
Πρότυπα & Ιδανικά Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Νέων Ελληνικών Γενικής Παιδείας της Γ’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ Α.
Α. Στο κείμενο ο συντάκτης καταθέτει τις απόψεις του για τους «ινφλουένσερ» στην Ελλάδα. Επισημαίνει ότι δεν αποτελούν επιδραστικά άτομα, αλλά πρόσωπα που επιδιώκουν την προσοχή αποσκοπώντας στο κέρδος και την αυτοπροβολή. Σε αντίθεση με σπουδαίους δημιουργούς δεν τους χαρακτηρίζει διαχρονικότητα, ούτε ασκούν επίδραση στην τέχνη και τον πολιτισμό. Το χειρότερο, ωστόσο, κατά τη γνώμη του, είναι η έλλειψη ήθους αυτών, γεγονός που αναδεικνύει την παρακμή της κοινωνίας για την οποία, όπως πιστεύει, υπάρχει λύση.
ΘΕΜΑ Β.
Β1.
- –β
- –α
- –α
- –β
- –γ
Β2α. Στο παραπάνω απόσπασμα, παρατηρούμε ότι ο συγγραφέας επιλέγει να χρησιμοποιήσει πρώτο πληθυντικό πρόσωπο στο σύνολο σχεδόν των εξεταζόμενων προτάσεων, π.χ. ξεχειλώνουμε, χάνουμε, ξέρουμε κ.λπ. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκει να δημιουργήσει αίσθηση οικειότητας ανάμεσα στον ίδιο και τον αναγνώστη, αφού εντάσσει τον εαυτό του μέσα στην ομάδα των ατόμων που χρησιμοποιούν λανθασμένα τον όρο «ινφλουένσερ». Αποτέλεσμα της συγκεκριμένης επικοινωνιακής στρατηγικής είναι να αποκτήσει ο λόγος του αμεσότητα και το κοινό του να αποδεχτεί τη θέση του χωρίς αντιρρήσεις.
Μεταγραφή σε γ’ πρόσωπο (ενικού ή πληθυντικού)
«Στην Ελλάδα της επικοινωνιακής φλυαρίας έχουν την τάση να ξεχειλώνουν τα νοήματα· να κάνουν τέτοια κατάχρηση των λέξεων, ώστε στο τέλος να χάνουν την αίσθησή τους και να μην ξέρουν για ποιο πράγμα μιλάνε. Χρησιμοποιούν, για παράδειγμα, κατά κόρον τη λέξη «ινφλουένσερ», χωρίς όμως να εννοούν το επιδραστικό άτομο, εκείνο που πράγματι επηρεάζει κι αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση.»
Μετά την μεταγραφή το κείμενο αποκτά πιο αντικειμενικό χαρακτήρα. Το περιεχόμενό του δεν αποτελεί πλέον αποτέλεσμα προσωπικής θέσης αλλά προϊόν αμερόληπτης και ουδέτερης παρατήρησης. Οι απόψεις που εκφράζονται αποκτούν καθολικότητα και αυξάνεται η εγκυρότητά τους αφού ο συγγραφέας αποστασιοποιείται από το θέμα των ινφλουένσερ και εκφράζει ευρύτερα αποδεκτά συμπεράσματα.
β. Η τελευταία παράγραφος του κειμένου 1 (Αυτό που πειράζει… τα κληρώνουν οι ινφλουένσερ.) χαρακτηρίζεται από την χρήση μικροπερίοδου λόγου στο μεγαλύτερο μέρος της. Ο συγγραφέας επιλέγει να εκφράσει τις σκέψεις του σε σύντομες προτάσεις, π.χ. Η έλλειψη γνώσης είναι ένα θέμα προσωπικό, το οποίο θεραπεύεται· προκειμένου να ενισχύσει την ταχύτητα μετάδοσης και την αμεσότητα του μηνύματος. Με αυτόν τον τρόπο, μεταφέρει τη σκέψη του πιο αποτελεσματικά καθώς το μήνυμα καθίσταται πιο καθαρό και απλό. Προβάλλεται πιο ξεκάθαρα η απαξίωσή του προς την στάση της Σούπερ Κικής και όσων αυτή αντιπροσωπεύει χωρίς να χάνεται μέσα σε λεκτικούς ακροβατισμούς και ευφημιστικές δηλώσεις. Το ύφος του καθίσταται κοφτό και λιτό ενισχύοντας την επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα των λεγομένων του.
Β3α. Ο συγγραφέας επικαλείται τα λόγια του Γιάννη Μακριδάκη προκειμένου να ευαισθητοποιήσει το κοινό του σχετικά με τον αντίκτυπο της νίκης του Μίλτου Τεντόγλου. Επιθυμεί να προβάλει το ήθος του μεγάλου αθλητή και να το αντιδιαστείλει με τη στάση των υπόλοιπων «αρίστων». Προκειμένου να πετύχει το στόχο του καταφεύγει στην αξιοποίηση όρων με έντονο σημασιολογικό περιεχόμενο και θετικό συναισθηματικό φορτίο (παιδί ανθρώπινο, αληθινό). Παράλληλα, παρατηρούμε τη χρήση μεταφορικού (Με άλμα πάνω από τις φωτιές και τ’ αποκαΐδια) και εικονοπλαστικού λόγου (Μόνο με τη συγκίνηση κινείται συντονισμένα ο κόσμος μας προς την ανάταση, την αναγέννηση).
β.
- Ο συγγραφέας στην προσπάθειά του να επεξηγήσει το περιεχόμενο της φράσης «μια ζαριά της ζωής» παραθέτει εντός των παρενθέσεων ενδεικτικά στοιχεία που διευκρινίζουν τα λεγόμενά του. Με αυτόν τον τρόπο ο λόγος γίνεται πιο συγκεκριμένος και εύληπτος. Αν και οι πληροφορίες είναι χρήσιμες για την καλύτερη κατανόηση του νοήματος, παρόλα αυτά δεν μπορούν να θεωρηθούν καίριας σημασίας για την πρόσληψη του μηνύματος.
- Ο συγγραφέας επιθυμεί να καταστήσει σαφή τον τρόπο με τον οποίο ο ινφλουένσερ επηρεάζει τον κόσμο μέσω της τέχνης του για το λόγο αυτό παραθέτει μέσα σε διπλή παύλα πρόσθετες πληροφορίες για τον τρόπο που επιτυγχάνεται η παραπάνω σύνδεση. Με αυτόν τον τρόπο το μήνυμά καθίσταται εύληπτο και κατανοητό από κάθε αναγνώστη.
- Ο συντάκτης του κειμένου αποδοκιμάζει τη στάση της Σούπερ Κικής απέναντι στον Σταύρο Ξαρχάκο και θεωρεί ότι δεν πληροί τα κριτήρια για να θεωρείται ινφλουένσερ. Για το λόγο αυτό επιλέγει να θέσει τον σχετικό όρο εντός εισαγωγικών προκειμένου να αμφισβητήσει και εν τέλει να μειώσει το κύρος της Σούπερ Κικής ως «ινφλουένσερ».
ΘΕΜΑ Γ.
Γ. Βασικό θέμα του ποιήματος «Κάθε πρωί» του Μ. Αναγνωστάκη είναι τα αδιέξοδα που βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος, ο οποίος νιώθει εγκλωβισμένος σε έναν φαύλο κύκλο και μια ανιαρή καθημερινότητα, μόνος του, χωρίς καμιά ελπίδα. Το ποιητικό υποκείμενο εκφράζει μια αίσθηση ρουτίνας και αδιαφορίας προς την καθημερινότητα, ενώ ταυτόχρονα αναρωτιέται για τον ρόλο της μοναξιάς στη ζωή του. Η ρουτίνα που διέπει την καθημερινή του ζωή γίνεται αισθητή με την επανάληψη της φράσης «Κάθε πρωί». Το ποιητικό υποκείμενο φαίνεται να είναι παγιδευμένο σε επαναλαμβανόμενες ενέργειες που δεν του αφήνουν κανένα περιθώριο να ξεφύγει από έναν καταπιεστικό βίο. Μέσω της παρομοίωσης «τα ρούχα μας είναι φωλιά από σίδερο» η ποιητική φωνή αισθητοποιεί την ασφάλεια που νιώθει, καθώς τα ρούχα αποτελούν «φωλιά», από την άλλη, όμως, η ασφάλεια αυτή μοιάζει με φυλακή, καθώς η «φωλιά» είναι φτιαγμένη από σίδερο. Με τη χρήση της ερώτησης στο τέλος του ποιήματος «μα που τελειώνει η μοναξιά;» το ποιητικό υποκείμενο δηλώνει την αβεβαιότητα, αλλά και μια διάθεση για αναζήτηση νοήματος στη ζωή.
Το ποίημα αναδεικνύει ένα επίκαιρο και παράλληλα διαχρονικό θέμα, αυτό της διαχείρισης της καθημερινότητας του ανθρώπου. Το ποιητικό υποκείμενο φαίνεται να έχει απομακρυνθεί από όνειρα και ιδανικά αλλά ταυτόχρονα και από τους ανθρώπους, γεγονός που καθιστά την καθημερινότητά του ανυπόφορη. Ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, παρόλο που η εικόνα αυτή αντικατοπτρίζει τον σύγχρονο τρόπο ζωής, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε κάποιες καταστάσεις στη ζωή μας και να αναζητήσουμε ανθρώπους και στοιχεία που μπορούν να την εμπνεύσουν.
ΘΕΜΑ Δ.
Δ. Ενδεικτική απάντηση:
Κειμενικός τύπος: Άρθρο σε ιστοσελίδα σχολείου
Τίτλος: Επείγουσα ανάγκη για πρότυπα…
Ενδεικτικός πρόλογος
Η ανάγκη για πρότυπα στη ζωή μας είναι ένα θέμα που αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία στην σύγχρονη κοινωνία. Βρισκόμαστε πλέον αντιμέτωποι με έναν ραγδαίο εκσυγχρονισμό, που διαμορφώνει τον τρόπο ζωής, τις αξίες, και τις προσδοκίες μας. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάγκη για πρότυπα και ιδανικά είναι απαραίτητη. Τα ιδανικά αντιπροσωπεύουν τις υψηλότερες αξίες, τις ηθικές πεποιθήσεις και τα στοιχεία που θεωρούμε ότι αποτελούν τη βάση της ευτυχίας, της επιτυχίας και της ικανοποίησης στη ζωή μας. Τα πρότυπα λειτουργούν ως ζωντανά παραδείγματα των ιδανικών αυτών.
Ερώτημα 1ο: παράγοντες διαμόρφωσης προτύπων
Αξιοποιώντας τα κείμενα αναφοράς μπορούμε να πούμε ότι οι παράγοντες που ασκούν επίδραση στη διαμόρφωση προτύπων είναι:
- Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: καθώς λειτουργούν ως πηγή άντλησης πληροφοριών διαμορφώνουν πρότυπα. Οι influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν μεγάλη επιρροή στον τρόπο που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη μόδα, τον πολιτισμό, την διατροφή και άλλες πτυχές της ζωής. Οι followers τους αντιγράφουν συχνά τις συμπεριφορές και τις αγορές τους.
- Χώρος του αθλητισμού: ένας αθλητής μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο επηρεάζοντας θετικά τους νέους γύρω του. Το ήθος των αθλητών, η αποφασιστικότητα και η εργατικότητά τους αποτελούν πηγή έμπνευσης.
Άλλα επιχειρήματα:
- Οικογενειακό περιβάλλον: Οι οικογενειακές αξίες, ο τρόπος που μεγαλώνουν τα νεαρά μέλη στους κόλπους της οικογένειας μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τις πεποιθήσεις και τα πρότυπα τους.
- Εκπαίδευση: Η εκπαίδευση μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των προτύπων των νέων, καθώς διαμορφώνει το υπόβαθρό τους, επηρεάζει τις αξίες και τις πεποιθήσεις τους.
- Πολιτική και κοινωνική κατάσταση: Οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις σε μια χώρα μπορούν να επηρεάσουν τις απόψεις και τις προτιμήσεις των νέων.
Ερώτημα 2ο: τα ιδανικά που μπορούν να εμπνεύσουν τους σημερινούς νέους
Αξιοποιώντας τα κείμενα αναφοράς μπορούμε να πούμε ότι τα ιδανικά που αποτελούν πηγή έμπνευσης για τους νέους σήμερα είναι:
- Αισθητική και πολιτισμική εκφραστικότητα: Το ιδανικό αυτό προωθεί τη δημιουργία, την τέχνη και τον πολιτισμό. Ενθαρρύνει την εκφραστικότητα και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
- Αθλητική ιδέα: Ο αθλητισμός προάγει τη φυσική υγεία, βοηθώντας τα άτομα να διατηρούν έναν υγιή και ενεργητικό σώμα. Ο αθλητισμός διεγείρει τον νου και βελτιώνει την νοητική ευεξία. Η ισορροπία μεταξύ σώματος και πνεύματος είναι σημαντική για την ευημερία. Ο αθλητισμός απαιτεί, επίσης, αυτοπειθαρχία και αυτοέλεγχο. Τα άτομα που ασχολούνται με τον αθλητισμό αναπτύσσουν ικανότητες όπως την αφοσίωση, την προσήλωση και την αυτοέλεγχο.
Άλλα επιχειρήματα:
- Αλληλεγγύη και φιλανθρωπία: Το ιδανικό της αλληλεγγύης και της φιλανθρωπίας ενθαρρύνει τους νέους να βοηθούν τους άλλους και να συμβάλλουν στη θεμελίωση μιας υγιούς κοινωνίας. Αυτή η αξία προωθεί τον σεβασμό, την κοινωνική ευαισθησία και την ενίσχυση των κοινωνικών σχέσεων.
- Δικαιοσύνη και ισότητα: Το ιδανικό της δικαιοσύνης και της ισότητας προάγει την ισότιμη μεταχείριση όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας ή κοινωνικής κατάστασης.
- Περιβαλλοντική Συνείδηση: Το ιδανικό της περιβαλλοντικής συνείδησης ενθαρρύνει τους νέους να φροντίζουν τον πλανήτη και να συμμετέχουν σε πρωτοβουλίες προστασίας του περιβάλλοντος. Αυτό συμβάλλει στη αειφόρο ανάπτυξη.
Ενδεικτικός επίλογος
Στον κόσμο μας, τα πρότυπα και τα ιδανικά αποτελούν κινητήριες δυνάμεις για την ανθρώπινη ανάπτυξη και εξέλιξη. Είναι τα «φώτα» που καθοδηγούν τον δρόμο μας για μια πιο σταθερή πορεία. Τα πρότυπα μας προσφέρουν συγκεκριμένα παραδείγματα προς μίμηση, ενώ τα ιδανικά ενισχύουν τις αξίες για τη δημιουργία ενός κόσμου καλύτερου για όλους.
Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
Πρότυπα & Ιδανικά Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)
Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις των συναδέλφων Άννα Σιάτρα και Μπικάκης Μιχάλης, οι οποίοι στη συνέχεια το παραχώρησαν στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική τους ζωή.
Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’ Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.