Σύμφωνα με το περιεχόμενο των δύο παραγράφων η δύναμη των σχέσεων εντοπιότητας και συγγένειας, οικονομικοπολιτικού θεμελίου της ελληνικής κοινωνίας, οδήγησε στην ταύτιση του ατομικού με το συλλογικό συμφέρον ενισχύοντας τους οικογενειακούς αγώνες για την εξουσία. Ο συγγραφέας τεκμηριώνει την άποψή του με ιστορικά παραδείγματα που καταδεικνύουν ότι οι εμφύλιοι πόλεμοι κατά την επανάσταση και μετά υπονόμευσαν την ιδέα της εθνικής ενότητας θέτοντας το πάθος υπεράνω της τιμής και εδραίωσαν τις πελατειακές σχέσεις στο πολιτικό σύστημα. Οι τελευταίες μετέτρεψαν το δημοκρατικό πολίτευμα από πολίτευμα αρχών σε σύστημα οικογενειακού «δούναι και λαβείν».
Αρ. λέξεων: 90
Θέμα Β
1-Σ («Μπορεί κανείς να επιμείνει στον θεμελιώδη ρόλο της οικογενείας και της εντοπιότητος για την κοινωνία μας …οπότε στην πράξη αρνούμαστε την ισότητα με τους άλλους, παρά όσα πολιτικώς ορθά διακηρύσσουμε»),
2-Λ («Όσο επικρατεί στον πολιτισμό η παράδοση του παρελθόντος τόσο εκείνος κλειδώνεται στα τελετουργικά· όσο ο πολιτισμός προσβλέπει αναγεννητικά σε αξίες τόσο καλλιεργεί την ψυχική άνοιξη και την καθολικότητα»),
3-Λ («Σε συνθήκες ελλείψεως κεντρικής εξουσίας, η ευρύτερη οικογένεια αναλαμβάνει ρόλο πολιτικού στηρίγματος της κοινωνικής τάξεως»),
4-Σ («Το βαθύ εγωκεντρικό της παραδόσιμης μερικότητος υπερίσχυε ολοσχερώς του εν γένει καθολικού της εθνικής κοινότητος»),
5-Λ («ας έχουμε πάντα κατά νου τη σταθερά μιας διαρκούς και παραγωγικής συμπράξεως της πολιτείας με τον πολιτισμό και τις αξίες του ως παιδεία πρωτίστως και όχι ως εκπαίδευση»)
Β2.
. Ο συγγραφέας σε αυτή την παράγραφο εκφράζει με επιφυλακτικότητα τις απόψεις του. Σε αυτό συντελεί η επαναλαμβανόμενη (7 φορές) χρήση του ρήματος «σκέφτομαι», η δυνητική οριστική παρελθοντικού χρόνου «θα μπορούσαμε», τα επιρρήματα «ίσως» και «ενδεχομένως» και η χρήση της αντωνυμίας «κανείς» στη φράση «κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει αυτή τη σκέψη» και η φράση «είναι σχεδόν αδύνατο». Έτσι, το ύφος γίνεται υποκειμενικό και προσωπικό. Ο υποκειμενισμός ταιριάζει με το βιωματικό περιεχόμενο του κειμένου. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί αφήγηση, περιγραφή («Σκέφτομαι τον Δημήτριο και τις επιτυχείς εκστρατείες του στον Νότο. Είναι σχεδόν αδύνατο να μη σκέφτομαι τον Αλέξανδρο και τις αποτυχημένες προσπάθειές του στον Βορρά και πώς πέθανε μόνος και πάμφτωχος στη Βιέννη, έχοντας δώσει για τον αγώνα κυριολεκτικά όλα του τα υπάρχοντα») και εικονοπλαστικό λόγο («είδε την ανατολή του ήλιου») με τα οποία προσδίδει συναισθηματική ένταση στα λεγόμενά του. Ο αντιδογματικός τόνος των λεγομένων του συγγραφέα κάνει τον αναγνώστη δεκτικό στις απόψεις που διατυπώνει.
Β3.
Η προσεκτική ανάγνωση των δύο κειμένων παρά τη σχετική ομοιότητα ως προς το θέμα οικογένεια-πατρίδα αποκαλύπτει έναν αντιθετικό τρόπο προσέγγισης του ζητήματος. Στο πρώτο κείμενο μέσα από μία ιστορική ανασκόπηση αλλά και φιλοσοφική θεώρηση εξετάζεται η καταστροφική σύνδεση του τοπικισμού και της οικογένειας με το κράτος, σύνδεση που υπέσκαψε την εθνική του ενότητα αλλά και την πρόοδό του, εφόσον οι πελατειακές σχέσεις υποθήκευσαν το μέλλον του. Από την άλλη πλευρά, στο δεύτερο κείμενο η περίπτωση των αδελφών Υψηλάντη λειτουργεί ως αντιπαράδειγμα αυτοθυσίας για την πατρίδα, αφού έθεσαν τη ζωή και τα υπάρχοντά τους στην υπηρεσία του εθνικού σκοπού παραμερίζοντας το ίδιον όφελος.
Αρ. λέξεων: 102
Θέμα Γ
Κύριο θέμα του ποιήματος αποτελεί η αγωνία διατήρησης από τον ίδιο τον ποιητή και κληροδότησης στους νεότερους (απογόνους), εξού κι ο τίτλος του ποιήματος «Απόγονοι», της πατρογονικής πνευματικής κληρονομιάς. Το χρέος του ως συνεχιστή και ταυτόχρονα γεννήτορα μιας διανοητικής παράδοσης συνταιριασμένο με έναν τόνο απογοήτευσης και μετριοφροσύνης προβάλλεται στους πρώτους κιόλας στίχους με τις μεταφορές «οφείλω … να τρέφω … το ίδιο ρωμαλέους στο μυαλό» και «Ίσα που κατορθώνει να κρατά στον άνεμο ένα άρωμα, Μόλις ν’ απλώνει λίγη δόξα στο εωθινό το φως». Στον ανηφορικό αυτό δρόμο που σκιαγραφείται άψογα με την αλληγορική φράση «περίτεχνη κλίμακα», η κουκουβάγια -σύμβολο σοφίας και δόξας- ίσως δε βρει ασφαλές μέρος για να κουρνιάσει, καθώς εμφανίζονται ποικίλης φύσης εμπόδια (φυσικές αδυναμίες, μάταιοι ρυθμοί ζωής, αποτυχημένοι γάμοι) που αποδίδονται έξοχα με τρία ερωτήματα που αυξάνουν την ένταση όπως τα άστοχα ερωτήματα στο δημοτικό τραγούδι. Ο ίδιος τελικά κατορθώνει αυτό τον οικογενειακό οίκο δόξας να τον αναστηλώσει με τη δύναμη που του έδωσε η φιλία και ο έρωτας και να κερδίσει τελικά το προσωπικό του μερίδιο στη μνήμη των ανθρώπων. Ο οίκος αυτός συμβολίζει την ποιητική τέχνη του Γέητς δίνοντας στο ποίημα αυτοαναφορικό τόνο.
Είναι γεγονός πως η πατρογονική κληρονομιά έχει διττή λειτουργία για τους ανθρώπους. Μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο δημιουργίας αλλά και ως βάρος με καταλυτικές συνέπειες για τον άνθρωπο.
Αρ. λέξεων: 215
Θέμα Δ
Πρόλογος:Σύμφωνα με το επικοινωνιακό πλαίσιο της ομιλίας
Ενδεικτικές προτάσεις για το κύριο θέμα
Α΄ Ζητούμενο
Οι λόγοι είναι ότι το πελατειακό σύστημα βλάπτει:
– Τον δημόσιο τομέα γιατί παρακάμπτει την αξιοκρατία. Χωρίς αποτελεσματικό δημόσιο τομέα καμία χώρα δεν μπορεί να αναπτυχθεί.
– Τον ιδιωτικό τομέα γιατί (α) απομυζάται προκειμένου να καλυφθούν οι πελατειακές σχέσεις του δημόσιου τομέα (β) κάνει την επιχειρηματικότητα κρατικοδίαιτη (οι πελάτες δεν είναι μόνο πολίτες, είναι κι επιχειρήσεις) νοθεύοντας τον ανταγωνισμό (γ) εμμέσως, από την αναποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα (πρώτο σημείο) που παίζει τον ρόλο τοποτηρητή για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα.
– Το ίδιο το πολιτικό σύστημα όπου επιβιώνουν και μακροημερεύουν όσοι είναι καλοί στις πελατειακές σχέσεις κι όχι οι πραγματικά ωφέλιμοι για τη χώρα.
– Το νομοθετικό έργο με τις χιλιάδες πελατειακές παρεμβάσεις και ρουσφετολογικές διατάξεις
– Τη νοοτροπία του πολίτη όπου καλλιεργείται η αντίληψη ότι προχωράς ανάλογα με τη γνωριμία σου και όχι την αξία σου
– Το διανοητικό μας ισοζύγιο ενισχύοντας το brain drain που έχει ως μία από τις βασικότερες αιτίες του την αναξιοκρατία ως συνέπεια του πελατειακού συστήματος.
Β΄ Ζητούμενο
– Ενίσχυση του ρόλου του ΑΣΕΠ ως αδιάβλητου φορέα για την πρόσληψη και την αξιολόγηση των δημόσιων και όχι μόνο λειτουργών.
– Ενδελεχής έλεγχος όλης της κρατικής διοίκησης αρχής γενομένης από τα ανώτερα κλιμάκια. Ο έλεγχος των πεπραγμένων της πολιτικής εξουσίας απαραίτητος.
– Ανθρωπιστική παιδεία η οποία μεταλαμπαδεύει αξίες και ιδανικά στους νέους και εγκαθιδρύει στη συνείδησή τους την έννοια της ισότητας, της αξιοπρέπειας, της δικαιοσύνης και της αξιοκρατίας.
– Ισχυρό και ανεξάρτητο σύστημα δικαιοσύνης το οποίο στέκεται άτεγκτο απέναντι στις παραβιάσεις του νόμου και του κοινού περί δικαίου αισθήματος από όπου κι αν προέρχονται.
– Η οικογένεια αποτελεί θεμελιώδη θεσμό για την καθιέρωση από μικρή ηλικία αξιοκρατικών αντιλήψεων.
Επίλογος
Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
[/vc_column_text][vc_separator color=”peacoc” border_width=”3″][vc_column_text]Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις του συναδέλφου Κωνσταντίνου Μαγκλή, ο οποίος το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.[/vc_column_text][vc_column_text]
Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
[/vc_column_text][vc_column_text]Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή ΚριτήριαΑξιολόγησης της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’ Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
