Έρωτας-Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)-Απαντήσεις

ΘΕΜΑ Α

Στο κείμενο η συγγραφέας θίγει την αντιφατική φύση του έρωτα, όπως αναδεικνύεται κατά κύριο λόγο από το έργο της Σαπφούς κι άλλων στοχαστών. Ειδικότερα, η δεδομένη ηδονή συνυπάρχει με τη δυσδιάκριτη πίκρα του έρωτα, που σαν ερπετό επιτίθεται και καθιστά την ήττα αναπόφευκτη για όποιον τον βιώνει. Μάλιστα, ο λόγος για τον οποίο η αγάπη αναμειγνύεται με το μίσος είναι πως εξ ορισμού το αντικείμενο του πόθου πάντοτε απουσιάζει, συνδέοντας έτσι τον έρωτα με τη στέρηση και τη ματαίωση.

ΘΕΜΑ Β

Β1

1. Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου η συγγραφέας ισχυρίζεται πως ο συμφυρμός μίσους και αγάπης φανερώνεται από την ίδια τη λέξη «έρως» που δηλώνει τη στέρηση. Για να στηρίξει τη θέση αυτή, πως δηλαδή το αντικείμενο της ερωτικής επιθυμίας εξ ορισμού απουσιάζει, επικαλείται ,μεταξύ άλλων, τον Πλάτωνα. Η αναφορά σε τέσσερις διαλόγους του και συγκεκριμένα στον ισχυρισμό της Διοτίμας στο Συμπόσιο , συνιστά αυθεντία και προσκομίζεται ως τεκμήριο. Με αυτόν τον τρόπο η δοκιμιογράφος ,η οποία ως κλασική φιλόλογος έχει μελετήσει την αρχαία ελληνική γραμματεία, επιδιώκει να ενισχύσει το επιχείρημα και την αξιοπιστία των λεγομένων της. Παράλληλα, μέσω των διακειμενικών αναφορών προβάλλει την ευρυμάθειά της.
2. Η συγγραφέας ξεκινά με ένα ερώτημα αναφορικά με τον χαρακτηρισμό που αποδίδει η Σαπφώ στον έρωτα, εισάγοντας τον αναγνώστη στο θέμα. Με το ερώτημα αυτό δηλώνει την πρόθεσή της να διερευνήσει τη σημασία του επιθέτου «γλυκόπικρος», γι’ αυτό άλλωστε και το επαναφέρει στη συνέχεια («ας επιστρέψουμε στο ερώτημα με το οποίο ξεκινήσαμε… γλυκύπικρος»). Απαντώντας, λοιπόν , στο ερώτημα εξασφαλίζει τη συνοχή και τη συνεκτικότητα του κειμένου. Παράλληλα όμως προβληματίζει τον δέκτη ,καθώς προσελκύει την προσοχή του, προκαλώντας τον ενδεχομένως να απαντήσει κι ο ίδιος σε αυτό.

Β2. Η σύγχρονη πραγματικότητα καθώς και η ανεπαρκής διδασκαλία του μαθήματος αγωγής υγείας ανάγουν τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση σε δικαίωμα και μέσο πρόληψης της βίας. Αυτό τονίζεται με τη χρήση κεφαλαίων γραμμάτων που δίνουν έμφαση στο μήνυμα. Η σύνδεση της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης με το σχολείο και η σημασία αυτής αναδεικνύεται μέσω εικονιστικών στοιχείων που λειτουργούν συμπληρωματικά: του ανοιχτού βιβλίου, της σχολικής τσάντας, αλλά και της φιγούρας του/της εφήβου. Ο σεξουαλικός αλφαβητισμός καθίσταται απαραίτητος, καθώς βοηθάει τους νέους να αποκτήσουν γνώσεις, να απορρίψουν στερεότυπα, οικοδομώντας έτσι υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις βασισμένες στο σεβασμό και την ισοτιμία. Οι τρεις ανθρώπινες μορφές σχεδιασμένες με υπερμεγέθεις καρδιές συνοδεύουν το γραπτό λόγο και συμβάλλουν στην αισθητοποίηση της συναισθηματικής νοημοσύνης που πρέπει να αποτελεί βασική επιδίωξη της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Μέσω αυτής της δεξιότητας οι έφηβοι θα αποκτήσουν εφόδια για την αντιμετώπιση δυσμενών καταστάσεων που σχετίζονται με την πίεση για σεξουαλική επαφή και με την κακοποίηση.

Β3

i.

1. Αποκάλεσε= ονόμασε
2. Συνάμα= συγχρόνως
3. Συλλάβει= κατανοήσει
4. Συνιστούν= αποτελούν
5. Έρπει= σέρνεται

ii. Μετατροπή της σύνταξης από παθητική σε ενεργητική:

Σε αυτό το σημείο η Σαπφώ εκφράζει το ταυτόχρονο της ηδονής και του πόνου.

ΘΕΜΑ Γ

Το ποιητικό υποκείμενο αναδεικνύει το παράδοξο που διέπει την ερωτική επιθυμία. Η τελευταία είναι αδάμαστη, επικίνδυνη αλλά συνάμα γοητευτική και αναζωογονητική όπως η θάλασσα με την οποία παρομοιάζεται («Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα»). Ο διττός, λοιπόν, έρωτας ενέχει το στοιχείο του απροσδόκητου, καθώς ο ερωτευμένος κολυμπά σε «αχαρτογράφητα νερά» και βιώνει συναισθήματα και καταστάσεις που αδυνατεί να προβλέψει («μπαίνεις και δεν ξέρεις αν θα βγεις»). Με το ασύνδετο σχήμα («μοιραίες βουτιές, θανατερές καταδύσεις… καρχαρίες, μέδουσες») το ποιητικό υποκείμενο αισθητοποιεί τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ερωτευμένος. Προκλήσεις που ενδέχεται να αποβούν μοιραίες οδηγώντας τον σε συναισθηματικά και υπαρξιακά αδιέξοδα. Ωστόσο, όσο απόκοσμος κι αν φαντάζει ο έρωτας, δεν «αποκαθηλώνεται» κι έτσι δεν μπορούμε να τον απαρνηθούμε. Το ποιητικό υποκείμενο τον αποκαθιστά στην επόμενη στροφή ,καθώς είναι ζωτικής σημασίας για τον κάθε άνθρωπο, όπως φανερώνεται και με τη χρήση του α’ πληθυντικού πρόσωπου («Αλίμονο αν κόψουμε τα μπάνια»). Έτσι μας προτρέπει να τον βιώνουμε με θάρρος ,αφού φαντάζει αδιανόητο να τον αποφεύγουμε από φόβο μήπως πληγωθούμε.

ΘΕΜΑ Δ

Είδος: Άρθρο που θα αναρτηθεί στο ιστολόγιο του σχολείου Πομπός: Μαθητής/μαθήτρια

Δέκτες: Μαθητικό αναγνωστικό κοινό και καθηγητές.

Ύφος: Τυπικό, αντικειμενικό στα σημεία της επιχειρηματολογίας – χρήση γ’ προσώπου. Χρήση α’ προσώπου, καθώς το θέμα άπτεται των εμπειριών και των ενδιαφερόντων του γράφοντος και των αναγνωστών.

Ενδεικτικός τίτλος: «Συζητώντας για τον έρωτα…»

Πρόλογος: Αφόρμηση από την εκδήλωση που προηγήθηκε /που πραγματοποιήθηκε στη σχολική κοινότητα.

Αναφορά στην παρουσία του έρωτα στη ζωή του εφήβου και σύνδεση με την μεταβατική περίοδο της εφηβείας.

Μετάβαση στα ζητούμενα.

Κύριο Μέρος:

Α.

– Κάλυψη βαθύτερων συναισθηματικών αναγκών/ επαφή με τον συναισθηματικό κόσμο/ διαχείριση προκλήσεων που επιφυλάσσει ο έρωτας/ οριοθέτηση/ενδοσκόπηση/ αυτογνωσία/ συναισθηματική νοημοσύνη και ωριμότητα/ υπαρξιακή δικαίωση/ διάθεση για αυτοπροσδιορισμό και υπαρξιακή αναζήτηση

(* Σε αυτό το επιχείρημα μπορούν να αξιοποιηθούν στοιχεία από το Κείμενο Ι σχετικά με τα αντιφατικά συναισθήματα που καλείται ο έφηβος, εν προκειμένω, να διαχειριστεί, ώστε να αναδειχθεί πώς εν τέλει οδηγείται στην συναισθηματική ωριμότητα)

• Μέσο κοινωνικοποίησης/ έκφραση της κοινωνικότητας/ διαμόρφωση ταυτότητας μέσω της συνύπαρξης και του μοιράσματος/ διαμόρφωση σεξουαλικής ταυτότητας και εικόνας του σώματος/ ηθική βελτίωση/συνειδητοποίηση της σημασίας της ανιδιοτελούς προσφοράς/ εξευγενισμός παθών όπως η κτητικότητα/ οικοδόμηση υγιών διαπροσωπικών σχέσεων

Β.

• Επιβιώνουν στερεοτυπικές αντιλήψεις σε σχέση με τους έμφυλους ρόλους στον έρωτα, τις έμφυλες ταυτότητες και τον σεξουαλικό προσανατολισμό ^ οι έφηβοι προτιμούν να μην μοιράζονται τις προσωπικές πλευρές τους αναφορικά με το πώς βιώνουν ή εκδηλώνουν τον έρωτα, για να αποφύγουν την κριτική

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρουσιάζουν μια στρεβλή εικόνα του έρωτα -εμπορευματοποίηση / συγκεχυμένη εικόνα/ δεν υπάρχει εξοικείωση με την υγιή πλευρά του έρωτα/ ο έφηβος «ενοχοποιεί» το συναίσθημα αυτό^ δεν συζητά ανοιχτά για το θέμα

– Ειδικότερα για το αν μοιράζονται τις σκέψεις και τις εμπειρίες τους για αυτό το θέμα με τους δασκάλους τους:

Η φύση του εκπαιδευτικού συστήματος, οι απαιτήσεις, η τεχνοκρατική εκπαίδευση δεν επενδύει στην καλλιέργεια συναισθηματικών δεξιοτήτων/ δεν επενδύεται ο απαιτούμενος χρόνος ώστε οι έφηβοι να προσεγγίσουν τέτοιου είδους θέματα μέσω των προγραμμάτων σπουδών/ απουσιάζει σχετικό μάθημα ή σχετικές δράσεις που θα ενημερώσουν τους μαθητές για το συναίσθημα του έρωτα, τη φύση του και την εκδήλωσή του.

(* Σε αυτό το επιχείρημα μπορούν να αξιοποιηθούν οι πληροφορίες από το Κείμενο ΙΙ σχετικά με την απουσία προγραμμάτων σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης που εξασφαλίζουν μια σχετική εξοικείωση/επαφή με το συναίσθημα/δεξιότητες για τη διαχείριση δυσμενών καταστάσεων που λειτουργούν αποτρεπτικά για τον έφηβοί αποφεύγει να συζητά για τον έρωτα και τις διάφορες πτυχές του)

Επίλογος:

Ανακεφαλαίωση.

Αναφορά στις προοπτικές που θα ανοίγονταν αν υπήρχε πρόσφορο έδαφος για αυτοέκφραση.

*Οι μαθητές/μαθήτριες μπορούν στο β ζητούμενο να υποστηρίξουν πως στη σημερινή εποχή έχουν γίνει βήματα προόδου, γεγονός που καθιστά δυνατό οι έφηβοι πλέον να μιλούν ανοιχτά για το θέμα του έρωτα (οποιαδήποτε τεκμηριωμένη άποψη γίνεται δεκτή).

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Έρωτας-Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις της συναδέλφου Ισιδώρας Φίλη, η οποία το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.