Περιβάλλον Β Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

Θέμα Α

Ο πρόεδρος της Βραζιλίας επικρίνεται για την ελαστικότητα που έδειξε απέναντι στους επιχειρηματικούς κύκλους στο ζήτημα της οικονομικής εκμετάλλευσης της γης του Αμαζονίου τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά. Μάλιστα, η άνοδός του στην εξουσία σηματοδότησε μια χωρίς προηγούμενο αποψίλωση εκτάσεων την οποία επεσήμανε η Εθνική Υπηρεσία Διαστημικής Έρευνας της χώρας. Από την πλευρά του εκείνος κατηγορεί τις ΜΚΟ ότι χειραγωγούνται από κέντρα που επιθυμούν την πτώση της κυβέρνησής του, γεγονός που τον οδήγησε να σταματήσει τη χρηματοδότησή τους. Αρ. λέξεων: 78

Θέμα Β

B1. Στην 1^η παράγραφο (Κείμενο Ι) χρησιμοποιείται επίκληση στη λογική με την παράθεση τεκμηρίων. Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιούνται αριθμητικά στοιχεία (9000 πυρκαγιές, 72.843 φωτιές), στατιστικά στοιχεία (80%), γεγονός (Εδώ και πάνω από 10 ημέρες, το δάσος του Αμαζονίου φλέγεται), ενώ έχουμε και αυθεντία (τα λόγια του συνεργάτη του National Geographic). Στην 1^η παράγραφο (Κείμενο ΙΙ) χρησιμοποιείται επίκληση στη λογική με παράθεση επιχειρήματος: 1^η προκείμενη: Κάθε παραβίαση, κάθε καταπάτηση των φυσικών νόμων συνεπάγεται ταυτόχρονη επιβάρυνση, δυσλειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού, 2^η προκείμενη: Κάθε δυσμενής αλλαγή, κάθε βήμα ανατροπής του οικοσυστήματος επιδρά στο κοινωνικό περιβάλλον του ανθρώπου, στον τρόπο και στον τόπο της εργασίας, της κατοικίας του, στη διατροφή, στην υγεία του, Συμπέρασμα: Ο άνθρωπος δεν είναι απλώς μέρος της φύσης, δεν διακρίνεται από τη φύση επειδή, λόγω της εργασίας του και της συνείδησής του, μπορεί να τη μεταχειρίζεται κατά τη βούλησή του, αλλά ο άνθρωπος «είναι» φύση.

Β2. α) διπλή παύλα: σύντομη διακοπή της φυσικής ροής του λόγου με σκοπό να συμπληρώσει όσα είπε προηγουμένως

εισαγωγικά: δηλώνεται ειδικός επιστημονικός όρος (φιλοσοφικός)

εντός παρένθεσης ερωτηματικό: δηλώνεται αμφισβήτηση

παρένθεση: συμπληρώνει τα λεγόμενά της

β) «την οποία βιώνουμε όλοι μας»: αναφορική παραθετική / προσθετική πρόταση η οποία δεν αποτελεί αναγκαίο συμπλήρωμα του όρου (η διατάραξη) που προηγείται αλλά έναν επιπρόσθετο προσδιορισμό

«που μέσω της οικονομικής του δραστηριότητας έχει προκαλέσει: αναφορική προσδιοριστική πρόταση η οποία αποτελεί αναγκαίο προσδιορισμό της προηγούμενης πρότασης (των καταστροφών)

γ) Το «αμέσως» σημαίνει χωρίς χρονοτριβή, ενώ το «άμεσα» σημαίνει απευθείας, χωρίς τη μεσολάβηση κανενός. Με τη σειρά το «απλώς» σημαίνει μόνο, ενώ το απλά σημαίνει με απλό τρόπο.

– Πρέπει να λάβουμε αμέσως μέτρα για την αναδάσωση της πυρόπληκτης περιοχής.

– Το ζήτημα της απουσίας προαύλιου χώρου στο σχολείο πρέπει να τεθεί άμεσα στην υπεύθυνη σχολική επιτροπή.

– Χρειάζομαι απλώς μία ακτινογραφία θώρακος για την υποβολή της αίτησης εγγραφής μου στο Πανεπιστήμιο.

– Οι πνευματικοί άνθρωποι χρειάζεται πολλές φορές να μιλήσουν απλά για να τους καταλαβαίνει το ευρύ κοινό.

Β3. Στο υπό εξέταση απόσπασμα η δοκιμιογράφος αναφέρεται στο ζήτημα της δίχως όρια χρησιμοποίησης του περιβάλλοντος για ιδιοτελείς σκοπούς από μια μερίδα επιχειρηματιών οι οποίοι αντιμετωπίζουν τη φύση αποκλειστικά ως πηγή κέρδους. Επισημαίνει μάλιστα ότι η καταστροφή που συντελείται είναι ενδεικτική της αλλοτρίωσης του ανθρώπου από τη φύση ο οποίος την βλέπει ως καταναλώσιμο είδος και γι’ αυτό το λόγο εμπορεύσιμο. Ωστόσο, αυτή η συγκεκριμένη στάση του ανθρώπου στρέφεται τελικά ενάντια στον εαυτό του, αφού και ο ίδιος είναι κομμάτι του φυσικού κόσμου.

Από την πλευρά της η αρθρογράφος (Κείμενο Ι) επιβεβαιώνει – με αφορμή την πυρκαγιά στον Αμαζόνιο – τις ευθύνες που βαραίνουν τον πρόεδρο της Βραζιλίας για την προεκλογική πρόσκληση που απηύθυνε στους επιχειρηματίες, πρόσκληση που επέφερε την αποψίλωση μεγάλου μέρους  από τον πνεύμονα αυτό του πλανήτη για τη δημιουργία επιχειρήσεων. Η αποψίλωση, μάλιστα, και όχι η λειψυδρία είναι κυρίως υπεύθυνη για το ξέσπασμα της πυρκαγιάς, κάτι που υπονοεί ότι έδρασε ανθρώπινος δάκτυλος. Τέλος, διαμηνύει ότι ο κίνδυνος για το ανθρώπινο είδος από την καταστροφή της πηγής αυτής οξυγόνου, που είναι ο Αμαζόνιος, είναι περισσότερο ορατός από ποτέ.

Θέμα Γ

Ο ποιητής αντικρίζει με παρθενική ματιά τη δημιουργία των φυτών τα οποία οφείλει να καταλάβει σε βάθος. Η εντολή «να τον λαβαίνεις» παραπέμπει στο «μεταλαβαίνεις», δηλαδή στην εμβάθυνση στον κόσμο της φύσης. Έτσι, θα καταφέρει να ονοματίσει τα πράγματα του περιβάλλοντος χώρου μέσα στα οποία θα βρει και το νόημα της δικής του ύπαρξης. Η αλληλεπίδραση αυτή θα συμβάλει στη δημιουργία της δικής του ταυτότητας. Η θητεία στον κόσμο της φύσης θα διαμορφώσει την έναρξη της δικής του θητείας στον κόσμο της ποίησης. Η αυτοαναφορικότητα του αποσπάσματος είναι ενδεικτική στο σημείο όπου, αφού πρωτοαντικρίζει τα πλάσματα της φύσης «Να το σπαράγγι να ο ριθιός …  ο στύφνος και το μάραθο», εξομολογείται: «Οι κρυφές συλλαβές όπου πάσχιζα την ταυτότητά μου ν’ αρθρώσω». Τα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί ενισχύουν το θέμα της δημιουργίας της ποιητικής ταυτότητας που θέτει το απόσπασμα. Το ομοιοτέλευτο (βλέπεις – λαβαίνεις, σπορά – γρηγορότερα), η μεταφορά (η σιγή που εκχέρσωνα), η παρήχηση (φθόγγων – φύτρα), η προσωποποίηση (κοντόποδα φυτά) και το υπερβατό (τα μεγάλα είδα κοντόποδα φυτά) δείχνουν την ευεργετική επίδραση της φύσης στο ποιητικό υποκείμενο, καθώς μέσω αυτής αποκτά τις ποιητικές του δεξιότητες. (184 Λέξεις)

Θέμα Δ

Αγαπητοί ακροατές / Κυρίες και κύριοι

Όλοι γνωρίζουμε ότι η σχέση του ανθρώπου με τη φύση είναι τόσο παλιά όσο και η παρουσία του ανθρώπου πάνω στη γη. Αυτή η σχέση πέρασε από το στάδιο που ο άνθρωπος βρισκόταν υπό την εξουσία της φύσης, στη συνέχεια υπήρξε συνοδοιπόρος της, για να καταλήξει να γίνει εξουσιαστής της. Απόρροια του τελευταίου σταδίου υπήρξε η απώλεια της αρχέγονης ενότητας ανθρώπου – φύσης με καταστροφικά αποτελέσματα για τον άνθρωπο και κυρίως για τη σωματική και ψυχοπνευματική ανάπτυξη των παιδιών. Επειδή η μελλοντική παρουσία του ανθρώπου στον ήδη επιβαρυμένο πλανήτη διακυβεύεται, θεωρώ χρέος μου να απευθυνθώ σε όλους εσάς, προκειμένου να διερευνήσουμε τους λόγους απομάκρυνσής των παιδιών από τη φύση και να προτείνω τρόπους επανασύνδεσής τους με αυτήν.

ΑΙΤΙΑ

• Η άναρχη οικιστική ανάπτυξη των αστικών κέντρων, ιδιαίτερα στην Ελλάδα όπου απουσιάζει η γνήσια αστική ζωή, στην οποία η φύση διαδραματίζει δευτερεύοντα ρόλο, η κατεδάφιση μονοκατοικιών με αυλή και κήπο προκειμένου να κτιστούν στη θέση τους πολυώροφες πολυκατοικίες που «αξιοποιούν» κάθε ελεύθερο χώρο και η απουσία υπαίθριων χώρων για να παίζουν τα παιδιά
• Το άγχος, το στρες και η καθημερινή βιοπάλη των γονέων για να ικανοποιήσουν τόσο τις πρωτεύουσες όσο και τις δευτερεύουσες ανάγκες της οικογένειας υπακούοντας στο πνεύμα του υλικού ευδαιμονισμού, έχουν ελαχιστοποιήσει τον ελεύθερο χρόνο κατά τον οποίο γονείς και παιδιά

θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν μια εξόρμηση στη φύση

• Η ανεξέλεγκτη έκθεση των παιδιών στην τηλεόραση, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, το κινητό και τον υπολογιστή καταναλίσκουν όλο σχεδόν τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών εξορίζοντας τη φύση από το πεδίο ενδιαφέροντός τους, η οποία – γι’ αυτό το λόγο – γίνεται γι’ αυτά μία ξένη που αργότερα ελάχιστα θα αγωνιστούν για να την προστατέψουν
• Οι αυξημένες εξωσχολικές δραστηριότητες των παιδιών που επιλέγονται από τους γονείς ως μια εύκολη λύση εξασφάλισης δικού τους (των γονέων) ελεύθερου χρόνου ή / και ως μέσο διάνοιξης των οριζόντων των παιδιών απομακρύνει τα τελευταία από την επαφή με την αυθεντικότητα που αντιπροσωπεύει η φύση που θα μπορούσε να τους εξάψει το ενδιαφέρον για εξερεύνηση και αυτενέργεια

ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΑΝΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ

• Δημιουργία χώρων πρασίνου από την πολιτεία με ενσωματωμένους χώρους δραστηριοτήτων για τα παιδιά, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής στις πόλεις και να διασφαλιστεί η εύκολη πρόσβαση των παιδιών σε αυτούς
• Διεκδίκηση από τους πολίτες της διατήρησης των υπαρχόντων χώρων πράσινου που κινδυνεύουν να γίνουν βορά στα χέρια επιχειρηματιών, αλλά και της αύξησης αυτών
• Οι γονείς να αφιερώσουν χρόνο, ώστε τα παιδιά να εισέλθουν σε μία διαδικασία «μαθητείας» στη φύση μέσω εξορμήσεων, διακοπών σε αγροτουριστικές περιοχές, πεζοποριών, ορειβασιών
• Περιβαλλοντική εκπαίδευση στα σχολεία που θα στοχεύει όχι μόνο στην επαφή με τον οικείο για τα παιδιά φυσικό χώρο του τόπου τους αλλά και στη γνωριμία με άλλα φυσικά τοπία, προκειμένου να αντιληφθούν την ποικιλία της φύσης, τη λειτουργία και τη σχέση της με τον άνθρωπο
• Εκπομπές, ντοκιμαντέρ για τη φύση που θα εξάπτουν το ενδιαφέρον των παιδιών για τη βιοποικιλότητα του φυσικού κόσμου και θα τα παρακινήσουν να γνωρίσουν τη φύση από κοντά.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Αγαπητό ακροατήριο,

Η πρόοδος του ανθρώπου στο πέρασμα της ιστορίας δε θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς τη σύμπραξη της φύσης. Επιπλέον, για πολλούς από εμάς η φύση αποτέλεσε την πρώτη «έξοδο» στον κόσμο. Επειδή, μάλιστα, βλέπω γύρω μου ανθρώπους από όλες τις γενιές – πολλοί από τους οποίους μεγάλωσαν στην επαρχία ζώντας μέσα στη φύση -, θα ήταν κρίμα τα σημερινά παιδιά, που αποτελούν την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, να μην αξιωθούν να την γνωρίσουν. Μόνο έτσι, άλλωστε, θα μπορούσαν αργότερα, ως ενήλικες, να ενεργοποιηθούν, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα πολλαπλά προβλήματα που ταλανίζουν το περιβάλλον μας.

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Κριτήριο Αξιολόγησης Περιβάλλον Β

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις του συναδέλφου Κωνσταντίνου Μαγκλή, ο οποίος το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.