Influencers και Followers Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

INSTAGRAM KAI INFLUENCERS: ΠΙΘΑΝΗ ΑΙΤΙΑ ΚΑΚΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Το διαδίκτυο αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο ψηφιακής τεχνολογίας και έχει επιφέρει επανάσταση στον επαγγελματικό χώρο, στο σχολείο και στην οικογένεια κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Στη σημερινή εποχή παρατηρείται πως οι νέοι επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τις νέες διαδικτυακές τάσεις, πόσο μάλλον από τους «influencers».  Ο όρος «influencer» προέρχεται από το ρήμα «influence», που σημαίνει «επηρεάζω» – άρα αυτό το άτομο ασκεί επιρροή γύρω του. Σε απλά ελληνικά μπορούμε να τους χαρακτηρίσουμε ως «καθοδηγητές γνώμης», αφού σε κάθε ιστορία, φωτογραφία και βίντεο που εμφανίζεται στο instagram υπάρχει τρομερή απήχηση.

Γιατί όμως μπορεί αυτοί οι άνθρωποι να αποδειχθούν επικίνδυνοι για τις νεαρές ηλικίες; Ένα απλό παράδειγμα είναι η οικογένεια των Kardashian ή καλύτερα-να χρησιμοποιήσω την επαγωγική μέθοδο-η Kim Kardashian. Οι ακόλουθοι της αγγίζουν τα 185 εκατομμύρια. Επώνυμες μάρκες, όπως Gucci, Prada, Valentino, αλλά και πρότυπα διασκέδασης, όπως pool parties, είναι μερικά από τα καταναλωτικά προϊόντα τα οποία η εν λόγω influencer αναδεικνύει. Νέες κοπέλες κάνουν πλαστικές επεμβάσεις ή αγοράζουν τα ίδια προϊόντα προκειμένου να της μοιάσουν. Το υλικό της όμως δεν είναι τίποτε άλλο παρά μάρκετινγκ. Αυτό θέλουν να πετύχουν οι influencers, να προωθήσουν αυτό που διαθέτουν. Να έχεις έντονη επιθυμία να αποκτήσεις κάτι. Να σε κάνει να το θεωρήσεις ως αναγκαίο αγαθό.

Όσον αφορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Το Instagram επηρεάζει αρνητικά τη ψυχική υγεία των νέων, σύμφωνα με έκθεσης της Βασιλικής Εταιρείας Δημόσιας Υγείας της Βρετανίας, που βασίσθηκε σε μία δειγματοληπτική έρευνα μεταξύ 1.479 νέων ηλικίας 14 έως 24 ετών, το έτος 2019. Η έρευνα ζήτησε από τους νέους να αξιολογήσουν τις συχνότερα χρησιμοποιούμενες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης για το ποιες έχουν τις πιο αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική κατάστασή τους, προκαλώντας περισσότερο άγχος, κατάθλιψη, μοναξιά, εκφοβισμό, προβλήματα σωματικής εικόνας κ.α. Και ποιο το συμπέρασμα; Οι νέοι ανέδειξαν το YouTube ως αυτό με τη θετικότερη επίπτωση στην ψυχική υγείας τους. Ακολουθεί δεύτερο το Twitter, τρίτο το Facebook, τέταρτο το Snapchat και τελευταίο το Instagram.

Πολλές φορές ο influencer δημιουργεί στους ακόλουθούς του την ανάγκη  να αποκτήσουν τη ζωή που έχει ο  ίδιος. Ποιος άραγε δε θα ζήλευε αυτόν που παρουσιάζει τη ζωή του «τέλεια»…; Και μάλιστα δεν είναι λίγοι και οι νέοι που αισθάνονται άσχημα για το σώμα και το πρόσωπο τους. Βλέπουν αψεγάδιαστο δέρμα στις φωτογραφίες, τέλειες γωνίες προσώπου, αλλά δε σκέπτονται ότι όλα αυτά μπορεί να είναι φτιαχτά. Κάποιοι influencers παραδέχτηκαν και ανάρτησαν στον προσωπικό τους λογαριασμό πως όχι μόνο το περισσότερο περιεχόμενο είναι συνεργασίες, αλλά και πολλές φωτογραφίες υπόκειντο σε επεξεργασία. Για να αναδειχθεί το τέλειο και να αυξηθούν τα κέρδη[…].

Όταν λοιπόν υπάρχουν και πρότυπα, που δε φοβούνται να δείξουν ή να πουν την αλήθεια, τότε και οι νέοι θα ενεργοποιήσουν ξανά την κριτική τους σκέψη και δε θα επηρεάζονται από την αψεγάδιαστη εικόνα και τα διαφημιστικά τεχνάσματα του κάθε influencer. Επίσης, θα μειωθούν οι ψυχικές διαταραχές, η σπατάλη σε μη χρήσιμα αντικείμενα και πάνω από όλα θα επικρατεί ο ρεαλισμός. Διότι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρουσιάζεται ένας ουτοπικός κόσμος.

Μαρία Γερμαντζίδου, 01/12/2020, (άρθρο δημοσιευμένο στο διαδίκτυο, διασκευή)

Η Σκοτεινή ηρωίδα

Με ανακούφιση πληροφορήθηκε η Μαρία την αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Μετά τα γεγονότα της τελευταίας χρονιάς στην Γ’ Γυμνασίου, από την οποία δεν κατάφερε να πάρει απολυτήριο, η μητέρα της την έγραψε σε ένα ιδιωτικό σχολείο με καλή φήμη. Το περιβάλλον του νέου σχολείου ασφαλές με λίγους μαθητές. Θα την πρόσεχαν οι καθηγητές στην περίπτωση που θα είχε πρόβλημα με τους συμμαθητές της. Όσον αφορά το σύλλογο διδασκόντων του, υπήρχε η έξωθεν καλή μαρτυρία.

Ήδη είχε χάσει δύο χρονιές. Την πρώτη, επειδή ήταν στο νοσοκομείο, και τη δεύτερη χρονιά δεν ήθελε να βγει από το σπίτι κι έμεινε από απουσίες.

Η Μαρία ήταν ένα χαριτωμένο κορίτσι. Μικροκαμωμένο, καστανόξανθο, ελαφρώς εύσωμο και με ολοστρόγγυλο πρόσωπο. Είχε γαλανά μάτια που τονίζονταν από το μόνιμα χλωμό πρόσωπο. Ήταν ντυμένη στα μαύρα. Μαύρα νύχια, μαύρα χείλη, μαύρα και τα λιγοστά αξεσουάρ που φορούσε. Μια ηρωίδα σκοτεινή του Τιμ Μπάρτον^[1]. Έκανε σχέδια ακαταλαβίστικα στα χέρια της, αλλά γι’ αυτήν ήταν ιδεογράμματα με σημασία που δεν τη μοιραζόταν. Έγραφε με μαύρο στιλό, ενώ στο θρανίο της σημείωνε λέξεις που έμοιαζαν με ονόματα κάποιας θρησκείας άγνωστης, περίεργες και δύσκολες ακόμα και στην προφορά τους για τους αμύητους. Όταν τη ρωτούσαν, γιατί όλο αυτό το μαύρο στη ζωή της, καθυστερούσε ν’ απαντήσει.

«Γιατί είναι το μόνο χρώμα που του λείπει το φως».

[…]

Το νέο σχολείο ήταν μικρό. Με εσωτερική αυλή και χωρίς μπαλκόνια, ενώ συστεγάζονταν το γυμνάσιο και το λύκειο. Τα παράθυρα ασφαλισμένα μόνιμα με κάγκελα. Αυτά τα στοιχεία έπαιξαν ρόλο στην επιλογή του σχολείου από τη μητέρα της. Έμοιαζε με ίδρυμα.

Η Μαρία δεν ανοίχτηκε από την αρχή στους νέους συμμαθητές της. Αμίλητη κι απόμακρη δεν κατέβαινε συχνά στο προαύλιο την ώρα των διαλειμμάτων. Καθόταν στη σκάλα και ποτέ δεν πήγαινε στο κυλικείο. Σύντομα έγινε το αγαπημένο θέμα συζήτησης και κουτσομπολιού στη μικρή σχολική κοινότητα.

– Το κοράκι, κοίτα, το κοράκι. Πάμε στοίχημα ότι είναι αυτιστική ή στην καλύτερη περίπτωση βλαμμένη.

-Έλα ρε… Τι λες τώρα! Θέλει να τραβά την προσοχή. Κακομαθημένη, ψηλομύτα κι ακατάδεκτη. Θα τη στρώσουμε, όμως…

-Το παίζει αναρχική. Πάντως λίγη καθυστέρηση την έχει. Πρόσεξες πώς κοιτάζει;

[…]

Στην ίδια αυλή έκαναν διάλειμμα και τα παιδιά του λυκείου. Συγκεντρώνονταν πίσω από την μπασκέτα, που δεν ήταν ορατός ο χώρος από το γραφείο των καθηγητών και συνήθως οι καθηγητές που είχαν εφημερία, δεν πλησίαζαν δίνοντάς τους μια σχετική ελευθερία.

Σιγά σιγά η Μαρία πήρε θάρρος. Τελικά, μετά από ένα μήνα περίπου, καθόταν σε μια γωνιά κοντά στους συμμαθητές της.

Τότε έκανε η μητέρα της την πρώτη εμφάνιση στο σχολείο, για να γνωρίσει τους καθηγητές και να τους μιλήσει για εκείνη. Όλοι οι καθηγητές της είπαν ότι είναι ήσυχη, αλλά αδιάφορη για το μάθημα και με ανύπαρκτη συμμετοχή. Μόνο ζωγραφίζει πάνω στο θρανίο ή στα χέρια της. Κάθεται μόνη και δεν έχει επικοινωνία με τ’ άλλα παιδιά. Μόνιμα χαμένη. Όλο σκέφτεται.

-Η Μαρία έχει μια δύσκολη ιστορία, είπε η μητέρα της. Γι’ αυτό ήρθα σήμερα, να σας ενημερώσω σχετικά. Καταρχάς πρέπει να την προσέχετε. Έχει κάνει δύο απόπειρες αυτοκτονίας και είναι ο λόγος που έχει χάσει δύο σχολικές χρονιές. Έπρεπε να πηγαίνει στη Β’ Λυκείου. Γι’ αυτό δεν έχει διάθεση να κάνει παρέα με τους μικρότερους συμμαθητές της. Όλα ξεκίνησαν από το λάθος μου να της βάλω υπολογιστή στο δωμάτιό της. από τότε άρχισα να την χάνω…

Δεν ένιωθε καλά και ζήτησε μια καρέκλα να κάτσει. Κατόπιν συνέχισε:

– Άρχισε να περνάει πολλές ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή. Δεν ξέρω να χειρίζομαι κομπιούτερ και δεν καταλάβαινα τι έκανε. Έλεγε πως μίλαγε με φίλους κι έπαιζε παιδικά παιχνίδια. Στην αρχή τής είχα επιβάλει ένα όριο στην ώρα που ήταν στον υπολογιστή. Από κάποιο σημείο και μετά έμπαινε στο διαδίκτυο το βράδυ που κοιμόμουν με αποτέλεσμα να τον κλείνει τα ξημερώματα. Το πρωί δεν ήθελε να πάει σχολείο γιατί νύσταζε. Το κακό δεν ήταν μόνο αυτό. Κάπου έμπλεξε στο διαδίκτυο. Παθαίνει συχνά κρίσεις πανικού, έχει αϋπνίες, μιλάει μόνη της. Βλέπει πρόσωπα στο δωμάτιο που δεν υπάρχουν. Οδηγήθηκε στην απόπειρα αυτοκτονίας, για να ησυχάσει, μου είπε, κόβοντας τις φλέβες της. Αλλά και τις δύο φορές την πρόλαβα, καθώς γρήγορα την αντιλήφθηκα και την έσωσα. Όμως… είμαι σίγουρη, θα ξαναεπιχειρήσει. Την πήγα σε ψυχίατρο, η οποία σταθερά την παρακολουθεί και της δίνει αγωγή, για να είναι ήρεμη και σε καταστολή. Σας ικετεύω. Μην την αφήσετε ποτέ μόνη. Είναι καλό κορίτσι, αλλά έμπλεξε. Είναι όλη μου η ζωή. Δεν έχω τίποτα άλλο πια.

Οι καθηγητές άκουγαν σαστισμένοι. Κανείς δε μίλησε για λίγη ώρα και στο τέλος τής υποσχέθηκαν ότι θα κάνουν ό,τι μπορούν, ώστε να τελειώσει το γυμνάσιο και θα την προσέχουν διακριτικά, για να μη θέσει σε κίνδυνο τη ζωή της. Είναι τυχερή, της τόνισαν, καθώς το σχολείο έχει λάβει όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα προστασίας των μαθητών. Από όλα τα παράθυρα ανοίγει μόνο αυτό που βρίσκεται στο γραφείο του διευθυντή.

Αθανάσιος Πάσχος, Συλλογή διηγημάτων: Θεριστές της νύχτας, Η Σκοτεινή ηρωίδα, απόσπασμα, Εκδόσεις Ιωλκός

[1]Αμερικανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός

ΘΕΜΑ 1^ο:

Α. Να παρουσιάσετε συνοπτικά σε 50-60 λέξεις τις επιπτώσεις των influencers στους νέους.

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ 2^ο:

Β.1. Να επιβεβαιώσετε τις παρακάτω διαπιστώσεις με αντίστοιχα χωρία από το κείμενο που διαβάσατε:

α) Το YouTube επενεργεί θετικά στην ψυχική υγεία των νέων.

β) Οι καθοδηγητές γνώμης υποδαυλίζουν τις επίπλαστες ανάγκες.

γ) Η διαδικτυακή εικόνα των διασήμων παρουσιάζεται εξωραϊσμένη.

δ)Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι συνυφασμένα με την ψευδαίσθηση της πραγματικότητας.

ε) Ο μιμητισμός είναι απότοκος  των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Μονάδες 5

Β2.α) Κύριο θέμα στο κείμενο που σας δόθηκε είναι η επίδραση των influencers\ καθοδηγητών γνώμης στους νέους μέσω των εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης. Α) Αφού εντοπίσετε  ένα παράδειγμα influencer που επιστρατεύει η συντάκτρια (μονάδες 2) Β) και καταγράψετε τρεις ειδικούς όρους/ λέξεις ειδικού λεξιλογίου που θα περιμένατε να συναντήσετε σε ένα τέτοιο κείμενο, (μονάδες 3) Γ) στη συνέχεια να σχολιάσετε το επικοινωνιακό αποτέλεσμα που επιτυγχάνεται με τη χρήση του παραδείγματος και του ειδικού λεξιλογίου (μονάδες 5).

Μονάδες 10

Β2.β)Στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου «Γιατί όμως… αναγκαίο αγαθό»  φαίνεται ότι η συντάκτρια επιθυμεί να συνομιλήσει με τους δέκτες του κειμένου της. Να εντοπίσετε και να καταγράψετε δυο γλωσσικές επιλογές με τις οποίες προσπαθεί να το επιτύχει.

Μονάδες 5

Β.2.γ. Πώς θα χαρακτηρίζατε το ύφος της συντάκτριας στην τέταρτη παράγραφο «πολλές φορές… τα κέρδη»: α) ουδέτερο, β) ειρωνικό-επικριτικό, γ) γλαφυρό; Να επισημάνετε τη σωστή απάντηση και να την επιβεβαιώσετε με τρεις γλωσσικές επιλογές οι οποίες βοηθούν στη διαμόρφωση του συγκεκριμένου ύφους.

Μονάδες 5

Β.3. Πώς διαλέγονται το Κείμενο 1 και το Κείμενο 2; Ποια κατά τη γνώμη σου είναι η πρόθεση του σκιτσογράφου;

                                                                                                                 Μονάδες 15

ΘΕΜΑ 3^ο:

Γ. Να εντοπίσετε στο απόσπασμα την αιτία της κακής ψυχικής κατάστασης της Μαρίας. Τι επιπτώσεις έχει στη ζωή της; Να τεκμηριώσετε με 3 κειμενικούς δείκτες την απάντησή σας. (9 μονάδες). Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τη στάση των συμμαθητών απέναντι στη Μαρία; (6 μονάδες)

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ 4^ο:

Δ. Λαμβάνοντας υπόψη τα Κείμενα 1 και 2, να γράψετε ένα άρθρο το οποίο θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας για τη διάκριση ανάμεσα στα είδωλα (influencers) και τα πρότυπα αλλά και το είδος καθοδήγησης που έχετε ανάγκη οι έφηβοι σήμερα. (350 – 400 λέξεις)

Μονάδες 30

Για να δείτε τις ενδεικτικές απαντήσεις στις ερωτήσεις του κριτηρίου επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Influencers και Followers Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) – Απαντήσεις 

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις των συναδέλφων Κασιμάτη Μαρία και Γαλάνη Παναγιώτη, οι οποίοι το παραχώρησαν στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική τους ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.