηνύματα. Μπορεί να έχει και θετικά μηνύματα και να είναι μια πηγή καλλιτεχνικής έκφρασης και ψυχαγωγίας για τους ακροατές της. Η κριτική ακρόαση της μουσικής αυτής μπορεί να βοηθήσει το άτομο στην αποφυγή υιοθέτησης των αρνητικών της προτύπων.

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Πρότυπα – Trap Μουσική Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις των συναδέλφων Άννα Σιάτρα και Μπικάκης Μιχάλης, οι οποίοι στη συνέχεια το παραχώρησαν στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική τους ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.