Ενδοσχολική Βία B Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση) Απαντήσεις

Θέμα Α

Η αρθρογράφος του κειμένου διατυπώνει τον προβληματισμό της για τις διαστάσεις του εκφοβισμού και της βίας. Αναφέροντας χαρακτηριστικά παραδείγματα επισημαίνει ότι το φαινόμενο έχει λάβει ανησυχητική τροπή και είναι αναγκαία η κινητοποίηση της Πολιτείας. Η επιλογή της σιωπής των ανθρώπων είναι δείγμα κυνισμού και βαρβαρότητας που απορρέει από τα στερεότυπα. Κατά την αρθρογράφο, όταν η κοινωνία δείχνει ελαστικότητα και επινοεί ελαφρυντικά για τους θύτες,  αποδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο έχει διαμορφωθεί.

Θέμα Β

Β1.ΣΩΣΤΟ, ΣΩΣΤΟ, ΛΑΘΟΣ, ΣΩΣΤΟ, ΛΑΘΟΣ

Β2. α. Στο Κείμενο 1, στην 3η παράγραφο «Ο κυνισμός, απότοκο των στερεοτύπων… Ενίοτε και με τη ζωή του.» η αρθρογράφος επιδιώκει να συγκινήσει τον αναγνώστη για τη συνειδητοποίηση της διάστασης του προβλήματος του εκφοβισμού. Ως τρόπος πειθούς χρησιμοποιείται η επίκληση στο συναίσθημα, καθώς γίνεται προσπάθεια από την αρθρογράφο να προκληθεί η συναισθηματική φόρτιση του αναγνώστη. Ειδικότερα, ως μέσα πειθούς χρησιμοποιούνται η χρήση της ποιητικής λειτουργίας της γλώσσας (τοπίο θολό, το ανυπόφορο της δικαιολογίας, χάρακες ζωής), η χρήση συγκινησιακού λόγου (πληρώνει το υπέρβαρο πολύ ακριβά. Ενίοτε με τη ζωή του.), τα σχήματα λόγου (όπως το μελάνι της σουπιάς – μεταφορά). Με τις παραπάνω επιλογές επιδιώκει η αρθρογράφος να προκαλέσει τη συναισθηματική διέγερση του αναγνώστη και να τον προβληματίσει, ώστε να πάψει να δείχνει ανοχή και ελαστικότητα σε φαινόμενα εκφοβισμού και βίας που μπορούν να στοιχίσουν την ανθρώπινη ζωή.

β. Η αρθρογράφος ξεκινά το κείμενό της με τη διατύπωση ενός ερωτήματος: «Να ήταν τα παραπανίσια κιλά της 14χρονης Γεωργίας ή ο ιδιαίτερα ευαίσθητος και φιλήσυχος χαρακτήρας του Βαγγέλη Γιακουμάκη που προκάλεσαν τον θάνατό τους;» Η ερώτηση προσδίδει αμεσότητα και δημιουργεί ένα κλίμα οικειότητας με τον αναγνώστη. Αυτό που επιδιώκεται με τη χρήση ερώτησης από την αρθρογράφο είναι η συγκινησιακή φόρτιση του αναγνώστη. Θέλει να τον προβληματίσει για τις ανησυχητικές διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο του εκφοβισμού και της βίας.

Β3.Το γράφημα αφορά στον Φεβρουάριο του 2020 και θέμα του είναι ο σχολικός εκφοβισμός. Αρχικά, καταγράφονται οι μαθητές που δέχονται εκφοβισμό στην Ε.Ε. και στην Ελλάδα. Στην Ευρώπη ένα στα τρία παιδιά πέφτει θύμα σχολικού εκφοβισμού, ενώ στην Ελλάδα ένα στα τρία δέχεται σωματικό εκφοβισμό και ένα στα δύο λεκτικό. Στη συνέχεια, παρατηρούνται τα ποσοστά μαθητών που έχουν υποστεί διάφορες μορφές εκφοβισμού. Με έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2016 το 56.5% των μαθητών απάντησε ότι δέχεται λεκτικό μπούλινγκ, το 30.5% σωματικό και το 37.8% κοινωνικό. Το υψηλότερο ποσοστό παρατηρείται στον λεκτικό εκφοβισμό. Τέλος, καταγράφονται τα ποσοστά μαθητών που δηλώνουν πόσο συχνά έχουν βρεθεί στον ρόλο του θύματος. Το υψηλότερο ποσοστό 8.23% απάντησε μερικές φορές, ενώ μόλις το 2.45% απάντησε πολύ συχνά. Οι απαντήσεις των μαθητών αποδεικνύουν ότι η κοινωνία παραμένει σιωπηλή απέναντι στο πρόβλημα. Η πρόθεση του συντάκτη του γραφήματος είναι να τεκμηριώσει όσα γράφει σε θεωρητικό επίπεδο και συγχρόνως να προβληματίσει τον αναγνώστη με μια ρεαλιστική απεικόνιση της κατάστασης.

Θέμα Γ

Το απόσπασμα του Herman Koch παρουσιάζει ως κεντρικό θέμα τη βία που άσκησαν δύο νεαροί σε μια άστεγη γυναίκα. Ο εκφοβισμός αρχικά και η αποτρόπαιη βία στη συνέχεια οδήγησαν στον θάνατό της. Η ιστορία παρουσιάζεται μέσα από έναν ομοδιηγητικό αφηγητή. Ο αφηγητής συμμετέχει στην ιστορία. Πρόκειται για τον πατέρα ενός από τα παιδιά που διέπραξαν το έγκλημα («Εκ των υστέρων θυμάμαι ακριβώς τη στιγμή που συνειδητοποίησα ότι δεν επρόκειτο για παιδιά σαν τον ανιψιό μας ή τον γιος, αλλά για τον γιο μας τον ίδιο και για τον ανιψιό μας.»). Η αφήγηση πραγματοποιείται σε α΄ και β΄ ενικό πρόσωπο. Προσδίδεται με αυτόν τον τρόπο αμεσότητα και οικειότητα στον λόγο, ενώ σε πολλά σημεία αποκτά η αφήγηση προσωπικό και εξομολογητικό τόνο («εκ των υστέρων θυμάμαι…», «είναι δύσκολο να πω…», «δεν μπορώ να πάρω όρκο…»). Μέσω των εξομολογήσεων ο αφηγητής εξωτερικεύει τα συναισθήματά του. Συναισθήματα τρόμου και φόβου, όταν αντιλαμβάνεται πως τα πρόσωπα που αντικρίζει στην οθόνη είναι του γιου του και του ανιψιού του. Η επιλογή του, αν ερωτηθεί, είναι η σιωπή. Το απόσπασμα ολοκληρώνεται με μια αναλυτική περιγραφή του αποτρόπαιου εγκλήματος («Πρώτα έβλεπες να πετούν το μπιτόνι και μετά αφού βγήκαν και ξαναγύρισαν να πετούν κάτι άλλο: στις εικόνες δεν φαινόταν καθαρά τι ήταν: αναπτήρας, σπίρτο; Έβλεπες μια ξαφνική λάμψη που φώτιζε υπερβολικά προς στιγμή την εικόνα. Η οθόνη άσπρισε»). Μέσω της περιγραφής προκαλείται αγωνία και στον αναγνώστη για την έκβαση της ιστορίας.

Θέμα Δ

Κειμενικό είδος: άρθρο

Τίτλος: Η βία στην καθημερινότητα των μαθητών

Ερώτημα α: αίτια που πυροδοτούν και αναπαράγουν τη σχολική βία.

Αξιοποίηση του πρώτου κειμένου αναφοράς:

Τα αίτια που πυροδοτούν και αναπαράγουν τη βία στο σχολικό περιβάλλον μπορεί να σχετίζονται με:

• Τη στάση ανοχής της κοινωνίας απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα.
• Τη σιωπή των ανθρώπων που εμπλέκονται σε τέτοιου είδους φαινόμενα.
• Την αδιαφορία των θεσμών για δραστική αντιμετώπιση του προβλήματος.
• Τη διαιώνιση στερεοτύπων της κοινωνίας που αναπαράγουν τον κυνισμό και την ελαστικότητα και δίνουν ευκαιρία στους θύτες να συνεχίζουν να βιαιοπραγούν.

Άλλα επιχειρήματα:

Άλλοι λόγοι που αναπαράγουν τη βία στο σχολικό περιβάλλον μπορεί να είναι:

• Βίαιες συμπεριφορές που ενισχύονται από το οικογενειακό περιβάλλον (κακοποίηση των παιδιών από τους γονείς τους ή από άτομα του στενού τους περιβάλλοντος.)
• Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του νέου (π.χ. αντικοινωνική συμπεριφορά, συναισθηματικά προβλήματα, άγχος κ.λπ.).
• Η ανεπαρκής παρουσία των γονέων (υποστήριξη και άσκηση θετικής επιρροής).
• Η επιρροή των μέσων μαζικής ενημέρωσης (νομιμοποίηση της βίας μέσω της αναπαραγωγής βίαιων σκηνών.)
• Κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που οδηγούν πολλούς μαθητές στην περιθωριοποίηση.

Ερώτημα β: Με ποιους τρόπους μπορούν να προληφθούν κρούσματα βίας στο σχολικό περιβάλλον.

Αξιοποίηση του δεύτερου κειμένου αναφοράς:

Μέτρα για την αντιμετώπιση των κρουσμάτων βίας:

• Εφαρμογή σχολικών κανονισμών στις σχολικές μονάδες με τη συμμετοχή των μαθητών.
• Εμπλουτισμός της διδακτικής ύλης με ενότητες που αναδεικνύουν την αξία του ανθρώπου (ανθρώπινα δικαιώματα κ.ά.).
• Καθιέρωση θεσμού «Δάσκαλος- μαθητής», ώστε να εδραιωθεί μια σχέση εμπιστοσύνης.
• Προγράμματα εκπαίδευσης μαθητών.

Άλλα επιχειρήματα:

• Επιμορφωτικά σεμινάρια σε γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές για την πρόληψη και αντιμετώπιση περιστατικών βίας.
• Συναισθηματική στήριξη των παιδιών από τους γονείς τους. Οι γονείς οφείλουν να βρίσκονται κοντά στα παιδιά τους και τα παιδιά να το εισπράττουν αυτό, ώστε να μπορούν να μιλούν ελεύθερα για όσα συμβαίνουν στον σχολικό χώρο.
• Συχνή επαφή των γονέων με τους σχολικούς ιθύνοντες και τους υπεύθυνους της τάξης των παιδιών.
• Παροχή διεξόδων στα παιδιά, ώστε να εκτονώνουν την ενέργειά τους (ενασχόληση με τον αθλητισμό).
• Αποφυγή αρνητικών ερεθισμάτων (βίαια τηλεοπτικά έργα, παιχνίδια ανταγωνισμού κ.ά.).

Για να μεταφερθείτε στο Κριτήριο Αξιολόγησης επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Ενδοσχολική Βία B Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις της συναδέλφου Άννας Σιάτρα, η οποία το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.