Περιβάλλον Β Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Βιώσιμη ανάπτυξη

Η Βιώσιμη Ανάπτυξη (Sustainable Development) αποτελεί έννοια-κλειδί στον 21° αιώνα και μία μεγάλη πρόκληση για όλη την ανθρωπότητα. Γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια εξελίσσεται διεθνώς σε μία σημαντική προτεραιότητα κυβερνήσεων, οργανισμών, επιχειρήσεων και της κοινωνίας των πολιτών γενικότερα. Όλοι καλούνται να αντιληφθούν την πολυπλοκότητα και αλληλεξάρτηση των ζητημάτων που τίθενται, να συμβάλουν στην αναζήτηση των σωστών λύσεων και να δεσμευτούν σε συγκεκριμένες ενέργειες τόσο ατομικές όσο και συλλογικές.
Ως προς τον ορισμό της Βιώσιμης Ανάπτυξης δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία. Ο γνωστότερος ορισμός της ανήκει στην πρώτη πρωθυπουργό της Νορβηγίας Gro Harlem Brundtland. Ως πρόεδρος της Παγκόσμιας Επιτροπής για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, η κ. Brundtland παρέδωσε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1987 την αναφορά της με τίτλο «Το Κοινό μας Μέλλον», γνωστή ως “Brundtland report”, στην οποία η βιώσιμη ανάπτυξη ορίζεται ως: «η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες της παρούσας γενιάς χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιούν τις δικές τους ανάγκες».
Στη Διεθνή Συνδιάσκεψη του Ρίο, το 1992, διατυπώθηκαν για πρώτη φορά και επίσημα οι αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Εκεί η Βιώσιμη Ανάπτυξη ορίζεται ως: η ανάπτυξη που παρέχει μακροπρόθεσμα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη φροντίζοντας τις ανάγκες της παρούσας και των μελλοντικών γενεών. Οι συνθήκες του Maastricht το 1992, του Amsterdam το 1997 και η Διεθνής Συνδιάσκεψη του Johannesburg το 2002, δέκα χρόνια μετά το Ρίο, επιβεβαίωσαν την αναγκαιότητα της βιωσιμότητας και την καθιέρωσαν τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και διεθνώς.
Σύμφωνα με τη Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη η Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι μία συνεχής πορεία αλλαγής και προσαρμογής, και όχι μία στατική κατάσταση, που στοχεύει στην ικανοποίηση των αναγκών του παρόντος, χωρίς όμως να μειώνεται η δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν και τις δικές τους ανάγκες, μέσα από την ισόρροπη και ισότιμη επιδίωξη και των τριών πυλώνων της Βιώσιμης Ανάπτυξης: Οικονομία – Περιβάλλον – Κοινωνία. Μέσα από τη συμπόρευση, δηλαδή, της οικονομικής ανάπτυξης, της περιβαλλοντικής προστασίας και της κοινωνικής συνοχής, όπως παραστατικά απεικονίζεται με το γνωστό ισόπλευρο τρίγωνο της Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Η συμπόρευση, όμως, αυτή και των τριών πυλώνων της Βιώσιμης Ανάπτυξης δεν είναι ούτε απλό ούτε εύκολο να επιτευχθεί. Απαιτούνται, αρχικά, συνδυασμένες σταθμίσεις πολλών παραγόντων σε διαφορετικά επίπεδα, συχνά μεταξύ αντιτιθέμενων ενδιαφερόντων και συμφερόντων, σε συνάρτηση και με τον παράγοντα χρόνο. Παράλληλα, είναι αναγκαίος ένας ειλικρινής, τεκμηριωμένος και εποικοδομητικός διάλογος και διαβούλευση μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών, που προϋποθέτει τη δημιουργία πλαισίων και τη θέσπιση κανόνων μέσα στα οποία να μπορούν τα ενδιαφερόμενα μέρη να συνομιλούν και να συνδιαλέγονται. Σε αυτήν την κατεύθυνση θα συμβάλλουν οι συντονισμένες ενέργειες με τη συμμετοχή και την ενεργοποίηση όλων όσοι εμπλέκονται: Πολιτεία, επιχειρήσεις, μη-κυβερνητικές οργανώσεις και φορείς που εκπροσωπούν γενικότερα την κοινωνία των πολιτών.

Διαδικτυακό, www.kemel.gr

Λεμονοδάσος (απόσπασμα), Κοσμάς Πολίτης

Το «Λεμονοδάσος» είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Κοσμά Πολίτη, μια ερωτική ιστορία που διαδραματίζεται στη δεκαετία του ’20 με άρωμα εποχής αλλά και προβληματισμούς ακόμη ή πάντα επίκαιρους. 0 συγγραφέας αν και τυπικά ανήκει στη γενιά του 30 επηρεάζεται από νεοφερμένο κίνημα του συμβολισμού και γεφυρώνει τον ρομαντισμό με τον μοντερνισμό, του οποίου κύριο γνώρισμα είναι ο εσωτερικός διάλογος.

Χαρά Θεοῦ. Εἶναι νωρίς ἀκόμα κι ὁ μπάτης δέ σηκώθηκε. Ἡ θάλασσα γαλάζια κι ἀρυτίδωτη, μιά πάχνη ἀνάρια κάθεται χαμηλά, τριγύρω στόν ὁρίζοντα, σπαρμένη ἐδῶ κι ἐκεῖ μ’ ἀκίνητα λευκά πανάκια.
Πέρα, μακριά, στό θάμπος τοῦ πελάγου, ἕνα βραχάκι ὁλόρθο στέκεται μοναχικό καταμεσῆς τῆς θάλασσας. Ὁ ἥλιος τό ντύνει μ’ ἕνα φῶς ξανθό-τριανταφυλλί καί τό ἐξαϋλώνει. Λές κ’ εἶν’ ὁ Ἰησοῦς ἐπί τῶν ὑδάτων.
Νιώθω μέσα μου τήν πρωινή γαλήνη, χαμογελῶ σ’ ὅλους τούς ἐπιβάτες. Δέν εἶναι γνώριμα τά μέρη τοῦτα πού τά ξαναπέρασα πρίν ἀπό δεκαπέντε μέρες. Ἡ ἀκρογιαλιά, τόσο κοντά, πού ξεχωρίζω κάθε σκισιά τοῦ βράχου, κάθε χορτάρι πάνω στό βουναλάκι ψηλά.
Τώρα γίνηκε ἀπότομη. Τά πεῦκα, ξέχωρα φυτρωμένα, φτάνουνε ὥς τήν ἄκρη ἀπό τά βράχια. Ἕνα τους φύτρωσε ἀπόμερα πάνω στήν κάθετη πλαγιά· γέρνει πάνω στή θάλασσα νά τή φιλήσει.
Τά βουναλάκια χαμηλώνουν, ἀλλάζουν σέ πλατειές ταράτσες, ἡ μιά πάνω ἀπό τήν ἄλλη, φυτεμένες λιόδεντρα. Πίσω τους ἡ βαθυγάλαζη βουνοσειρά. Ὁ δρόμος ἀσπρίζει χαμηλά, πλάϊ στ’ ἀκρογιάλι.
Ἡ θάλασσα παίρνει ἕνα χρῶμα πιό βαθύ, ἀρχίζει νά ζαρώνη μέ τήν πρώτη ἀνάλαφρη πνοή. […] Χάνω τό αἴσθημα τοῦ χρόνου -φαντάζομαι νά κυβερνῶ τή γρήγορη τριήρη τοῦ Ἰάσονα στό θριαμβευτικό ταξίδι της πρός τήν Κολχίδα.- Κάποιο καστανόχρυσο δέρας θά’ ναι τό ζηλεμένο ἔπαθλο. Ἀνοίξαν τά βουνά διάπλατα στό σίμωμά μας, ὅπως σέ παραμύθι, καί πλέομε ἀνάμεσα σέ καταπράσινες ἀκρογιαλιές πού ὅσο πᾶνε καί στενεύουν. […] Ὁ ἥλιος καίει καλοκαιριάτικος.

ΘΕΜΑ Α.

Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο των δύο τελευταίων παραγράφων του Κειμένου 1. («Σύμφωνα με τη στρατηγική … κοινωνία των πολιτών» (60- 70 λέξεις)

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Β.

Β.1. α) Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση συμφωνεί με το νόημα του Κειμένου 1, ή τη λέξη Λάθος, αν δεν συμφωνεί.
i) Στην εποχή μας δυστυχώς δεν παρατηρείται μια οικουμενική κινητοποίηση για το ζήτημα της βιώσιμης ανάπτυξης.
ii) Η οικονομική ανάπτυξη δεν είναι δυνατόν να συνυπάρξει με τους κανόνες της περιβαλλοντικής προστασίας.
iii) Ο διάλογος των φορέων που συνιστούν την κοινωνία των πολιτών δεν είναι επαρκής στην επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης.

Μονάδες 6

β) Ποιος είναι ο βασικός ισχυρισμός του συγγραφέα στην πέμπτη παράγραφο (5η §) του Κειμένου 1 («Η συμπόρευση… πολιτών»); Με ποιους τρόπους και με ποια μέσα νομίζετε ότι επιχειρεί να πείσει για τον ισχυρισμό του ή να επηρεάσει τους αναγνώστες του; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας παραθέτοντας χωρία του κειμένου.

ΜΟΝΑΔΕΣ 9

Β.2. Ποια νομίζετε ότι είναι η πρόθεση του συγγραφέα στη τέταρτη παράγραφο (4η §) του Κειμένου 1; Πώς ο τρόπος με τον οποίο επέλεξε να την αναπτύξει υπηρετεί την πρόθεση αυτή;

Μονάδες 15

Β.3.α) Με το β’ συνθετικό των λέξεων του Κειμένου 1 να σχηματίσετε μια νέα σύνθετη λέξη (ουσιαστικό ή επίθετο): πρόκληση, ενέργειες, συνοχής, παραγόντων. (Μονάδες 4)

β) Να ερμηνεύσετε τη λειτουργία των σημείων στίξης στις ακόλουθες περιπτώσεις του Κειμένου 1:
♦ «Το Κοινό μας Μέλλον» (εισαγωγικών, 2η§)
♦ «η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες … τις δικές τους ανάγκες» (εισαγωγικών, 2η§)
♦ της Βιώσιμης Ανάπτυξης: Οικονομία – Περιβάλλον – Κοινωνία (άνω και κάτω τελείας, 4η§) (Μονάδες 6)

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Γ.

Ποια τα συναισθήματα του αφηγητή στο Κείμενο 2 απέναντι στο φυσικό περιβάλλον; Στην απάντησή σας να λάβετε υπόψη και τους κειμενικούς δείκτες (περιγραφή, πρωτοπρόσωπη αφήγηση κ.ά.) με τους οποίους τα εκφράζει. Ποιο είναι, για εσάς, το πιο σημαντικό όφελος από την επαφή σας με τη φύση; (150-200 λέξεις)

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Δ.

Το φυσικό περιβάλλον είναι από τους κυριότερους συντελεστές για τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής. Στην εποχή μας, όμως, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στη διασφάλισή της. Να τους αναπτύξετε σε άρθρο σας που θα δημοσιευτεί σε οικολογικό περιοδικό. (300-400 λέξεις)

Μονάδες 30 

Για να δείτε Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Κριτηρίου πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο:

Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) – Απαντήσεις

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις του συναδέλφου Πάνου Σταυρόπουλου, ο οποίος το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.