Κοινωνική Αγωγή Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

Θέμα Α

Η παραβίαση κοινωνικών κανόνων ακόμη και όσων αφορούν ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού αποδίδεται στην ανευθυνότητα των παρανομούντων και στην αδυναμία και απάθεια των αρμόδιων αρχών να τους σωφρονίσουν. Ως σημαντικότερες αιτίες, ωστόσο, προβάλλονται η έλλειψη παιδείας και η απουσία συλλογικότητας. Μάλιστα, για το μεγάλο αριθμό τροχαίων στην άσφαλτο της Ελλάδας ευθύνεται, επιπλέον, η αδιαφάνεια που διέπει την ελληνική κοινωνία και το αίσθημα συνενοχής που αποτρέπει τους πολίτες να επιδείξουν έμπρακτα την αντίδρασή τους στην παραβίαση των κανόνων. (76 λέξεις)

Θέμα Β

Β1.

α) Το θέμα του Κειμένου Ι είναι η έλλειψη κοινωνικής ευθύνης και κοινωνικής ευαισθησίας. Ο σκοπός του συγγραφέα είναι να μας προβληματίσει υπογραμμίζοντας- με αφορμή το κάπνισμα – την απουσία σεβασμού και μάλιστα την παραβίαση από πολλούς Έλληνες πολίτες των κοινωνικών κανόνων, συμπεριφορά που ουσιαστικά υπονομεύει τη ζωή όλων. Απευθύνεται σε όλους εμάς καθιστώντας μας συμμέτοχους στον προβληματισμό του, όπως άλλωστε φαίνεται από τη χρήση του α΄ πληθυντικού προσώπου (είτε μας αρέσει είτε όχι) προσδίδοντας ζωντάνια, παραστατικότητα στο κείμενο και δημιουργώντας μια σχέση οικειότητας με τον αναγνώστη. Παράλληλα η ύπαρξη παραδειγμάτων από την καθημερινότητα κάνει πιο εύληπτο και δραστικό το μήνυμα που θέλει να περάσει στον αναγνώστη.

β)

1. Κυριολεκτική σημασία της λέξης, καθώς ο συγγραφέας απευθύνεται στη λογική του δέκτη αποσκοπώντας να μεταδώσει την πληροφορία για την απραξία της αστυνομίας.
2. Μεταφορική σημασία της λέξης, καθώς ο συγγραφέας ειρωνευόμενος τη συγκεκριμένη συμπεριφορά αποσκοπεί να προκαλέσει την αγανάκτηση του δέκτη.
3. Μεταφορική σημασία της λέξης, καθώς ο συγγραφέας ειρωνεύεται το μιμητισμό από τους ανθρώπους της επαρχίας συμπεριφορών που συνηθίζονται στην Αθήνα τις οποίες και καταδικάζει έμμεσα.

Β2.

Ο συγγραφέας του κειμένου αποσκοπεί στην παρουσία των δύο όψεων της Καλύμνου, προφανώς για να επισημάνει έμμεσα πόσο η αρνητική πλευρά υπονομεύει την ομορφιά του νησιού. Αυτή του η στόχευση υπηρετείται από τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η παράγραφος και από τον τρόπο πειθούς. Ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσεται η παράγραφος είναι σύγκριση – αντίθεση. Στη θεματική περίοδο παρουσιάζονται οι δύο όροι της σύγκρισης – αντίθεσης και στα σχόλια – λεπτομέρειες τα χαρακτηριστικά του α΄ όρου (αυτά που την καθιστούν ένα νησί με πρωτόγονη ομορφιά και μετά τα διαφορετικά χαρακτηριστικά του β΄ όρου που την μετατρέπουν σε έναν τόπο απογοητευτικό για τον επισκέπτη. Επίσης, χρησιμοποιεί ως μέσο πειθούς την περιγραφή. Περιγράφει τις δύο όψεις του νησιού χρησιμοποιώντας επίθετα (πρωτόγονης, γαλάζια, ήπια, ορθόστητα, βατά, ποθητά, παράξενης, αλλόκοτης, στριμμένης κ. ά.) προκειμένου να καταδείξει τα αμφιθυμικά συναισθήματα που προκαλεί το νησί της Καλύμνου,  αφενός θαυμασμό για τη φυσική ομορφιά του και αφετέρου αποστροφή για το αποκρουστικό αποτέλεσμα που επιφέρει η παρέμβαση του ανθρώπου. Ο μεταφορικός λόγος (λ. χ. γριάς κακομοίρας) και η εικονοπλασία που επιτυγχάνεται με τα επίθετα (λαμπυρίζον κι αστραφτερό) προσδίδουν έντονη ποιητικότητα.

Β3. Τα ερωτήματα που μεταφέρουν το πνεύμα του διαλόγου που είχε ο συντάκτης του κειμένου με ένα φίλο του δικηγόρο προσδίδουν στο κείμενο παραστατικότητα και ζωντάνια. Παράλληλα, με την αναπαράσταση ενός διαλόγου δίνεται η ψευδαίσθηση της αληθοφάνειας και εξαίρεται η αδυναμία ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές των περιπτώσεων παραβίασης των κανόνων κοινωνικής συμπεριφοράς και της ανομίας. Παράλληλα, τα ερωτήματα επιτελούν έναν επιπλέον ρόλο, αυτόν της μετάβασης στις επόμενες παραγράφους, στις οποίες αφενός θα εκφραστεί η αγανάκτηση του αρθρογράφου για τη μαζικότητα της παραβίασης των κανόνων / νόμων κι αφετέρου θα τονίσει το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η παιδεία στην αντιμετώπιση του νοσηρού φαινομένου,

Θέμα Γ

Στους συγκεκριμένους στίχους αναγνωρίζεται η ύπαρξη μιας μικρής, δυστυχώς, ομάδας ανθρώπων που συμμερίζονται κοινές απόψεις για τα δυσάρεστα κοινωνικά πράγματα. Αυτοί λειτουργούν μυστικά (κρυφό στρατόπεδο), αφού η μαζοποίηση τους έχει καταστήσει εξαίρεση από τον κανόνα της αδιαφορίας για τα κοινωνικά προβλήματα. O εφησυχασμός τους κάποτε σπάει (μας παίρνει κάποτε η μπόχα), αλλά ο γρήγορος ρυθμός της πόλης καθιστά μη συνειδητή τη ζωή τους και βυθίζονται στην ανία που τους στερεί το όραμα (ανίδεα φεγγάρια), τόσο που ούτε την άνοιξη -εποχή ψυχικής ευφορίας και αναγέννησης – μπορούν να απολαύσουν, εγκλωβισμένοι σε ένα αλλοτριωμένο εγώ, ούτε την οικολογική καταστροφή να αντιληφθούν.

Το ποιητικό υποκείμενο αντιμετωπίζει με θλίψη την πραγματικότητα λόγω της αδιαφορίας των ανθρώπων για τα συμβαίνοντα γύρω τους (δεν είδαμε δεν ακούσαμε). Η απάθεια τούς εμποδίζει να δράσουν ακόμα κι όταν «κάποιος καραδοκεί στο πεζοδρόμιο πίσω απ’ την τελευταία πικροδάφνη». Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας συνειδητοποιούν τις επιπτώσεις της αδιαφορίας για τα κοινωνικά προβλήματα και προσπαθούν με τη συμμετοχή τους σε εθελοντικές οργανώσεις να επιλύσουν χρονίζοντα ζητήματα, να ανακόψουν οικολογικές καταστροφές, να βελτιώσουν τη ζωή ευπαθών κοινωνικών ομάδων και να προστατέψουν τη δημόσια περιουσία. Αυτές οι δράσεις αποτελούν ένα αισιόδοξο μήνυμα για το μέλλον. (198 λέξεις)

Θέμα Δ

ΤΙΤΛΟΣ: Η ανομία … του νόμου!

Πρόλογος: Από δημοσιεύματα στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο γίνεται ολοένα και πιο φανερή η αύξηση των περιπτώσεων παραβίασης βασικών κανόνων κοινωνικής συμπεριφοράς από μεγάλο ποσοστό νεοελλήνων. Η αγένεια, το κάπνισμα σε κλειστούς δημόσιους χώρους, η παράνομη στάθμευση αυτοκινήτων, η επικίνδυνη οδήγηση, η ηχορύπανση, οι βανδαλισμοί δημόσιων κτηρίων και η αδιαφορία για το περιβάλλον έχουν λάβει ενδημικές διαστάσεις.

Παράγοντες στους οποίους οφείλεται η παραβίαση των κανόνων κοινωνικής συμβίωσης:

– Η ελλειμματική οικογενειακή αγωγή που αδυνατεί να μεταλαμπαδεύσει θετικά πρότυπα αντιστοιχίας λόγων και έργων κοινωνικής συμπεριφοράς

– Το μονοδιάστατο εκπαιδευτικό σύστημα, που λόγω του γνωσιοκεντρικού προσανατολισμού, του τεχνοκρατικού χαρακτήρα του και του παραγκωνισμού της ανθρωπιστικής παιδείας αδιαφορεί για την ηθικοπλαστική του αποστολή.

-Τα αρνητικά παραδείγματα του πολιτικού κόσμου που καθιστούν την αδιαφάνεια, την παραπλάνηση, το νεποτισμό, την κατάχρηση και διασπάθιση του δημοσίου χρήματος υποδείγματα μίμησης από τους πολίτες.

– Ο γρήγορος και αγχωτικός ρυθμός ζωής στις μεγαλουπόλεις που επιβάλλεται από τις πιεστικές ανάγκες της σύγχρονης ζωής και η αδυναμία του πολίτη να τις διαχειριστεί «υποχρεώνουν» το άτομο να προσπερνά πολλούς από τους κανόνες κοινωνικής αγωγής.

– Τα αρνητικά πρότυπα που προβάλλονται από τα ΜΜΕ.

– Το φαινόμενο της μαζοποίησης έχει επιβάλει και εδώ τη δική του γραμμή εθίζοντας στην παραβίαση των κανόνων της κοινωνικής αγωγής και χαλαρώνοντας τις αντιστάσεις ακόμα και αυτών που τις διαθέτουν, αφού η συνενοχή τους απαλλάσσει από ενδεχόμενη τιμωρία.

– Ο ατομικισμός, η εγκατάλειψη αρχών και κανόνων, ο εφησυχασμός και η γενικότερη ανοχή που επιδεικνύεται από τους συμπολίτες.

Επίλογος: Ο πολιτισμός ενός λαού εκτός από τη σύλληψη και τη δημιουργία απαράμιλλων έργων τέχνης που έχουν αφήσει τη σφραγίδα τους στο πέρασμα των αιώνων φανερώνεται και στην τήρηση εκείνων των αξιών που απαρτίζουν τον «πολιτισμό της καθημερινότητας». Χρέος των νεοελλήνων είναι να επιδείξουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για τις συλλογικές αξίες σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής τους δράσης.

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Κριτήριο Αξιολόγησης Κοινωνική Αγωγή

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις του συναδέλφου Κωνσταντίνου Μαγκλή, ο οποίος το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.