και καθώς περνάει από γενεά σε γενεά μεγαλώνει σαν τη χιονόσφαιρα, ή συμπιέζεται και φθίνει.
Όπως ένας οργανισμός αρρωσταίνει ή φυτοζωεί όταν δεν βρίσκει στο φυσικό περιβάλλον τις ουσίες που χρειάζεται για να συντηρηθεί και να ευδοκιμήσει, έτσι και λιμοκτονούν ηθικά οι άνθρωποι που δεν βρίσκουν μέσα στην παιδεία του τόπου και του καιρού των τα στοιχεία που θα θρέψουν το πνεύμα τους, για να δυναμώσει και ν’ ακτινοβολήσει.
Η μέθοδος της αναλογίας (παρομοίωσης) εντοπίζεται στα δύο παραπάνω αποσπάσματα. Με αυτόν τον τρόπο ο Ε. Παπανούτσος κάνει το κείμενο πιο εύληπτο, αποφεύγονται ασάφειες / δίνεται ζωντάνια, παραστατικότητα / η ιδέα του πομπού σχετίζεται με έννοιες που μας είναι πιο οικείες / συγκινησιακή φόρτιση.
Η εναλλαγή επίσημης και λαϊκής γλώσσας προσδίδει στο κείμενο ποικιλία. Το κείμενο, διαφορετικά, θα ήταν ανιαρό, μονότονο. Η επίσημη γλώσσα ταιριάζει στην περίσταση και προσδίδει σοβαρότητα / επισημότητα. Η λαϊκή γλώσσα ταιριάζει στην προσωπικότητα του Στρατηγού Κολοκοτρώνη ο οποίος ήταν μια γνήσια λαϊκή φιγούρα. Υπό αυτή την έννοια οι λαϊκές εκφράσεις αποτελούν και στοιχείο αυθεντικότητας.
Β3. (ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ)
Αν και αγράμματος ο Θ. Κολοκοτρώνης έχει εμπεδώσει την πεποίθηση ότι το άτομο που διαθέτει παιδεία οδηγείται σε εκλέπτυνση του χαρακτήρα του, αποδεσμεύεται από χαμερπή ένστικτα και ως εκ τούτου ανθρωποποιείται· συνειδητοποιεί τον καταλυτικό ρόλο του για την πρόοδο της κοινότητας. Εξάλλου, τα «νάματα» της παιδείας βρίθουν από παραινέσεις για ενεργοποίηση σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Ο πεπαιδευμένος πολίτης μάχεται για το συλλογικό καλό, καθώς γνωρίζει ότι αποτελεί λυδία λίθο και για την προσωπική του ανέλιξη.
Το εκπαιδευτικό σύστημα της σύγχρονης εποχής, δυστυχώς, έχει οδηγηθεί σε μια «εργαλειοποίηση» της γνώσης και λειτουργεί ως προθάλαμος για την είσοδο στην επαγγελματική ζωή. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον ο μαθητής δεν αποκτά τα εφόδια εκείνα που τον οδηγούν στην απόκτηση ενσυναίσθησης και πολιτικοποίησης. Λειτουργεί χρησιμοθηρικά και ανταγωνιστικά μιας και αυτή η επιταγή πρυτανεύει ακόμη και στους κόλπους του σχολείου. Συνεπώς, μέσα σε μια τέτοια περιρρέουσα ατμόσφαιρα οι μαθητές εγκαταλείπουν πρόωρα την παιδικότητά τους και το συλλογικό αίσθημα που υπό άλλες συνθήκες θα τους καλούσε σε συμφιλίωση με το σύνολο.
ΘΕΜΑ Γ.
Γ1. Το ποίημα του Γ. Ρίτσου αποτελεί ένα εγκώμιο στη φαντασία και στη γόνιμη αμφισβήτηση. Εξάλλου, στο «όνειρο καλοκαιρινού μεσημεριού» ο ποιητής επισημαίνει πώς ακόμη και οι μαθηματικοί κανόνες δεν ισχύουν (δυό λουλούδια και δυό ακτίνες δεν κάνουνε τέσσερα, κάνουνε την ψυχή μας / ένα τριαντάφυλλο και μια πεταλούδα δεν κάνουν δυό – κάνουν έναν Θεό). Παράλληλα, στον εξιδανικευμένο αυτόν κόσμο ο άνθρωπος και ο Θεός γίνονται ένα. Οι κανόνες των βιβλίων και των δασκάλων εκεί δεν ισχύουν. Άρα, χώρος για λογική δεν υφίσταται μιας και η φαντασία είναι αυτή που υποδεικνύει τους κανόνες.
Κειμενικοί Δείκτες: Αντίθεση (άλλοτε διαβάζαμε ≠ τώρα…) / χρήση ποιητικού-μεταφορικού λόγου (το διαβάσαμε στο ανοιχτό βιβλίο του Ήλιου).
Παράγοντες που συρρικνώνουν τη φαντασία των νέων: Οι εξαντλητικοί ρυθμοί της καθημερινότητας / το άγχος / οι κοινωνικές παθογένειες (ανεργία, εγκληματικότητα κ.ά) που αποθηριώνουν τον άνθρωπο / η σοβαρότητα-σοβαροφάνεια που επικρατεί στην καθημερινότητα / η εξειδίκευση και ο ωφελιμισμός / η απομάκρυνση του ανθρώπου από τη φύση, από τον συνάνθρωπο κ.ά.
ΘΕΜΑ Δ.
Cogitoergosum
Α΄ ερώτημα:
Οι εποχές που διανύουμε είναι ιδιαίτερα ρευστές και χαρακτηρίζονται από ραγδαίες αλλαγές.
Καθημερινά δεχόμαστε έναν «καταιονισμό» πληροφοριών που είναι δύσκολο κανείς να κατανοήσει και ν’ αφομοιώσει.
Τα σύγχρονα προβλήματα (τόσο σε κοινωνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο) είναι πολυσχιδή και δυσεπίλυτα.
Σε κάθε κοινωνία -όπως και στη δική μας- αναπαράγονται στερεότυπα που επιδεινώνουν τον παρωπιδισμό.
Πολλά Μ.Μ.Ε. και δημοσιογράφοι ευθύνονται για ένα οργανωμένο σχέδιο παραπληροφόρησης και προπαγάνδας σε βάρος των ανυποψίαστων πολιτών.
Οι παραπάνω λόγοι καθιστούν την αμφιβολία και τον ελεύθερο τρόπο σκέψης απαραίτητα εφόδια για κάθε νέο της εποχής μας. Το σχολείο μπορεί να συμβάλει στην καλλιέργεια αυτών των αρετών με τους παρακάτω τρόπους:
κατάργηση του δασκαλοκεντρικού μοντέλου και αναδιαμόρφωση των σχολικών προγραμμάτων με τρόπο ώστε να προωθείται η ενεργός συμμετοχή των μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία.
ευελιξία του προγράμματος σπουδών ώστε να ανταποκρίνεται στα διαφορετικά ενδιαφέροντα και στις ανάγκες των μαθητών / προώθηση της ελευθερίας της έκφρασης, του διαλόγου και του σεβασμού της προσωπικότητας των μαθητών κατά την εκπαιδευτική διαδικασία.
Βελτίωση των υποδομών και δημιουργία νέων (π.χ. βιβλιοθηκών στα σχολεία / αναγνωστηρίων) που θα δώσουν κίνητρα στους μαθητές για έρευνα και αναζήτηση διαφορετικών πηγών πληροφόρησης / ερευνητική προσέγγισης της γνώσης με ενεργοποίηση της κρίσης, της φαντασίας και της επινοητικότητας των νέων.
Προώθηση του εθελοντισμού και κοινωνική ευαισθητοποίηση των μαθητών.
Εναλλακτικές μέθοδοι αξιολόγησης ώστε να συνυπολογίζονται η δημιουργικότητα, η κριτική ικανότητα, η συνδυαστική-αφαιρετική ικανότητα των παιδιών.
Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
[/vc_column_text][vc_separator color=”peacoc” border_width=”3″][vc_column_text]Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις του συναδέλφου Αντώνη Χατζηλάμπρος, ο οποίος το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.[/vc_column_text][vc_column_text]
Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
[/vc_column_text][vc_column_text]Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή ΚριτήριαΑξιολόγησης της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’ Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
