Ευρωπαϊκή Ένωση Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α.

Α1. Στο κείμενο ο συγγραφέας καταγράφει τις προϋποθέσεις για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Αρχικά ως πρώτη προϋπόθεση προβάλλει την ανάγκη ισότητας μεταξύ των κρατών – μελών χωρίς αρχηγισμούς και διακρίσεις ανάμεσα σε ισχυρούς και ανίσχυρους. Τονίζεις, επίσης, την ανάγκη η Ε.Ε. να αποκτήσει ανθρώπινο πρόσωπο με στόχο τον περιορισμό των κοινωνικών προβλημάτων. Θεωρεί, ωστόσο, πως και η πολιτισμική πολυφωνία και η διατήρηση των διαφόρων ιδιαιτεροτήτων είναι σημαντικές προϋποθέσεις. Επιλογικά προβάλλει το όραμα της δημοκρατικής Ε.Ε. ως προϋπόθεσης για την ολοκλήρωσή της.

ΘΕΜΑ Β.

Β1. 1-β,

2-α,

3-γ,

4-α,

5-β.

Β2α. Η συμπαρουσία και των τριών χρόνων στοχεύει στην ανάδειξη τόσο της αναγκαιότητας της Ευρωπαϊκής Αγωγής όσο και της πορείας της Ευρώπης προς θετικά βήματα. Η διαχρονικότητα της πορείας της Ευρώπης και η θετική της πορεία μπορεί να εμπλουτιστεί από την Ευρωπαϊκή αγωγή που καλλιεργεί υγιείς αρχές και αξίες. Δεν συνιστά, δηλαδή, μία παροδική λειτουργία αλλά μία διαρκή προσπάθεια για την οικοδόμηση μιας Ευρώπης πάνω σε βάσεις ανθρωπιάς με στόχο την πρόοδο. Ο κάθε χρόνος χωριστά προσδίδει μία διαφορετική αισθητική και περιεχόμενο. Το Παρελθόν αισθητοποιεί μία αντικειμενική πραγματικότητα που δεν αλλάζει, το Παρόν καταγράφει τον δυναμικό (εν δυνάμει) χαρακτήρα της ΕΕ και το Μέλλον εμπεριέχει το όραμα.   Οι έννοιες με θετικό φορτίο στοχεύουν στο να αναδείξουν τον καθοριστικό ρόλο της Ευρωπαϊκής Αγωγής πάνω στη βάση θετικών αξιών και ιδανικών. Τέτοιες έννοιες που υφαίνουν το θετικό πρόσημο της Ε.Α. (Ευρωπαϊκή Αγωγή) είναι Ειρήνη, Ελευθερία, Ανεκτικότητα, Πολυμορφία, Ανθρωπισμός. Έτσι η πρόταση για Ε.Α. (Ευρωπαϊκή Αγωγή) καθίσταται αποδεκτή ως μία αναγκαιότητα.

β. Ο συγγραφέας στο Κ.1 προκρίνει την κατάθεση μίας θέσης – πρότασης και την ταυτόχρονη αιτιολόγησή της για να προβάλλει τις διάφορες συνιστώσες του εγχειρήματος της Ε.Ε. Ειδικότερα στην §2 αποφαίνεται για τον δυναμικό χαρακτήρα της Ευρώπης και την ασφαλή πορεία της προς την ενοποίηση. Την παραπάνω θέση την αιτιολογεί με τη χρήση του «γιατί» που αναδεικνύει την σπουδαιότητα του εγχειρήματος τόσο για το μέλλον της Ευρώπης όσο και του κόσμου ολόκληρου. Στην §4 καταθέτει ως διαπίστωση τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της Ε.Ε. «Μοναδικός σκοπός…Ευρώπη». Αυτή η διαπίστωση ενέχει έναν δεοντολογικό χαρακτήρα – πρόταση με τη χρήση του «πρέπει να τεθεί». Η αιτιολόγηση αυτής της θέσης πραγματώνεται με το «γιατί» που προβάλλει την αδυναμία – αποτυχία της Ε.Ε. να επιλύσει κάποια αρνητικά κοινωνικά φαινόμενα (ρατσισμός, βία, ναρκωτικά).

Στην §5 καταγράφεται η ποικιλομορφία της Ευρώπης ως δομικό της στοιχείο (πολιτισμική πολυφωνία/ εθνικοί πολιτισμοί/ σύνθεση). Προς επίρρωση της παραπάνω θέσης και στην ανάγκη ενίσχυσης της πολυφωνίας της Ευρώπης ο συγγραφέας καταφεύγει στην αιτιολόγησή της με τη χρήση του «γιατί» για να τονιστεί η αναγκαιότητα της διαφύλαξης και προστασίας – ενίσχυσης της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας των ευρωπαϊκών λαών.

Έτσι η χρήση του «γιατί» καθιστά τις θέσεις – διαπιστώσεις – προτάσεις του έγκυρες και πειστικές και όχι απλά προστάγματα και δογματικές παραινέσεις. Η εγκυρότητα και το εφικτό των θέσεών της ντύνεται με μία επαρκή αιτιολόγηση που πείθει για την σοβαρότητα και το ρεαλιστικό χαρακτήρα των διαπιστώσεων και προτάσεων του συγγραφέα. Έτσι ο λόγος αποκτά ενδιαφέρον και ο αναγνώστης παρακολουθεί με προσοχή τις θέσεις και τις προτάσεις του συγγραφέα.

Β3. Ο ανθρωπισμός εδράζεται πάνω στη δυνατότητα του ανθρώπου να αναπτύξει ανεμπόδιστα όλες τις υποστάσεις του αλλά και στην εξασφάλιση εκείνων των προϋποθέσεων για την ειλικρινή και δημιουργική επικοινωνία με τους συνανθρώπους του. Αυτούς του δύο πυλώνες του ανθρωπισμού ευνοούν τόσο ο πλουραλισμός και η πολυμορφία σε όλες τις εκφάνσεις τους όσο και η πολυπολιτισμικότητα. Κι αυτό γιατί σε ένα τέτοιο περιβάλλον ο άνθρωπος ελεύθερα μπορεί να καλλιεργήσει κάθε εσωτερικό στοιχείο που να αναδεικνύει την ιδιαιτερότητα και μοναδικότητα της ύπαρξής του. Γι’ αυτό ακριβώς η πολυμορφία και η πολυπολιτισμικότητα αντιτίθενται στις διακρίσεις και στον αποκλεισμό όλων εκείνων που διεκδικούν τη διαφορετικότητά τους. Έτσι επιτυγχάνεται η πρόοδος και η εξέλιξη τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, αφού το κάθε άτομο – μέλος της κοινωνίας γονιμοποιεί θετικά μέσα από την ποικιλότητα τη σύνθεση και την ανάδειξη νέων σχημάτων… Αυτή είναι και η ουσία του ανθρωπισμού που αναδεικνύει το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό και στη δόμηση της προσωπικής ταυτότητας μέσα σε μία κοινωνία από την οποία επηρεάζεται αλλά και επηρεάζει.

Eναλλακτική ερώτηση:

Για πολλούς αυτή η πολυμορφία και πολυποικιλία- πολυφωνία της Ε.Ε., ως πολυκρατικού μορφώματος, συνιστούν τη δύναμη και την αδυναμία της. Άλλοτε αυτή η πολυμορφία και η ανομοιογένεια (οικονομική, πολιτική…) γεννούν θετικά αποτελέσματα κι άλλοτε αρνητικά.

Τα θετικά απορρέουν από το γεγονός ότι διαφορετικοί άνθρωποι μέσα από διαφορετική γλώσσα και διαφορετικές πολιτισμικές αφετηρίες καταγράφουν και εκφράζουν με έναν ιδιαίτερο δικό τους τρόπο τις θέσεις και τις προτάσεις τους για ένα πλήθος ζητημάτων. Διαφορετικοί άνθρωποι, λαοί και κράτη συνυφαίνουν το μωσαϊκό του Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Εξάλλου η πρόοδος και η εξέλιξη γονιμοποιούνται από τη σύγκρουση και την σύνθεση διαφορετικών στοιχείων.

Υπάρχουν, όμως, κι εκείνοι που στην ποικιλομορφία και ετερογένεια της Ε.Ε. διαβλέπουν τη βασική αιτία των αρνητικών της γνωρισμάτων. Η ανομοιογένεια (γλωσσική, πολιτική, οικονομική, εθνολογική..) δημιουργεί προβλήματα στη χάραξη μιας ενιαίας πολιτικής και νομοθεσίας για την επίλυση ζωτικών προβλημάτων. Στη γέννηση των προβλημάτων της Ε.Ε. δρα ενισχυτικά και ο ηγεμονισμός κάποιων κρατών που τείνουν να επιβάλλουν τους δικούς τους όρους στην διαμόρφωση τα ευρωπαϊκής ταυτότητας.

ΘΕΜΑ Γ.

Η θαυμαστή ήπειρος περιγράφεται ως ένας χώρος όπου κυριαρχούν θετικά στοιχεία που καλύπτουν όλο το φάσμα της παγκόσμιας αλλά και ανθρώπινης ζωής. Υπάρχει, βέβαια, μία εξιδανίκευση της προβολής της συγκεκριμένης Ηπείρου, αφού παραπέμπει σε ιδεατές καταστάσεις για ανθρώπινο κατασκεύασμα. Τα στοιχεία – γνωρίσματα αυτής της Ηπείρου είναι:

α. Η επικράτηση της Ειρήνης: Η Ευρώπη ματωμένη και πληγωμένη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1940-44) βρήκε το θάρρος και την πολιτική βούληση να προχωρήσει σε μία ειρηνική συμβίωση. Έτσι οι λαοί απαλλαγμένοι από το άγος και το φόβο του πολέμου επιδόθηκαν σε έργα ειρηνικά με κέντρο την ανάπτυξη των κοινωνιών και την ευημερία των λαών.

β. Ο σεβασμός στη ζωή: Η Ευρώπη μπορεί να υπερηφανεύεται για τον ανθρωπιστικό της χαρακτήρα και για το γεγονός ότι κατέστησε τον άνθρωπο κέντρο κάθε ενδιαφέροντος. Για τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό ο ουμανισμός αποτελεί το αφετηριακό σημείο κάθε πράξης και ενέργειας γιατί ο άνθρωπος σύμφωνα και με τον Καντ είναι ο στόχος και όχι το μέσο.

γ. Πνευματικά έργα και Τέχνη: Η Ευρώπη μπόρεσε να αναπτύξει τις Επιστήμες και την Τέχνη και να αναδείξει μορφές που με το έργο τους καθόρισαν την πορεία του κόσμου. Έτσι εκτός από τον Υλικό – Τεχνικό πολιτισμό αναπτύχθηκε και ο Πνευματικός σε όλα τα επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι υπήρξε μία ισόρροπη ανάπτυξη, όπως ταιριάζει στο πολυεπίπεδο της ανθρώπινης ύπαρξης.

δ. Υψηλά ιδανικά: Σε αυτά περιλαμβάνονται τα ιδανικά και οι αξίες της Ειρήνης, του σεβασμού, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ανεκτικότητας, της ελευθερίας σκέψης και έκφρασης, της δημοκρατίας και όλων εκείνων που αναγάγουν τον άνθρωπο σε απόλυτη αξία και προτεραιότητα.

Τα παραπάνω στοιχεία συνθέτουν και τον αξιακό πολιτισμό της Ευρώπης που την έχουν αναδείξει ως Ήπειρο – πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής ηρεμίας, ειρηνικής συμβίωσης και πνευματικής καλλιέργειας με κέντρο τον άνθρωπο.

Η περιγραφή και ο διάλογος ως αφηγηματικές τεχνικές προσδίδουν στο κείμενο πληρότητα από πλευράς περιεχομένου και αισθητική αρτιότητα. Με την περιγραφή αποτυπώνεται με απρόσωπο και αντικειμενικό τρόπο η συνάντηση των πρωταγωνιστών και η προβολή της εικόνας του σύγχρονου κόσμου. Ο Διάλογος προσθέτει αμεσότητα, ζωντάνια και παραστατικότητα. Προσδίδει μία θεατρικότητα που βοηθά στην ερμηνεία και κατανόηση τόσο των πρωταγωνιστών όσο και των θέσεων που διατυπώνουν.

ΘΕΜΑ Δ.

Η ανάλυση του θέματος βρίσκεται στο blog ΙΔΕΟπολις, του συγγραφέα Ηλία Γιαννακόπουλου iliasgiannakopoulos.blogspot.com και ιδιαίτερα στο άρθρο: «Ευρωπαϊκή Ένωση: Ευρωκοινοβούλιο και Ευρωπολίτες».

Χρήσιμο υλικό, επίσης, υπάρχει στα άρθρα του συγγραφέα και στο blog “ΙΔΕΟπολις”: 1. «Οι ευρωεκλογές και το δίλημμα των Ελλήνων» και 2.«Η Ευρωπαϊκή Ταυτότητα: Ένα διαρκές ζητούμενο».

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Ευρωπαϊκή Ένωση Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις του συναδέλφου Ηλία Γιαννακόπουλου, ο οποίος το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική του ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.