Μετανάστευση και Ξενοφοβία Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α.

Α. Στο κείμενο ο συγγραφέας πραγματεύεται το πρόβλημα της μετανάστευσης και τους τρόπους αντιμετώπισής της. Αρχικά καταγράφει το στοιχείο της καταγγελίας των διακινητών μεταναστών και προσφύγων που καθημερινά αποβιβάζονται στην Ελλάδα. Τονίζει, επίσης, πως στόχος της κοινωνικής αντίδρασης πρέπει να είναι η περίθαλψη των προσφύγων – μεταναστών και όχι η καταγγελία των δουλεμπόρων που τους εκμεταλλεύονται. Τέλος, επισημαίνει πως οι πλούσιες χώρες συνιστούν τόπο εγκατάστασης των μεταναστών και αναδεικνύει τα προβλήματα που υφίσταται η Ελλάδα ως χώρα υποδοχής.

ΘΕΜΑ Β.

Β1.α.Λ(§1 «Ούτε…φαινόμενα»),β.Σ(§3«Από τη στιγμή…στερεότυπα»),γ.Σ(§8«Πιστεύω…Αδελφοσύνη»),δ.Σ(§10«ή και αφομοίωσης …προοπτικής»),ε.Λ(§13«Όσο δεν ανοίγουμε…εκρήξεων»).

Β2α.Στην §4 του Κ.2 κυριαρχούν τα Επίθετα (πολύχρωμα, πολύγλωσσα, πολύθρησκα) ως συστατικά στοιχεία των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Ανιχνεύονται, επίσης, πολλά Ουσιαστικά (δικαιώματα, αξιοπρέπεια, ανάγκες, σεβασμού) που αποτυπώνουν τα βασικά δικαιώματα των μεταναστών ως ανθρώπων. Και οι δύο γλωσσικές επιλογές συνυφαίνουν το σύγχρονο σκηνικό του παγκοσμιοποιημένου κόσμου, όπου όλοι δικαιούνται στο σεβασμό ως ανθρώπινα όντα. Άτυπα υπάρχει και το ασύνδετο σχήμα που δίνει ροή, ταχύτητα και αμεσότητα στο ύφος της §. Έτσι ο αναγνώστης εστιάζει το ενδιαφέρον του σε εκείνα τα στοιχεία που θέλει να αναδείξει ο συγγραφέας (Τη θέση του ανθρώπου με τη διαφορετικότητά του στο παγκόσμιο σκηνικό).

β.Η καθολική χρήση του γ΄ ενικού προσώπου στο κείμενο διευκολύνει το συγγραφέα να καταγράψει με ουδετερότητα και αντικειμενικότητα όλες τις πτυχές του προβλήματος της μετανάστευσης. Ο απρόσωπος χαρακτήρας του γ΄ ενικού προσώπου προσδίδει στις θέσεις του συγγραφέα την απαραίτητη εγκυρότητα και πειστικότητα. Κι αυτό γιατί βοηθά να λειτουργήσει ως αποστασιοποιημένος παρατηρητής ενός σύνθετου φαινομένου που χαρακτηρίζει την εποχή μας. Έτσι οι επισημάνσεις – προτάσεις του συγγραφέα γίνονται αποδεκτές, αφού είναι αποχρωματισμένες από το υποκειμενικό στοιχείο. Ωστόσο η παρουσία του α΄ πληθυντικού στην επιλογική§ «η δική μας ευθύνη» στοχεύει στην πρόκληση ενός προβληματισμού από μέρους της ολότητας των ανθρώπων για τις ευθύνες – χρέος προς τους πρόσφυγες – μετανάστες. Δηλώνεται η καθολικότητα και ο γενικευμένος χαρακτήρας των ευθυνών αλλά και του χρέους – καθήκοντος προς τους εξαθλιωμένους μετανάστες. Ο συγγραφέας καθίσταται κοινωνός του γενικότερου προβληματισμού και συμπλέει με το συλλογικό «Εμείς». Υφολογικά με το α΄ πληθυντικό το κείμενο αποκτά ζωντάνια, αμεσότητα και οικειότητα. Έτσι και τα δύο πρόσωπα συντείνουν στην πρόκληση του ενδιαφέροντος του αναγνώστη που εστιάζει την προσοχή του στις κρίσεις και προτάσεις του συγγραφέα.

Β3.Στην §5 του Κ.1«στο φάντασμα της παγκοσμιοποίησης» το φαινόμενο αξιολογείται αρνητικά – ως απειλή απέναντι στο οποίο είναι απαραίτητο να αντιτάξουμε θετικά στοιχεία όπου θα αναδεικνύεται ο παράγων άνθρωπος. Προφανώς στην αξιολόγηση υπολανθάνει ένας φόβος για τους μηχανισμούς της παγκοσμιοποίησης που συνθλίβουν το άτομο, το περιθωριοποιούν και το καθιστούν ανελεύθερο και δευτεραγωνιστή της ζωής στο όνομα των αγορών και του υλικού κέρδους. Αντίστοιχη αναφορά γίνεται και το Κ.2 (§9) «και όχι…παγκοσμιοποίησης». Κι εδώ υπάρχει μία αρνητική αξιολόγηση της παγκοσμιοποίησης στο βαθμό που αυτή λειτουργεί ως χώρος ανελευθερίας και ετερονομίας των ανθρώπων. Οι διαπιστώσεις – προτάσεις αναδεικνύουν το σκοτεινό τοπίο – πρόσωπο της παγκοσμιοποίησης (παρενθέσεις) αλλά και τις εναλλακτικές προτάσεις για να περιοριστούν αυτές οι συνθήκες…

Απαντήσεις σε εναλλακτικές ερωτήσεις

Η παγκοσμιοποίηση ως μία διαδικασία ενοποίησης του γήινου χώρου δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τον Κόσμο του μέλλοντος όπου οι πολίτες θα μπορούν να επικοινωνούν άμεσα και ανεμπόδιστα. Οι τεχνητοί φραγμοί και οι εθνικές διαφοροποιήσεις θα υποχωρήσουν μπροστά στην απαίτηση των πολιτών όλου του Κόσμου για συνεργασία και ελευθερία. Η πρόοδος ως αίτημα θα προκύψει μέσα από τη σύμπραξη και τη συνευθύνη των ανθρώπων που θα μπορέσουν να υπερβούν τις εθνικές περιχαρακώσεις και κάθε είδους ιδεολογικές δεσμεύσεις. Κι αυτό γιατί τα νέα δεδομένα σε οικουμενικό επίπεδο επιβάλλουν το συγχρωτισμό ανθρώπων και ιδεών ως προϋπόθεση ενός παγκόσμιου πολιτισμού που συνθέτει τις τοπικές ιδιαιτερότητες χωρίς να ισοπεδώνει τις πολιτισμικές και ατομικές διαφοροποιήσεις. Στον κόσμο του μέλλοντος ρόλο πρωταγωνιστή έχουν οι πολίτες όλου του Κόσμου χωρίς αποκλεισμούς γιατί η διαπλανητική επικοινωνία διευκολύνει την αλληλογνωριμία και αλληλοκατανόηση και δίνει διέξοδο στις δημιουργικές δυνάμεις όλων των ανθρώπων. Έτσι θα πραγματωθεί το όραμα της δημιουργίας ενός πανανθρώπινου πολιτισμού που θα οξυγονώνεται από τη συμμετοχή και τη δράση όλων των πολιτών μέσα στα πλαίσια που ορίζουν οι αρχές και οι αξίες του ανθρωπισμού και της δημοκρατίας. Ένας νέος κόσμος με συνιδιοκτήτες τους πολίτες όλου του Κόσμου.

ή

Ο συγγραφέας προτείνει ως βασική προϋπόθεση για την ένταξη – αφομοίωση των μεταναστών την αποδοχή από μέρους τους την ανάγκη συμβίωσης με τους πολίτες της χώρας – υποδοχής αλλά και την αναγνώριση της προοπτικής για κοινό βηματισμό με τους ντόπιους. Αυτό επιτάσσει ο σεβασμός προς την ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας που φιλοξενεί τους μετανάστες. Πέραν αυτού προτείνει (§6) και την ανάγκη για κοινωνική συνύπαρξη, τον αλληλοσεβασμό και την αλληλοπροστασία. Επιπρόσθετα στην §9 προτείνει την αποδοχή των μεταναστών ως ελεύθερων όντων, ισότιμων και «αλληλέγγυων». Κι αυτό για να αρθούν οι συνέπειες της παγκοσμιοποίησης που τείνει να ισοπεδώνει τον ανθρώπινο παράγοντα και να προβάλλει ως αξία την οικονομία και τους νόμους της αγοράς.

ΘΕΜΑ Γ.

Η §2 νοηματικά λειτουργεί ως αποτέλεσμα – συμπέρασμα της §1. Η λεπτομερής καταγραφή (§1) των καθημερινών προβλημάτων ενός μετανάστη (πείνα, κόπωση, αϋπνία, απουσία ποιότητας ζωής, περιφρόνηση, αυτοεξευτελισμός…) προοικονομούν τα προβλήματα υγείας της §2 (αρθρίτιδα…θάνατος).

Η τελική κατάσταση του μετανάστη δεν σχετίζεται, ούτε απορρέει από την προσωπική ευθύνη του αλλά από εξωγενείς παράγοντες, όπως συμπεριφορά εργοδοτών ή προκαταλήψεις, στερεότυπα και υπόρρητος ρατσισμός των ντόπιων προς τους ξένους.

Στο κείμενο κατεξοχήν καταγγέλλονται οι συνθήκες εργασίας με κύριους υπεύθυνους τους εργοδότες που αντιμετωπίζουν τους μετανάστες σκληρά και τους βλέπουν μόνον ως μηχανές παραγωγής έργου για τη μέγιστη παραγωγή. Οι αναφορές με μία έμμεση καταγγελία βρίσκονται στα χωρία «ανασφάλιστος…διαθέτουν» (§1) ή «έφυγαν…ασφαλείας» (§2).

Έτσι η ζωή των μεταναστών φαίνεται να καθορίζεται από παράγοντες που υπερβαίνουν την προσωπική ευθύνη τους, στο βαθμό που η ανάγκη της υλικής επιβίωσης τούς υποχρεώνει να κάνουν και πράγματα που ίσως δεν βρίσκονται στο αξιακό τους σύστημα (απεργοσπάστης). Παντού διακρίνεται ένας υπολανθάνων νατουραλισμός ή ρεαλισμός στον οποίο τα άτομα λειτουργούν ως θύματα κάτω από το βάρος των ανελέητων νόμων της κοινωνίας και των συνακόλουθων στερεοτύπων προς τους μετανάστες που θυμίζουν το λατινικό «res» (πράγμα).

Κυριαρχεί το β΄ ενικό πρόσωπο. Με το πρόσωπο αυτό νιώθεις ότι ο λόγος του συγγραφέα αντιπροσωπεύει και εκφράζει κάθε μετανάστη. Απευθύνεται άμεσα σε κάθε αναγνώστη – αποδέκτη του αποσπάσματός του και του δίνει με ζωντανό και παραστατικό τρόπο προβλήματα που βιώνει λίγο πολύ ο κάθε μετανάστης. Υπολανθάνει ένα σκηνικό θεατρικότητας. Οι δυνατές εικόνες με τη σκληρότητά τους αποδίδουν την κατάσταση των μεταναστών στην καθημερινότητά τους…

ΘΕΜΑ Δ.

^­Η ανάλυση του θέματος βρίσκεται στο blog του συντάκτη στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://iliasgiannakopoulos.blogspot.com/

και ιδιαίτερα στα κείμενα: 1.«Ο φόβος του ξένου», και 2.«Η ηθική της μετανάστευσης και η Επιστήμη»,3.«Ξενοφοβία: Τα νέα τείχη», 4.«Εμείς και οι «Άλλοι»: Ο φόβος μπροστά στο «άλλο»».

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Μετανάστευση και Ξενοφοβία Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις του συναδέλφου Ηλία Γιαννακόπουλου, ο οποίος το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.