Καταναλωτισμός Β Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

Θέμα Α

Α. Ο συντάκτης του κειμένου 1 παρουσιάζει τις επιπτώσεις της ανεξέλεγκτης κατανάλωσης στον άνθρωπο και την κοινωνία.  Η πίεση της τελευταίας οδηγεί στην κατανάλωση γεγονός που επηρεάζει την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου και οδηγεί  στην απώλεια της πολιτικής του ταυτότητας. Έτσι, δημιουργείται μια αντίφαση μεταξύ της κατανάλωσης και της αναζήτησης της ευτυχίας. Ο άνθρωπος χάνει τελικά την προσωπική του ελευθερία καθώς και την πολιτική και κοινωνική του υπόσταση.

Θέμα Β

Β1.

1. –γ
2. –α
3. –δ
4. –β
5. –δ

Β2.α) Το κείμενο βρίθει επιλογών. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις παρακάτω:

Ο συγγραφέας προκειμένου να διεγείρει τα συναισθήματα του κοινού του καταφεύγει στη χρήση συγκεκριμένων γλωσσικών επιλογών. Αξιοποιεί τη μεταφορική λειτουργία του λόγου «όλοι θύουν, όλοι λιβανίζουν με τις πιστωτικές τους» για να δώσει έμφαση στα λεγόμενά του και να τονίσει τον σχεδόν θρησκευτικό ζήλο με τον οποίο επιδίδονται οι άνθρωποι στις χριστουγεννιάτικες αγορές τους. Επίσης, προσωποποιεί την κατανάλωση «Η κατανάλωση κατακλύζει τον νου, κυριεύει τις νευρικές ίνες» προκειμένου να δείξει τη δύναμή της καθώς ουσιαστικά αποκτά αυτοσυνειδησία και κατευθύνει το άτομο σε ενδεχομένως άσκοπες αγορές. Παράλληλα, ο συγγραφέας συνδυάζει την προσωποποίηση με μία παρομοίωση «σε καταλαμβάνει σαν πυρετός και σε κατατρώει» με στόχο να αισθητοποιήσει την αρνητική επίδραση του καταναλωτισμού στην ανθρώπινη ψυχή.

Β2.β) Ο Ρόμπερτ Νταλ, ως επιφανής καθηγητής του Γέιλ, εκφέρει λόγο σε επίσημο ύφος χρησιμοποιώντας μακροπερίοδο λόγο στον οποίο κυριαρχούν η οριστική έγκλιση (καταφέρνει) και το τρίτο ενικό πρόσωπο (έρχεται) σε συνδυασμό με έντονη παρουσίαση ονοματικών φράσεων (την ισχυρή ενόρμηση του ανθρώπου- μεγαλύτερη κατανάλωση προϊόντων της καπιταλιστικής επιχείρησης). Αν και οι συγκεκριμένες επιλογές του καθηγητή διαφοροποιούνται έντονα από τις αντίστοιχες του συγγραφέα, στην πραγματικότητα εξυπηρετούν άριστα το στόχο του δεύτερου, καθώς με την ενσωμάτωση των απόψεων του Ρόμπερτ Νταλ επιδιώκει να προσδώσει κύρος στο άρθρο του και να αυξήσει την αξιοπιστία των προσωπικών του θέσεων από τη στιγμή που αυτές υποστηρίζονται από την αυθεντία ενός διανοητή, ο οποίος ειδικεύεται στις πολιτικές επιστήμες.

Β3. Η καταναλωτική μανία εντείνεται κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, όπως παρατηρείται και στην εικόνα στην οποία τα δώρα έχουν καταπλακώσει ένα από τα μέλη της οικογένειας. Μάλιστα, ο καταναλωτισμός και η αλλοτρίωση έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε τα υπόλοιπα μέλη αδιαφορούν για αυτό και συνεχίζουν ανενόχλητοι να «διασκεδάζουν». Οι γιορτές αντί να αποτελούν ευκαιρία για την ενίσχυση των οικογενειακών σχέσεων (οι ήρωες είναι μόνοι τους στο σπίτι τους) έχουν μετατραπεί σε αφορμή για την ανταλλαγή δώρων δηλωτικών των αισθημάτων τους για τους οικείους τους.

Θέμα Γ

Γ. Στο ποίημα «Το Ανικανοποίητο» της Λένας Παππά διαφαίνεται το αίσθημα του ανικανοποίητου που βιώνει το ποιητικό υποκείμενο λόγω της αδυναμίας του να πραγματώσει όλες του τις επιθυμίες (Η δίψα εκείνων που ποτέ δε θ’ αποκτήσω). Οι προσδοκίες ή οι επιθυμίες  του υποκειμένου παραμένουν απρόσιτες και μη πραγματοποιήσιμες κάτι που αναδεικνύεται με τη χρήση μεταφορών (με στοιχειώνει, πνιγμένη). Το ποιητικό υποκείμενο νιώθει πνιγμένο σε έναν κόσμο όπου δεν μπορεί να επιτύχει αυτό που επιθυμεί. Οι εικόνες, όπως το πνιγμένο υποκείμενο στα νερά του έλους, αποδίδουν μεταφορικά το αίσθημα  της αποτυχίας υλοποίησης των προσδοκιών. Τέλος, η ερώτηση στο τέλος του ποιήματος (“Ποιος είπε πως ποτέ τελειώνουν οι επιθυμίες;”) αισθητοποιεί την αντίθεση ανάμεσα στη δίψα για υλικά αγαθά και στην αδυναμία να επιτευχθούν οι επιθυμίες.

Το ποιητικό υποκείμενο φαίνεται να βιώνει μια εσωτερική μάχη μεταξύ επιθυμιών και αποδοχής της πραγματικότητας. Η δίψα για κάτι που δεν είναι εφικτό το απογοητεύει. Προσωπικά, θεωρώ πως είναι καλό ο άνθρωπος να οριοθετεί τις επιθυμίες και τις ανάγκες του και ταυτόχρονα να στρέφεται σε όσα μπορούν να του προσφέρουν πραγματική ευτυχία.

Θέμα Δ

Ενδεικτική Απάντηση

Ενδεικτικά στοιχεία προλόγου

• Η σύγχρονη κοινωνία μας παρακινεί συχνά να συνδέσουμε την ευτυχία μας με την απόκτηση υλικών αγαθών και την υπερκατανάλωση.
• Η πραγματική ευτυχία πηγάζει από αλλού και όχι από την καταναλωτική συμπεριφορά.

 1^ο ερώτημα: τρόπος με τον οποίο  η αναζήτηση της ευτυχίας συνδέεται με την πίεση της υπερκατανάλωσης

• Διαφημίσεις και προβαλλόμενα πρότυπα: Οι διαφημίσεις προβάλλουν συχνά μια εικόνα ευτυχίας που συνδέεται με την απόκτηση αγαθών ή τη συμμόρφωση μας σε συγκεκριμένα κοινωνικά πρότυπα. Αυτό δημιουργεί πίεση στους ανθρώπους να αναζητήσουν την ευτυχία μέσα από την κατανάλωση.
• Ανάγκη για κοινωνική αποδοχή: Η ευτυχία συνδέεται με τον κοινωνικό και οικονομικό “status” του ατόμου. Υπάρχει μια πίεση για την απόκτηση συγκεκριμένων αγαθών ή την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων για να θεωρηθεί κάποιος “επιτυχημένος” ή “ευτυχισμένος”.
• Ψυχολογικά προβλήματα: Η υπερκατανάλωση μπορεί να αντανακλά ψυχολογικές ανάγκες. Πολλοί αναζητούν την ευτυχία μέσω της απόκτησης υλικών αγαθών για να αντιμετωπίσουν την μοναξιά που βιώνουν ή την ανασφάλεια που αισθάνονται.

2^ο ερώτημα: εναλλακτικές πηγές ευτυχίας εκτός από την καταναλωτική συμπεριφορά

• Ανθρώπινη επαφή: Η ευτυχία συχνά προέρχεται από τις σχέσεις που έχουμε με τους ανθρώπους γύρω μας. Η αλληλεπίδραση, η αγάπη και η στήριξη που προσφέρουμε μπορούν να ενισχύσουν την ευτυχία μας.
• Πνευματική καλλιέργεια: Η αφοσίωση σε δραστηριότητες που προάγουν το πνεύμα, όπως η μάθηση, η ανάγνωση, η καλλιέργεια κάποιων των δεξιοτήτων, μπορεί να είναι πηγή ευτυχίας και ικανοποίησης.
• Σύνδεση με τη φύση: Ο χρόνος που περνάμε στη φύση, το να βρισκόμαστε σε ένα περιβάλλον φυσικής ομορφιάς μπορεί να ενισχύσει την ευτυχία μας.
• Εθελοντισμός: Η βοήθεια και η συνεισφορά σε άλλους μπορεί να δώσει ένα βαθύτερο νόημα στη ζωή μας.

Ενδεικτικά στοιχεία επιλόγου

• Η επιλογή να αναζητήσουμε ευτυχία εκτός από την καταναλωτική συμπεριφορά μπορεί να οδηγήσει σε μια πιο ισορροπημένη, ολοκληρωμένη και πιο ουσιαστική ζωή.
• Η ευτυχία που πηγάζει από τις ανθρώπινες σχέσεις και την αλτρουιστική συμπεριφορά μπορεί να είναι βαθύτερη και πιο διαρκής από την ευτυχία που προκύπτει από την απλή κατανάλωση.

Για να μεταφερθείτε στο κριτήριο επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Καταναλωτισμός Β Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις των συναδέλφων Άννα Σιάτρα και Μπικάκης Μιχάλης, οι οποίοι στη συνέχεια το παραχώρησαν στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική τους ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.