Ελεύθερος Χρόνος Κριτήριο Αξιολόγησης (Ενιαία Εξέταση)

3 αγαπημένες συνήθειες που οι ρυθμοί της σύγχρονης ζωής τείνουν να τις εξαφανίσουν

Οι εποχές αλλάζουν, η ζωή προχωρά, εξελίσσεται και πλέον ακολουθεί ρυθμούς «ξέφρενους», ικανούς να παρασύρουν στο πέρασμά τους ολόκληρη μέρα, ολόκληρο χρόνο, ακόμη και ολόκληρη ζωή. Και εμείς, ως μέρος αυτής της «τρελής» πορείας παρασυρόμαστε, ακολουθούμε και πολλές φορές ξεχνιόμαστε… Παρακολουθούμε τις εξελίξεις, συμμετέχουμε σ’ αυτές, ενστερνιζόμαστε τις αλλαγές και τις καινοτομίες, αφήνοντας όμως – πολλές φορές – πίσω συνήθειες που ανέκαθεν χαρακτήριζαν μια πιο χαρούμενη και ανέμελη πλευρά της ζωή μας.

Μια από τις πιο αγαπημένες – και κλασικές – συνήθειες ήταν αυτή του καφέ. Η συνάντηση σε ένα ζεστό μικρό καφέ για ώρες, με φίλους, με παρέα, με νέα, με κουβέντα χαλαρή, ουσιαστική και ποιοτική. Πλέον, μέσα στο ατελείωτο τρέξιμο και τις υποχρεώσεις, δύσκολα βρίσκεται χρόνος ελεύθερος, και αν αυτός βρεθεί ίσως να μην υπάρχει διάθεση λόγω της πληθώρας των προβλημάτων και των προβληματισμών της σημερινής κοινωνίας. Πολυτέλεια, θεωρείται έτσι, η δεκάλεπτη, το πολύ, κουβέντα «στα πεταχτά» στο γωνιακό take–away καφέ της γειτονιάς μας.

Άλλο ένα έθιμο – συνήθεια, που τείνει να εξαφανιστεί στις μέρες μας, είναι αυτό των χαρούμενων, μεγάλων οικογενειακών – φιλικών τραπεζιών τις Κυριακές. Εκείνες οι γιορτές που στήνονταν, έτσι, δίχως λόγο και αιτία. Μόνη αφορμή ήταν το κέφι, η ανάγκη για διασκέδαση και χρόνο με αγαπημένους ανθρώπους μας την τελευταία ξέγνοιαστη μέρα της εβδομάδας. Πλέον, οι Κυριακές είναι πιο μουντές και θυμίζουν περισσότερο Δευτέρες, ο λίγος δε, χρόνος που απομένει ελεύθερος παραμένει ανεκμετάλλευτος και η όποια διάθεση υπάρχει εκτοπίζεται από την συσσωρευμένη κούραση και ένταση της εβδομάδας.

Τέλος, η πιο γλυκιά συνήθεια – ιδίως για εμάς στην επαρχία, που το έχουμε ζήσει από πρώτο χέρι – είναι αυτή της γειτονιάς. Ειδικά, τα βράδια του καλοκαιριού, κάθε βράδυ άνοιγε κι ένα σπίτι, μια αυλή και γέμιζε από μεγάλους και παιδιά, από κουβέντες και από γέλια. Υπήρχε οικειότητα, υπήρχε ζεστασιά και η διπλανή πόρτα ήταν παντα ανοιχτή. Τώρα, ο καθένας κλείνεται στο σπίτι του, φορτισμένος, κουρασμένος, αναζητώντας μια στιγμή ηρεμίας μέσα στο γενικότερο χάος που επικρατεί, και κάποιες φορές, όχι άδικα.

Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι πολλές φορές η εποχή και η καθημερινότητα είναι αυτές που τελικά μας δίνουν τον ρυθμό και όσο και να θέλουμε να το αποφύγουμε, κάποια στιγμή δεν είναι εφικτό. Ας μην αφήνουμε, όμως, στην άκρη συνήθειες που κάποτε μας έκαναν λίγο πιο ευτυχισμένους, λίγο πιο ανέμελους και μας θύμιζαν πως εκτός από τη ρουτίνα, πρέπει να ζούμε και την ζωή μας!!!!

https://www.freeminds.gr/the_perfect_imperfect

Βιασύνη και η βαθύτερη ανάγκη της ουσιαστικής επιβράδυνσης

Έχετε πότε αναρωτηθεί γιατί βρισκόμαστε σε τόσο μεγάλη βιασύνη; Σίγουρα το «φορτωμένο» πρόγραμμα με υποχρεώσεις, που φαίνεται απλώς να αυξάνονται εκθετικά, είναι ένας από τους βασικότερους παράγοντες που μας κάνει να βιαζόμαστε. Γιατί όμως έχουμε την αίσθηση της βιασύνης καθώς βρισκόμαστε στο αμάξι και πηγαίνουμε στην δουλειά, καθώς ψωνίζουμε, καθώς δουλεύουμε ή ασχολούμαστε με άλλες δραστηριότητες; Εν ολίγοις γιατί κοιτάζουμε συνέχεια το ρολόι μας, ακόμα και αν δεν χρειάζεται στην πραγματικότητα;

Η αίσθηση ότι δεν έχουμε αρκετό χρόνο αναφέρεται ως «επείγουσα ανάγκη για χρόνο» (“time urgency”). Όπως αναφέρουν επιστήμονες το «time urgency» περιλαμβάνει «μια συντριπτική και συνεχή αίσθηση επείγοντος, εξαιτίας της οποίας το άτομο αισθάνεται χρονικά πιεσμένο ή περιορισμένο κι έτσι τείνει να εκτελεί κάθε εργασία πιο γρήγορα, με την οποιαδήποτε καθυστέρηση να προκαλεί απογοήτευση». Η βιασύνη όμως μπορεί να μπλοκάρει την ουσιαστική επικοινωνία, να προκαλέσει δυσαρέσκεια όπως και άγχος, το οποίο με την σειρά του προκαλεί την έκκριση ορμονών, όπως η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη, που επηρεάζουν αρνητικά τα επίπεδα υγείας και ευεξίας με την πάροδο του χρόνου.

Τα προαναφερθέντα αποτελούν μόνο μερικούς από τους λόγους, που θα σας βοηθήσουν να συνειδητοποιήσετε την ουσιαστική ανάγκη για επιβράδυνση. Για να επιβραδύνετε προσπαθήστε να αντισταθείτε στην έντονη επιθυμία να ελέγξετε τον χρόνο και να κάνετε όσο το δυνατόν περισσότερα όσο το δυνατόν συντομότερα. Κάντε μια παύση και προσπαθήστε να ρυθμίσετε την αναπνοή σας. Με την πάροδο του χρόνου πιθανότατα να νιώσετε πιο συνδεδεμένοι με το περιβάλλον γύρω σας, τους ανθρώπους, ακόμα και με τα εργασιακά project. Εξάλλου είναι γνωστό πως.. «το καλό πράγμα αργεί», καθώς η δημιουργικότητα όπως και η παραγωγικότητα «απαιτούν» χρόνο και αμέριστη προσοχή, πέραν της ξεκούρασης και της συγκέντρωσης.

Πολλές είναι οι ευκαιρίες που μας «χαρίζονται» καθημερινά για να εξασκήσουμε την ενσυνειδητότητα και να «κόψουμε» ταχύτητα. Μπορείτε να ξεκινήσετε συνειδητοποιώντας ότι η καθημερινότητα είναι ένας μαραθώνιος και όχι ένας «αγώνας δρόμου», που κερδίζει εκείνος που τρέχει πιο γρήγορα. Άλλες πρακτικές συμβουλές, περιλαμβάνουν:

Το κινητό σας τηλέφωνο σίγουρα αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο, που σας βοηθά και σας υπενθυμίζει όλα όσα μπορεί να ξεχνάτε, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει και να σας κατευθύνει. Αντισταθείτε στην αυθόρμητη τάση να το ελέγξετε ανά πέντε λεπτά για να τυχόν ειδοποιήσεις. Χρησιμοποιείστε το όταν το χρειάζεστε πραγματικά και τις υπόλοιπες στιγμές, δοκιμάστε να το αφήσετε στο αθόρυβο μέχρι να ολοκληρώσετε αυτό που θέλετε δίχως βιασύνη.

Μπορεί να φαίνεται ασήμαντο, αλλά ένα χαμόγελο και μια ολιγόλεπτη αλλά ειλικρινής συζήτηση μπορεί να βοηθήσει τόσο εσάς όσο και τους γύρω σας. Καθώς βρίσκεται κάποιον γνωστό σας στην γειτονιά ή στους διαδρόμους του γραφείου, συνομιλήστε για λίγο μαζί του, κοιτάζοντάς το στα μάτια. Κάθε φορά που χάνουμε την ευκαιρία να κοιτάξουμε κάποιον στα μάτια, χάνουμε την ευκαιρία να τον δούμε όπως και να μας δει ως τις ολοκληρωμένες προσωπικότητες που είμαστε, ο καθένας με τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες.

Δοκιμάστε να παραχωρήσετε την σειρά σας, που και που όταν δεν βιάζεστε ή όταν δεν έχετε να κάνετε κάτι αργότερα. Αυτό το μικρό «κόλπο» δεν λειτουργεί ευεργετικά μόνο για τον διπλανό σας αλλά για εσάς, καθώς εκπαιδεύεστε έμπρακτα, αυξάνοντας την υπομονή σας, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητά σας και διατηρώντας την αρτηριακή σας πίεση σε φυσιολογικά επίπεδα, αφού η οικειοθελής παραχώρηση της σειράς ποτέ δεν προξένησε νεύρα ή αρνητικά συναισθήματα.

https://www.vita.gr/2020/09/19/

25η ραψωδία της Οδύσσειας (απόσπασμπα)

 «…Αηδίες— ο χρόνος έγινε για να κυλάει,

οι έρωτες για να τελειώνουν,

η ζωή για να πηγαίνει στο διάολο

κι εγώ για να διασχίζω το Άπειρο

με το μεγάλο διασκελισμό ενός μαθηματικού υπολογισμού,

μονάχα όποιος τα διψάει όλα

μπορεί να με προφτάσει,

ό,τι ζήσαμε

χάνεται,

γκρεμίζεται μέσα στο σάπιο οισοφάγο του χρόνου

και μόνο καμιά φορά,

τις νύχτες,

θλιβερό γερασμένο μηρυκαστικό τ’ αναμασάει η ξεδοντιασμένη

μνήμη,

όσα δε ζήσαμε

αυτά μας ανήκουν…»

Τάσος Λειβαδίτης

Θέμα Α

Α.1. Να αποδώσετε περιληπτικά τις περιγραφόμενες  στο Κείμενο 1 συνήθειες που έκαναν χαλαρότερη τη ζωή των ανθρώπων τις παλαιότερες εποχές καθώς και τις πρακτικές που έχουν αντικαταστήσει σήμερα αυτές τις συνήθειες. (60-70 λέξεις).

Μονάδες 15

Θέμα Β

Β.1. Με βάση το Κείμενο 1  να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε τις παρακάτω προτάσεις, γράφοντας στην κόλλα σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη: Σωστό ή Λάθος.

α . Οι ρυθμοί ζωής σήμερα μπορούν να αλλάξουν ακόμη και ολόκληρη τη ζωή των ανθρώπων.

β . Ο άνθρωπος παρά την πληθώρα προβλημάτων που αντιμετωπίζει έχει την διάθεση να βρεθεί με φίλους για καφέ.

γ . Οι Κυριακές στην σύγχρονη εποχή δεν διαφέρουν πολύ από τις Δευτέρες.

δ . Η γειτονιά στην επαρχία δημιουργούσε ζεστασιά και οικειότητα μεταξύ των ανθρώπων.

ε . Παρ’ όλους τους ρυθμούς που επιβάλλει η καθημερινότητα, οι άνθρωποι μπορούν να αντισταθούν και να δημιουργήσουν τους δικούς τους ρυθμούς.

Μονάδες 10

Β.2.

α. Ποιο είναι το βασικό  θέμα του στην 2^η  παράγραφο του Κειμένου 2 και με ποιο τρόπο την τεκμηριώνει ο συγγραφέας;

β. Γράψτε από έναν πλαγιότιτλο για κάθε μια από τις τελευταίες τρεις παραγράφους του Κειμένου 2

Μονάδες 15 ( 7+8)

Β.3.α. Ποια ρηματικά πρόσωπα επιλέγει να χρησιμοποιήσει ο συγγραφέας του Κειμένου 1; Ποιον επικοινωνιακό σκοπό εξυπηρετεί;

β. Γράψε δύο δικούς σους τίτλους για το Κείμενο 1 έναν με σχόλιο και έναν χωρίς σχόλιο.

Μονάδες 15 (7+8)

Θέμα Γ

Να βρείτε το βασικό θέμα του Κειμένου 3, να γράψετε το ερμηνευτικό σας σχόλιο και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με 3 τουλάχιστον κειμενικούς δείκτες.

Μονάδες 15

Θέμα Δ

Σε μια συζήτηση που διεξάγεται στη σχολική σας τάξη στα πλαίσια του μαθήματος της Γλώσσας και στη θεματική ενότητα: «Ελεύθερος χρόνος» ο καθηγητής σας, αναφέρεται στο ζήτημα της διαχείρισης του χρόνου και τονίζει την ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου να επιβραδύνει τους καθημερινούς ρυθμούς του. Σας διαβάζει μάλιστα ένα απόσπασμα από το Κείμενο 2 για να τεκμηριώσει τις απόψεις του:  «Με την πάροδο του χρόνου πιθανότατα να νιώσετε πιο συνδεδεμένοι με το περιβάλλον γύρω σας, τους ανθρώπους ακόμα και με τα εργασιακά project. Εξάλλου, είναι γνωστό πώς “το καλό πράγμα αργεί” καθώς η δημιουργικότητα όπως και η παραγωγικότητα “απαιτούν” χρόνο και αμέριστη προσοχή, πέραν της ξεκούρασης και της συγκέντρωσης».

Καθώς προβληματιστήκατε από τα όσα ακούσατε, αποφασίσατε να γράψετε ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στη σχολική εφημερίδα στο οποίο αναλύετε τα αποτελέσματα που έχουν στην ζωή ενός ανθρώπου οι καταιγιστικοί ρυθμοί της σύγχρονης ζωής. (300 λέξεις)

Μονάδες 30

Για να δείτε τις ενδεικτικές απαντήσεις στις ερωτήσεις του κριτηρίου επιλέξτε τον παρακάτω σύνδεσμο: 

Ενδεικτικές Απαντήσεις Κριτηρίου

Το κριτήριο αξιολόγησης που μόλις διαβάσατε συντάχθηκε σύμφωνα με τις πρόσφατες αλλαγές στον τρόπο εξέτασης της Νεοελληνικής Έκθεσης & Λογοτεχνίας στην Γ’ Λυκείου και προέρχεται από τις προσωπικές σημειώσεις της συναδέλφου Γιώτας Μπάγκα, η οποία το παραχώρησε στον ιστότοπό μας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και της ευχόμαστε κάθε επιτυχία όχι μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά και στην προσωπική της ζωή.

Για να μεταφερθείτε σε κάποια από τις σελίδες στις οποίες πραγματοποιείται αναλυτική παρουσίαση επιμέρους στοιχείων Θεωρίας  για την Έκφραση Έκθεση απλώς επιλέξτε τον αντίστοιχο σύνδεσμο από τον παρακάτω πίνακα:

Για να μεταβείτε σε άλλα Σχεδιαγράμματα ή Κριτήρια Αξιολόγησης  της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ’  Λυκείου, επιλέξτε το αντίστοιχο θέμα από τον παρακάτω πίνακα:

Η ομάδα του filologika.gr 

Για περισσότερη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις ακολουθήστε μας στην επίσημη σελίδα μας στο Facebook.