
Ενδοσχολική Βία Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις
Για να μεταφερθείτε σε κάποια άλλη ενότητα των Νέων Ελληνικών Γενικής Παιδείας της Γ’ Λυκείου επιλέξτε την αντίστοιχη σελίδα από το παρακάτω μενού:
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Θέμα Α
Η αρθρογράφος επισημαίνει ότι η ενδοσχολική βία αποτελεί συνέπεια και της αδυναμίας του σχολείου ν’ ανταποκριθεί στον κοινωνικό του ρόλο. Στο πλαίσιο αυτό, στόχος της εκπαίδευσης είναι η κοινωνικοποίηση των μαθητών μέσα σε ένα ομαδοσυνεργατικό σύστημα. Μέσω αυτού ο ρόλος του μαθητή θα εστιάζει σε μια ενεργητική αναζήτηση γνώσεων με στόχο την κριτική επεξεργασία της διδακτέας ύλης και ο ρόλος του καθηγητή θα παραμένει εξίσου σημαντικός και θα συντονίζει μια τέτοια εκπαιδευτική πράξη.
(Λέξεις 71)
Θέμα Β
Β1. α) Λάθος
«Για να προσεγγίσουμε την ενδοσχολική βία… το εκπαιδευτικό μας σύστημα», παράγραφος 1.
β) Λάθος
Ο στόχος αυτός δεν επιτυγχάνεται… σε ομαδική βάση», παράγραφος 4.
γ) Σωστό
«Η ανάπτυξη δυναμικής… αυτοαξιολόγηση», παράγραφος 6.
δ) Λάθος
«Το κυρίαρχο εκπαιδευτικό σύστημα… μέσω αυτής με τους συμμαθητές του.», παράγραφος 5
ε) Σωστό
«Όμως, το σχολείο είναι… και υγιή ψυχοσωματική ανάπτυξή τους», παράγραφος 7.
Β2. α. Προσεγγίσουμε: κατανοήσουμε, πλησιάσουμε
Ανάδειξη: προβολή
Συρρίκνωση: μείωση, περιορισμός
Επιτακτικές: απαραίτητες
Αλλοτρίωση: αποξένωση
β. Το κυρίαρχο ρηματικό πρόσωπο στο κείμενο είναι το γ΄ ενικό. Ενδεικτικά αναφέρονται δύο παραδείγματα:
«Το κυρίαρχο εκπαιδευτικό σύστημα αδυνατεί να κάνει την αυτοκριτική του»
«Η σχολική βία στη χώρα μας περιλαμβάνει…»
Το γ΄ πρόσωπο χρησιμοποιείται για να προσδώσει αντικειμενικότητα κι επιστημονικό ύφος στο κείμενο και κύρος στην επιχειρηματολογία. Φανερώνει αποστασιοποίηση του συγγραφέα και γενικά αποδεκτές απόψεις με ευρύτερη ισχύ -καθολικότητα- κι αποδοχή.
Η κυρίαρχη ρηματική έγκλιση στο κείμενο είναι η Οριστική. Ενδεικτικά αναφέρονται δύο παραδείγματα:
«Η ενδοσχολική βία κλιμακώνει επικίνδυνα την παρουσία της…»
«Το κυρίαρχο εκπαιδευτικό σύστημα… οδηγεί στην τυποποίηση της γνώσης…»
Η οριστική έγκλιση χρησιμοποιείται για να εκφράσει κάτι το βέβαιο, οριστικό κι αναμφισβήτητο. Παρουσιάζει κάτι ως πραγματικό, προσθέτει στον λόγο του πομπού ζωντάνια και αμεσότητα και δημιουργεί στον δέκτη ένα αίσθημα ασφάλειας και βεβαιότητας για την αλήθεια όσων αναφέρονται.
Β3. Ο τίτλος του Κειμένου 1 είναι περιεκτικός, σύντομος και αποδίδει περιληπτικά το θέμα του κειμένου. Με μια πρώτη ανάγνωση του τίτλου ο αναγνώστης πληροφορείται πως η γενεσιουργός αιτία της σχολικής βίας είναι η απελπισία. Πράγματι ο συγκεκριμένος τίτλος ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο του κειμένου, αφού σε κάθε παράγραφο παρουσιάζεται η απελπισία των παιδιών που αναπαράγουν την ενδοοικογενειακή βία, τα κοινωνικά αδιέξοδα και τις ανεπάρκειες του εκπαιδευτικού μας συστήματος μέσα στο ίδιο το σχολικό περιβάλλον.
Τίτλος:«Φαινόμενα βίας στα σχολεία: σκιά στο μέλλον μας»
Θέμα Γ
Η ενδοσχολική βία φαίνεται να είναι παρούσα με διάφορους τρόπους στο σχολείο. Άκομψα πειράγματα, κοροϊδίες, χτυπήματα, περιθωριοποίηση και γέλια εις βάρος των συμμαθητών μοιάζουν αθώες κι αστείες συμπεριφορές, οι οποίες στην πραγματικότητα πληγώνουν και στιγματίζουν το θύμα. Ένα τέτοιο περιστατικό παρουσιάζεται και στο συγκεκριμένο απόσπασμα στο οποίο η ομοδιηγητική αφηγήτρια που μάλιστα συμμετέχει στην ιστορία ως βασικός ήρωας του δικού της αφηγήματος (αυτοδιηγητικός αφηγητής) διηγείται τη δική της ιστορία σε α΄ ρηματικό πρόσωπο και μέσα από την προσωπική της μαρτυρία ξετυλίγεται η συναισθηματική της κατάσταση. Μέσα από την τεχνική του διαλόγου διαφαίνεται η αμηχανία και ο φόβος που έχει προς το πρόσωπο της δασκάλας («έτρεμα»). Επιπλέον με τον εσωτερικό μονόλογο και τον μεταφορικό λόγο που χρησιμοποιεί είναι ευδιάκριτη η αγωνία της να είναι αρεστή τόσο στη δασκάλα όσο και στους συμμαθητές. («Τι μου ΄ρθε και τα ΄λεγα όλα αυτά… χτυπιούνται πάνω στα θρανία τους.», «Πρέπει να τα μπαλώσω… μαύρα κατάστιχα.») Στη συνέχεια με την περιγραφή και τον μεταφορικό λόγο αναδεικνύονται οι έντονες αντιδράσεις της ηρωίδας (« τις πλάκωσα στο ξύλο») και η αγανάκτησή της προς τα πειράγματα των συμμαθητριών. («τις βούτηξα από τα μαλλιά… τις έφερα κάτω»). Τέλος με τη χρήση της παρομοίωσης («σαν να ΄τρεχε δροσερό νεράκι μέσα μου») γίνεται αντιληπτή η ανακούφισή της που δικαιώθηκε.
Η Αστραδενή, αφού εξάντλησε τα περιθώρια υπομονής στις κοροϊδίες των συμμαθητών της, εφάρμοσε κι αυτή βία χτυπώντας τες. Με τον τρόπο αυτό, όμως, η σύγκρουση κορυφώθηκε φτάνοντας ως το γραφείο του διευθυντή. Ενδεχομένως θα μπορούσε αντί να χτυπήσει τις συμμαθήτριές της, να αξιοποιήσει το χιούμορ της, να αγνοήσει τα πειράγματα και να δείξει με τον δικό της τρόπο την περηφάνια για τη διαφορετικότητά της. Θα μπορούσε να αξιοποιήσει το τραγούδι τους παραφράζοντάς το με χιούμορ και δείχνοντάς τους πως τέτοια πειράγματα μάλλον προσβάλλουν περισσότερο τον «εμπνευστή» τους παρά τον παραλήπτη.
Θέμα Δ
Επικοινωνιακό πλαίσιο: Ομιλία (προσχεδιασμένος προφορικός λόγος)
Προσφώνηση: Κυρίες και κύριοι, Αγαπητοί συνδημότες
Αποφώνηση: Ευχαριστώ για την προσοχή σας
Γλώσσα: κυρίως αναφορική αλλά σε αρκετά σημεία απαιτείται συνδυασμός προσώπων (α΄ ενικό, β΄ενικό, α΄ πληθυντικό), ώστε να διαμορφωθεί ένα κλίμα αμεσότητας και οικειότητας.
Ύφος: σοβαρό αλλά με στοιχεία προφορικότητας.
Πρόλογος:
Σήμερα, Παγκόσμια μέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού συγκεντρωθήκαμε εδώ για να συζητήσουμε για ένα εκπαιδευτικό θέμα που δεν επικεντρώνεται στο εξεταστικό σύστημα ούτε στον τρόπο εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο. Είμαστε εδώ για να μιλήσουμε για ένα θέμα που προσπερνάμε βιαστικά σαν να μην υπάρχει. Πρόκειται για το φαινόμενο της ενδοσχολικής βίας, το οποίο θα έπρεπε να αποτελεί κεντρικό ζήτημα προβληματισμού και ενδιαφέροντος από όλους τους φορείς της Εκπαίδευσης, τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές αλλά και τους γονείς.
Κύριο μέρος
Το φαινόμενο προκαλεί ανησυχία γιατί:
Α) Έχει λάβει τρομακτικές διαστάσεις: Σύμφωνα με έγκυρες επιστημονικές έρευνες αρκετοί μαθητές απ’ όλες τις σχολικές βαθμίδες έχουν εμπλακεί στο φαινόμενο της ενδοσχολικής βίας είτε ως θύτες είτε ως θύματα.
Β) Έχει σοβαρές συνέπειες τόσο γι’ αυτούς που βιώνουν τη βία όσο και γι’ αυτούς που τη διαπράττουν:
Θύματα
– Γίνονται περισσότερο εσωστρεφή και παθητικά και χάνουν την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή τους λόγω της ανασφάλειας, της φοβίας και των τραυματικών εμπειριών.
– Εκδηλώνουν συχνά ψυχοσωματικά προβλήματα (πονοκέφαλοι, διαταραχές ύπνου, κατάθλιψη) κι αισθάνονται έντονο άγχος.
– Απουσιάζουν συχνά από το σχολείο και δεν έχουν την ίδια προθυμία συνέπειας στις μαθητικές τους υποχρεώσεις.
– Κλείνονται στον εαυτό τους και αποφεύγουν κάθε κοινωνική συναναστροφή.
Θύτες
– Στιγματίζονται ως άτομα με αντικοινωνική και παραβατική συμπεριφορά, γεγονός που επιδρά αρνητικά στις διαπροσωπικές σχέσεις και την κοινωνικοποίησή τους.
– Μαθαίνουν να επιλύουν τις διαφορές τους και να και να επιβάλλονται στους άλλους μέσω της βίας.
– Αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο απομάκρυνσης από το σχολείο και διακοπής της φοίτησής τους.
Επίλογος:
Συνοψίζοντας, Κυρίες και Κύριοι, όπως όλοι αντιλαμβανόμαστε η πρόληψη και η αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας δεν αποτελεί ένα δευτερεύον ζήτημα στο πλαίσιο της λειτουργίας του σχολείου, αλλά κεντρικό στόχο που απαιτεί τη συμπόρευση όλων των φορέων της Εκπαίδευσης, των γονιών, των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Εξάλλου Παιδεία δεν είναι η συσσώρευση στείρων γνώσεων, αλλά κυρίως η διαμόρφωση ολοκληρωμένων και ισορροπημένων προσωπικοτήτων, που εντάσσονται ομαλά στο κοινωνικό σύνολο και αγωνίζονται για την ατομική και συλλογική πρόοδο και ευημερία.
Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
Κριτήριο Αξιολόγησης Ενδοσχολική βία
Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις της συναδέλφου Γεωργίας Μωραΐτη, η οποία το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.
Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.
Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:
Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’ Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:
Η ομάδα του filologika.gr
Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.