Οικογένεια Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

Θέμα Α

Το πρώτο κείμενο πραγματεύεται μεταξύ άλλων τα αίτια που έχουν οδηγήσει την οικογένεια σε κρίση. Η κρίση αυτή έχει αποδοθεί σε πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες, είτε οικονομικούς, είτε κοινωνικούς. Μια βασική αιτία πάντως θεωρείται η σύγκρουση μεταξύ των μελών της. Αρχικά μεταξύ των συζύγων, που έχει τις ρίζες της στην εξίσωση των δύο φύλων και στην αμφισβήτηση της πατρικής αυθεντίας, αλλά και μεταξύ γονέων και παιδιών, λόγω της υπερπροστατευτικότητας ή της αυστηρότητας των πρώτων.

Θέμα Β

Β1.

1 -Σ -: Παλιότερα, όταν κυριαρχούσε ….. θεωρούνταν ότι του όφειλαν όλοι υπακοή = επιχείρημα με αιτιολόγηση/ παράδειγμα/ αλήθεια.

2 – Σ – : …αυτή η πειθαρχία …γιατί η σύζυγος …αποδεχόταν …πολιτισμού

3 – Σ – : …ο πατέρας αναλάμβανε τα οικονομικά βάρη του σπιτιού

4 – Λ – : Η αυθεντία του πατέρα ήταν αντίθετη προς …το δημοκρατικό πνεύμα

5 – Λ – : όσο και η υπερπροστατευτικότητα, προκαλούν σοβαρά προβλήματα

Β2. α. Ποιητική λειτουργία της γλώσσας από το κείμενο 2:

α) Αυτό το σπίτι, αυτή την οικογένεια, είτε έτσι είτε αλλιώς, και με τα ελαττώματά της τ’ αναμφισβήτητα, την ξεθεμελίωσαν οι καιροί.

β) μεταβάλλει και τον άνθρωπο σ’ έπιπλο

Ρόλος: Στο δεύτερο κείμενο παρατηρείται η ποιητική λειτουργία της γλώσσας σε πολλά σημεία, επιλογή που συνάδει με το κειμενικό είδος (δοκίμιο) και προσδίδει υφολογική ποικιλία, ζωντάνια, παραστατικότητα και γλαφυρότητα.

Πιο συγκεκριμένα στο πρώτο παράδειγμα ο συντάκτης χρησιμοποιεί προσωποποίηση (ξεθεμελίωσαν οι καιροί) και στο δεύτερο παράδειγμα μεταφορά (μεταβάλλει και τον άνθρωπο σ’ έπιπλο).

Β3. α) ωστόσο= παρόλο που/αν και/ παρ’ όλ’ αυτά/ εντούτοις: ΑΝΤΙΘΕΣΗ

έπειτα= επίσης/επιπροσθέτως/παράλληλα: ΠΡΟΣΘΗΚΗ

όταν= τη στιγμή που: ΧΡΟΝΟΣ

ταυτόχρονα= μόλις, την ίδια στιγμή, παράλληλα: ΠΡΟΣΘΗΚΗ/ ΧΡΟΝΟΣ

γιατί= επειδή: ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

β) Ο θεσμός της οικογένειας πρέπει να αντικατασταθεί από έναν άλλο θεσμό: Παθητική σύνταξη

Μετατροπή σε ενεργητική: Ένας άλλος θεσμός πρέπει να αντικαταστήσει την οικογένεια.

Με την παθητική σύνταξη δίνεται έμφαση στην ενέργεια (να αντικατασταθεί), ενώ με την ενεργητική στο Υποκείμενο της ενέργειας (άλλος θεσμός). Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα επέλεγα την παθητική σύνταξη , γιατί νομίζω ότι ο συντάκτης θέλει να δώσει έμφαση στο γεγονός ότι πρέπει να αντικαταστήσουμε την οικογένεια και όχι στον θεσμό που θα την αντικαταστήσει, ο οποίος δεν κατονομάζεται.

γ) Λέξεις λεξιλογίου παλαιότερης εποχής:

αλευτέρωτη = ανελεύθερη

καρτερούσαν = περίμεναν

απορφανισμένοι = ορφανοί

αποθέσουν = ακουμπήσουν

θάλπος = στοργή

παραμυθεί = παρηγορεί

αρχέγονες = πρωτόγονες

κάματος = κούραση

αυτοκυβέρνητα = αυτόνομα/ ανεξάρτητα

βούληση = επιθυμία

μετέωρους = αμφίβολους, αβέβαιους (θα επιλέξετε 5)

Θέμα Γ

Ο αφηγητής αγαπούσε και θαύμαζε υπερβολικά τη μητέρα του για τον χαρακτήρα της, την αφέλειά της, την αεικίνητη παρουσία της, στοιχεία που τον έκαναν συχνά να την θεωρεί αερικό, νεράιδα. Ήταν μια γυναίκα της εποχής της, χωρίς μόρφωση, αφελής, υποταγμένη στα αρσενικά του σπιτιού, που φρόντιζε τις οικιακές δουλειές και τα παιδιά της, τα οποία αγαπούσε χωρίς να είναι πολύ εκδηλωτική. Ωστόσο είχε ξεχωριστή θέση στην καρδιά του παιδιού της το οποίο την σεβόταν. (74 λέξεις)

Προκειμένου να δηλώσει τα συναισθήματά του και να σκιαγραφήσει αυτήν την γυναικεία μορφή ο αφηγητής, μετέρχεται διάφορους αφηγηματικούς τρόπους, όπως η περιγραφή ( 7η παρ.: χαμογελούσε μόνο… ανάγκη) και ο ευθύς λόγος (3η-4η παρ: – Μπήκαν στον Παράδεισο, μητέρα, …στο Θεό). Χρησιμοποιεί ποικιλία σχημάτων λόγου, όπως οπτικές, οσφρητικές, ακουστικές εικόνες (6η παρ.: Η μητέρα μου, η γαζία, το καναρίνι, έχουν σμίξει αχώριστα, αθάνατα μέσα στο μυαλό μου· δεν μπορώ πια να μυρίσω γαζία, ν’ ακούσω καναρίνι), μεταφορά (9η παρ.: λάβωσε βαθιά τη νιογέννητη ψυχή μου) προσωποποίηση (6η παρ.: η μητέρα μου, η γαζία, το καναρίνι, έχουν σμίξει αχώριστα, αθάνατα), και ζωντανεύει το κείμενο με τον εξομολογητικό του τόνο μέσω της πρωτοπρόσωπης αφήγησης.

Η εναλλαγή των παρελθοντικών ρηματικών χρόνων με τον Ιστορικό Ενεστώτα (9η παρ..:Την κοίταζα…παρακολουθώ/ξέρω) και η χρήση συμβόλων (μάνα-νεράιδα/ κεφαλομάντηλο/ τρόπος διαφυγής) τονίζουν πώς η σχέση του αφηγητή με τη μητέρα του διαμόρφωσε τον χαρακτήρα του. (148 λέξεις)

Σήμερα οι σχέσεις παιδιών – γονιών, αλλά και των συζύγων μεταξύ τους είναι ισότιμες, διαπνέονται από αμοιβαίο σεβασμό, αλληλοκατανόηση και αλληλεγγύη. Ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις δεν οριοθετούνται οι σχέσεις, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις, ενώ ο σεβασμός των νεότερων προς τους μεγαλύτερους τείνει να εκλείψει. Στο όνομα της δημοκρατίας συχνά οι ρόλοι μπερδεύονται και η ισότητα ταυτίζεται με την ισοπέδωση. Τέλος, ακόμη και σήμερα δυστυχώς, τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας δεν έχουν εκλείψει με συχνότερα θύματα τα παιδιά και τις γυναίκες. (79λέξεις)

(ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Δεν χρειάζεται να αναφέρετε όλα τα παραδείγματα που παραθέτω ενδεικτικά . Θα επιλέξετε κάποιο σχήμα λόγου, έναν αφηγηματικό τρόπο κ.λ.π.)

Θέμα Δ

Επικοινωνιακό πλαίσιο: ομιλία: – γ’ και α’ και β’ πρόσωπο

Ζωντάνια στον λόγο (π.χ. ρητορικά ερωτήματα)

Απευθυνόμαστε στο κοινό

ΠΡΟΛΟΓΟΣ:

Α. ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ: Αξιότιμοι/ αγαπητοί καθηγητές, αγαπητοί γονείς και κηδεμόνες, αγαπητοί συμμαθητές

Β. ΑΦΟΡΜΗΣΗ: Συγκεντρωθήκαμε σήμερα/ ή /Η σημερινή εκδήλωση έχει ως θέμα…..

ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ:

Α. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: (από τα κείμενα 1 και 2):

1. Έλλειψη επικοινωνίας/ σεβασμού / αλληλοκατανόησης μεταξύ των μελών της οικογένειας- συγκρούσεις μελών της οικογένειας
2. Ενδοοικογενειακή βία: λεκτική, σωματική, ψυχολογική
3. Φυγή των παιδιών ή παραβατικές συμπεριφορές- επιρροή από παρέες συνομηλίκων
4. Πολύωρη απουσία γονέων από το σπίτι- αδυναμία ανάληψης ευθυνών από τους γονείς – αδυναμία ανταπόκρισης στον γονεϊκό ρόλο που καθορίζει κανόνες ή αντίθετα λόγω της καραντίνας πολύωρη συνύπαρξη σε κλειστό χώρο
5. Χαλαροί δεσμοί , οι οποίοι στηρίζονται κυρίως σε συμφέροντα και λιγότερο σε ουσιαστικές σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας

Β. ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ:

1. Παιδεία: αρχές , αξίες που μαθαίνονται από συμπεριφορές περισσότερο παρά από διδαχές: οι γονείς ως πρότυπα συμπεριφοράς που αποπνέουν σεβασμό και δημιουργούν συνθήκες σταθερότητας και ασφάλειας στα παιδιά τους.
2. Σχολείο: ως φορέας κοινωνικοποίησης να στηρίζει την οικογένεια, συνεργασία σχολείου- οικογένειας. Ρόλος εκκλησίας: στήριξη σύγχρονης οικογένειας, αποφυγή αφοριστικών συμπεριφορών, διαμεσολαβητικός ρόλος.
3. Ψυχοεκπαιδευτικά – δωρεάν επιμορφωτικά σεμινάρια για την αντιμετώπιση προβλημάτων που ανακύπτουν στην οικογένεια. Υπεύθυνοι διοργάνωσης: Σύλλογοι γονέων -Δήμοι -Τοπική Αυτοδιοίκηση.
4. Ψυχολογική στήριξη από εξειδικευμένο προσωπικό ψυχικής υγείας στα σχολεία. Προσλήψεις ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών.
5. Τηλεφωνικές γραμμές στήριξης: παράδειγμα: εκστρατεία «Χάρτινη μάσκα 1522»: παρασύνθημα που χρησιμοποιήθηκε για βοήθεια από κακοποιημένες γυναίκες το διάστημα εγκλεισμού λόγω του Covid -19 σε Ευρωπαϊκές χώρες.

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Οικογένεια Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις της συναδέλφου Χριστίνας Βασιλείου, η οποία το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.