Πόλεμος-Ειρήνη: Κριτήριο Ενιαίας Εξέτασης Γ Λυκείου – Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α

Α1. Σύμφωνα με το κείμενο, ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτέλεσε καταστροφή για τη χώρα και παγκόσμια κρίση. Ο πλανήτης βιώνει έκτοτε αστάθεια και φόβο. Νεκροί και σοβαρά τραυματίες στρατιώτες και άμαχοι, κατεστραμμένες υποδομές συγκαταλέγονται ανάμεσα στις επιπτώσεις. Επιπλέον, κλονίστηκε η ευρωπαϊκή ασφάλεια, επαναπροσδιορίστηκαν οι διακρατικές σχέσεις και επλήγη η διασυνδεδεμένη παγκόσμια οικονομία, με τις πλήρεις οικονομικές συνέπειες να μην είναι ακόμη αντιληπτές. Τέλος, η αύξηση της χρήσης άνθρακα λόγω του πολέμου ανέστειλε τις ενέργειες κατά της κλιματικής αλλαγής.

ΘΕΜΑ Β

Β1. Η σωστή απάντηση είναι το i.

Στη δεύτερη και πέμπτη παράγραφο του κειμένου 1 (η ρωσική…έπληξε μια στενά διασυνδεδεμένη παγκόσμια οικονομία, Ο πόλεμος «έχει στα αλήθεια υπογραμμίσει τον εύθραυστο χαρακτήρα» ενός διασυνδεδεμένου κόσμου) ο συντάκτης τονίζει τον εύθραυστο χαρακτήρα του διασυνδεδεμένου κόσμου, όπως πριν είχε συμβεί με την κρίση της πανδημίας. Ο ίδιος ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί δείγμα πρόκλησης αστάθειας σε έναν κόσμο ο οποίος πλέον βρίσκεται σε άμεση αλληλεπίδραση λόγω της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας.

Β2. Στο σκίτσο απεικονίζεται ένα μικρό αγόρι σε ένα σκηνικό πολέμου. Από τη μία διακρίνεται η φωτιά και οι γκριζόμαυροι καπνοί του πολέμου, δηλαδή η καταστροφή. Από την άλλη, το μικρό παιδί είναι χαμογελαστό και αμέριμνο πάνω στο κανόνι ενός άρματος αψηφώντας τον κίνδυνο εξαιτίας της παιδικής του αγνότητας. Ντυμένο στα χρώματα της πατρίδας του στέλνει το αισιόδοξο μήνυμα της ειρήνης απελευθερώνοντας το σύμβολό της, το περιστέρι. Με λίγα λόγια, απεικονίζεται η ζωή και η ελπίδα μέσα στον όλεθρο του πολέμου.

Β3. α. «…είναι μια άγρια, αργή μάχη…Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο». Στο απόσπασμα αυτό της τρίτης παραγράφου εντοπίζεται περιγραφή μέσω της οποίας ο αναγνώστης μεταφέρεται στο εφιαλτικό πεδίο του πολέμου που συντίθεται από «λάσπη», «χαρακώματα» και «αιματηρές επιθέσεις». Πληροφορείται, δηλαδή, λεπτομερώς για την επικρατούσα κατάσταση στο πολεμικό πεδίο. Η εικονοποιία αποδίδει με κινηματογραφική ακρίβεια το πολεμικό σκηνικό και έλκει το αναγνωστικό ενδιαφέρον με την αμεσότητα και την παραστατικότητα που προσδίδει. Έτσι, ευαισθητοποιεί τον αναγνώστη για την αγριότητα του πολέμου.

Β3. β. 5^η παράγραφος: μπορεί να επιταχύνει → δυνατότητα

5^η παράγραφος: ο κόσμος θα αποκτήσει → βεβαιότητα [μπορούν να παρατεθούν και άλλα χωρία με οριστική έγκλιση]

6^η παράγραφος: αν κλιμακωθεί η σύγκρουση → προϋπόθεση

Β3. γ. Η διπλή τελεία στην πρώτη παράγραφο λειτουργεί με τον ακόλουθο τρόπο. Πριν από αυτή υποστηρίζεται ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτέλεσε καταστροφή για τη χώρα και κρίση για τον πλανήτη. Αυτή η αναφορά αποτελεί αιτία για τα αποτελέσματα που ακολουθούν μετά τη διπλή τελεία και που δεν είναι άλλα από την παγκόσμια αστάθεια και τον φόβο που προκλήθηκε.

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Στο ποίημα του Μ. Αναγνωστάκη ο πόλεμος – και ο αντίκτυπός του –  παρουσιάζεται σε αντιδιαστολή με την καθημερινότητα των ανθρώπων που κινείται παράλληλα με αυτόν. Συγκεκριμένα, η ελληνική κοινωνία βιώνει την απώλεια νέων ανθρώπων (Εγώ συλλογίζομαι το γέρο συμβολαιογράφο … Έχει μήνας να φανεί, Το πολυαγαπημένο μας αγγελούδι … κτλ κτλ.), τη φτώχια και την εξαθλίωση με τους ανθρώπους να μην έχουν τη δυνατότητα να ζεσταθούν (η θερμάστρα κουρασμένη: προσωποποίηση) να μένει σε μια «τιμητική διαθεσιμότητα» (ειρωνεία) και κοπέλες να εκδίδονται στο κρύο (τα κορίτσια κοκαλιασμένα περιμένανε) για να επιβιώσουν. Στην τρίτη στροφή από το τέλος του ποιήματος κορυφώνεται η φρίκη του πολέμου με την επικράτηση του θανάτου και του ξυπνήματος των βασανισμένων νεκρών. Το ποιητικό υποκείμενο περιγράφει «εξαίσιες αποκεφαλισμένες μορφές» και «πτώματα ακέφαλα» να τρέχουν «σα μεθυσμένα» (παρομοίωση). Το ποιητικό υποκείμενο επιμένει στην ανάγκη διατήρησης στη μνήμη των νεκρών και του παραλογισμού του πολέμου επικρίνοντας τις διασκεδάσεις που αρχίζουν να επιλέγουν οι άνθρωποι στο πλαίσιο της αποκατάστασης της καθημερινότητας (Οσονούπω … οι δοκιμές).

[Για το β ερώτημα ο μαθητής μπορεί να απαντήσει είτε συμφωνώντας είτε διαφωνώντας με το ποιητικό υποκείμενο] Αν συμφωνεί, ένα επιχείρημα θα μπορούσε να είναι η διαιώνιση του μίσους και οι συνεχείς συρράξεις μεταξύ χωρών που «παραδοσιακά» είναι αντίπαλες. Αν διαφωνεί, μπορεί να επικαλεστεί την σταθερή ειρήνη μετά τον τερματισμό μεγάλων πολέμων, όπως π.χ. συνέβη μετά τον φονικότατο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην Ευρώπη και στον κόσμο γενικά επήλθε ειρήνη και συνεννόηση (ίδρυση του ΟΗΕ) για να ξεπεραστούν τα παλιά μίση.

ΘΕΜΑ Δ

Αξιότιμες και αξιότιμοι βουλευτές (ή συνάδελφοι),

Το δυσάρεστο φαινόμενο των ασυνόδευτων προσφυγόπουλων μας καλεί όλους σε συστράτευση για την αντιμετώπισή του στο πλαίσιο της Ενωμένης Ευρώπης, καθώς όπως αντιλαμβάνεστε εγκυμονεί κινδύνους για τα παιδιά που έρχονται στην Ευρώπη χωρίς κάποιον κηδεμόνα υπό την επίβλεψή τους.

1^ο ζήτημα

• Κίνδυνος εκμετάλλευσης από μεμονωμένους ανθρώπους ή από το οργανωμένο έγκλημα (δουλεμπόριο, φθηνά εργατικά χέρια à εργασιακή εκμετάλλευση, σεξουαλική εκμετάλλευση, εμπόριο οργάνων)
• Πιθανά θύματα ρατσισμού, στιγματισμός ως «αποδιοπομπαίοι τράγοι» για τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που λέγεται ότι προκαλούν στις χώρες υποδοχής
• Φτώχια, εξαθλίωση
• Εκπαιδευτικό έλλειμμα à ζοφερό μέλλον με λίγες ευκαιρίες για αυτοεξέλιξη, αναλφαβητισμός
• Ψυχικός τραυματισμός εξαιτίας της έλλειψης στοργής και της απουσίας καθοδήγησης à κίνδυνος περιθωριοποίησης, προσχώρηση σε παράνομες «ομάδες» (συμμορίες)

2^ο ζήτημα

• Κοινές πολιτικές με πρωτοβουλία των αρμόδιων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άμεση εφαρμογή τους
• Στήριξη οικονομική και πολιτική χωρών που δέχονται παιδιά-πρόσφυγες, όπως π.χ. η Ελλάδα, η Ιταλία, η Τουρκία, η Πολωνία.
• Παροχή εκπαίδευσης στα παιδιά που καταφεύγουν σε άλλες χώρες
• Προγράμματα αναδοχών και υιοθεσιών

 Καταληκτικά, θα αντιλαμβάνεστε το μέγεθος της πρόκλησης που έχουμε να αντιμετωπίσουμε συνολικά ως Ευρώπη και Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα ασυνόδευτα παιδιά μας έχουν ανάγκη και οφείλουμε να δράσουμε υπεύθυνα για να ζήσουν με αξιοπρέπεια και ευκαιρίες σε μία νέα πατρίδα στην οποία θα αισθάνονται προστατευμένα.

Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας

Για να μεταφερθείτε στο αντίστοιχο κριτήριο αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:

Πόλεμος-Ειρήνη: Κριτήριο Ενιαίας Εξέτασης Γ Λυκείου

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις της συναδέλφου Δέσποινα Διαμάντη, η οποία το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.